ترامپ همچنان پشت خط روحانی

به گزارش صدای ایران روزنامه شرق نوشت: هرچند «توییتر» برای رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه آمریکا، محبوب‌ترین رسانه در فضای مجازی است، اما گویا دونالد ترامپ برای برقراری ارتباط با رئیس‌جمهور ایران ترجیح می‌دهد از تلفن استفاده کند و البته هیچ‌گاه کسی در آن‌سوی خط گوشی را برنداشته است. یک هفته پیش رئیس‌جمهور ایران در آمریکا به‌سر می‌برد و خیلی‌ها، به‌خصوص سران اروپایی به دنبال این بودند تا دیداری بین حسن روحانی و ترامپ صورت بگیرد. هرچند رئیس‌جمهور فرانسه تا تماس تلفنی با رئیس‌جمهور آمریکا هم پیش رفت، اما مکالمه‌ای میان ترامپ و روحانی شکل نگرفت. نویسنده نشریه نیویورکر روز گذشته ماجرای این اتفاق را بیان کرده است.

رابین رایت، مدعی شده: «عصر سه‌شنبه، ۲۴ سپتامبر (دوم مهر) رئیس‌جمهوری فرانسه می‌خواست با حسن روحانی در هتل «میلنیوم هیلتون» که روبه‌روی خیابان مقر سازمان ملل در نیویورک است، دیدار کند. امانوئل مکرون در نظر داشت که یک گفت‌و‌گوی تلفنی سه‌نفره با روحانی و ترامپ برقرار کند و یک تیم متخصصان فنی نیز وارد هتل شدند تا برای ساعت ۲۱:۳۰ یک خط تماس امن در اتاق ملاقات روحانی ایجاد کنند».

او نوشته: «مأموریت مکرون در نیویورک این بود که از ترامپ و روحانی در رابطه با طرح چهاربندی فرانسه برای شروع دیپلماسی و اجتناب از یک جنگ دیگر در خاورمیانه یک توافق شفاهی را تضمین کند. در پایان روز سه‌شنبه روحانی در حالتی نبود که باور کند ترامپ اولین گام را برخواهد داشت و درباره برداشتن تحریم‌ها قولی بدهد. وقتی مکرون وارد هتل شد، روحانی پیش‌تر به اتاق خوابش رفته بود. وزیر خارجه ایران بعدا به من گفت که «این فقط یک بازی بود که ما را بدون ارائه تضمین‌هایی درباره اقدامات ترامپ، به یک دیدار بکشانند»». این روزنامه‌نگار آمریکایی مدعی شده: «به گفته منابع مطلع، تماس از طرف خط ترامپ ساعت ۹:۳۰ انجام شد. مکرون گوشی را برداشت، اما روحانی هرگز از اتاقش بیرون نیامد». انتشار حرف‌های خبرنگار نیویورکر در حالی است که هنوز مقامات ایرانی این ادعا را تأیید یا تکذیب نکرده‌اند و تماس خبرنگار «شرق» برای تماس با مقامات دولتی ناکام بود. اگر ادعای این خبرنگار نیز درست باشد، جای تعجب ندارد، چراکه تیرماه سال پیش بود که سخنگوی دولت از تماس‌های تلفنی مکرر اما ناکام ترامپ برای گفت‌وگو با حسن روحانی گفته بود. محمود واعظی گفته بود در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در سال 96 رئیس‌جمهوری آمریکا هشت‌بار تلاش کرده با رئیس‌جمهوری ایران صحبت کند، اما پاسخ حسن روحانی منفی بوده است.
سخنگوی دولت نیز روز گذشته در نشست خبری خود درباره اشتیاق آمریکایی‌ها برای گفت‌وگو با ایران گفت: «رئیس‌جمهوری در سفر به نیویورک آمادگی داشت که در صورت توقف تحریم‌ها با همه طرف‌های قبلی در نشست 1+5 گفت‌وگو کند، اما ترامپ حاضر به برداشتن سایه تحریم‌ها از سر ملت ایران نبود، امتناع او از توقف تحریم‌ها پیش از آغاز گفت‌وگوها دو شائبه را تقویت می‌کند؛ اول آنکه آمریکا برای مذاکره جدیت کافی ندارد و اینکه ترامپ قصد دارد از تحریم ملت ایران به‌عنوان اهرم فشار بر سر میز مذاکرات استفاده کند که این نیت غیرانسانی او برای ما غیرقابل‌قبول است».

عکس یادگاری نمی‌گیرم
کمی بیش از یک سال از خروج ترامپ از برجام گذشته و او بارها تلاش کرده به هر صورت که شده مقامات ایرانی را به پای مذاکره بکشاند، اما موفق نبوده و تحریم‌ها را افزایش داده است. چندی پیش حسن روحانی درباره اقدامات رئیس‌جمهوری آمریکا گفته: «تا اولین قدم از سوی شما که همان رفع تحریم‌های غلط و ظالمانه علیه ملت ایران است، برداشته نشود، این قفل باز نخواهد شد. اگر کسی تنها به دنبال عکس‌گرفتن با حسن روحانی باشد، این امکان‌پذیر نیست، مگر آنکه از تمام تحریم‌های ظالمانه دست بردارند و به حقوق ملت ایران احترام بگذارند که در این صورت شرایط عوض خواهد شد». حسن روحانی امسال هم در سازمان ملل تأکید کرد که در صورت برداشته‌شدن تحریم‌ها از سوی آمریکا حاضر به مذاکره خواهد بود. او در سخنرانی خود گفته بود: «اگر نسبت به اسم برجام حساسیت دارید، به رسمِ آن بازگردید و به چارچوب قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، متعهد باشید. تحریم‌ها را متوقف کنید تا راه گفت‌وگو باز شود». روحانی همچنین در نشست خبری خود در نیویورک گفته بود: «به صراحت گفتیم که کاملا آماده مذاکره‌ایم، اما نه در فضای تحریم و فشار. شما یک فضای آزاد و عادلانه ایجاد کنید، ما کاملا آماده‌ایم. حتی به سران اروپا که می‌گفتند چه وقت آماده جلسه 1+5 هستید، می‌گفتم حتی اگر یک ساعت دیگر شما این فضای مناسب را درست کنید و فضای مسموم و سم را بردارید، حاضرم در جلسه 1+5 شرکت کنم». هرچند بعد از این سخنان، ترامپ مدعی شد که ایران از او درخواست ملاقات کرده است، اما پاسخ منفی داده است.

تلفنی که جواب داده شد
هرچند تماس‌های تلفنی دونالد ترامپ بدون پاسخ مانده است، اما باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، در اولین حضور حسن روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهور در آمریکا، شانس خود را برای برقراری تماس تلفنی با روحانی امتحان کرد و اتفاقا نتیجه گرفت. این گفت‌وگو که در آخرین ساعات حضور حسن روحانی در نیویورک انجام شد، به آغاز گفت‌وگوهای وزیران خارجه آمریکا و بعد از آن مذاکرات هسته‌ای در سطح وزیران خارجه 1+5 منجر شد. مردادماه امسال، رئیس‌جمهوری در بازدید از وزارت خارجه و دیدار با محمدجواد ظریف، درباره این تماس تلفنی گفته بود: «اگر در نیویورک وزیر امور خارجه ما با وزیر امور خارجه آمریکا دیدار نکرده بود و من به تلفن اوباما جواب نمی‌دادم، توافق با سختی و کندی انجام می‌شد. اینکه در کمتر از صد روز با شش قدرت بزرگ به توافق موقت ژنو برسیم، در برخی از مواقع دشوار بود. ساعت پنج صبح برای پذیرش نهایی این توافق صحبت می‌کردیم که گرفته شد و عمل شد، آسان نبود. این یک توافق بزرگ بود».