به مطالبه‌گران شفافیت آرا مشکوکم

به گزارش صدای ایران از آرمان ملی، علنی‌سازی رای نمایندگان یا همان «شفافیت آرای نمایندگان»‌ به موضوع داغ و جنجالی این روزها بدل گشته، به نحوی که این بحث از راهروهای پارلمان و گعده‌های وکلای ملت به تحلیل‌های کارشناسان و مطالبه مردم کشیده شده است. محمدعلی وکیلی، عضو فراکسیون امید و عضو هیأت رئیسه مجلس و امیرحسین قاضی‌زاده عضو هیأت رئیسه مجلس طی مناظره‌ای به تحلیل موضوع شفافیت آرا در قوه مقننه و به طور مشخص، موضوع شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی پرداختند. قاضی‌زاده گفت: برای اینکه پاسخگویی اتفاق بیفتد باید شفافیت وجود داشته باشد، چرا که باید سوال ایجاد شود و در مقابل آن پاسخی داده شود؛ تا وقتی مردم در جریان قرار نگیرند کسانی که از طرف آنها مسئولیتی را بر عهده دارند یا مدیریت جامعه‌ای که آنها در آن زندگی می‌کنند مشغول چه اقداماتی هستند، شایعه و ذهنیت ایجاد می‌شود لذا برای اینکه این ابهام و ذهنیت ایجاد نشود و مردم مطمئن شوند اموالی که در اختیار مدیران به ودیعه گذاشتند، چگونه استفاده می‌شود، لاجرم باید مسئولان کشور مجموعه اقداماتی که مرتبط با مردم است و از طرف مردم و برای مردم است را به گونه‌ای انجام دهند که به روشنی و همه جوانب آن به تمامی دیده شود و این طور نباشد که بخش خوب آن دیده شده و بخش بد، نه و یا برعکس. لذا باید همه آن دیده شود؛ نام این شفافیت است. وی افزود: در این دوره مجلس، بحث علنی‌سازی رای نمایندگان -که اصطلاحاً اسم آن شفافیت آرا شد- خیلی مورد نظر قرار گرفت؛ البته ما کارهایی در حوزه شفافیت در مجلس شروع کردیم. هم برای خود مجلس ورود کردیم و هم برای سایر نهادها. چرا که ساحت ما ساحت قانون‌گذاری است و آن را شروع کردیم، مانند سامانه‌ ماده 29 قانون برنامه که موضوع ثبت حقوق‌ها و یا سامانه‌ به کارگیری مدیران شرکت‌ها که بر اساس آن شرکت‌های دولتی و غیردولتی و چگونگی فعالیت آنها ارزیابی می‌شود و یا سامانه ثبت سفرهای خارجی؛ همه اینها را پیش‌بینی کردیم و یکسری اقدامات هم داخل مجلس انجام دادیم که پورتالی ایجاد کردیم که آقای وکیلی هم در جریان آن است. بر اساس آن بسیاری از اقدامات مرتبط با نمایندگان مانند طرح‌هایی که نظر می‌دهند، امضا و دفاع کرده‌اند و یا تحقیق و تفحص‌هایی که انجام دادیم و کلیه اموری که در حوزه قانونگذاری و نظارت به صورت مستند هست، ثبت شده و در اختیار مردم قرار می‌گیرد. موضوع رای می‌ماند که بحث کلیدی است؛ مجلس یعنی رای. این نماینده تاکید کرد: اگر عنصر پاسخگویی عنصری است که همه مسئولان باید داشته باشند، برای ایجاد پاسخگویی شفافیت مقدمه است. تا شفافیت و اقدام علنی وجود نداشته باشد، پاسخگویی بی‌معنی است؛ چرا که مردم اصلاً نمی‌دانند در مورد چه چیزی باید سوال، تایید یا رد کنند. بر عکس، این دوره دوستان ما در فراکسیون امید خیلی از این گله‌مند بودند چرا که ابتدا با یک ارائه، آرایش و برداشتی از جمعی به عنوان فراکسیون امید پا به مجلس گذاشتند اما طی مسیر انتخابات هیات رئیسه، بسیاری از افراد -که معلوم نبود متقاضیان غیر علنی بودن رای چه کسانی هستند- اما برخی نسبت به این موضوع اقدام کردند؛ بنابراین اتفاقات دیگری افتاد و بعد مورد سوال طرفدارانشان قرار گرفتند و در همین حوزه هم بیانیه دادند و اظهار نظر کردند.

رویه سکه پاسخگویی است

در ادامه مناظره محمدعلی وکیلی، عنوان کرد: . برایم جالب است که ایشان گفت «شفافیت رویه سکه پاسخگویی است»‌ بنابراین شفافیت از منظر پاسخگویی، مطالبه‌ای است و من بخشی از انتقادی که به بخشی از شفاف طلبان دارم این است که می‌گویم شما اصل را رها کرده و به فرع چسبیده‌اید. این که تمام این الزامات را رها کنیم و حوزه شفافیت را به رای نمایندگان انحصار کنیم حتماً مشکوک می‌شود و حتماً نسبت به بانیان و شعاردهندگان شک وجود دارد؛ جامعه فکر می‌کند که بناست با این تنزل دادن حوزه شفافیت فقط برای رای نمایندگان چه اتفاقی بیفتد و چه مچ‌گیری رخ بدهد؟ و گرنه چه کسی می‌تواند مخالف شفافیت رای نمایندگان باشد. وی افزود: اصل پاسخگویی این است که اگر یک گفتمان به پاسخگویی اعتقاد نداشته باشد، پاسخگویی قدرت در ساحت‌های مختلف و دامن زدن این گفتمان به شفافیت نوعی نفاق است و دروغ بزرگ به حساب می‌آید. وکیلی گفت: اکنون که می‌بینم آقای قاضی‌زاده از منظر پاسخگویی به شفافیت ورود پیدا می‌کند خیلی خوشحال هستم، چرا که من فکر می‌کردم تاکنون عنصر مفصلی گفتمان اصلاح‌طلبی پاسخگویی است پس شعار شفافیت اصولا شعاری است اصلاح‌طلبانه و برآمده از عنصر مفصلی این گفتمان است. اگر گفتمان دیگر مدعی آن می‌شود به همین دلیل می‌گویم که یا به لوازم آن پایبند نیست یا جابجایی گفتمان اتفاق افتاده است و یا نوعی دروغ در این ادعا وجود دارد. بنابراین من هم مانند آقای قاضی‌زاده به درستی معتقد هستم که شفافیت رویه سکه پاسخگویی است. وی تصریح کرد: پاسخگویی خود یک مفروض دارد و آن این است که مطالبه‌گری را حق مردم می‌دانیم به ویژه قدرت را ودیعه و برآمده و مشروعیت یافته از رای مردم می‌دانیم؛ چرا که قدرت را بر آمده از صندوق رای مردم می‌دانیم، این حقی برای مردم است که بدانند آیا حکمرانی‌شان بر اساس شاخص پاسخگویی است یا خیر؟ اگر بر اساس شاخص پاسخگویی بود می‌شود حکمرانی خوب. وکیلی گفت: اتفاقاً شفافیت نقطه مقابل نفاق است که به درستی آقای قاضی‌زاده به آن اشاره کرد. نفاق به خصوص در رفتار حاکمان زشت‌ترین و ناپسند‌ترین خصلتی است که در امر حکمرانی اتفاق می‌افتد و متاسفانه از این موارد اکنون کم نداریم. شفافیت شاخصه مهم یک جامعه از نفاق است؛ بنابراین شفافیت رای نمایندگان جزئی از یک شکل میمون و مبارک است که اصل حکمرانی و اساس آن بر تمام حوزه‌ها بر اساس اصل پاسخگویی باید باشد و رویه سکه پاسخگویی هم شفافیت است. وکیلی معتقد است: بنابراین وقتی ساحت قدرت در جمهوری اسلامی ساحت صندوق رای است و مشروعیت رای مردم پشت این ساحت است، باید کاری کنیم که شفافیت در تمام این اضلاع اتفاق بیفتد و مردم از چگونه تصمیم‌گیری درتمام اضلاع حاکمیت اطلاع پیدا کنند. مردم باید اطلاع پیدا کنند که خبرگان ملت به نمایندگی از مردم چگونه تصمیم می‌گیرند، آن هم بخشی از حقوق ملت است مردم البته در کنار این بایدها، باید اطلاع پیدا کنند که نمایندگان‌شان در مجلس اولا زیست‌شان چگونه است و اینکه آیا زندگی آنها در قبل و بعد از نمایندگی فرق کرده است و همچنین با شعارهایی که داده‌اند و از مردم گرفته‌اند فاصله پیدا کرده است یا خیر؟