پیشنهاد احمد توکلی برای مبارزه با فساد

به گزارش صدای ایران احمد توکلی در روزنامه ایران نوشت: برای بررسی سطح و نوع فساد از نوع سیستمی و سیستماتیک بودن آن نخست باید به‌نظرات و تعاریف مختلفی که وجود دارد، رجوع کرد چرا که با اتکا به‌هر تعریف پاسخ متفاوتی قابل ارائه است. فساد سیستمی زمانی رخ می‌دهد که دستگاه‌های مبارزه با فساد به درجاتی از آن آلوده می‌شوند که دیگر نمی‌توانند بدرستی از سیستم دفاع کنند و کل سیستم در معرض خطر قرار می‌گیرد.

بنا به تعریف دیگر گفته‌اند در شرایطی که فساد امری بهنجار تلقی شود، فساد سیستمی شده است. در تعریف دیگر از منظر کشورهای عضو (OECD) «سازمان همکاری اقتصادی و توسعه» آمده، اگر 15 تا 35 درصد اقدامات قضایی در کشوری با رشوه همراه شود فساد در آن کشور سیستمی است. در همین راستا رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند فساد در ایران سیستمی نیست که اگر می‌بود یعنی کل نظام فاسد است. به استناد این تعریف من هم معتقد نیستم که فساد کشور سیستمی است چرا که اگر بدین معنا سیستمی بود ما نمی‌توانستیم با فساد مبارزه کنیم. تعاریفی که مطرح شد اعتباری هستند و با اتکا به‌هر تعریف هم می‌توان نتایج مختلفی به‌دست آورد. در واقع بنا به نوع تعریفی که می‌پذیریم نوع راه حل مشخص می‌شود. با این حال بنا به تعریفی که پیش‌تر ارائه شد، معتقدم نشانه‌های سیستمی بودن فساد در جامعه ایرانی هویداست.

همچنین علاوه بر سیستمی بودن، فساد شکل گرفته در کشور سیستماتیک و سازمان یافته هم هست. اشکال و گونه‌های فساد که اخیراً از آن مطلع می‌شویم نشان می‌دهد که فساد به‌صورت موردی رخ نمی‌دهد بلکه سازمان یافته و با برنامه‌ریزی قبلی است. گواه این مدعا را می‌توان در زمان مجازات خاطیان مشاهده کرد. زمانی که فرد متخلفی بازداشت می‌شود جمع کثیری برای آزادی او تلاش می‌کنند. یعنی وقتی فساد در یک سازمان اتفاق می‌افتد در سازمان دیگری افراد به حمایت از مفسد بر می‌خیزند.بنابراین با اتکا به تعاریف مطرح شده و در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت فساد در ایران سیستمی، سیستماتیک و شبکه‌ای است. حال در چنین شرایطی این پرسش مطرح می‌شود که راه حل چیست؟

در پیام گام دوم انقلاب رهبری پاسخ این پرسش مطرح شده است. ایشان نسبت به تشکیل یک سازمان مستقل مبارزه با فساد تأکید فرموده‌اند. این بدان معناست که رهبری دستگاه‌های موجود مبارزه با فساد را کافی نمی‌دانند. مرور تجربه جهانی این موضوع بر ضرورت تأسیس این نهاد با هدف مبارزه با فساد صحه می‌گذارد. بنده هم معتقدم در وضعیت کنونی نمی‌توان تنها به فعالیت سازمان بازرسی کل کشور، نهاد قوه قضائیه یا دیوان محاسبات کل کشور اکتفا کرد بلکه ضرورت دارد تا یک نهاد و سازمان مستقل از این‌ها تشکیل شود که بر چگونگی فعالیت نهادهای کنونی نظارت کند. این سازمان باید دارای ویژگی‌هایی به‌شرح زیر باشد:

۱- این سازمان باید مستقل از سایر نهادها و سازمان‌ها، به دور از نگاه‌های سلیقه‌ای و تحت نظر عالی‌ترین مقام کشور یعنی رهبر معظم انقلاب فعالیت کند.

۲- اختیارات این سازمان باید مشخص، ویژه، صریح و محکم باشد.

۳- این سازمان باید چابک و کوچک باشد یعنی نباید نیرو برای این سازمان استخدام شود بلکه می‌بایست افراد مشغول در آن از افراد کارآزموده‌ای که پیش‌تر آزمون‌شان را پس داده‌اند و هم‌اکنون در سازمان‌های دیگر مشغول هستند، برگزیده شده و در سازمان جدید مأمور شوند.

۴- چنین سازمانی باید موظف شود تا دستگاه‌های کنونی که مسئولیت مبارزه با فساد را دارند از آمیختگی با فساد پاک کرده و سپس آنها را به جامعه تحویل دهد.

۵- فعالیت این سازمان موقت است و تا زمان زدودن فساد از ساختار ادامه دارد.