تغییر موضع عربستان بعداز هدف قراردادن پهباد آمریکا
این روزها خبرهای خاصی یکی پس از دیگری از سوی برخی از اعضای ائتلاف شکست خورده عربی در یمن به گوش ایران می‌رسد.
به گزارش صدای ایران روزنامه آفتاب یزد نوشت: این روزها خبرهای خاصی یکی پس از دیگری از سوی برخی از اعضای ائتلاف شکست خورده عربی در یمن به گوش ایران می‌رسد. بشارت‌هایی که از تحولات اخیر در خاورمیانه، شکست ائتلاف عربی‌در یمن به رهبری عربستان سعودی و نیز نابودی پهپاد آمریکایی در تنگه هرمز توسط تهران و موضع ضعیف ترامپ نشات می‌گیرد. چراکه پس از پالس‌ها‌ی اخیر امارات و مصر به تهران به دنبال شکست در یمن و نیز تشدید اختلاف میان ابوظبی و ریاض، این بار نوبت به عربستان رسید. بر این اساس، روز گذشته عبدالله المعلمی نماینده دائم عربستان در سازمان ملل از آمادگی کشورش برای تعامل دیپلماتیک با تهران خبر داد و گفت: «ریاض به دنبال جنگ با ایران نیست. تماس‌ها‌یی با تهران از طریق اجلاس کنفرانس سران کشورهای اسلامی در مکه مکرمه که ماه ژوئن گذشته برگزار شد، صورت گرفته است.» به همین دلیل حسن‌ها‌نی زاده کارشناس مسائل بین الملل معتقد است که امارات، مصر و اکنون عربستان وقتی دیدند که آمریکا واکنشی در حمایت از کشورهای خلیج فارس نشان نداد به این نتیجه رسیدند که باید با ایران کنار بیایند. به همین دلیل باید در انتظار اقدام عملی عربستان برای بهبود روابطش با تهران بود.
کاهش مشارکت ائتلاف عربی در یمن
جنگی که تحت عنوان مداخله نظامی از سوی عربستان و متحدان عربی اش برای کمک به دولت عبد ربه منصور‌ها‌دی رئیس جمهور فراری و مستعفی یمن و بر ضد حوثی‌ها در سال 2015 آغاز شد و تاکنون ادامه افت، امروز فرسایشی شده است. این جنگ که با ائتلاف میان عربستان با 8 کشور عربی امارات متحده عربی، کویت، بحرین، قطر، مصر، اردن، سودان و مغرب قرار بود چند روزه باشد تا به امروز ادامه پیدا کرد. به همین دلیل هم در یک سال و نیم سال گذشته، برخی از کشورها نظیر مالزی و مراکش هم از ائتلاف عربی در سال گذشته خارج شدند. قطر نیز سال 96 به دنبال بروز بحران میان خود و عربستان از ائتلاف خارج شد. کشورهایی نظیر بحرین و مصر تنها از منظر سیاسی از موضع عربستان در جنگ یمن حمایت می‌کردند تا از حمایت‌ها‌ی اقتصادی عربستان بی‌نصیب نمانند. اما در مقابل کشورهایی نظیر سودان نیز که با قریب به شش هزار نظامی در ائتلاف عربی حضور داشت پس از کشته شدن بیش از چهارصد نفر از این نیروهایش که دوازده نفر آنها درجه افسری داشتند از سوی ملت سودان برای خروج از ائتلاف تحت فشار شدید قرار گرفت و در سال گذشته به طور رسمی به عربستان پیام داد که دیگر قصد تجدید قوای نیروهای نظامی خود که شریک ائتلاف عربی هستند، ندارد. اما سودان به دلیل حمایت‌ها‌ی سیاسی و اقتصادی عربستان از خود نتوانست از ائتلاف کنار بکشد در عین حال مشارکت نظامی خود را کاهش داد. امارات هم به دنبال تشدید اختلاف با ریاض طی هفته‌ها‌ی اخیر از کاهش نیروهای خود در برخی از مناطق یمن خبر داد.
اختلاف متحدان عربستان با بن سلمان
ائتلاف از همان روزهای نخست به دلیل خسارت‌ها‌ی ناشی از این جنگ بی‌ثمر به شکست انجامیده بود اما با این همه امارات و عربستان همچنان در صدد ادامه به حملات نظامی در یمن بودند. در حالی که این جنگ چیزی جز تلفات نظامی و اقتصادی برای اعضای ائتلاف در بر نداشت به همین دلیل هم، طی یک سال و نیم اخیر به بروز اختلاف و سپس کاهش مشارکت و نیز خروج نظامی برخی از اعضا از آن انجامید. چراکه اعضای ائتلاف از این جنگ جز تبعیت از عربستان و خسارت‌ها‌ی اقتصادی و بی‌اعتباری در جامعه جهانی چیزی نصیب شان نشده بود. با این همه، تنها کشورهای فعال طی ماه‌ها‌ی گذشته علیرغم خروج برخی از اعضا و یا کاهش مشارکت نظامی در یمن، امارات و عربستان بودند اما این تنها ظاهر امر بود، زیرا تشدید اختلاف میان ابوظبی و ریاض‌کاهش نیروهای امارات در یمن و تغییر استراتژی از نظامی به صلح را به دنبال داشت. در واقع اختلافاتی که از همان آغاز کار ائتلاف در میان مقامات ابوظبی و ریاض خمیه زد اما به دلیل برخی از وعده و وعیدها از سوی مقامات ریاض، امارات را به ادامه همکاری با سعودی‌ها وا داشت. زیرا امارات در حالی به ائتلاف ضد حوثی در یمن ملحق شده بود که سود سرشاری از مشارکت و همکاری با عربستان در این ائتلاف نصیبش شود اما نه تنها که سود سرشاری از این همکاری نظامی و سیاسی، نصیب ابوظبی نشد بلکه برعکس این سعودی‌ها بودند که کنترل همه چیز را به ویژه منابع نفت و گاز در محور جنوبی یمن را بدست گرفته بودند و این برای ابوظبی که با تمام قوا به حمایت از ریاض در یمن برخاسته بود، بسیار گران تمام شد. در واقع عدم اجازه به دسترسی منابع گاز و نفت از سوی سعودی‌ها به امارات آتش اختلافات میان دو طرف را شعله ور ساخت و این یکه تازی‌ها‌ی عربستان و همچنین فشارهای سازمان ملل، مقامات ابوظبی را ناگزیر به تغییر استراتژی در یمن و کاهش نیروهایش در برخی از مناطق این کشور ساخت.
دو پالس اخیر امارات و مصر به تهران
به نظر می‌رسد به دنبال هشدار جامعه جهانی طی روزهای گذشته امارات تغییر استراتژی داده و سیاستهای خارجه خود به ویژه نسبت به تهران را متحول کرده است. به طوری که برخی این انعطاف ابوظبی را نشان از تشدید اختلاف با ریاض و نیز توجه خاص به سمت تهران به دلیل نگرانی از بروز جنگ در منطقه تلقی کردند. به همین دلیل، طی هفته‌ها‌ی اخیر هیاتی اماراتی به تهران سفر کرده و در دیدار با مقامات کشورمان پیشنهاداتی را مطرح کردند.
اکنون تماس‌ها‌ی عربستان با تهران!
روز گذشته نماینده دائم عربستان در سازمان ملل متحد هم با اعلام اینکه کشورش خواهان جنگ با ایران نیست، از انجام برخی تماس‌ها با تهران خبر داد.
عبدالله المعلمی اعلام کرد که عربستان خواهان جنگ با ایران، خواه در یمن و یا هیچ جای دیگری نیست. به نقل از ایرنا، او گفت که تماس‌ها‌یی با تهران از طریق اجلاس کنفرانس سران کشورهای اسلامی در مکه مکرمه که ماه ژوئن گذشته برگزار شد، صورت گرفته است. نماینده دائم عربستان توضیح بیشتری در این باره نداد اما او با بیان اینکه کشورش آمادگی دیپلماتیک برای تعامل با ایران را دارد، گفت: این موضوع نیازمند زمینه‌های مشترک است. بر این اساس، از آنجا که جنگ در یمن برای اعضای ائتلاف زیان بار بوده است و آنها از خوف تبعات امنیتی و اقتصادی با ریاض دچار اختلاف شده‌اند به نظر امروز عربستان به خوبی این مهم را درک کرده و به تهران چراغ سبز نشان می‌دهد. اگرچه تهران همواره برای مذاکره با این کشور همسایه عربی اعلام آمادگی کرده است اما با این همه این پرسش به وجود می‌آید که چراغ سبز ریاض نسبت به تهران را تا چه‌اندازه می‌توان جدی گرفت؟ آیا عملا این یک مانور دیپلماتیک از سوی نماینده دائم عربستان در سازمان بوده است؟ یا اساسا، تحولات اخیر در خلیج فارس و فرسایشی شدن جنگ در یمن منجر به عقب نشینی عربستان از موضع خود شده است؟
اعتراف عربستان به اشتباهش در قبال ایران
حسن‌ها‌نی زاده کارشناس مسائل بین الملل و استاد دانشگاه درباره چراغ سبز اخیر ریاض به تهران و جدی گرفتن این مسئله از سوی ایران به آفتاب‌یزد گفت: هر گاه عربستان در منطقه احساس انزوا کند و یا به این نتیجه برسد که سیاست‌ها‌یش در منطقه شکست خورده است به صورت تاکتیکی به تهران نزدیک می‌شود. او افزود: عربستان سعود بارها در مقابل ایران مسیری کاملا اشتباه طی کرده بود اما امروز با توجه به شرایط منطقه و جهان پس از مدتی متوجه شده که نمی‌تواند در برابر ایران قدعلم کند. به همین دلیل اکنون دست دوستی به سمت تهران دراز می‌کند. این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: عربستان و برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس از صدام در جنگ تحمیلی عراق در برابر ایران حمایت کرده بودند. اما با حمله عراق به کویت در سال 1990 میلادی عربستان متوجه شد که در گذشته نسبت به ایران جفا کرد. به همین دلیل تلاش کرد تا پل‌ها‌ی شکسته را میان تهران و ریاض ترمیم کند.ها‌نی زاده اظهار کرد: اکنون هم پس از گذشت بیش از 4 سال از جنگ عربستان علیه یمن و فروپاشی ائتلاف عربی علیه ملت یمن و نیز خروج امارات از این ائتلاف و همچنین بروز اختلاف در میان کویت و قطر با ریاض این احساس را در مقامات سعودی به وجود آورده که مسیر و سیاست‌ها‌یشان نادرست و خطا بوده است به همین دلیل سعودی‌ها اکنون درصدد بازگشت از این مسیر هستند. این کارشناس مسائل بین الملل اضافه کرد: اظهارات نماینده عربستان در سازمان ملل اعتراف به اشتباه در جنگ یمن و نیز سیاست‌ها‌یش در قبال ایران است.
تغییر موضع پس از سقوط پهپاد آمریکایی
این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه به نظر باید اظهارات نماینده سازمان ملل در آمریکا را جدی گرفت، گفت: سقوط پهپاد آمریکا در تنگه هرمز خود نیز بیانگر این مهم بود که تهران توان مقابله با زیاده خواهی‌ها‌ی واشنگتن را دارد.ها‌نی‌زاده افزود: این‌کشورها وقتی دیدند که آمریکا واکنشی در حمایت از کشورهای خلیج فارس نشان نداد به این نتیجه رسیدند که باید با ایران کنار بیایند. این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: به همین دلیل باید در انتظار اقدام عملی عربستان برای بهبود روابطش با تهران بود. به هر روی، عربستان نقش بسیار منفی‌ای در سوریه و یمن ایفا کرد و اکنون با توجه به اینکه هزینه جنگ یمن بعد از 4 سال توسط این کشور بالغ بر بیش از صد میلیون دلار بوده این کشور به دنبال تغییر مواضعش به ویژه در قبال ایران است.ها‌نی زاده در پایان گفت: عربستان اکنون پس از این همه شکست تلاش می‌کند که از یک سو جنگ یمن را به پایان برساند و از سویی روابط خود را با ایران بهبود ببخشد و این نشان از این مهم است که سیاستهای بن سلمان در چند سال اخیر به زیان ریاض بوده است و این کشور را دچار انزوای سیاسی کرده است.
کاهش مشارکت ائتلاف عربی در یمن
جنگی که تحت عنوان مداخله نظامی از سوی عربستان و متحدان عربی اش برای کمک به دولت عبد ربه منصور‌ها‌دی رئیس جمهور فراری و مستعفی یمن و بر ضد حوثی‌ها در سال 2015 آغاز شد و تاکنون ادامه افت، امروز فرسایشی شده است. این جنگ که با ائتلاف میان عربستان با 8 کشور عربی امارات متحده عربی، کویت، بحرین، قطر، مصر، اردن، سودان و مغرب قرار بود چند روزه باشد تا به امروز ادامه پیدا کرد. به همین دلیل هم در یک سال و نیم سال گذشته، برخی از کشورها نظیر مالزی و مراکش هم از ائتلاف عربی در سال گذشته خارج شدند. قطر نیز سال 96 به دنبال بروز بحران میان خود و عربستان از ائتلاف خارج شد. کشورهایی نظیر بحرین و مصر تنها از منظر سیاسی از موضع عربستان در جنگ یمن حمایت می‌کردند تا از حمایت‌ها‌ی اقتصادی عربستان بی‌نصیب نمانند. اما در مقابل کشورهایی نظیر سودان نیز که با قریب به شش هزار نظامی در ائتلاف عربی حضور داشت پس از کشته شدن بیش از چهارصد نفر از این نیروهایش که دوازده نفر آنها درجه افسری داشتند از سوی ملت سودان برای خروج از ائتلاف تحت فشار شدید قرار گرفت و در سال گذشته به طور رسمی به عربستان پیام داد که دیگر قصد تجدید قوای نیروهای نظامی خود که شریک ائتلاف عربی هستند، ندارد. اما سودان به دلیل حمایت‌ها‌ی سیاسی و اقتصادی عربستان از خود نتوانست از ائتلاف کنار بکشد در عین حال مشارکت نظامی خود را کاهش داد. امارات هم به دنبال تشدید اختلاف با ریاض طی هفته‌ها‌ی اخیر از کاهش نیروهای خود در برخی از مناطق یمن خبر داد.
اختلاف متحدان عربستان با بن سلمان
ائتلاف از همان روزهای نخست به دلیل خسارت‌ها‌ی ناشی از این جنگ بی‌ثمر به شکست انجامیده بود اما با این همه امارات و عربستان همچنان در صدد ادامه به حملات نظامی در یمن بودند. در حالی که این جنگ چیزی جز تلفات نظامی و اقتصادی برای اعضای ائتلاف در بر نداشت به همین دلیل هم، طی یک سال و نیم اخیر به بروز اختلاف و سپس کاهش مشارکت و نیز خروج نظامی برخی از اعضا از آن انجامید. چراکه اعضای ائتلاف از این جنگ جز تبعیت از عربستان و خسارت‌ها‌ی اقتصادی و بی‌اعتباری در جامعه جهانی چیزی نصیب شان نشده بود. با این همه، تنها کشورهای فعال طی ماه‌ها‌ی گذشته علیرغم خروج برخی از اعضا و یا کاهش مشارکت نظامی در یمن، امارات و عربستان بودند اما این تنها ظاهر امر بود، زیرا تشدید اختلاف میان ابوظبی و ریاض‌کاهش نیروهای امارات در یمن و تغییر استراتژی از نظامی به صلح را به دنبال داشت. در واقع اختلافاتی که از همان آغاز کار ائتلاف در میان مقامات ابوظبی و ریاض خمیه زد اما به دلیل برخی از وعده و وعیدها از سوی مقامات ریاض، امارات را به ادامه همکاری با سعودی‌ها وا داشت. زیرا امارات در حالی به ائتلاف ضد حوثی در یمن ملحق شده بود که سود سرشاری از مشارکت و همکاری با عربستان در این ائتلاف نصیبش شود اما نه تنها که سود سرشاری از این همکاری نظامی و سیاسی، نصیب ابوظبی نشد بلکه برعکس این سعودی‌ها بودند که کنترل همه چیز را به ویژه منابع نفت و گاز در محور جنوبی یمن را بدست گرفته بودند و این برای ابوظبی که با تمام قوا به حمایت از ریاض در یمن برخاسته بود، بسیار گران تمام شد. در واقع عدم اجازه به دسترسی منابع گاز و نفت از سوی سعودی‌ها به امارات آتش اختلافات میان دو طرف را شعله ور ساخت و این یکه تازی‌ها‌ی عربستان و همچنین فشارهای سازمان ملل، مقامات ابوظبی را ناگزیر به تغییر استراتژی در یمن و کاهش نیروهایش در برخی از مناطق این کشور ساخت.
دو پالس اخیر امارات و مصر به تهران
به نظر می‌رسد به دنبال هشدار جامعه جهانی طی روزهای گذشته امارات تغییر استراتژی داده و سیاستهای خارجه خود به ویژه نسبت به تهران را متحول کرده است. به طوری که برخی این انعطاف ابوظبی را نشان از تشدید اختلاف با ریاض و نیز توجه خاص به سمت تهران به دلیل نگرانی از بروز جنگ در منطقه تلقی کردند. به همین دلیل، طی هفته‌ها‌ی اخیر هیاتی اماراتی به تهران سفر کرده و در دیدار با مقامات کشورمان پیشنهاداتی را مطرح کردند.
اکنون تماس‌ها‌ی عربستان با تهران!
روز گذشته نماینده دائم عربستان در سازمان ملل متحد هم با اعلام اینکه کشورش خواهان جنگ با ایران نیست، از انجام برخی تماس‌ها با تهران خبر داد.
عبدالله المعلمی اعلام کرد که عربستان خواهان جنگ با ایران، خواه در یمن و یا هیچ جای دیگری نیست. به نقل از ایرنا، او گفت که تماس‌ها‌یی با تهران از طریق اجلاس کنفرانس سران کشورهای اسلامی در مکه مکرمه که ماه ژوئن گذشته برگزار شد، صورت گرفته است. نماینده دائم عربستان توضیح بیشتری در این باره نداد اما او با بیان اینکه کشورش آمادگی دیپلماتیک برای تعامل با ایران را دارد، گفت: این موضوع نیازمند زمینه‌های مشترک است. بر این اساس، از آنجا که جنگ در یمن برای اعضای ائتلاف زیان بار بوده است و آنها از خوف تبعات امنیتی و اقتصادی با ریاض دچار اختلاف شده‌اند به نظر امروز عربستان به خوبی این مهم را درک کرده و به تهران چراغ سبز نشان می‌دهد. اگرچه تهران همواره برای مذاکره با این کشور همسایه عربی اعلام آمادگی کرده است اما با این همه این پرسش به وجود می‌آید که چراغ سبز ریاض نسبت به تهران را تا چه‌اندازه می‌توان جدی گرفت؟ آیا عملا این یک مانور دیپلماتیک از سوی نماینده دائم عربستان در سازمان بوده است؟ یا اساسا، تحولات اخیر در خلیج فارس و فرسایشی شدن جنگ در یمن منجر به عقب نشینی عربستان از موضع خود شده است؟
اعتراف عربستان به اشتباهش در قبال ایران
حسن‌ها‌نی زاده کارشناس مسائل بین الملل و استاد دانشگاه درباره چراغ سبز اخیر ریاض به تهران و جدی گرفتن این مسئله از سوی ایران به آفتاب‌یزد گفت: هر گاه عربستان در منطقه احساس انزوا کند و یا به این نتیجه برسد که سیاست‌ها‌یش در منطقه شکست خورده است به صورت تاکتیکی به تهران نزدیک می‌شود. او افزود: عربستان سعود بارها در مقابل ایران مسیری کاملا اشتباه طی کرده بود اما امروز با توجه به شرایط منطقه و جهان پس از مدتی متوجه شده که نمی‌تواند در برابر ایران قدعلم کند. به همین دلیل اکنون دست دوستی به سمت تهران دراز می‌کند. این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: عربستان و برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس از صدام در جنگ تحمیلی عراق در برابر ایران حمایت کرده بودند. اما با حمله عراق به کویت در سال 1990 میلادی عربستان متوجه شد که در گذشته نسبت به ایران جفا کرد. به همین دلیل تلاش کرد تا پل‌ها‌ی شکسته را میان تهران و ریاض ترمیم کند.ها‌نی زاده اظهار کرد: اکنون هم پس از گذشت بیش از 4 سال از جنگ عربستان علیه یمن و فروپاشی ائتلاف عربی علیه ملت یمن و نیز خروج امارات از این ائتلاف و همچنین بروز اختلاف در میان کویت و قطر با ریاض این احساس را در مقامات سعودی به وجود آورده که مسیر و سیاست‌ها‌یشان نادرست و خطا بوده است به همین دلیل سعودی‌ها اکنون درصدد بازگشت از این مسیر هستند. این کارشناس مسائل بین الملل اضافه کرد: اظهارات نماینده عربستان در سازمان ملل اعتراف به اشتباه در جنگ یمن و نیز سیاست‌ها‌یش در قبال ایران است.
تغییر موضع پس از سقوط پهپاد آمریکایی
این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه به نظر باید اظهارات نماینده سازمان ملل در آمریکا را جدی گرفت، گفت: سقوط پهپاد آمریکا در تنگه هرمز خود نیز بیانگر این مهم بود که تهران توان مقابله با زیاده خواهی‌ها‌ی واشنگتن را دارد.ها‌نی‌زاده افزود: این‌کشورها وقتی دیدند که آمریکا واکنشی در حمایت از کشورهای خلیج فارس نشان نداد به این نتیجه رسیدند که باید با ایران کنار بیایند. این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: به همین دلیل باید در انتظار اقدام عملی عربستان برای بهبود روابطش با تهران بود. به هر روی، عربستان نقش بسیار منفی‌ای در سوریه و یمن ایفا کرد و اکنون با توجه به اینکه هزینه جنگ یمن بعد از 4 سال توسط این کشور بالغ بر بیش از صد میلیون دلار بوده این کشور به دنبال تغییر مواضعش به ویژه در قبال ایران است.ها‌نی زاده در پایان گفت: عربستان اکنون پس از این همه شکست تلاش می‌کند که از یک سو جنگ یمن را به پایان برساند و از سویی روابط خود را با ایران بهبود ببخشد و این نشان از این مهم است که سیاستهای بن سلمان در چند سال اخیر به زیان ریاض بوده است و این کشور را دچار انزوای سیاسی کرده است.
نظر شما