فرمان جنگ همچنان در دستان ترامپ
تلاش دموکرات‌ها برای دراختیارگرفتن کنترل بخشی از اقدامات احتمالی دولت ترامپ در قبال ایران، فعلا ناکام ماند. جمعه در جلسه مجلس سنای آمریکا که با حضور اکثر نمایندگان جمهوری‌خواه و با رهبری میچ مک‌کانل، سناتور ایالت کنتاکی، برگزار شد، طرحی که دموکرات‌ها برای کنترل قدرت نظامی رئیس‌جمهور داده بودند، رد شد.
تلاش دموکرات‌ها برای دراختیارگرفتن کنترل بخشی از اقدامات احتمالی دولت ترامپ در قبال ایران، فعلا ناکام ماند. جمعه در جلسه مجلس سنای آمریکا که با حضور اکثر نمایندگان جمهوری‌خواه و با رهبری میچ مک‌کانل، سناتور ایالت کنتاکی، برگزار شد، طرحی که دموکرات‌ها برای کنترل قدرت نظامی رئیس‌جمهور داده بودند، رد شد.
به گزارش صدای ایران از شرق، در این طرح، دموکرات‌ها تلاش کرده بودند رئیس‌جمهور را موظف کنند برای هرگونه اقدام نظامی علیه ایران، تأییدیه کنگره را کسب کند. طبق برنامه دموکرات‌ها، بنا بود متممی مربوط به ایران به یک لایحه دفاعی اضافه شود. سناتور تام اودال از نیومکزیکو و سناتور تیم کین از ویرجینیا، این متمم را به لایحه‌ای ارائه کرده بودند که به بودجه نظامی مربوط بود و باید تصویب می‌شد؛ بنابراین اضافه‌شدن آن به این لایحه، عملا به معنای تصویب آن می‌شد. به گزارش پولیتیکو، این متمم به ۶۰ رأی موافق برای اضافه‌شدن به لایحه نیاز داشت؛ اما در مجلسی که ترکیب آن ۵۳ به ۴۷ (۴۵+۲) بین دو حزب تقسیم شده است، ۵۰ رأی موافق و ۴۰ رأی مخالف به این متمم داده شد.
بااینحال، دموکرات‌های سنا همین رأی را نیز دارای معنای سیاسی توصیف می‌کنند. سناتور کین دراین‌باره گفت: «اکثریتی در سنا دارند به رئیس‌جمهور می‌گویند این کار را به تنهایی انجام نده». صحبت‌های کیم حاوی پیش‌بینی نسبتا ناامیدانه‌ای نیز هست: «رئیس‌جمهور ترامپ احتمالا آدمی است که هر کاری می‌خواهد انجام خواهد داد. این‌طور نیست که اگر کنگره بگوید «نه»، این کار او را متوقف خواهد کرد؛ اما «نه»گفتن کنگره، بازتابی است از حرفی که رأی‌دهندگان می‌زنند و او هم این را می‌شنود».
بااینحال، سناتور چاک شومر از نیویورک، رهبر دموکرات‌های سنا، از مجلس نمایندگان خواسته است متمم مشابهی را به نسخه‌ای که در مجلس نمایندگان تصویب می‌شود، اضافه کنند تا این متمم در نسخه نهایی این لایحه بودجه دفاعی باشد. در پایان این رأی‌گیری، سناتور مک‌کانل تلاش کرد احتمال جنگ بدون این مصوبه را رد کند: «رئیس‌جمهور آشکارا گفته است علاقه‌ای به شروع جنگ با ایران ندارد. همه باید یک نفس عمیق بکشند». سناتور بیل کسیدی از لوییزیانا و از دیگر مخالفان این متمم نیز گفت: «ما جنگ با ایران را نمی‌خواهیم»، ولی «اگر ایران به حمله دیگری تهدید کند، گزینه‌ها باید باز باشد». بااینحال برخی معتقدند مخالفت سنا با این متمم، به معنای تأیید موضع رئیس‌جمهور است. ترامپ به‌صراحت و بیش از یک بار تأکید کرده است برای حمله به ایران نیازی به اجازه کنگره ندارد و فقط ترجیح می‌دهد آنها را در کنار خود داشته باشد.
سناتور دایان فاینستاین از کالیفرنیا نیز از رد این متمم ابراز تأسف کرد: «ناامیدکننده است که وقتی اکثریت سناتورها در حمایت مجدد از حق قانونی ما و جلوگیری از حمله غیرقانونی به ایران رأی می‌دهند، این متمم تصویب نمی‌شود. رویکرد خصمانه دولت در قبال ایران، در ایجاد هرگونه نتیجه ملموسی ناکام بوده است. واکنش ایران با سرنگون‌کردن پهپاد آمریکایی، حمله به نفت‌کش‌ها و نزدیک‌تر‌شدن به نقض تعهداتش در توافق هسته‌ای نیز غیرسازنده و خطرناک است. جنگ با ایران، به نفع هیچ‌کس نیست. وقت آن است که دولت با دست‌برداشتن از اظهارات خصمانه و ورود به دیپلماسی، مسیری متفاوت را برگزیند». چندی پیش دایان فاینستین در حالی که صفحه مربوط به محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان، روی گوشی‌اش رؤیت می‌شد، دیده شد. در توضیحات مربوط به این اتفاق، دفتر فاینستین توضیح داد شخص سناتور با ظریف شامی کاری در نیویورک خورده است.
نگرانی از اتفاق سال 2001
تلاش‌های دموکرات‌ها در حالی انجام می‌شود که طبق قانون اساسی، حق اعلان جنگ در اختیار کنگره است؛ اما مصوبه «اختیار استفاده از نیروی نظامی» یا «ای‌یوام‌اف» که در سال ۲۰۰۱، کمی پس از حملات یازده سپتامبر و برای آنچه مبارزه با تروریست‌ها خوانده می‌شد، تصویب شد و از آن زمان تا به حال محل ارجاع کاخ سفید برای اجازه اقدام نظامی بوده است، اکنون به اهرمی در دست حامیان ترامپ تبدیل شده تا او را مجاز به اقدام علیه ایران در صورت صلاحدید بدانند. برخی کارشناسان در این شرایط استدلال می‌کنند کنگره اساسا نباید تا این حد و برای این مدت اختیار جنگ را در دستان رئیس‌جمهوری رها می‌کرد؛ اما بخشی از این مشکل مربوط به رویکرد ترامپ نیز هست. باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، یک بار در موضوعی که پتانسیل چالش با کنگره در قبال تصمیم نظامی علیه سوریه وجود داشت، دستور حمله خود را که با اتکا به این مصوبه صادر شده بود، لغو کرد و منتظر رایزنی با کنگره ماند مری الیزابت تیلور، دستیار معاون پارلمانی رئیس‌جمهور، در نامه‌ای خطاب به الیوت انگل، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، توضیح داده بود دولت «تا این لحظه» ای‌یوام‌اف مصوبه ۲۰۰۱ را به‌عنوان منبع اختیار خود در جنگ علیه ایران ندیده است؛ «جز زمانی که برای دفاع از نیروهای ایالات متحده یا شرکایش، درگیری در عملیات ضدتروریستی لازم باشد». انگل این استثنا را «آن‌قدر عریض» توصیف کرد که «یک نفت‌کش از آن رد می‌شود».
از سوی دیگر، برخی کارشناسان می‌گویند دولت فقط علیه القاعده مجاز است از ای‌یوام‌اف استفاده کند. شایعه‌هایی که از تلاش مقامات دولت برای ادعای ارتباط ایران با القاعده مطرح می‌شود، از همین زاویه بررسی می‌شوند. برخی دیگر هدف این قانون را در متن آن «تروریست‌ها» و کشورها و نهادهایی می‌دانند که «به تروریست‌ها پناه دهند». از این زاویه، قراردادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز ممکن است در همین راستا انجام شده باشد و بهانه کافی را برای استفاده از ای‌یوام‌اف به دولت بدهد.
استدلال دیگری که به قانون ۱۹۷۳ ارجاع می‌دهد نیز در این زمینه مطرح شده؛ اما رد شده است. طبق این قانون، دولت در شرایطی مجاز است حمله را آغاز کند و سپس از کنگره مجوز بگیرد؛ اما فرصت دولت از آغاز رابطه خصمانه تا اقدام به حمله بدون اجازه، در این قانون ۶۰ روز ذکر شده که درباره ایران این فرصت به پایان رسیده است.
باید دید آیا دموکرات‌ها در ادامه نیز دراین‌باره تلاش می‌کنند یا برای مهار ترامپ در این زمینه نیز باید منتظر ۲۰۲۰ باشند. در هر صورت، فعلا مهم‌ترین مانع ورود آمریکا به جنگ در ساختار حکومت آمریکا همان چیزی است که مک‌کانل به آن اشاره می‌کند.
نظر شما