زیباکلام: ورزشکاران شورای شهر «تختی» نیستند
بعد از ماجراهایی که در استیضاح وزیر علوم رخ داد، به نظر می‌رسید تحولات
جدیدی در مجلس درحال رخ دادن است. بعضی نمایندگان که نزدیک به «جمعیت
ایثارگران» هستند، اختلافاتشان را با چهره های شاخص فراکسیون رهروان علنی
کردند. با تعطیلی مجلس این اختلافات فروکش کرد اما زنگ خطر جدی برای
فراکسیون رهروان به‌صدا درآمد.
برخی تندروها بعد از استیضاح وزیر علوم در جلسه علنی مجلس زمانی که بحث بر سر کاندیداهای هیات نظارت بر مطبوعات بالا گرفت و رئیس مجلس رای استمزاجی گرفت برخی بر آشفته و خطاب به رئیس مجلس اظهار داشتند که اقدام او نوعی دیکتاتوری است البته نمایندگان دیگر پاسخ این رفتار را دادند اما آرایش سیاسی اصولگرایان در مجلس به هم ریخت و رای به عزل وزیر علوم این دیدگاه را به اثبات رساند.
به همین بهانه دکتر صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران گفت‌وگویی با آرمان داشت که در ادامه می‌خوانید:
بعد از استیضاح وزیر علوم به نظر می‌رسد اختلافاتی بین رئیس و طیف تندروی مجلس به وجود آمده است. نظر شما درباره این مساله چیست؟
بعد از پیروزی آقای روحانی و در ابتدای تشکیل کابینه به نظر می‌رسید ائتلاف نانوشته‌ای بین رئیس مجلس و رئیس‌جمهور صورت گرفته است. به این ترتیب که آقای روحانی کلیدی‌ترین عضو کابینه را فردی انتخاب کرد که رابطه نزدیکی با آقای لاریجانی دارد و در مقابل رئیس مجلس نیز سعی کرد اصولگرایان معتدل را برای رای به آقای روحانی ترغیب کند؛ یعنی هر یک به دیگری ادای دین کردند.
اما به نظر می‌رسد این ائتلاف در استیضاح وزیر علوم نتیجه موثر و مثبتی برای دولت نداشت؟
آنچه درباره آن صحبت می‌کنیم فقط در بحث استیضاح نبود. در چند مساله دیگر هم شاهد بودیم که آقای لاریجانی یا اصولگرایان معتدل نتوانستند از لوایح یا نظرات دولت به خوبی حمایت کنند و در این میان به نظر می‌رسید مسوول اصلی این وضعیت هم آقای لاریجانی بود که نتوانست به قرار دوطرفه دولت و مجلس پایبند بماند البته نمی‌توان اذعان داشت که او نخواست و نکرد بلکه شاید نگذاشتند.
اوج این اتفاق هم در جریان استیضاح وزیر علوم اتفاق افتاد. شما یک نفر از نیروهای اصولگرایان معتدل را نمی‌بینید که در مخالفت با استیضاح صحبت کرده باشد و فقط این نیروهای نزدیک به رئیس‌جمهور سابق بودند که علیه وزیر علوم صحبت کردند. اما درنهایت همه دیدند که جبهه پایداری نفوذ بیشتری روی نمایندگان مجلس داشتند. به اعتقاد من، عزل فرجی‌دانا بیشتر از آنکه شکست دولت تعبیر شود، شکست فراکسیون رهروان بود.
فکر می‌کنید این مساله چه تاثیری در رابطه روحانی و لاریجانی خواهد گذاشت؟
آقای روحانی متوجه شده که آقای لاریجانی و میانه‌روها قدرت زیادی در مجلس ندارند بنابراین دیگر دلیلی وجود ندارد که بخواهد رعایت نیروهای میانه‌رو را داشته باشد و شاید تصمیم بگیرد آقای رحمانی‌فضلی را از مسئولیت برکنار کند.
به هر حال در طول یک سال گذشته برخی از استانداران و فرمانداران از نیروهای اصولگرا انتخاب شدند و بعضی از رفتارهای آقای رحمانی‌فضلی در خط اصولگرایان بوده است لذا این درست نیست که روحانی بخواهد هزینه برخی از عملکردهای غیر منطبق با برنامه های اصلی دولت را بدهد.
فکر می‌کنید امکان شکل‌گیری فراکسیون جدیدی در مجلس برای حمایت از دولت وجود دارد؟
بله. به هر حال این فراکسیون تشکیل خواهد شد. اعضای معتدل اصولگرایان باید بین دولت آقای روحانی و نمایندگان جبهه پایداری یکی را انتخاب کنند چراکه کشمکش اصلی بین این دو گروه است. چنانچه در روزهای گذشته هم شاهد بودیم که آقای باهنر نیروهای تندرو و نزدیکان احمدی‌نژاد را به نزدیکان دولت ترجیح داد. دیگر نیروهای اصولگرای میانه‌رو نیز باید جایگاه خود را پیدا و معرفی کنند.
تا قبل از این، بسیاری از ائتلاف میان اصلاح‌طلبان و اصولگرایان میانه‌رو صحبت می‌کردند. به نظر شما با توجه به اتفاقات روز استیضاح و اتفاقات شورای شهر، این ائتلاف امکان شکل‌گیری دارد؟
مشکل این است که اصولگرایان میانه‌رو نشان دادند که نفوذ زیادی بر نمایندگان ندارند بنابراین دلیل منطقی وجود ندارد که دولت آقای روحانی بخواهد نظر همه نمایندگان را با خود همراه کند. اما در انتخابات شورای شهر ماجرا متفاوت بود. مشکل شورای شهر این است که مردم انتخابات آن را خیلی جدی نگرفتند و در شهری که 4، 5میلیون نفر واجد رای دادن هستند، افرادی با 100هزار رای در شورای شهر تهران به صندلی قدرت رسیدند؛ یعنی نزدیک به 2درصد واجدان رای! ریاست چمران بر شورای شهر درس خوبی به بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان بود که انتخابات شورای شهر را جدی بگیرند.
سال قبل ریاست شورای شهر در دست اصلاح‌طلبان قرار داشت که به اعتقاد برخی مدیریتی ضعیف تلقی می‌شد.
سال قبل که آقای مسجدجامعی ریاست شورای شهر را برعهده گرفتند با اختلاف یک رای رئیس شورای شهر شدند و امسال هم آقای چمران با اختلاف کمی این صندلی را گرفتند. در واقع برخی ورزشکاران نیروهای سیاسی شناسنامه‌داری نیستند و اعمال نظر آنها در قالب حزبی گنجانده نمی‌شود. شما نباید توقع داشته باشید ورزشکاران رفتاری مثل تختی از خود نشان بدهند. اگر بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان در انتخابات به‌صورت جدی شرکت می‌کرد خیلی‌ها امکان حضور در شورای شهر را پیدا نمی‌کردند.
برخی تندروها بعد از استیضاح وزیر علوم در جلسه علنی مجلس زمانی که بحث بر سر کاندیداهای هیات نظارت بر مطبوعات بالا گرفت و رئیس مجلس رای استمزاجی گرفت برخی بر آشفته و خطاب به رئیس مجلس اظهار داشتند که اقدام او نوعی دیکتاتوری است البته نمایندگان دیگر پاسخ این رفتار را دادند اما آرایش سیاسی اصولگرایان در مجلس به هم ریخت و رای به عزل وزیر علوم این دیدگاه را به اثبات رساند.
به همین بهانه دکتر صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران گفت‌وگویی با آرمان داشت که در ادامه می‌خوانید:
بعد از استیضاح وزیر علوم به نظر می‌رسد اختلافاتی بین رئیس و طیف تندروی مجلس به وجود آمده است. نظر شما درباره این مساله چیست؟
بعد از پیروزی آقای روحانی و در ابتدای تشکیل کابینه به نظر می‌رسید ائتلاف نانوشته‌ای بین رئیس مجلس و رئیس‌جمهور صورت گرفته است. به این ترتیب که آقای روحانی کلیدی‌ترین عضو کابینه را فردی انتخاب کرد که رابطه نزدیکی با آقای لاریجانی دارد و در مقابل رئیس مجلس نیز سعی کرد اصولگرایان معتدل را برای رای به آقای روحانی ترغیب کند؛ یعنی هر یک به دیگری ادای دین کردند.
اما به نظر می‌رسد این ائتلاف در استیضاح وزیر علوم نتیجه موثر و مثبتی برای دولت نداشت؟
آنچه درباره آن صحبت می‌کنیم فقط در بحث استیضاح نبود. در چند مساله دیگر هم شاهد بودیم که آقای لاریجانی یا اصولگرایان معتدل نتوانستند از لوایح یا نظرات دولت به خوبی حمایت کنند و در این میان به نظر می‌رسید مسوول اصلی این وضعیت هم آقای لاریجانی بود که نتوانست به قرار دوطرفه دولت و مجلس پایبند بماند البته نمی‌توان اذعان داشت که او نخواست و نکرد بلکه شاید نگذاشتند.
اوج این اتفاق هم در جریان استیضاح وزیر علوم اتفاق افتاد. شما یک نفر از نیروهای اصولگرایان معتدل را نمی‌بینید که در مخالفت با استیضاح صحبت کرده باشد و فقط این نیروهای نزدیک به رئیس‌جمهور سابق بودند که علیه وزیر علوم صحبت کردند. اما درنهایت همه دیدند که جبهه پایداری نفوذ بیشتری روی نمایندگان مجلس داشتند. به اعتقاد من، عزل فرجی‌دانا بیشتر از آنکه شکست دولت تعبیر شود، شکست فراکسیون رهروان بود.
فکر می‌کنید این مساله چه تاثیری در رابطه روحانی و لاریجانی خواهد گذاشت؟
آقای روحانی متوجه شده که آقای لاریجانی و میانه‌روها قدرت زیادی در مجلس ندارند بنابراین دیگر دلیلی وجود ندارد که بخواهد رعایت نیروهای میانه‌رو را داشته باشد و شاید تصمیم بگیرد آقای رحمانی‌فضلی را از مسئولیت برکنار کند.
به هر حال در طول یک سال گذشته برخی از استانداران و فرمانداران از نیروهای اصولگرا انتخاب شدند و بعضی از رفتارهای آقای رحمانی‌فضلی در خط اصولگرایان بوده است لذا این درست نیست که روحانی بخواهد هزینه برخی از عملکردهای غیر منطبق با برنامه های اصلی دولت را بدهد.
فکر می‌کنید امکان شکل‌گیری فراکسیون جدیدی در مجلس برای حمایت از دولت وجود دارد؟
بله. به هر حال این فراکسیون تشکیل خواهد شد. اعضای معتدل اصولگرایان باید بین دولت آقای روحانی و نمایندگان جبهه پایداری یکی را انتخاب کنند چراکه کشمکش اصلی بین این دو گروه است. چنانچه در روزهای گذشته هم شاهد بودیم که آقای باهنر نیروهای تندرو و نزدیکان احمدی‌نژاد را به نزدیکان دولت ترجیح داد. دیگر نیروهای اصولگرای میانه‌رو نیز باید جایگاه خود را پیدا و معرفی کنند.
تا قبل از این، بسیاری از ائتلاف میان اصلاح‌طلبان و اصولگرایان میانه‌رو صحبت می‌کردند. به نظر شما با توجه به اتفاقات روز استیضاح و اتفاقات شورای شهر، این ائتلاف امکان شکل‌گیری دارد؟
مشکل این است که اصولگرایان میانه‌رو نشان دادند که نفوذ زیادی بر نمایندگان ندارند بنابراین دلیل منطقی وجود ندارد که دولت آقای روحانی بخواهد نظر همه نمایندگان را با خود همراه کند. اما در انتخابات شورای شهر ماجرا متفاوت بود. مشکل شورای شهر این است که مردم انتخابات آن را خیلی جدی نگرفتند و در شهری که 4، 5میلیون نفر واجد رای دادن هستند، افرادی با 100هزار رای در شورای شهر تهران به صندلی قدرت رسیدند؛ یعنی نزدیک به 2درصد واجدان رای! ریاست چمران بر شورای شهر درس خوبی به بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان بود که انتخابات شورای شهر را جدی بگیرند.
سال قبل ریاست شورای شهر در دست اصلاح‌طلبان قرار داشت که به اعتقاد برخی مدیریتی ضعیف تلقی می‌شد.
سال قبل که آقای مسجدجامعی ریاست شورای شهر را برعهده گرفتند با اختلاف یک رای رئیس شورای شهر شدند و امسال هم آقای چمران با اختلاف کمی این صندلی را گرفتند. در واقع برخی ورزشکاران نیروهای سیاسی شناسنامه‌داری نیستند و اعمال نظر آنها در قالب حزبی گنجانده نمی‌شود. شما نباید توقع داشته باشید ورزشکاران رفتاری مثل تختی از خود نشان بدهند. اگر بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان در انتخابات به‌صورت جدی شرکت می‌کرد خیلی‌ها امکان حضور در شورای شهر را پیدا نمی‌کردند.
نظر شما