شنبه ۰۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 27
براساس آخرین تحقیقات مرکز پژوهش‌های مجلس، متوسط قیمت نفت برنت در ۱۰ ماهه نخست سال ۲۰۱۸ حدود ۷۲,۹۷ دلار در هر بشکه بود که ۳۴.۷ درصد بالاتر از متوسط سال ۲۰۱۷ است.
کد خبر: ۲۱۹۵۱۵
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردين ۱۳۹۸ - ۱۲:۳۳

براساس آخرین تحقیقات مرکز پژوهش‌های مجلس، متوسط قیمت نفت برنت در ۱۰ ماهه نخست سال ۲۰۱۸ حدود ۷۲,۹۷ دلار در هر بشکه بود که ۳۴.۷ درصد بالاتر از متوسط سال ۲۰۱۷ است.

به گزارش صدای ایران محمد بهبهانی در سازندگی نوشت: «اروپایی‌ها نفت ایران را نمی‌خرند»، این جمله، خلاصه تمام چالش‌هایی است که صنعت نفت ایران در سال ۹۷ با آن روبه‌رو بود؛ کاهش جهانی قیمت نفت و تحریم‌های آمریکا باعث شد ایران در عرضه نفت دچار مشکلات فراوانی شود و صادراتش از ۲,۵ میلیون بشکه در روز به ۱.۵ میلیون کاهش پیدا کند. بیژن زنگنه، وزیر نفت با بیان اینکه اروپایی‌ها از خرید نفت ایران امتناع می‌کنند، اعلام کرد حتی چینی‌ها نیز علاقه آنچنانی به همکاری مناسب ندارند. خروجی این اتفاقات را می‌توان در میزان درآمد نفتی تخمین زده شده توسط دولت در لایحه بودجه سال ۹۸ دید؛ براساس این لایحه، قیمت هر بشکه نفت، ۵۴ دلار پیش‌بینی شده که براساس آن مجموع درآمدهای ناشی از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی ایران برای سال آینده ۱۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان می‌شود. این رقم در مقایسه با ۱۰۷ هزار میلیارد تومان مصوب‌شده در بودجه سال ۹۷، حدود ۳۴ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است. دولت پیش‌بینی کرده سال آینده بتواند هر بشکه نفت را ۵۴ دلار بفروشد و صادرات نفتش به حدود ۱.۵ بشکه در روز برسد.

این یعنی کاهش حدود ۱,۱ میلیون بشکه‌ای نسبت به بودجه سال ۹۷. علت این هدفگذاری، تحریم‌های نفتی است که از ۱۳ آبان امسال (۹۷) توسط ایالات متحده آمریکا وارد فاز اجرایی شد و در همان وهله نخست، ۸ بازار عمده نفت ایران از جمله چین، هند، ژاپن و کره جنوبی را هدف قرار داد. کشورهای چین، هند، کره جنوبی و ژاپن عمده خریداران نفت و مشتقات نفتی ایران هستند که گفته می‌شود تعدادی از آنها از جمله کره جنوبی برای مدتی واردات از ایران را به صفر رسانده بودند. اما مدتی پیش آمریکا معافیت‌هایی به این کشورها (در مجموع هشت کشور) داد تا با شرایطی خاص از جمله کاهش تدریجی خرید نفت‌شان از ایران، به مدت ۸ ماه، معامله را از سر بگیرند اما باید به مرور این واردات کم شود و به صفر برسد. پیش‌بینی می‌شود چین به‌عنوان اصلی‌ترین خریدار نفت ایران با روزی به طور میانگین ۶۵۰ هزار بشکه، واردات خود را به ۳۶۰ هزار بشکه تقلیل دهد و این میزان برای هند با ۴۵۰ تا ۵۵۰ هزار بشکه و کره جنوبی با ۳۰۰ هزار بشکه نیز به نصف برسد.

از سوی دیگر تعیین نرخ ۵۴ دلاری که با کاهش یک دلاری نسبت به بودجه ۹۷ همراه است، برخی کارشناسان از جمله افخمی‌راد، رئیس سابق سازمان توسعه و تجارت را به استفاده از واژه «خوش‌بینانه» وادار کرد. تحلیل آنها بر مبنای قیمت جهانی نفت است که در ماه‌های اخیر به پایین‌ترین سطح خود در سیزده ماه اخیر رسیده است. کاهش چشمگیر قیمت نفت به دلایل مختلف از جمله مازاد عرضه بر تقاضا، کاهش رشد اقتصادی در دنیا و جنگ تجاری رخ داده در‌حالی‌که به طور معمول در فصل سرما باید در بالاترین قیمت‌ها باشد؛ با این نگاه، برخی کارشناسان معتقدند قیمت نفت در آینده پایین‌تر می‌آید و نرخ ۵۴ دلاری برای هر بشکه که در بودجه سال آینده پیش‌بینی شده، خوش‌بینانه است.

ترامپ از همان روز نخست نقض برجام مدعی شد قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند. این گزاره وقتی اهمیت خود را بیشتر نشان می‌دهد که بدانیم حدود ۵۰ میلیارد دلار درآمد سالانه ارزی ایران از راه فروش نفت به دست می‌آید و کاهش آن تاثیرات خود را بر بخش‌های مختلف اقتصادی خواهد گذاشت. بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران بارها اعلام کرده است صحبت از کاهش صادرات نفت ایران به صفر، یک ادعا بیش نیست و هرگونه ممانعت از تولید نفت ایران، باعث افزایش قیمت جهانی آن می‌شود. آمارها نشان می‌دهد در چند ماه اخیر صادرات نفت ایران بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه کم شده است و قیمت جهانی نفت نیز در مسیر نزولی است.

همین مساله زمزمه کاهش درآمدهای ارزی ایران را به میان آورده است. افزایش قیمت نفت، فقط به میزان تولید ایران بستگی ندارد و تولید و عرضه کشورهای دیگر در کنار تقاضای نفتی هم مطرح است. در واقع ممکن است بازار جهانی به شکلی پیش برود که حتی با کاهش صادرات ایران به زیر یک میلیون بشکه هم، قیمت جهانی نفت در همین میزان فعلی باقی بماند. نیمه آذرماه ۹۷، مذاکرات فشرده اعضای اوپک به آنچه ایران در پی آن بود، ختم شد؛ اعضا توافق کردند تولید روزانه نفت خود را ۸۰۰ هزار بشکه کاهش دهند. اعضای غیراوپک نیز به کاهش ۴۰۰ هزار بشکه‌ای رضایت دادند. شوک ناشی از این تصمیم به یکباره به افزایش قیمت نفت از ۵۹ دلار به ۶۳ دلار و ۵۳ سنت منجر شد اما چند روز بعد دوباره سقوط کرد. در آخرین روزهای اسفند ۹۷، قیمت هر بشکه نفت برنت ۶۴,۸۹ دلار شد.

براساس آخرین تحقیقات مرکز پژوهش‌های مجلس، متوسط قیمت نفت برنت در ۱۰ ماهه نخست سال ۲۰۱۸ حدود ۷۲,۹۷ دلار در هر بشکه بود که ۳۴.۷ درصد بالاتر از متوسط سال ۲۰۱۷ است. عواملی مانند رشد بیش از مقدار پیش‌بینی شده تقاضای جهانی در سال ۲۰۱۷ و تداوم آن در سال ۲۰۱۸، پایبندی فراتر از حد انتظار تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک به توافق کاهش تولید، روند کاهشی تولید برخی تولیدکننده‌ها مانند ونزوئلا و مکزیک، کاهش مازاد عرضه در بازار، روند کاهشی ذخیره‌سازی‌های تجاری در کشورهای OECD، تشدید ریسک در منطقه خاورمیانه از جمله خروج آمریکا از برجام و تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران باعث افزایش قیمت نفت شد. برای سال ۲۰۱۹ پیش‌بینی می‌شود برخی از این عوامل روند معکوس به خود بگیرند.

مثلا اقتصاد جهانی رشد بالایی نداشته باشد و به تبع آن رشد تقاضای انرژی کمتر از سال ۲۰۱۸ شود یا در همان سطح باقی بماند. جنگ تجاری چین و آمریکا و ضعف اقتصاد برخی کشورهای در حال توسعه مانند ترکیه هم بی‌اعتمادی بالایی در مورد رشد اقتصاد جهانی و رشد تقاضای نفت به وجود آورده است. از طرف دیگر رشد عرضه بیش از تقاضا بوده که باعث افزایش مازاد عرضه و همینطور افزایش سطح ذخیره‌سازی‌ها خواهد شد. اگرچه احتمال کاهش سطح کنونی تولید توسط تولیدکنندگان اوپکی و غیراوپکی وجود دارد اما در نهایت پیش‌بینی میشود قیمت نفت برنت در سال ۲۰۱۹ به طور متوسط کمتر از سال ۲۰۱۸ باشد و در محدوده قیمتی ۶۸-۶۲ دلار به ازای هر بشکه قرار گیرد.

این همه در حالی است که سایه سیاست بر نفت در ایران نیز به سادگی قابل مشاهده است؛ خبر استعفای بیژن زنگنه، وزیر نفت که از سوی جواد کریمی قدوسی، نماینده مجلس اعلام شد، یک نمونه آن است که البته با پاسخ دو جمله‌ای زنگنه، رنگ باخت: «بگردند تا بگردیم.»
برچسب ها: نفت ، دلار ، اروپا ، مجلس ، تحریم ، ایران
نظر شما