بشار اسد با دشمن پوتین دوست می شود؟

روز هجدهم مارس، روسیه پنجمین سالگرد روزی را که از نظرش بازگشت کریمه به آغوش مام وطن قلمداد می‌شود جشن گرفت؛ رویدادی که کشورهای دیگر آن را الحاق بخشی از خاک اوکراین به سرزمین روسیه می‌دانند. طی این پنج سال کریمه نقش مهمی در روابط خارجی روسیه داشته از جمله اینکه میزبانی برخی وقایع بین‌المللی به این محل اعطا شده است. یکی از این رویدادها پنجمین اجلاس بین‌المللی اقتصادی یالتا است که از ۱۷ تا ۲۱ آوریل برگزار خواهد شد.

به گزارش صدای ایران از تابناک آنتون مرداسف در المانیتور نوشت: روز هجدهم مارس، روسیه پنجمین سالگرد روزی را که از نظرش بازگشت کریمه به آغوش مام وطن قلمداد می‌شود جشن گرفت؛ رویدادی که کشورهای دیگر آن را الحاق بخشی از خاک اوکراین به سرزمین روسیه می‌دانند. طی این پنج سال کریمه نقش مهمی در روابط خارجی روسیه داشته از جمله اینکه میزبانی برخی وقایع بین‌المللی به این محل اعطا شده است. یکی از این رویدادها پنجمین اجلاس بین‌المللی اقتصادی یالتا است که از ۱۷ تا ۲۱ آوریل برگزار خواهد شد.

در ادامه این مطلب آمده است: در جدول برنامه‌های این اجلاس، تنها به حضور بشار الاسد، رییس‌جمهوری سوریه اشاره شده که از موارد نادر اعلام پیش از موعد یک سفر خارجی او تلقی می‌شود. البته بعداً سفیر سوریه در مسکو اعلام کرد که احتمالا بشار اسد قادر نخواهد بود در این اجلاس شرکت کند. معاون وزیر امورخارجه روسیه، سرگئی ورشینین نیز اظهار کرد که دولت سوریه در اجلاس سال گذشته نقش عمده‌ای ایفا کرده و حضور هیات این کشور در اجلاس آتی به تصمیم دولت این کشور بستگی دارد. با توجه به موضع نرمی که روسیه اتخاذ کرده، تصمیم دولت اسد اگر به خاطر ماه‌ها تلاش روابط عمومی روسیه نبود، به دشواری در سطح بین‌المللی جلب نظر می‌کرد. 

پیش از این در ماه اکتبر، نخست‌وزیر شبه جزیره کریمه، سرگئی آکسنوف که ریاست هیات اعزامی از این منطقه به دمشق را بر عهده داشت، شخصا بشار اسد را برای حضور در این اجلاس دعوت کرده بود. سه ماه پس از آن، دیمیتری بلیک، نماینده سواستوپول در مجلس روسیه که یکی از اعضای آن هیات بود، خبر داد که بشار اسد برای حضور در اجلاس کریمه و دیدار از شهر سواستوپول، اظهار علاقه کرده است. دیمیتری سابلین، رییس هیات روابط پارلمانی میان روسیه و سوریه نیز گفته بود که بشار اسد طی میزبانی از هیات شبه‌جزیره‌ کریمه به آنها گفته بود که فرزندانش در سال ۲۰۱۷ تعطیلات خود را در یک کمپ تابستانی بین‌المللی مخصوص کودکان در کریمه به سر بردند. اسد گفته بود که آنها دوستان جدیدی در روسیه پیدا کردند که هنوز با آنها در ارتباطند و من نیز رغبت دارم از کریمه دیداری داشته باشم.

در اواسط فوریه، آندره نظروف از روسای انجمن تجاری روسیه و از دست‌اندرکاران اجلاس یالتا اعلام کرد که هیأتی از سوریه به ریاست اسد و هیأتی از فرانسه به ریاست مارین لوپن در این اجلاس شرکت خواهند کرد. او پیش از اظهار تردید سفیر سوریه در رابطه با حضور اسد این خبر را اعلام کرده بود. طبق اعلام رسانه‌های فرانسوی لوپن نیز احتمالا به علت حساسیت مسأله مالکیت کریمه پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی اروپا، از حضور در این اجلاس انصراف داده است.

مقامات محلی و فدرال روسیه تلاش می‌کنند برای اجلاس یالتا به عنوان یک رویداد اقتصادی بین‌المللی تبلیغ کنند. این اجلاس از سال ۲۰۱۵ کار خود را آغاز کرد که در کنار دو رویداد اقتصادی مهم دیگر در روسیه یعنی اجلاس اقتصادی شرق در سن پترزبورگ و اجلاس سرمایه‌گذاری روسیه در سوچی قرار می‌گیرد. این اجلاس تحت نظارت نهاد ریاست‌جمهوری روسیه برگزار می‌شود و همه ساله رشد خوبی را تجربه می‌کند. شرکت‌کنندگان خارجی در این اجلاس عموما کشورهای آسیایی و آفریقایی و پوپولیست های راست‌گرای اروپایی هستند.

اجلاس پیشین درباره سوریه نتایجی ثمربخش داشت. یک جلسه از این رویداد در سال ۲۰۱۸ به طور کامل به مسأله اقتصاد پس از جنگ سوریه و بازسازی آن اختصاص یافت که نتیجه آن امضای ۷۰ قرارداد و یادداشت تفاهم به ارزش ۲.۴ میلیارد دلار بود. هرچند که در عمل این توافقات چندان ارزشی پیدا نکردند. صرفنظر از سرمایه‌گذاری های متقابل و نه

چندان پایدار سوریه در منطقه کریمه مانند احداث هتل و امثالهم که به دلیل عدم امکان رقابت با سوشی روسیه و مکان‌های توریستی ترکیه بعید است دستاوردی داشته باشند، توافقات مهمی در حوزه لجستیک میان روسیه و سوریه منعقد شد از جمله شراکت بندرهای سواستوپول و طرطوس سوریه. همچنین دو طرف برای تاسیس مشترک خط کشتیرانی برای حمل کالا بین این دو بندر به توافق رسیدند: مصالح ساختمانی، غلات و ماشین‌آلات از بندر سواستوپول به سوریه و میوه‌جات و سبزیجات از طرطوس به روسیه صادر خواهد شد. البته موانع زیادی در راه این تجارت وجود دارد که نیازمند رفت‌وآمد های متعدد دیپلماتیک برای نمایش حمایت بین‌المللی از لغو تحریم‌های اقتصادی روسیه می‌باشد.

بارها گزارش شده که میوه‌های صادراتی از سوریه به روسیه به علت عدم مهارت تجار سوری در انبارداری و ارسال کالا بیش از حد رسیده شده و قابلیت فروش خرده‌فروشی نداشته‌اند. سوریه پیش از جنگ یکی از صادرکنندگان غلات بود اما به علت از دست رفتن زمین‌های قابل کشت پس از جنگ، اکنون به واردکننده آن تبدیل شده است. سابقه معامله این کالا با روسیه چندان موفقیت‌آمیز نبوده و پیش‌تر قرار داد خرید یک میلیون تن گندم از روسیه لغو شده است اما دو طرف برای خرید سه میلیون تن گندم طی سه سال آینده به توافق رسیده‌اند. به گزارش روزنامه کومرزانت روسیه، در سال ۲۰۱۷ حدود ۱۰۰ تن گندم از کریمه وارد سوریه شده و در سال ۲۰۱۸ این میزان ۶۹ تن گزارش شده است که به معنای واردات از سایر بندرهای روسیه می‌باشد. البته تاجران از اعلام دقیق و شفاف ارقام صادراتی به علت تحریم‌ها خودداری می‌کنند.

از این رو معلوم نیست که اعلام قصد بشار اسد برای دیدار از کریمه دلایل مهمی داشته یا تنها اقدامی تبلیغاتی و ادای احترام بوده است. در حالی که اسد اساسا از سفرهای خارجی ممنوع شده، زمانبندی فشرده و نگرانی‌های امنیتی را نمی‌توان توجیه معتبری برای نرفتن دانست. با توجه به فقدان مزایای عملی، حضور احتمالی او در اجلاس یالتا تنها جنبه نمادین خواهد داشت. به علاوه در حالی که هنوز توافق‌های پیشین عملی نشده‌اند، او ناچار خواهد بود توافقاتی جدید را امضا کند. اما در هر صورت حضور در یک نشست بین‌المللی حتی اگر در منطقه‌ای باشد که از نظر دمشق متعلق به خاک روسیه تلقی می‌شود، می‌تواند پایانی باشد بر شایعاتی که می‌گویند او تنها قادر است سفرهای محرمانه به ایران و روسیه داشته باشد.