علائم کمبود ویتامین ب۱۲

ب۱۲ که با نام کوبالامین نیز شناخته شده است، یکی از مهم‌ترین ویتامین‌های حلال در چربی است که نقش مهمی در تولید گلبول‌های قرمز خون، DNA و تنظیم عملکرد سیستم عصبی دارد.

به گزارش صدای ایران از خبرآنلاین، ویتامین B۱۲ به طور طبیعی در گوشت حیوانات مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ، لبینات، تخم مرغ و شیرهای گیاهی وجود دارد.

متأسفانه کمبود این ویتامین، بخصوص برای سالمندان، بسیار شایع است.

کسانی که بیشتر در معرض کمبود ویتامین B۱۲ قرار دارند:
* سالمندان،
* کسانی که برای دیابت متفورمین مصرف می‌کنند،
* افرادی که رژیم‌های سخت گیاهخواری را دنبال می‌کنند،
* بیمارانی که مدت طولانی از داروهای ضدانعقاد خون یا داروهایی که برای سوزش سر دل تجویز می‌شوند، استفاده می‌کنند،
* کسانی که طی جراحی، بخشی از روده که وظیفه جذب B۱۲ را دارد، از دست داده اند.

متأسفانه علائم کمبود این ویتامین ممکن است تا چند سال ظاهر نشوند یا قابل تشخیص نباشند. گاهی حتی به اشتباه، کمبود ویتامین B۱۲، کمبود فولات (ویتامین B۹) تشخیص داده می‌شود. سطح پایین ویتامین B۱۲، منجر به کاهش سطح فولات نیز می‌شود.

زرد شدن پوست یا رنگ پریدگی
کسانی که دچار کمبود ویتامین B۱۲ می‌شوند، علائمی مانند رنگ پریدگی و یا زرد شدن پوست دارند زیرا با کاهش سطح B۱۲، تولید گلبول قرمز خون دچار اختلال می‌شود. این اختلال منجر به تولید گلبول‌های بسیار بزرگ و شکننده در مغز استخوان شده و مشکل کم‌خونی را در پی خواهد داشت. این گلبول‌ها برای رد شدن از مغز استخوان و رسیدن به چرخه خون زیادی بزرگند و به همین دلیل تعداد گلبول‌هایی که در چرخه خون وجود دارند، کم هستند و در نتیجه پوست رنگ پریده می‌شود. شکننده بودن این گلبول‌ها نیز در افزایش بیلی روبین که یک پیگمان زرد رنگ صفراوی است نقش دارد که منجر به زرد شدن پوست یا چشم می‌شود.

ضعف و خستگی مفرط
یکی دیگر از علائم شایع کمبود ویتامین B۱۲، ضعف و خستگی است. زیرا همانطور که گفته شد، کمبود این ویتامین باعث کاهش تعداد گلبول‌های قرمز می‌شود. همانطور که می‌دانید وظیفه گلبول قرمز خون انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن است. زمانی که تعداد این گلبول‌ها کم باشد، اکسیژن کافی به اندام‌ها نمی‌رسد و در نتیجه بیمار احساس ضعف و خستگی می‌کند.

احساس سوزن سوزن شدن
یکی از عوارض جانبی کمبود طولانی مدت این ویتامین، آسیب دیدن سلول‌های عصبی است. از آن جا که ویتامین B۱۲ از مواد سازنده در غلاف میلین است، کمبود آن سیستم عصبی را دچار اختلال می‌کند. میلین برای سلول‌های عصبی حکم محافظ را دارد و کمبود آن موجب احساس گِز گِز یا سوزن سوزن شدن می‌شود.

تغییر در توانایی تحرک
اگر کمبود ویتامین B۱۲، بدون درمان باقی بماند، نوع راه رفتن یا تحرک بیمار را نیز تغییر خواهد داد. حتی ممکن است بر حفظ تعادل نیز اثر داشته باشد. این مشکل بخصوص در میان سالمندان بسیار شایع است.

زخم شدن داخل دهان و گلوسیت
گلوسیت یا عفونت زبان یکی از شایع‌ترین مشکلات کمبود ویتامین B۱۲ است. از علائم این بیماری می‌توان به تغییر رنگ و شکل زبان، احساس درد در بافت آن و قرمز شدن و تورم زبان اشاره کرد. علاوه بر درد، گلوسیت و زخم‌های داخل دهان ممکن است نوع حرف زدن یا غذا خوردن بیمار را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

اختلال در نفس کشیدن و احساس سرگیجه
اگر بدن با کمبود شدید این ویتامین مواجه شود، ممکن است بیمار احساس تنگی نفس و سرگیجه داشته باشد. این مشکل هم به علت کاهش تولید گلبول قرمز خون و اختلال در اکسیژن رسانی به بافت‌های بدن است.

اختلال در بینایی
یکی دیگر از مشکلاتی که به علت کمبود B۱۲ به وجود می‌آید، تار شدن بینایی است. علت آن می‌تواند آسیب دیدن عصب‌های بینایی چشم باشد.

تغییرات خلق و خو
در بسیاری از موارد، بیمارانی که از کمبود ویتامین B۱۲ رنج می‌برند، دچار تغییرات ناگهانی خلق و خو می‌شوند زیرا کمبود این ماده در بدن، منجر به آسیب‌های مغزی، افسردگی و حتی در بعضی موارد زوال عقل می‌شود.

کمبود ویتامین B۱۲ بسیار شایع است و علائم مختلفی دارد. اگر شاهد هر کدام از علائم بالا بودید، حتما به پزشک مراجعه کنید.