علائم رایج ام‌اس را بشناسید

اسکلروز چندگانه یا همان ام‌اس معمولاً به‌عنوان یک شرایط خود ایمنی در نظر گرفته می‌شود که بر مغز و نخاع سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد. این بیماری در خانم‌ها بیشتر از آقایان رخ می‌دهد. در این مطلب به معرفی رایج‌ترین علائم ام‌اس می‌پردازیم.

به گزارش صدای ایران از انتخاب، احتمال ابتلای خانم‌ها به ام‌اس سه برابر آقایان است. این بیماری می‌تواند علائم خاصی در خانم‌ها داشته باشد اما اغلب علائم ام‌اس در خانم‌ها و آقایان مشابه است.

علائم مشترک ام‌اس در خانم‌ها و آقایان
معمولاً علائم ام‌اس در هر دو جنسیت مرد و زن با هم مشترک است. البته این علائم بسته به‌ شدت آسیب و مکان اعصاب آسیب‌دیده توسط التهاب می‌تواند متفاوت باشد. برخی از علائم رایج ام‌اس به شرح زیر است:

علائم عضلانی
در بیماری ام‌اس، سلول‌های ایمنی بدن به سیستم عصبی حمله می‌کند. این اتفاق می‌تواند در مغز، نخاع و یا عصب بینایی رخ دهد. در نتیجه این اتفاق، بیماران مبتلا به ام‌اس ممکن است با علائمی مرتبط با عضلات مواجه شوند. این علائم عبارت‌اند از:
-- اسپاسم‌های عضلانی
-- بی‌حسی
-- مشکلات تعادلی و عدم هماهنگی
-- دشواری حرکت دادن دست‌ها و پاها
-- مشکل در راه رفتن
-- ضعف یا لرزش در یک یا هر دو دست و پا

علائم چشمی
مشکلات بینایی نیز می‌تواند در هر دو جنسیت مرد و زن مبتلا به بیماری ام‌اس رخ دهد. این علائم شامل موارد زیر هستند:
-- فقدان بینایی که یا کلی است و یا جزئی؛ اغلب فقط در یک چشم اتفاق می‌افتد
-- احساس درد و ناراحتی حین حرکت دادن چشم
-- دوبینی یا دید دوگانه
-- تاربینی یا تاری دید
-- حرکت چشم غیرارادی
-- و سایر مشکلات و ناراحتی‌های چشمی و بصری

تغییرات روده و مثانه
هم اختلال مثانه و هم علائم روده‌ای در بیماران مبتلا به ام‌اس مکرراً رخ می‌دهد. در واقع اختلال در مسیرهای سیستم عصبی که عضلات مثانه و روده افراد را کنترل می‌کنند باعث بروز این مشکلات است.

علائم روده و مثانه در بیماری ام‌اس را به‌ صورت زیر می‌توان لیست کرد:
-- مشکل در شروع فرآیند دفع ادرار
-- نیاز مکرر به دفع ادرار
-- عفونت مثانه
-- عدم کنترل ادرار یا مدفوع
-- یبوست
-- اسهال

بی‌حسی و درد
احساس بی‌حسی، خواب رفتن و درد در اغلب افراد مبتلا به ام‌اس شایع است. البته این علائم ممکن است در سراسر بدن و یا فقط در یک اندام حس شوند. فردی که مبتلا به ام‌اس است شاید متوجه یک بی‌حسی و خواب رفتنی باشد که با حس سوزش و یا فرو رفتن سوزن در بدن همراه باشد. علاوه بر این طبق تحقیقی از سوی انجمن ام‌اس امریکا بیش از نیمی از افراد مبتلا به ام‌اس در طول بیماری خود با نوعی درد و ناراحتی مواجه خواهند بود.

علائم ام‌اس در برخی خانم‌ها بعد از دوران یائسگی تشدید می‌شود که این اتفاق ناشی از افت سطح استروژن در بدن است.

برخی از این دردها به‌طور مستقیم با ام‌اس در ارتباط هستند و برخی دیگر از این دردها ناشی از آثار ام‌اس بر روی بدن هستند. به‌طور مثال عدم تعادلی که ناشی از ام‌اس است منجر به ایراد در راه رفتن می‌شود که این ایراد موجب فشار مضاعف روی مفاصل پا و در نتیجه ایجاد درد خواهد شد.

بیماری ام‌اس می‌تواند روی تکلم اثر بگذارد. رایج‌ترین مشکلات در این زمینه عبارت‌اند از:
-- بریده‌بریده صحبت کردن
-- عدم کنترل بلندای صدا
-- کند شدن سرعت تکلم
-- ایجاد تغییرات در کیفیت سخن گفتن شامل خشن شدن صدا

چرا زنان بیشتر ام‌اس می‌گیرند؟
زخم‌های ام‌اس می‌تواند روی توانایی بلعیدن اثر بگذارد و همچنین باعث ایجاد مشکلاتی در جویدن و انتقال غذا به بخش پشتی دهان شود. این زخم‌ها همچنین می‌توانند توانایی بدن در انتقال غذا از مری به معده را نیز تحت تأثیر قرار دهند.

اثر روی مغز و اعصاب
ام‌اس می‌تواند موجب دامنه‌ای از علائم و آثار روی مغز و اعصاب شوند که شامل موارد زیر می‌شوند:
-- کاهش زمان تمرکز؛ مقدار زمانی است که یک فرد می‌تواند بدون خستگی و توقف به انجام کاری بپردازد.
-- فقدان حافظه
-- قضاوت ضعیف
-- دشواری استدلال و حل مسائل
-- افسردگی؛ ناشی از آسیب به بخش‌های مرتبط با کنترل عواطف و یا در نتیجه استرس و نگرانی از بیماری
-- نوسانات خلقی
-- سرگیجه، مشکلات تعادلی و احساس چرخش

مشکلات جنسی
مشکلات جنسی هم از دیگر علائم مشترک بین خانم‌ها و آقایان مبتلا به ام‌اس است. این مشکلات شامل موارد زیر است:
-- کاهش میل جنسی
-- کاهش حس اندام‌های جنسی
-- کاهش دفعات و شدت رسیدن به اوج لذت جنسی

علاوه بر این موارد، در خانم‌ها احتمال کاهش روان‌کاری اندام تناسلی و همچنین احساس درد و ناراحتی حین عمل جنسی نیز وجود دارد.

علائم ام‌اس ویژه خانم‌ها
آن دسته از علائم ام‌اس که بیشتر روی خانم‌ها نمایان می‌شود در واقع با سطح هورمون‌ها در ارتباط است. برخی محققان معتقدند که میزان پایین تستوسترون در این زمینه دارای نقش مؤثری است. برخی دیگر نیز معتقدند که نوسانات هورمونی در خانم‌هاست که موجب این امر می‌شود.

علائم اصلی بیماری ام‌اس که ویژه خانم‌هاست شامل مشکلات قاعدگی، علائم مرتبط با بارداری و موارد مربوط با یائسگی است.

مشکلات قاعدگی
تحقیقات نشان داده که علائم بیماری ام‌اس در زمان قاعدگی در برخی خانم‌ها افزایش می‌یابد. این اتفاق می‌تواند به دلیل افت میزان استروژن در این دوره باشد. علائمی که در این دوره تشدید می‌شوند معمولاً عبارت‌اند از: ضعف، عدم تعادل، افسردگی و بی‌حالی.

علائم مرتبط با بارداری
محققان می‌گویند بیماری ام‌اس روی توانایی باروری تأثیری ندارد. همچنین علائم ام‌اس در برخی خانم‌ها به‌ویژه در طول 3 ماهه دوم و سوم در بارداری، تثبیت شده و حتی بهبود می‌یابد. البته ناگفته نماند که عود علائم بعد از زایمان هم رایج است.

علائم مربوط به یائسگی
در برخی خانم‌ها، بعد از دوران یائسگی علائم ام‌اس می‌تواند تشدید شود. تشدید علائم این بیماری پس از یائسگی نیز می‌تواند ناشی از افت سطح استروژن در بدن خانم‌ها باشد. برخی محققان معتقدند که روش درمانی جایگزینی هورمون (HRT) می‌تواند در تسکین این علائم مؤثر باشد.

البته لازم به ذکر است که روش درمانی جایگزین سازی هورمون‌ها با بیماری سرطان سینه در ارتباط است. بنابراین در این مورد بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.