قیمت دلار به 4200 تومان برمی گردد؟

دلار از عصر روز گذشته در مسیر پرشتاب نزولی قرار دارد. در گزارش جدال عوامل روانی در بازار ارز به این موضوع اشاره شد که اگر میزان امیدواری نسبت به آینده اقتصاد کشور افزایش یابد انتظار برای ریزش دلار وجود دارد. با این حال به این موضوع نیز اشاره شده بود که نزول با ثبات نرخ دلار نیازمند اقدامات اجرایی از سوی بانک مرکزی است. در این خصوص برخی از شنیده‌ها از دخالت غیرمستقیم و نامحسوس بانک مرکزی در بازار حکایت دارد با این حال نمی‌توان این موضوع را تایید کرد.

در شرایط کنونی چه برای معامله‌گران ارزی و همچنین عموم جامعه این سوال مطرح می‌شود که دلار تا کجا پتانسیل ریزش دارد؟

«دنیای بورس» در گزارش‌های متعدد به تزلزل دلار در سطوح بالای خود اشاره کرده بود. همان‌طور که اشاره شد ارزش نقدینگی دلاری کشور به دنبال صعود افسارگسیخته دلار به حدی افت داشته است که با اندک فشاری از سوی مقام ناظر بازار انتظار برای ریزش شدید نرخ در بازار ارز وجود دارد. گرچه انتظارات عامل حمایتی از دلار بودند اما همان‌طور که اشاره شد آمارها از صادرات و تراز ارزی کشور و همچنین انتظارات از میزان فروش نفت در بازار بین‌المللی و همچنین انتظار برای ادامه تلاش اروپا در حفظ منافع اقتصادی ایران در برجام همه از عوامل بودند که خودنمایی هر یک به ریزش دلار منجر می‌شد. یکی از موارد با اهمیت در بازار ارز و اقتصاد کشور تصویب FATF در مجلس است. برخی از شنیده‌ها احتمال بررسی لایحه CFT در جلسه علنی امروز مجلس را بالا می‌داند. این لایحه نیز از نظر کارشناسان و فعالان اقتصادی دارای اهیمت ویژه‌ برای اقتصاد کشور دارا است و بسیاری از کشورها گرچه مخالف با تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان هستند اما بر این موضوع تاکید دارند که بدون عضویت در FATF امکان انجام تبادلات مالی وجود ندارد. بر این اساس در کوتاه‌مدت موافقت مجلس با این موضوع می‌تواند ضربه شدیدی را به دلار در مسیر نزولی وارد کند و دلار در جهت تخلیه کامل حباب قیمتی پیشروی کند. علاوه بر این سیاست‌های منطقی سیاست‌گذار ارزی اثر محسوسی در ادامه کاهش التهاب ارزی دارد.

کف نرخ دلار کجاست؟

نمی‌توان عدد دقیقی از کف نرخ دلار عنوان کرد. با این حال همان‌طور که در مسیر صعودی انتظارات به رشد دلار دامن زد در مسیر نزولی نیز هجوم برای فروش و انتظارات معکوس می‌تواند به ادامه افت شدید نرخ دلار تا 25 درصد اصلاح نسبت به سطوح کنونی را به دنبال داشته باشد. با این حال در این مسیر مقام ناظر هر چه سریعتر باید سیاست‌های عملی را به کار گیرد تا شرایط را برای ثبات نرخ دلار در سطوح پایین فراهم سازد. در این خصوص نباید فراموش کرد که طرف آمریکایی در اوایل آبان بار دیگر رجزخوانی‌ و ایجاد تنش سیاسی را در دستور کار قرار خواهد داد و نگرانی‌های سیاسی یکی از عوامل جرقه رشد دلار در ماه‌های گذشته بوده است.

گرچه بسیاری از مردم مفهوم حبابی شدن دلار را با ریزش شدید نرخ دلار و بعضا زیان سنگین در این حوزه تجربه می‌کنند اما همچنان دلالان ارزی منتظر کمترین فضا برای جولان دوباره در بازار هستند؛ البته دلالان ارزی نیز چندان عمق تحلیلی بالایی از بازار ندارند و عمدتا عمق تحلیل آن‌ها در حد عموم جامعه است. از جمله مواردی که کارشناسان بر آن تاکید دارند، پا پس کشیدن دولت از دخالت در تعیین نرخ در بازار ثانویه است. اعتماد به ساز و کار بازار به راحتی می‌تواند هیجان باقی مانده ارز را سرکوب کند و احتمالا دلار با اختلاف اندکی نسبت به نرخ‌های کنونی سامانه نیما آرام بگیرد. انتظار برای بالاتر بودن نرخ دلار نسبت به سطوح کنونی سامانه نیما نیز فضای تورمی سال جاری اقتصاد کشور است که نرخ دلار را بر اساس واقعیت‌های اقتصاد تا حدودی تعدیل می‌کند. البته موضوع مهم‌تر به ریسک‌های سیاسی موجود است. بر این اساس با باقی ماندن تنش‌های سیاسی نمی‌توان انتظار تخلیه کامل تب و تاب دلار را داشت.

اگر انتظارات به سمت حداقل کردن اثر ریسک‌های سیاسی به خصوص از تحریم‌های آمریکا باشد افت دلار تا سطوح پایین‌تر نیز ادامه‌دار خواهد بود. بر این اساس انتظارات سیاسی و کارشکنی ادامه‌دار ترامپ در مقابل ایران، ریسک سیاسی را در برابر اقتصاد کشور نگه می‌دارد و مانعی در برابر افت دلار به سطوح بسیار پایین خواهد شد (تا نرخ‌های نیمایی). البته اگر سیاست‌گذار ارزی به دنبال اجرای سیاست‌های صحیح نباشد همین برخورد دلار به کف می‌تواند دستاویزی برای داغ کردن دوباره دلار شود.

حباب دلار در حال تخلیه است. در این میان عده بسیاری زیان سنگینی را به دنبال طمع برای شناسایی سود در حال تجربه هستند. با این حال عدم اطلاعات کافی از یک بازار و معامله، نتیجه‌ای جز زیان سنگین را در برندارد.

عوامل موثر بر دلار در روزهای آینده

از جمله عوامل موثر بر نرخ دلار در روزهای آینده بررسی FATF در مجلس است. علاوه بر این سیاست‌گذاری مقام ناظر ارزی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هر گونه سیاستی که با دخالت در بازار و سیاست دستوری همراه باشد نگران‌کننده خواهد بود. با این حال اگر بانک مرکزی در شرایط کنونی به صورت واقعی بازار را بپذیرد و همچنین نمایندگان مجلس و سایر ارکان حکومتی از اظهارنظرهای غیرکارشناسی و تصمیماتی که به وجهه بین‌المللی کشور ضربه وارد می‌کند، خودداری کنند اصلاح منطقی دلار می‌تواند ادامه‌دار باشد.

به شدت توصیه می‌شود از دلالی در بازار ارز خودداری شده زیرا عدم آشنایی با متغیرهای اقتصادی به خصوص در وضعیت متلاطم کنونی می‌تواند زیان سنگینی را به سرمایه‌گذاران وارد کند.