نظر شیرین هانتر درباره حضور روحانی در شورای امنیت

صدای ایران - شیرین هانتر می گوید: «اگر روحانی با پیام آشتی در نشست شورای امنیت حاضر شود، حضورش خیلی مفید خواهد بود. اما اگر قرار باشد او شروع به بدگوئی از امریکا و اسرائیل کند، بهتر است فرد دیگری به جای وی در این نشست حاضر شود.»
رئیس‌جمهور آمریکا قصد دارد اواخر ماه جاری میلادی ریاست نشست شورای امنیت درباره ایران را بر عهده بگیرد. این جلسه در حاشیه هفتاد و سومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار خواهد شد. برخی اخبار حاکی از آن است که احتمالا نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل نیز در این نشست حضور خواهد یافت. نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل گفته است رئیس‌جمهور ایران می‌تواند در این نشست که همزمان با مجمع عمومی سازمان ملل برگزار می‌شود حضور داشته باشد.
با این حال برخی گمانه زنی ها حاکی از آن است که احتمالا حسن روحانی در این نشست حضور نخواهد یافت. موافقان این اقدام می گویند حضور روحانی در این جلسه به ترامپ و ادعاهای وی علیه ایران مشروعیت خواهد داد. در مقابل برخی دیگر معتقدند رئیس جمهور ایران باید از این فرصت برای اعلام مواضع ایران استفاده کند.
در رابطه با این موضوع خبرنگار پرشیا دایجست با پروفسور شیرین هانتر مصاحبه ای انجام داده و نظر وی را جویا شده است. شیرین هانتر استاد و محقق مرکز مطالعات اسلامی - مسیحی دانشگاه جرج تاون است و کتاب ها و مقالات بسیاری درباره مسائل ایران منتشر کرده است. متن ترجمه شده این مصاحبه در ادامه می آید.

به نظر شما رئیس جمهوری ایران چه اقدامی باید انجام دهد؟ در جلسه مذکور به ریاست ترامپ حضور یابد یا به سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل اکتفا کند؟
اگر رئیس جمهور ایران از این فرصت برای باز کردن باب گفتگو با امریکا بر سر مسائل مورد اختلاف دو کشور استفاده کند، در آن صورت حضور در نشست شورای امنیت در زمان سخنرانی ترامپ مفید خواهد بود. روحانی می تواند اتهامات امریکا علیه ایران را رد کند، در عین حال با ارائه پیشنهاد مذاکره بیشتر برای حل و فصل اختلافات دست دوستی به طرف امریکا دراز کند. البته اگر قرار باشد او وارد جنگ لفظی با ترامپ بشود، همان بهتر است که اصلاً در چنین نشستی شرکت نکند. مشاجره تند بین این دو رئیس جمهور تنش در روابط دو کشور را از چیزی که در حال حاضر است بیشتر می کند.
 
نیکی هیلی گفته موضوع این نشست تنها محدود به برجام نخواهد بود؛ بلکه رئیس‌جمهور ترامپ این نشست را برگزار می‌کند تا به نقض قوانین بین‌‌المللی توسط ایران و اقدامات بی‌ثبات ساز این کشور در منطقه رسیدگی شود. در این صورت آیا می توان گفت حضور همزمان روسای جمهور ایران و امریکا در این نشست، خواسته ترامپ برای گفتگو با ایران را تحقق می بخشد؟
حضور روحانی در نشست شورای امنیت به ریاست ترامپ فی نفسه به معنای مذاکرات دوجانبه نیست، هرچند که می تواند زمینه را برای مذاکرات مستقیم بین ایران و امریکا در آینده فراهم کند. با این حال بزرگترین مشکل ایران و امریکا تاکنون این بوده که هیچ کدام صراحتاً اعلام نکرده اند که چه چیزی باعث مشکل در روابط این دو کشور شده است. موانع اصلی در روابط ایران و امریکا شامل این موارد می شود:
ایران بر اسکتبارستیزی، یعنی تلاش برای حذف و یا کمتر کردن حضور امریکا در خاورمیانه تاکید دارد.
مشکل دوم، اصرار ایران بر عدم مشروعیت اسرائیل و حذف آن است. اتهاماتی که می گوید ایران حامی تروریسم است در واقع به خاطر حمایت ایران از گروه های ضداسرائیلی مانند حماس و حزب الله است. مخالفت امریکا بر سر حضور ایران در کشورهایی مانند سوریه و عراق هم به خاطر ترس امریکا و اسرائیل از نفوذ ایران در این کشورها بوده که می تواند امنیت اسرائیل و حضور امریکا را به خطر اندازد. ایران بالاخره باید با چالش موضوع اسرائیل به نوعی کنار بیاید وگرنه روابطش با امریکا و حتی اروپا، هیچ گاه کاملاً عادی نخواهد شد و به تبع آن، این کشور هیچگاه نخواهد توانست به طور کامل به نظام سیاسی و اقتصادی بین المللی بپیوندد.
اگر دولت ایران موضع خود در قبال اسرائیل را تغییر داده و دست از استکبارستیزی بردارد، دیگر چیزی به اسم «تغییر رژیم» ایران وجود نخواهد داشت و موضوعاتی مانند حقوق بشر نقش تعیین کننده ای در روابط میان ایران و امریکا نخواهد داشت.
در نهایت اگر روحانی با پیام آشتی در نشست شورای امنیت حاضر شود، حضورش خیلی مفید خواهد بود. اما اگر قرار باشد او شروع به بدگوئی از امریکا و اسرائیل کند، بهتر است فرد دیگری به جای وی در این نشست حاضر شود.
تنش بین ایران و امریکا دارد به نقطه ای می رسد که ادامه آن، مخصوصاً برای ایران دیگر میّسر نیست. در چنین شرایطی دو گزینه برای دو طرف وجود دارد؛ کاهش تنش و نهایتاً صلح و یا خشونت و جنگ که پیامدهایش غیرقابل پیش بینی است. به نظر من، ایران باید از این فرصت استفاده کرده و تغییر اساسی در سیاست خارجی خود نشان بدهد. سوال اساسی اینجاست که آیا مناسبات سیاسی در داخل ایران و اختلافات جناحی موجود اجازه می دهد چنین اقدامات متهورانه ای شکل گیرد؟