تحلیل مامور سابق سیا درباره احتمال حمله نظامی ترامپ به تهران

صدای ایران - یک مقام سابق سازمان سیا و استاد فعلی دانشگاه جرج تاون امریکا در گفتگو با پرشیا دایجست می گوید: «تحت فشارهای فزاینده سیاسی و حقوقی در داخل، ممکن است ترامپ درگیری نظامی را برگ برنده ای برای منحرف کردن افکار عمومی و ابزاری برای جلب حمایت از ریاست جمهوری خود ببیند.»
وزیر خارجه امریکا گروه ویژه‌ای را در وزارت‌خارجه برای همکاری و اجرای سیاست‌های واشنگتن در رابطه با تهران تشکیل داده است. این گروه که «گروه اقدام ایران» نامیده شده مسئول بازبینی و نظارت بر اجرای همه سیاست‌های آمریکا در ارتباط با ایران است و برایان هوک، مسئول هدایت آن را بر عهده دارد. پمپئو همزمان با اعلام تشکیل گروه اقدام گفت: «ما تمام تلاش خود را به کار می‌گیریم تا ایران را وادار کنیم رفتارش را تغییر دهد و برایان نقش زیادی برای اعمال ‌فشار حداکثری بر ایران ایفا کرده است.»
پرشیا دایجست درباره این موضوع و آخرین تحولات روابط ایران و امریکا با پل پیلار رئیس سابق بخش تحلیل عملیات سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) گفتگو کرده که متن آن در ذیل می آید.

اخیرا شاهد افزایش حمایت امریکا از برخی نارضایتی های اقتصادی در ایران یا برخی گروههای اپوزیسیون همچون جبهه مقاومت ملی هستیم. آیا هدفامریکا از تشکیل «گروه اقدام» برای فشار بیشتر به ایران در راستای تغییر رژیم است؟
دولت ممکن است به صراحت درباره تغییر رژیم صحبت نکند، اما این دقیقا همان چیزی است که کسانی که گردانندگان سیاست آمریکا در مورد ایرانهستند - به ویژه پومپئو و مشاور امنیت ملی، جان بولتون - امیدوارند که به دست آورند. سخنرانی اخیر پومپئو در مورد ایران اساسا درخواستی از ایرانیان برای قیام در مقابل حاکمانشان بود. جهت گیری این سیاست حتی قبل از اعلام ایجاد گروه به اصطلاح اقدام، تنظیم شده بود. این نوع از سازماندهی مجدد برای برجسته کردن اولویت های دولت استفاده می شود، اما تا جایی که اثرات عملی آن در میان است به تنهایی اهمیت چندانی ندارد.

به نظر می رسد دولت ترامپ رویکرد واحدی در برابر ایران ندارد. رئیس جمهور ترامپ از مذاکره بدون پیش شرط با ایران سخن می گوید اما وزیر خارجهپمپئو شروط تعیین می کند و اکنون نیز گروه اقدام تشکیل می دهد. در این بهم ریختگی سیاستی، ایران چگونه می تواند بفهمد امریکا به دنبال چیست؟
رهبران ایران حق دارند سردرگم شوند، و منبع این سردرگمی منحصر به سیاست ایالات متحده نسبت به ایران نیست. به خاطر طبیعت غیرقابل پیش بینی و تکانشی دونالد ترامپ و عدم وجود تفکر استراتژیک که اکثر بیانات رسمی او را در بر می گیرد، چنین گسست ها و تناقض هایی در دولت او رایج است. تناقض مشابهی نیز در رابطه با سیاست های دولت وی در رابطه با روسیه و کره شمالی وجود دارد.

با توجه به سخنان اخیر رهبر عالی ایران، به نظر می رسد مذاکره ایران با حداقل دولت ترامپ غیرممکن خواهد بود. در این شرایط و با توجه به پایبندیایران به توافق هسته ای برجام، چه آینده ای پیش روی روابط ایران و امریکا می بینید؟
محتمل ترین آینده نزدیک، یک آینده ناامید کننده پر از تنش و خصومت بی پایان و حتی روز افزون، با احتمال همیشگی تشدید درگیری های مسلحانه است. اگرچه به وضوح این دولت ترامپ است که بیشترین حرکت را برای خصومت بی حد ایجاد می کند، رهبران ایران این قدرت را دارند که از تناقض در دولت ترامپ استفاده کنند و چیزها را در مسیر دیگری حرکت دهند.
یک حرکت هوشمندانه از سوی تهران، پذیرفتن پیشنهاد ترامپ برای مذاکرات بدون قید و شرط و نادیده گرفتن حرف هایی است که پومپئو بعدا گفته (به هر حال مقام رئیس جمهور از وزرای امور خارجه بالاتر است) و برای دیدار میان روسای جمهور روحانی و ترامپ تلاش کنند. آنچه ترامپ علاقه مند به آن است فرصتی است که ادعا کند که مهارت مذاکره برتر او به نوعی باعث دستیابی به موفقیت شده است، حتی اگر اینطور نباشد. به عبارت دیگر، ایران می تواند کاری را انجام دهد که کیم جونگ اون رهبر کره شمالی آن را با موفقیت انجام داده است. شاید سیاست های داخلی در ایران مانع این حرکت شود، اما اگر ایران بتواند در هر صورت از عهده آن برآید، بدون این که تهران مجبور به انجام توافقی جدید شود، این امر فشار بر روی ایران را کمتر می کند.

برخی کارشناسان با اشاره به تشابه ماموریت گروه اقدام ایران با کارگروهی که در سال 2001 تحت عنوان «آینده عراق» در وزارت‌خارجه امریکا تشکیل شد، از احتمال بروز حمله نظامی امریکا به ایران در آینده نزدیک خبر می دهند. آیا احتمال بروز جنگ نظامی میان ایران و امریکا وجود دارد؟
مقایسه با پروژه قبلی درست نیست. گروه اقدام ایران نشان دهنده این است که سیاست گذارانی مانند پومپئو در حال تلاش برای افزایش فشار و خصومت به ایران هستند. پروژه "آیندۀ عراق" تلاش برای برنامه ریزی برای پیامدهای تغییر اجباری رژیم عراق بود، نه این که احتمال چنین تغییراتی را بیشتر کند. در واقع، سیاستگذاران دولت بوش که تصمیم شروع جنگ در عراق را پیش بردند، عمدتا پروژه و یافته های آن را نادیده گرفتند. در مورد چشم انداز کنونی درگیری نظامی میان ایران و ایالات متحده، هیچ یک از طرف ها هم اکنون علاقه ای به جنگ ندارند، اما فضای خصومت آمیزی که دولتترامپ ترویج می کند، احتمال درگیری خواه و ناخواه نظامی را بیشتر از حد معمول می کند. تحت فشارهای فزاینده سیاسی و حقوقی در داخل، ممکن است ترامپ درگیری نظامی را برگ برنده ای برای منحرف کردن افکار عمومی و ابزاری برای جلب حمایت از ریاست جمهوری خود ببیند.

برایان هوک پیش از این نگاه مثبتی به برجام داشت؛ اما اکنون از خروج امریکا از این توافق حمایت کرده است. تغییر نگاه او ناشی از چیست؟ کسب و حفظ مقام در دولت؟
به عنوان چشم اندازی مثبت از برجام می توان گفت که این توافق به وضوح به نفع ایالات متحده، صلح و ثبات منطقه ای و عدم گسترش سلاح های هسته ای بود. اما با توجه به خصومت فعلی دولت با توافق بر پایه انگیزه های سیاسی، نمی توان بدون عبور کردن از این چشم انداز مثبت، حداقل در انظار عمومی، موضعی برتر در رابطه با سیاست های مربوط به ایران اتخاذ کرد.