مجوز كنسرت شجريان، تنها در گروی اراده دولت؟

خواست مردم، اظهار اميدواري شجريان براي فراهم‌شدن شرايط برگزاري كنسرت در ايران، همراهي او با علي جنتي در مراسم بزرگداشت دهمين سالگرد تاسيس صندوق حمايت از روزنامه‌نگاران و علاقه حسن روحاني به صداي شجريان، تنها يك پرسش جدي را به ذهن متبادر مي‌كند و آن اينكه آيا صدور مجوز اجراي زنده براي محمدرضا شجريان، تنها در گروي اراده دولت است؟!

چه بخواهيم، چه نخواهيم و چه دوستش داشته باشيم و چه نداشته باشيم، او از بزرگان عرصه موسيقي و در آواز، در زمره برترين‌هاي اين كهن مرز و بوم است. صداي زنده او در معتبر‌ترين سالن‌هاي موسيقايي جهان از «Folks Hus konferans» سوئد، تا «Trade center world» دوبي، از «Austria Center Vienna » وين، تا «Apollo» لندن و از اسپانيا تا بيروت و ساير كشورها طنين انداز شده است. اما بيش از شش سال است كه با وجود انتشار آثار او و برگزاري نمايشگاه ساز‌هاي ابداعي‌اش، هنوز شرايط برگزاري كنسرت در داخل كشور براي اين استاد مسلم آواز ميسر نشده است.

استفاده از نام و مهم‌تر از آن كيفيت هنر محمد‌رضا شجريان در فيلم تبليغاتي حسن روحاني و مناظره فرهنگي كانديداهاي يازدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري را جملگي به ياد داريم. همين موضوع و علاقه وافر رييس‌جمهور يازدهم به صداي شجريان، امكان برگزاري كنسرت اين خواننده را در ذهن همگان و به ويژه علاقه‌مندان به او، محتمل‌تر كرد. اما با گذشت يك سال از حضور رييس مركز تحقيقات استراتژيك بر مسند رياست‌جمهوري هنوز نه از صداي خواننده آلبوم «نوا مركب خواني» در صدا و سيما خبري است و نه از برگزاري كنسرت او در داخل كشور. موضوعي كه حسن روحاني را از سوي برخي علاقه‌مندان شجريان به استفاده صرفا تبليغاتي از نام اين خواننده پرآوازه متهم مي‌كند.

به هر حال اينكه در اين وانفساي اوضاع اقتصادي، مذاكرات پيچيده هسته‌يي، استيضاح وزير علوم، كارت زردها و نگراني‌هاي بهارستاني‌ها، احتمال قوت گرفتن فشار بر وزير فرهنگ و ارشاد و... برگزاري كنسرت توسط محمد رضا شجريان تا چه اندازه مي‌تواند دغدغه دولتمرداني چون حسن روحاني و علي جنتي باشد، گرچه سخت محلي از اعراب پيدا مي‌كند اما هر چه باشد بالاخره يك سو استاد مسلم آواز است و سوي ديگر خيل مشتاقان او كه بر اساس آنچه گفتيم و پيش‌تر نيز ديده و شنيده شد به راحتي مي‌توان نام منتخب مردم در يازدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري را نيز در زمره آنان قرار داد.

به هر حال اگر به مشكلات حوزه فرهنگ و هنر كشور واقف باشيم با همه بلاتكليفي‌هايي كه نسبت به موسيقي داريم بايد بپذيريم كه ضعف‌ها و مشكلاتي در اين هنر وجود دارد كه برخي مربوط به نگاه سيستم به موسيقي مي‌شود و برخي ديگر نيز به خود اهالي اين هنر باز مي‌گردد. البته در اين مجال از بيان نوع اول آنها نظير كمبود سالن مجهز، لغو كنسرت‌هاي مجوز دار، طي كردن مسير طولاني بروكراسي اداري براي اخذ مجوز و مواردي از اين دست، تيتروار مي‌گذريم و تنها به يك نمونه از فقر موجود در اين عرصه اشاره مي‌كنيم. به عنوان نمونه يكي از اين كمبود‌ها با همه همت و تواني كه نسل جديد خوانندگان موسيقي اصيل ايراني برآن گماشتند، ضعف آواز‌خواني است. ضعف و فقري كه زنده‌ياد محمد رضا لطفي نيز پيش‌تر درموردش صحبت‌هايي به ميان آورده بود و كافي است گوش آشنا با موسيقي ايراني داشته باشيم تا پي به فقر موجود در اين عرصه ببريم. حال در اين راستا يكي از جدي‌ترين راه‌هايي كه حلال به نظر مي‌رسد فزوني فعاليت‌هاي هنرمندان بزرگ اين عرصه نظير محمد‌رضا شجريان و شهرام ناظري به ويژه در اجراي زنده است. اجراهايي كه افزون بر القاي نشاط به مخاطبان، مي‌تواند آورده‌ها و آموزه‌هايي نيز براي هنرمندان اين عرصه داشته باشد تا بتوانند با توجه به استعداد ذاتي‌شان و آنچه تا به امروز تحصيل كرده‌اند، بعد از اين رهرو خوبي براي علاقه‌مندان موسيقي اصيل ايراني و البته شايد ادامه‌دهنده راه بزرگان باشند.

گرچه در دولت گذشته آلبوم‌هاي محمد رضا شجريان براي عرضه به بازار فرهنگي كشور موفق به اخذ مجوز شد اما در حوزه اجراي زنده با توجه به شرايط موجود و همه علاقه‌يي كه براي خواندن در وطن داشت، اقدام به اخذ مجوز براي برگزاري كنسرت نكرد. مجوزي كه به نظر مي‌رسيد سرنوشتش پيش از اقدام مشخص باشد.

اما با همه آنچه در اين چند بند رفت به نظر مي‌رسد اوضاع در دولت جديد متفاوت شده باشد. افزون بر علاقه حسن روحاني به صداي شجريان كه در مناظره فرهنگي خود او را در كنار حافظ و ميرخاني و فرشچيان و احصايي سفير فرهنگي خوانده بود، حضور شجريان به همراه علي جنتي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در مراسم شب گذشته بزرگداشت دهمين سالگرد تاسيس صندوق حمايت از روزنامه‌نگاران، تاكيد حميد رضا نوربخش، مديرعامل خانه موسيقي به رييس‌جمهور درمورد استفاده او از صداي شجريان در فيلم تبليغاتي‌اش و اينكه همه منتظرند تا صداي شجريان را بشنوند و ابراز علاقه خود محمدرضا شجريان براي برگزاري كنسرت در ايران، از مهم‌ترين عواملي هستند كه دگر بار احتمال اجراي زنده اين خواننده نام آشنا در ايران را قوت مي‌بخشد.

شجريان بعداز پايان مراسم ياد شده، در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه آيا در دولت جديد شاهد برگزاري كنسرت ازسوي شما هستيم يا خير، گفت: اميدوارم شرايط براي برگزاري كنسرت فراهم شود. حال با توجه به علاقه شخص شجريان به برگزاري كنسرت در ايران و رغبت رييس‌جمهور و وزير فرهنگ و ارشاد به صداي او، بايد منتظر بمانيم تا ببينيم اين شرايط كه از جزييات آن بي‌خبريم كي و چگونه فراهم مي‌شود؟ و آيا اصلا خواننده آلبوم « بر آستان جانان» در دولت يازدهم به صحنه مي‌رود يا خير؟

البته در صورت مجوز گرفتن شجريان براي اجراي زنده، يحتمل بايد منتظر واكنش مخالفان نيز باشيم و دقيقا به نظر مي‌رسد نگراني از واكنش‌هاي منفي و احتمالا تند برخي افراد باشد كه دولت را براي صدور مجوز كنسرت شجريان به اين پا و آن پا كردن انداخته است.