نظر عارف درباره ژن خوب/ مخالف آقازادگی هستم
رئیس فراکسیون امید از تصمیمات جدید شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان، سوال از رئیس جمهور و مبارزه با آقازادگی می‌گوید.
رئیس فراکسیون امید از تصمیمات جدید شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان، سوال از رئیس جمهور و مبارزه با آقازادگی می‌گوید.
به گزارش صدای ایران از باشگاه خبرنگاران، «سوال از رئیس جمهور را در شرایط فعلی کشور مناسب نمی‌دانم، اما اگر دوستانی از فراکسیون امید آن را امضا کرده‌اند، از آنان گله نمی‌کنم.» این اظهارات محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید است. این سیاست‌مدار اصلاح‌طلب معتقد است که مجلس در مسیری خوبی قرار گرفته و دیگر تصمیمات آن از بیرون و با بده بستان دیکته نمی‌شود. از ایجاد فراکسیون شفافیت و عدالت برای جلوگیری از لابی‌گری‌ها می‌گوید و اعتقاد دارد که مجلس را باید از حیث نظارتش بر عملکرد دولتمردان ارزیابی کنیم نه آنکه تعداد استیضاح‌ها و سوالات را ملاک ارزیابی قرار دهیم.
بسیاری از کارشناسان و همسنگران شما به عملکرد مجلس دهم انتقاد دارند و می‌گویند مجلس دهم، مجلسی ضعیف است و در این مجلس استیضاح در نمی‌آید و وزیر خوب رأی نمی‌آورد. تحلیل شما درباره این نقد‌ها چیست؟
عارف: مجلس یکی از ارکان کلیدی و اصلی نظام است به گونه‌ای که امام خمینی (ره) فرمودند که مجلس در رأس همه امور است. اگر بخواهیم جایگاه مجلس را در یک جمله ترسیم کنیم، باید بگوییم که هیچ فرد و مقامی نمی‌تواند مجلس را منحل کند، جایگاه مجلس به حدی در نظام ما اهمیت دارد که انتخابات مجلس در زمان جنگ هم حتی یک روز عقب نیفتاد و این جایگاه مجلس را به عنوان نهادی که منتخبان مردم یا عصاره فضائل ملت در آن جا فعالیت می‌کنند، نشان می‌دهد.
بنده نمی‌خواهم درباره شرایط تشکیل مجلس دهم سخنی بگویم، اما ما باید عملکرد همه مجالس را آسیب‌شناسی کنیم و برای اصلاح ایرادات مجلس و برای آنکه در جایگاه واقعی خودش قرار گیرد، باید بررسی کنیم که مجالس قبلی چه عملکردی داشته‌اند. ما تاکنون 10 دوره مجلس داشته‌ایم که باید رفتار نهادهای نظارتی و گروه‌های سیاسی و همچنین مشارکت مردم را در این چارچوب مورد بررسی قرار دهیم.
فارغ از این موضوع, اگر بخواهم یک ویژگی مهم برای مجلس دهم مطرح کنم، تفاهم و صمیمیتی است که بین جریانات سیاسی در مجلس وجود دارد؛ افراد با حفظ دیدگاه‌ها و هویت جریان سیاسی خود، همدلی و همکاری بسیار مطلوبی با یکدیگر دارند و به همین دلیل عموما طراح طرح‌های مهم مجلس یک جریان سیاسی خاص نیستند چرا که این طرح‌ها با همکاری همه جریان‌های سیاسی مجلس تهیه شده است و این یکی از مزیت‌های مهم مجلس دهم است.
نگاه‌های سیاسی، کارآیی نظارتی در کشور را کاهش داده است
توجه به بعد نظارتی مجلس بسیار اهمیت دارد و اگر مجلس در جایگاه واقعی نظارتی‌اش باشد، بسیاری از مسائل و مشکلاتی که امروز در کشور با آن مواجه هستیم یا وجود نخواهد داشت یا کمتر می‌شود. متأسفانه نقش نظارتی در کشورمان، در گام دوم و سوم سیاسی و جریانی می‌شود و به دلیل این نگاه سیاسی، کارآیی نظارتی در کشور ما بالا نیست.
ملاک مجلس خوب به تعداد استیضاح‌ها نیست
در این مجلس ما به دنبال آن بودیم که از بحث‌های نظارتی مجلس، تلقی سیاسی نشود، اما از آن جایی که جامعه ما، جامعه‌ای سیاسی است بلافاصله این اقدامات مجلس تلقی سیاسی می‌شود و در بحث استیضاح وزرا هم همین موضوع مطرح است. البته بنده نمی‌خواهم بگویم که مجلس خوب، مجلسی است که تعداد استیضاح‌های آن زیاد باشد بلکه معتقدم مجلس خوب، مجلسی است که به خوبی نظارت کند تا برنامه‌های مصوب اجرایی شود و قانون ملاک عمل قرار گیرد، بنابراین بهتر است به جای آنکه مجلس را از حیث تعداد استیضاح‌ها و سوالات و تذکرات ارزیابی کنیم، از حیث ارزیابی عملکرد دولتمردان و دستگاه‌ها و توجه آنان به تعهدات قانونی‌شان بسنجیم.
فضای مجلس دهم همراهی با دولت است
درباره بخشی از سوالتان مبنی بر اینکه چرا وزیر خوب در این مجلس رأی نمی‌آورد هم باید بگویم که مجلس در این مورد فعال نیست و باید بنابر پیشنهاد رئیس جمهور و دولت موضع‌گیری کند، اما نگاه مجلس دهم در کل همراهی با دولت بوده است، یعنی سعی کردیم در چارچوب اختیارات خود عمل کنیم اما فضای مجلس هم همراهی با دولت باشد که این موضوع صرفا مربوط به اصلاح‌طلبان نیست و فضای مجلس دهم به کل همراهی با دولت است.
لابی‌گری بخشی از ملاحظات سیاسی شده است/لابی گری در همه امور وجود دارد
بیشتر افرادی که به عملکرد مجلس دهم نقد دارند، موضوع لابی‌گری در استیضاح‌ها و طرح سوال از رئیس جمهور را مدنظر دارند چرا که بارها نمایندگان امضا‌های خود برای این سوالات را پس گرفتند.
عارف: یکی از مشکلات کشور بحث لابی‌گری است و این موضوع فقط در مجلس مطرح نیست، اما شاید در مجلس نمود بیشتری داشته باشد که متأسفانه نتیجه لابی‌گری‌ها باعث گرفتاری‌های عدیده‌ای در کشور شده است. از آن جایی که شفاف عمل نمی‌کنیم، لابی‌گری بخشی از ملاحظات سیاسی شده است که ما برای حل این موضوع بحث شفافیت را مطرح کردیم و فراکسیون شفافیت و عدالت را ایجاد کردیم تا قوانین به سمت شفاف‌سازی و ساده شدن حرکت کنند که از این طریق می‌توان تا حد زیادی جلوی لابی‌گری‌ها را گرفت.
پس شما تأیید می‌کنید که در استیضاح‌ها و سوال‌ها لابی وجود دارد؟
عارف: لابی‌گری در همه امور وجود دارد و واقعا خواست مجلس نیست که این اتفاق رخ دهد.
شما زمانی در انتخابات هیأت رئیسه مجلس اشاره‌ای به لابی‌گری کرده بودید.
عارف: بنده در اولین دوره انتخابات هیأت رئیسه مجلس در این باره خیلی موضع گرفتم، اما این نگاه در سال سوم مجلس احساس نمی‌شود و دیگر معتقد به دخالت افراد در این موضوع نیستم.
شروع مجلس دهم با بده بستان ها و لابی گری همراه بود/ تصمیمات مجلس از بیرون دیکته نمی‌شود
منظورتان آقای واعظی است؟
عارف: لطفا اسم نبرید. منظورم دخالت‌های غیر ضروری و غیر مورد دولتمردان و نهادهای امنیتی است که در سال سوم احساس می‌کنیم که حقیقتا مجلس تصمیم‌گیرنده است. البته حق هر کسی است که سلیقه‌اش را بگوید که این بیاید و آن نیاید، اما نباید دخالت‌های غیر ضروری و فراتر از این وجود داشته باشد. خوشبختانه در سال سوم مجلس دیگر احساس نمی‌کنیم که تصمیمات از بیرون و با بده بستان‌ها و لابی‌گری‌هایی که متأسفانه در شروع مجلس دهم شاهدش بودیم، دیکته می‌شود و این مسئله حاکی از آن است که مجلس در مسیر خوبی قرار گرفته است.
ضعف فراکسیون امید در اوایل مجلس دهم برجسته بود/در بستن لیست امید در برخی از شهرستان‌ها و تهران مشکلاتی داشتیم
نظرتان را درباره عملکرد فراکسیون امید بگویید چرا که برخی افراد انتقاد‌هایی به عملکرد این فراکسیون دارند؟
عارف: بنده نمی‌توانم در زمان کوتاهی در مورد عملکرد فراکسیون امید توضیح دهم، اما باید در وهله اول شرایط تشکیل فراکسیون امید را بررسی کنیم چرا که اگر آن را با فراکسیون‌های اصلاح‌طلبان در مجالس گذشته مقایسه کنیم، می‌بینیم که در دو شرایط کاملا متفاوت هستند. پیش از آن که مجلس دهم شکل گیرد، با ردصلاحیت‌های گسترده‌ای در جریان اصلاحات روبرو بودیم به گونه‌ای که در بستن لیست در برخی از شهرستان‌ها و تهران مشکلاتی داشتیم، اما خوشبختانه توانستیم لیست نخبگی را ببندیم. با وجود این، ضعف فراکسیون امید در تشکیل شعب در اوایل مجلس دهم برجسته بود اما پس از مدتی این ضعف رفع شد به گونه‌ای که تقریبا هر جایی در مجلس تصمیم‌گیری کردیم که پیروز شویم، پیروز شدیم.
تصمیمات در فراکسیون امید دستوری و تحکمی نیست؛ خرد جمعی در تصمیمات ما حاکم است
برخی معتقدند که تصمیم‌گیری‌ها در فراکسیون امید شفاف و قاطع نیست؛ برای مثال می‌گویند که در بحث انتخاب وزیر علوم شما گفتید که اعضای این فراکسیون آتش به اختیار رأی دهند.
عارف: فراکسیون امید بسیار شفاف عمل می‌کند، اما مبنای عمل ما خرد جمعی است و دستوری نیست و افراد یک مورد بگویند که آقای عارف به ما دستور داده است چرا که در این فراکسیون فضایی دموکراتیک حاکم است. همچنین تعداد جلسات هیأت رئیسه، شورای مرکزی و مجمع فراکسیون امید با هیچ دوره‌ای و هیچ فراکسیون قابل مقایسه نیست و می‌توانید این موضوع را بررسی کنید. همواره سعی ما بر این بوده که مبنا را بر خرد جمعی بگذاریم چرا که معتقدیم تصمیم‌گیری بر این اساس به اجماع ما کمک می‌کند. درباره وزیر علوم هم چنین حالتی پیش آمد چرا که از یک سو دانشجویان مخالف این وزیر پیشنهادی بودند، اما از سوی دیگر اساتید با وی موافق بودند و به همین دلیل در فراکسیون امید به این نتیجه رسیدیم که اعضای فراکسیون خودشان در این باره نظر دهند.
یکی از اشکالات اساسی فراکسیون امید اطلاع رسانی کم است
همچنین در انتخابات IPU (اتحادیه بین‌المجالس) در هفته گذشته دو فراکسیون دیگر مجلس به صورت رسمی ائتلاف کردند و لیست مشترک دادند، اما ما از ۱۵ کرسی ۹ کرسی را کسب کردیم در حالی که دو فراکسیون دیگر ۵ کرسی را به دست آوردند. البته ما در IPU هم تصمیم گرفتیم که ائتلاف کنیم تا در مقابل کشور‌های دیگر اجماع خود را نشان دهیم، اما دو فراکسیون دیگر حاضر به ائتلاف با ما نشدند و روبروی ما قرار گرفتند، ما پیش از این ۷ کرسی داشتیم و گفته بودیم که ۶ کرسی برای ما و ۹ کرسی برای شما، اما آنان نپذیرفتند و با ما ائتلاف نکردند. در هر صورت یکی از اشکالات اساسی فراکسیون امید، اطلاع‌رسانی کم است چرا که ما طرح‌های بسیار زیاد و مهمی را در مجلس پیگیری می‌کنیم، اما اصرار داریم که هیچ طرحی به اسم فراکسیون امید به تنهایی نباشد و همواره به دنبال اجماع هستیم.
سوال حق مجلس است/سوال از رئیس جمهور را در شرایط فعلی مناسب نمی‌دانم/اگر اعضای فراکسیون امید سوال از روحانی را امضا کردند از انها گله نمی‌کنم
یکی از نمایندگان انتقادی داشته مبنی بر اینکه هیچ یک از نمایندگان تهران طرح سوال از رئیس جمهور را امضا نکرده‌اند. نظرتان در این باره چیست؟
عارف: سوال حق مجلس است، اما بنده پیش از آنکه به مجلس بیایم، یک دولتمرد بودم و انتظاری را که در آن مقطع از مجلس داشتم، باید در اینجا عملی کنم و نمی‌توانم در مجلس دوگانه رفتار کنم. رفتار بنده در مجلس به گونه‌ای است که برخی از نمایندگان می‌گویند شما گویا نماینده وزارتخانه‌ها هستید!
بنده معتقدم که سوالات مطرح شده برای رئیس جمهور تخصصی است و وزرا باید به این سوالات پاسخ دهند و در صورتی باید از رئیس جمهور در مجلس سوال شود که سوالات فراتر از یک وزارتخانه و درباره کلیت دولت باشد. همچنین معتقدم که شرایط زمانی و مکانی برای سوال از رئیس جمهور هم باید در نظر گرفته شود و آیا ما همه مشکلات چون معیشت مردم و اشتغال را حل کرده‌ایم و فقط طرح سوال از رئیس جمهور مانده است که باید به آن بپردازیم؟!
البته این سوال حق نمایندگان است و گله نمی‌کنیم، اما بنده از نماینده‌ای گله دارم که به خودش حق می‌دهد و می‌گوید چرا نمایندگان دیگر مثل او فکر نکرده‌اند و وی از چه جایگاه قانونی، اخلاقی، شرعی بیان کرده که چرا نمایندگان تهران طرح سوال از رئیس جمهور را امضا نکرده‌اند؟ اظهارات این نماینده زیر سوال بردن ۳۰ نفر از وکلای ملت است. اگر این چنین است بنده هم می‌گویم که چرا شما سوال از رئیس جمهور را امضا کرده‌اید؟ پس باید این حق را برای همه نمایندگان قائل باشید. به هر صورت، بنده سوال از رئیس جمهور را در شرایط فعلی کشور مناسب نمی‌دانم، اما اگر دوستانی از فراکسیون امید آن را امضا کرده‌اند، از آنان گله نمی‌کنم.
نامه مجلس به روحانی برای ترمیم کابینه را تایید کردم
گفته می‌شود که موضوع تغییر کابینه خواست همه جناح‌ها است و ما نیازمند یک جراحی اقتصادی هستیم، اما جز تغییر رئیس بانک مرکزی و استعفای سخنگوی دولت، تصمیم عملی دیگری در این باره اتخاذ نشده است. در این باره چه صحبتی دارید؟
عارف: نامه‌هایی برای ترمیم کابینه به رئیس جمهور نوشته شده که فراکسیونی نبود و نمی‌خواهم بگویم که طراحان این دو نامه، امیدی‌ها بودند، اما این نامه‌ها را به بنده نشان دادند که آنها را امضا نکردم، اما تأیید کردم.
بیشتر از افراد بایدبرنامه‌های اقتصادی دولت اصلاح شود/هر 2 نامه به روحانی مورد تایید فراکسیون امید است
آیا شما موافق تغییر در کابینه هستید؟
عارف: معتقدم بیشتر از افراد، نگرش و برنامه‌های دولت درباره بخش اقتصادی باید اصلاح شود؛ اما در کنار این موضوع نمی‌توانیم نقش افراد را هم انکار کنیم و به همین دلیل در نامه اول به رئیس‌جمهور خواستار اصلاح ساختار و تغییراتی در تیم اقتصادی دولت بودیم و در نامه دوم به صورت روشن‌تر به این موضوع پرداخته شد و هر دو نامه هم مورد تأیید فراکسیون امید قرار گرفت.
تعامل رئیس جمهور با مجلس ضعیف است/ در جلسه فراکسیون امید با رئیس جمهور 12 مورد نقد و گله جدی داشتم
فراکسیون امید اخیرا دیداری با رئیس جمهور داشت. چه مباحثی در آن دیدار مطرح شد؟
عارف: این دیدار تقریبا دو ساعت و نیم طول کشید و قرار بود خودمانی باشد و به همین دلیل همه اعضای فراکسیون در آن جلسه نبودند و صرفا هیات رئیسه فراکسیون امید، اعضای امیدی هیات رئیسه مجلس و رؤسای کمیسیون مجلس در آن جلسه حضور داشتند و در فضایی صمیمی بسیاری از مباحث مطرح شد.
بنده در آن جلسه ۱۲ مورد نقد جدی و گله داشتم که مطرح شد و دوستان هم مباحثی را مطرح کردند و آقای روحانی هم به آن مسائل پرداخت. یکی از مسائلی که در آن جلسه مطرح شد، تعامل کمرنگ و ضعیف رئیس جمهور با مجلس بود و ما گفتیم که باید تعاملتان با مجلس را بیشتر کنید. در سال اول ما با آقای روحانی نشستی داشتیم و درباره رابطه مطلوب مجلس پنجم و دولت اصلاحات مباحثی را مطرح کردیم چرا که کمیته‌ای مشترک تشکیل داده بودند و تقریبا ۸۰ درصد مسائلی که در دولت و مجلس مطرح می‌شد به نتیجه می‌رسید. ما در آن جلسه آن الگو را مطرح کردیم و آقای روحانی هم پذیرفت و گفتیم که این کارگروه ماهی یک بار جلسه‌ای داشته باشد، اما رئیس جمهور بیان کرد که ماهی یک جلسه کم است و هفته‌ای یک جلسه برگزار کنیم، اما این جلسه دو سال تشکیل نشد!
با تشکیل این کارگروه یا کمیته مشترک بین دولت و مجلس، بسیاری از مسائل راحت‌تر و بهتر حل و فصل می‌شد. همچنین عملکرد برنامه سوم توسعه بهتر از دیگر برنامه‌ها بوده است و دلیلش همدلی و تفاهم مجلس پنجم و دولت اصلاحات بود. در برنامه سوم توسعه فقط دو مورد خلاف تفاهم عمل شد که یک مورد درباره حامل‌های انرژی بود که ضربه آن را بد خوردیم. همچنین یک مورد دیگر مربوط به بحث پاداش پایان خدمت بود که یکی از نمایندگان مطرح کرد که بنده در آن زمان در سازمان مدیریت بودم و نمی‌خواهم واژه‌ای را که درباره این مصوبه به کار بردم، بازگو کنم، اما پیش‌بینی کردم که با این مصوبه، باید در سال ۹۵ کل درآمد نفت صرف پاداش پایان خدمت شود. جز این دو مورد در بقیه موارد برنامه سوم را با تفاهم به مجلس بردیم و به تصویب رسید که نتیجه آن شاخص‌های بالای 90 درصد بود.
چند روز پیش روزنامه آرمان تیتری به نقل از شما منتشر کرد که فرموده بودید متأسفم که تجربه‌های تلخ و شکست خورده دولت اصلاحات را آقای روحانی نیز تکرار می‌کند!
عارف: شاید شما اشتباه برداشت کرده‌اید، من گفتم متأسفم که درباره ارز تجربه موفق دولت اصلاحات عملیاتی نشد و زمان آیت الله هاشمی‌رفسنجانی در سال 76 سیاست‌های ارزی شکست خورده و در دوران آقای احمدی‌نژاد هم سیاست‌های مذکور با شکست مواجه شد، اما در دولت اصلاحات توانستیم ارز را تک نرخی کنیم و حتی 3 الی 4 سال این رویه در دوران احمدی‌نژاد ادامه پیدا کرد.
پس تیتر اشتباه بوده است؟
عارف: بنده گفتم از تجربه موفق اصلاحات استفاده نشده است، آقای جهانگیری در آن دوران وزیر بوده‌اند و در جریان هستند.
سکانداری جریان اصلاحات داستان مرغ و تخم مرغ شده است/علیرغم موفقیت شورای عالی سیاست گذاری اصلاح‌طلبان همجه های فراوانی علیه آن وجود دارد
آقای دکتر بالاخره قرار است سکان جریان اصلاحات چگونه اداره شود؟ یک روز می‌گویند شورای عالی سیاستگذاری باید این نقش را برعهده داشته باشد و روز دیگر می‌گویند این شورا استبدادی است و روز بعدش پارلمان اصلاحات را به عنوان نهاد بالادستی مقبول می‌کنند!
عارف: همه این نهادها در یک ارتباط عمل می‌کنند، ما در سال 92_93 تصمیم گرفتیم که نهادهای مختلفی در دوران انتخابات مانند شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و بسیاری از احزاب شروع به فعالیت کردند،گروهی مشاوران آقای خاتمی بودند و آقای موسوی‌لاری و تیم‌شان نیز یک گروه بودند و گروه دیگر نیز ما (امیدی‌ها) بودیم. طبیعتا همه یک هدف داشتیم و اگر مسیر را ادامه می‌دادیم، در استان‌ها به اختلاف بر می‌خوردیم، کما اینکه دو گروه اول اختلاف خود را در استان‌ها به راه انداختند؛ بنابراین براساس یک عقلانیت شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان شکل گرفت که البته از آن جواب هم گرفتیم، بنده بارها و بارها به برادران اصولگرایم توصیه کرده‌ام که به‌جای نفی کار دیگران این مبنا را دنبال کنند، چرا که جمنا موفق نشد و دیدید که به کجا رسید.
شورای عالی در دوره اول موفق بود و در دوره دوم نیز راه آن را ادامه دادیم، ساز و کارمان هم این بود که نمی‌توانستیم تنها به احزاب محدود شویم، چهره‌های شاخصی که در استان‌ها هستند نقشی کلیدی دارند. از ابتدا این مبحث مطرح بود که اعضای حقیقی را چه کسانی انتخاب کنند، در دوره اول تعداد نفرات مشخصی با یک مکانیزم انتخاب شدند و تقریبا بر روی آنها اجماع وجود داشت و هرچه جلوتر می‌رفتیم دوره اول شورای عالی سیاستگذاری که به اتمام رسید نظرسنجی‌های متفاوتی برای چگونگی انجام کار انجام دادیم و طبیعتا منطق این بود که اصلاح‌طلبان افراد حقیقی را انتخاب کنند و به عنوان مثال هر فرد اصلاح‌طلب در هر استان 3 نفر را برگزیند، همواره این مسئله مطرح بود که باید چه مکانیزمی برای این انتخاب اعمال شود و لذا داستان مرغ و تخم مرغ پیش آمد که کماکان ادامه دارد!
بگذارید واضح بگویم، ما تصمیم‌گیری کردیم که نصف اعضای شورای عالی حقیقی و نیمه دیگر آن اعضای حقوقی باشند و اکنون 29 عضو حقوقی و 14 تا 16 عضو حقوقی داریم. اما همواره این سوال وجود دارد که چه کسی باید این اعضای حقیقی را انتخاب کند تا گزینش افراد سلیقه‌ای نباشد. در ادامه، به این واقعیت رسیدیم که شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان موفق عمل کرده است، اما می‌بینیم که چقدر هجمه علیه این نهاد وجود دارد و بنده این تفکر را نه تنها به اصولگرایان بلکه به اصلاح‌طلبان هم توصیه می‌کنم، کما اینکه بعضی دوستان به جای آنکه به حل مشکلات خود بپردازند به شورای عالی حمله می‌کنند و البته تحلیل های آنها نیز براساس جهل است؛ اخیرا نیز یکی از برادران که با خبرنگاران مصاحبه کرده است، با کمال معذرت عرض می‌کنم که کاملا جاهلانه درباره شورای عالی سیاستگذاری اظهارنظر کرده است.
یک نهاد بالادستی باید به صورت دائمی برای جبهه اصلاحات سیاستگذاری کنند
آقای دکتر! تنها اصولگرایان به شورای عالی انتقاد ندارند، بلکه اصلاح‌طلبان نیز منتقد این تفکر هستند!
عارف: شورای عالی سیاستگذاری و نهاد بالادستی آن برای ما بسیار مهم است، چرا که دیگر ابهامی در مورد افراد حقیقی وجود ندارد و دقیقا همه اصلاح‌طلبان پذیرفته‌اند که نهادی بالادستی وجود داشته باشد، البته بنده نمی‌خواهم به نام آن ورود پیدا کنم.
یکی از مأموریت‌هایی که در دوره جدید شورای عالی قرار است پیگیری شود، راهکاری درازمدت برای انتخابات است. در این شورا 40_50 حزب حضور دارند و برخی اصلاح‌طلبان سوال می‌کنند که چرا دیگر احزاب عضو این شورا نیستند؟ ما در این باره بحث‌های جدی داشتیم و حتی قرار بود که از احزاب نیز عضوگیری کنیم، اما دیدیم که صلاحیت و شرایط این کار را نداریم و به اجبار گفتیم که به شورای هماهنگی متکی می‌شویم و احزاب دیگری اگر می‌خواهند به شورای عالی سیاستگذاری ورود پیدا کنند، باید از طریق این شورا متقاضی شوند، نامه 100 جوان اصلاح‌طلب هم به این موضوع اختصاص داشت که بزرگان اصلاحات، نخبگان و جوانان را چگونه انتخاب کنیم. در نهایت به این مسئله رسیدیم که یک نهاد بالادستی باید به صورت دائمی برای جبهه اصلاحات سیاستگذاری کند. فرقی ندارد که پارلمان اصلاحات باشد یا مجمع عمومی.
جزئیات این تشکل مشخص نیست؟
عارف: چیزی که مشخص است این است که شورای عالی باید تشکیل شده و مسئولیت به این نهاد واگذار شود، البته بازهم ایراد پیدا خواهد شد و داستان مرغ و تخم مرغ پیش می‌آید.
با آقازادگی مخالف هستم/ اگر می‌توانستم مبارزه با آقازادگی را قانونی کنم، قطعا این کار را انجام می‌دادم
آقای دکتر عارف! فرزند شما مبحث ژن خوب را به ادبیات سیاسی کشور وارد کرد، البته معتقدم که هرکسی مسئول سخنان خویش است و ایشان نیز مسئول گفته خود است و قطعا از شما نمی‌خواهم درباره اظهارنظر ایشان نظر بدهید، اما پدیده آقازادگی و ژن خوب و همچنین ویژه‌خواری در حال اثرگذاری خوب در جامعه است، لذا به عنوان یک نماینده مجلس چه پیشنهادی برای جلوگیری از گسترش این آفت دارید؟
عارف: ایشان منظورش مبحث اصالت خانوادگی بود که در شیعه و اسلام نیز آن را قبول داریم، اما قبول دارم که بیانش آرام نبود و حق داشتند که در برابر سخنان فرزندم موضع‌گیری کنند؛ بنده با مبحث آقازادگی کاملا مخالفم و یکبار دیگر این را هم عرض کردم، وقتی معاون اول بودم در کل تشکیلات دولتی آن دوره پسرخاله بنده رئیس دفتر آقای ابطحی شده بود و بنده از او درخواست کردم که به یزد بازگردد.
این روزها هم صحبت‌هایی درباره حضور یکی از نزدیکانم در شهرداری منطقه 22 مطرح شده، اولا که غلط می‌گویند که آن فرد شوهر دخترخاله من است، چراکه عروس خاله بنده است، ایشان بسیجی هستند و از قبل دوران آقای احمدی‌نژاد در این منطقه حضور داشتند و سمت معاونت هم ندارد، شما ببینید که چقدر فضاسازی می‌کنند! از شما می‌خواهم که این فضا را اصلاح کنید، انقلاب ما ارزشی و اخلاقی بود و اکنون آنچه قربانی می‌شود همین اخلاق‌ها و ارزش‌هاست، بنده همیشه با آقازادگی مخالف بودم و اکنون نیز مخالفم و اگر می‌توانستم مبارزه با آن را قانونی کنم، قطعا این کار را انجام می‌دادم. بیایند بگویند که عارف طی 37، 38 سال گذشته یک نفر از واسطه‌های خود را روی کار آورده است! اکنون در یزد بسیاری از فرزندان اقوام درجه یک بنده که فارغ‌التحصیل خوب دانشگاه‌ها هستند، بیکارند. حالا هر چه بخواهند بگویند من سکوت می کنم.
آقای دکتر! جسارتا مبحث جوانگرایی در کشور مطرح شده و هرکسی ممکن است جوان نزدیک خود را به دستگاه‌ها وارد کند، چرا مبارزه با چنین رفتارهایی قانون نمی‌شود که آقای عارفی که مسئولیت دارد، اگر می‌خواهد جوانگرایی کند اجازه انتصاب اطرافیان خود را نداشته باشد؟
عارف: پسرخاله من گناهی نکرده که پسرخاله‌ام شده که آن را قانون کنیم. نمی‌شود اگر فردی وزیر شد فامیل درجه 2 وی به وزارتخانه نیاید، آن فرد گناهی نکرده است.
اگر به بیان مسائل حاشیه‌ای بپردازیم مشکلی حل نمی‌شود
قبول دارید اعتماد مردم آسیب دیده؟
عارف: اگر به بیان مسائل حاشیه‌ای بپردازیم مشکلی حل نمی‌شود، وقتی بنده در سازمان برنامه و بودجه بودم، مبحث شایسته‌سالاری در انتصابات را مطرح کردیم که البته به آن عمل نشد و معتقدم که حقیقتا باید شاخص‌ها براساس شایستگی‌ها و توانایی‌ها باشد، اما اگر کسی پسرخاله کسی باشد گناهی نکرده و حق او است که استخدام شود. اخیرا نیز یک اتفاقی افتاد، پسر یکی از دوستان شاگرد اول دانشگاه بود و با بورس به خارج از کشور رفت، اکنون مدرک گرفته اما اگر برگردد و استخدام شود، می‌گویند از رانت آقازادگی استفاده کرده و اگر نیاید و خارج از کشور هم بماند، فحش می‌خورد. پس بگویند چکار کند؟ لذا ما برای چنین افرادی حق حیات قائلیم یا چون پسر فلان وزیر و مسئول کشور است، حق حیات ندارد؟
راهکار مبارزه با آقازادگی شفافیت و ضابطه‌مند عمل کردن است و با کمال معذرت فردی که می‌خواهد از رانت استفاده کند،؛ می‌کند لذا باید قانونمند جلوی این مسئله را بگیریم و از طرح حاشیه جلوگیری کنیم.
به گزارش صدای ایران از باشگاه خبرنگاران، «سوال از رئیس جمهور را در شرایط فعلی کشور مناسب نمی‌دانم، اما اگر دوستانی از فراکسیون امید آن را امضا کرده‌اند، از آنان گله نمی‌کنم.» این اظهارات محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید است. این سیاست‌مدار اصلاح‌طلب معتقد است که مجلس در مسیری خوبی قرار گرفته و دیگر تصمیمات آن از بیرون و با بده بستان دیکته نمی‌شود. از ایجاد فراکسیون شفافیت و عدالت برای جلوگیری از لابی‌گری‌ها می‌گوید و اعتقاد دارد که مجلس را باید از حیث نظارتش بر عملکرد دولتمردان ارزیابی کنیم نه آنکه تعداد استیضاح‌ها و سوالات را ملاک ارزیابی قرار دهیم.
بسیاری از کارشناسان و همسنگران شما به عملکرد مجلس دهم انتقاد دارند و می‌گویند مجلس دهم، مجلسی ضعیف است و در این مجلس استیضاح در نمی‌آید و وزیر خوب رأی نمی‌آورد. تحلیل شما درباره این نقد‌ها چیست؟
عارف: مجلس یکی از ارکان کلیدی و اصلی نظام است به گونه‌ای که امام خمینی (ره) فرمودند که مجلس در رأس همه امور است. اگر بخواهیم جایگاه مجلس را در یک جمله ترسیم کنیم، باید بگوییم که هیچ فرد و مقامی نمی‌تواند مجلس را منحل کند، جایگاه مجلس به حدی در نظام ما اهمیت دارد که انتخابات مجلس در زمان جنگ هم حتی یک روز عقب نیفتاد و این جایگاه مجلس را به عنوان نهادی که منتخبان مردم یا عصاره فضائل ملت در آن جا فعالیت می‌کنند، نشان می‌دهد.
بنده نمی‌خواهم درباره شرایط تشکیل مجلس دهم سخنی بگویم، اما ما باید عملکرد همه مجالس را آسیب‌شناسی کنیم و برای اصلاح ایرادات مجلس و برای آنکه در جایگاه واقعی خودش قرار گیرد، باید بررسی کنیم که مجالس قبلی چه عملکردی داشته‌اند. ما تاکنون 10 دوره مجلس داشته‌ایم که باید رفتار نهادهای نظارتی و گروه‌های سیاسی و همچنین مشارکت مردم را در این چارچوب مورد بررسی قرار دهیم.
فارغ از این موضوع, اگر بخواهم یک ویژگی مهم برای مجلس دهم مطرح کنم، تفاهم و صمیمیتی است که بین جریانات سیاسی در مجلس وجود دارد؛ افراد با حفظ دیدگاه‌ها و هویت جریان سیاسی خود، همدلی و همکاری بسیار مطلوبی با یکدیگر دارند و به همین دلیل عموما طراح طرح‌های مهم مجلس یک جریان سیاسی خاص نیستند چرا که این طرح‌ها با همکاری همه جریان‌های سیاسی مجلس تهیه شده است و این یکی از مزیت‌های مهم مجلس دهم است.
نگاه‌های سیاسی، کارآیی نظارتی در کشور را کاهش داده است
توجه به بعد نظارتی مجلس بسیار اهمیت دارد و اگر مجلس در جایگاه واقعی نظارتی‌اش باشد، بسیاری از مسائل و مشکلاتی که امروز در کشور با آن مواجه هستیم یا وجود نخواهد داشت یا کمتر می‌شود. متأسفانه نقش نظارتی در کشورمان، در گام دوم و سوم سیاسی و جریانی می‌شود و به دلیل این نگاه سیاسی، کارآیی نظارتی در کشور ما بالا نیست.
ملاک مجلس خوب به تعداد استیضاح‌ها نیست
در این مجلس ما به دنبال آن بودیم که از بحث‌های نظارتی مجلس، تلقی سیاسی نشود، اما از آن جایی که جامعه ما، جامعه‌ای سیاسی است بلافاصله این اقدامات مجلس تلقی سیاسی می‌شود و در بحث استیضاح وزرا هم همین موضوع مطرح است. البته بنده نمی‌خواهم بگویم که مجلس خوب، مجلسی است که تعداد استیضاح‌های آن زیاد باشد بلکه معتقدم مجلس خوب، مجلسی است که به خوبی نظارت کند تا برنامه‌های مصوب اجرایی شود و قانون ملاک عمل قرار گیرد، بنابراین بهتر است به جای آنکه مجلس را از حیث تعداد استیضاح‌ها و سوالات و تذکرات ارزیابی کنیم، از حیث ارزیابی عملکرد دولتمردان و دستگاه‌ها و توجه آنان به تعهدات قانونی‌شان بسنجیم.
فضای مجلس دهم همراهی با دولت است
درباره بخشی از سوالتان مبنی بر اینکه چرا وزیر خوب در این مجلس رأی نمی‌آورد هم باید بگویم که مجلس در این مورد فعال نیست و باید بنابر پیشنهاد رئیس جمهور و دولت موضع‌گیری کند، اما نگاه مجلس دهم در کل همراهی با دولت بوده است، یعنی سعی کردیم در چارچوب اختیارات خود عمل کنیم اما فضای مجلس هم همراهی با دولت باشد که این موضوع صرفا مربوط به اصلاح‌طلبان نیست و فضای مجلس دهم به کل همراهی با دولت است.
لابی‌گری بخشی از ملاحظات سیاسی شده است/لابی گری در همه امور وجود دارد
بیشتر افرادی که به عملکرد مجلس دهم نقد دارند، موضوع لابی‌گری در استیضاح‌ها و طرح سوال از رئیس جمهور را مدنظر دارند چرا که بارها نمایندگان امضا‌های خود برای این سوالات را پس گرفتند.
عارف: یکی از مشکلات کشور بحث لابی‌گری است و این موضوع فقط در مجلس مطرح نیست، اما شاید در مجلس نمود بیشتری داشته باشد که متأسفانه نتیجه لابی‌گری‌ها باعث گرفتاری‌های عدیده‌ای در کشور شده است. از آن جایی که شفاف عمل نمی‌کنیم، لابی‌گری بخشی از ملاحظات سیاسی شده است که ما برای حل این موضوع بحث شفافیت را مطرح کردیم و فراکسیون شفافیت و عدالت را ایجاد کردیم تا قوانین به سمت شفاف‌سازی و ساده شدن حرکت کنند که از این طریق می‌توان تا حد زیادی جلوی لابی‌گری‌ها را گرفت.
پس شما تأیید می‌کنید که در استیضاح‌ها و سوال‌ها لابی وجود دارد؟
عارف: لابی‌گری در همه امور وجود دارد و واقعا خواست مجلس نیست که این اتفاق رخ دهد.
شما زمانی در انتخابات هیأت رئیسه مجلس اشاره‌ای به لابی‌گری کرده بودید.
عارف: بنده در اولین دوره انتخابات هیأت رئیسه مجلس در این باره خیلی موضع گرفتم، اما این نگاه در سال سوم مجلس احساس نمی‌شود و دیگر معتقد به دخالت افراد در این موضوع نیستم.
شروع مجلس دهم با بده بستان ها و لابی گری همراه بود/ تصمیمات مجلس از بیرون دیکته نمی‌شود
منظورتان آقای واعظی است؟
عارف: لطفا اسم نبرید. منظورم دخالت‌های غیر ضروری و غیر مورد دولتمردان و نهادهای امنیتی است که در سال سوم احساس می‌کنیم که حقیقتا مجلس تصمیم‌گیرنده است. البته حق هر کسی است که سلیقه‌اش را بگوید که این بیاید و آن نیاید، اما نباید دخالت‌های غیر ضروری و فراتر از این وجود داشته باشد. خوشبختانه در سال سوم مجلس دیگر احساس نمی‌کنیم که تصمیمات از بیرون و با بده بستان‌ها و لابی‌گری‌هایی که متأسفانه در شروع مجلس دهم شاهدش بودیم، دیکته می‌شود و این مسئله حاکی از آن است که مجلس در مسیر خوبی قرار گرفته است.
ضعف فراکسیون امید در اوایل مجلس دهم برجسته بود/در بستن لیست امید در برخی از شهرستان‌ها و تهران مشکلاتی داشتیم
نظرتان را درباره عملکرد فراکسیون امید بگویید چرا که برخی افراد انتقاد‌هایی به عملکرد این فراکسیون دارند؟
عارف: بنده نمی‌توانم در زمان کوتاهی در مورد عملکرد فراکسیون امید توضیح دهم، اما باید در وهله اول شرایط تشکیل فراکسیون امید را بررسی کنیم چرا که اگر آن را با فراکسیون‌های اصلاح‌طلبان در مجالس گذشته مقایسه کنیم، می‌بینیم که در دو شرایط کاملا متفاوت هستند. پیش از آن که مجلس دهم شکل گیرد، با ردصلاحیت‌های گسترده‌ای در جریان اصلاحات روبرو بودیم به گونه‌ای که در بستن لیست در برخی از شهرستان‌ها و تهران مشکلاتی داشتیم، اما خوشبختانه توانستیم لیست نخبگی را ببندیم. با وجود این، ضعف فراکسیون امید در تشکیل شعب در اوایل مجلس دهم برجسته بود اما پس از مدتی این ضعف رفع شد به گونه‌ای که تقریبا هر جایی در مجلس تصمیم‌گیری کردیم که پیروز شویم، پیروز شدیم.
تصمیمات در فراکسیون امید دستوری و تحکمی نیست؛ خرد جمعی در تصمیمات ما حاکم است
برخی معتقدند که تصمیم‌گیری‌ها در فراکسیون امید شفاف و قاطع نیست؛ برای مثال می‌گویند که در بحث انتخاب وزیر علوم شما گفتید که اعضای این فراکسیون آتش به اختیار رأی دهند.
عارف: فراکسیون امید بسیار شفاف عمل می‌کند، اما مبنای عمل ما خرد جمعی است و دستوری نیست و افراد یک مورد بگویند که آقای عارف به ما دستور داده است چرا که در این فراکسیون فضایی دموکراتیک حاکم است. همچنین تعداد جلسات هیأت رئیسه، شورای مرکزی و مجمع فراکسیون امید با هیچ دوره‌ای و هیچ فراکسیون قابل مقایسه نیست و می‌توانید این موضوع را بررسی کنید. همواره سعی ما بر این بوده که مبنا را بر خرد جمعی بگذاریم چرا که معتقدیم تصمیم‌گیری بر این اساس به اجماع ما کمک می‌کند. درباره وزیر علوم هم چنین حالتی پیش آمد چرا که از یک سو دانشجویان مخالف این وزیر پیشنهادی بودند، اما از سوی دیگر اساتید با وی موافق بودند و به همین دلیل در فراکسیون امید به این نتیجه رسیدیم که اعضای فراکسیون خودشان در این باره نظر دهند.
یکی از اشکالات اساسی فراکسیون امید اطلاع رسانی کم است
همچنین در انتخابات IPU (اتحادیه بین‌المجالس) در هفته گذشته دو فراکسیون دیگر مجلس به صورت رسمی ائتلاف کردند و لیست مشترک دادند، اما ما از ۱۵ کرسی ۹ کرسی را کسب کردیم در حالی که دو فراکسیون دیگر ۵ کرسی را به دست آوردند. البته ما در IPU هم تصمیم گرفتیم که ائتلاف کنیم تا در مقابل کشور‌های دیگر اجماع خود را نشان دهیم، اما دو فراکسیون دیگر حاضر به ائتلاف با ما نشدند و روبروی ما قرار گرفتند، ما پیش از این ۷ کرسی داشتیم و گفته بودیم که ۶ کرسی برای ما و ۹ کرسی برای شما، اما آنان نپذیرفتند و با ما ائتلاف نکردند. در هر صورت یکی از اشکالات اساسی فراکسیون امید، اطلاع‌رسانی کم است چرا که ما طرح‌های بسیار زیاد و مهمی را در مجلس پیگیری می‌کنیم، اما اصرار داریم که هیچ طرحی به اسم فراکسیون امید به تنهایی نباشد و همواره به دنبال اجماع هستیم.
سوال حق مجلس است/سوال از رئیس جمهور را در شرایط فعلی مناسب نمی‌دانم/اگر اعضای فراکسیون امید سوال از روحانی را امضا کردند از انها گله نمی‌کنم
یکی از نمایندگان انتقادی داشته مبنی بر اینکه هیچ یک از نمایندگان تهران طرح سوال از رئیس جمهور را امضا نکرده‌اند. نظرتان در این باره چیست؟
عارف: سوال حق مجلس است، اما بنده پیش از آنکه به مجلس بیایم، یک دولتمرد بودم و انتظاری را که در آن مقطع از مجلس داشتم، باید در اینجا عملی کنم و نمی‌توانم در مجلس دوگانه رفتار کنم. رفتار بنده در مجلس به گونه‌ای است که برخی از نمایندگان می‌گویند شما گویا نماینده وزارتخانه‌ها هستید!
بنده معتقدم که سوالات مطرح شده برای رئیس جمهور تخصصی است و وزرا باید به این سوالات پاسخ دهند و در صورتی باید از رئیس جمهور در مجلس سوال شود که سوالات فراتر از یک وزارتخانه و درباره کلیت دولت باشد. همچنین معتقدم که شرایط زمانی و مکانی برای سوال از رئیس جمهور هم باید در نظر گرفته شود و آیا ما همه مشکلات چون معیشت مردم و اشتغال را حل کرده‌ایم و فقط طرح سوال از رئیس جمهور مانده است که باید به آن بپردازیم؟!
البته این سوال حق نمایندگان است و گله نمی‌کنیم، اما بنده از نماینده‌ای گله دارم که به خودش حق می‌دهد و می‌گوید چرا نمایندگان دیگر مثل او فکر نکرده‌اند و وی از چه جایگاه قانونی، اخلاقی، شرعی بیان کرده که چرا نمایندگان تهران طرح سوال از رئیس جمهور را امضا نکرده‌اند؟ اظهارات این نماینده زیر سوال بردن ۳۰ نفر از وکلای ملت است. اگر این چنین است بنده هم می‌گویم که چرا شما سوال از رئیس جمهور را امضا کرده‌اید؟ پس باید این حق را برای همه نمایندگان قائل باشید. به هر صورت، بنده سوال از رئیس جمهور را در شرایط فعلی کشور مناسب نمی‌دانم، اما اگر دوستانی از فراکسیون امید آن را امضا کرده‌اند، از آنان گله نمی‌کنم.
نامه مجلس به روحانی برای ترمیم کابینه را تایید کردم
گفته می‌شود که موضوع تغییر کابینه خواست همه جناح‌ها است و ما نیازمند یک جراحی اقتصادی هستیم، اما جز تغییر رئیس بانک مرکزی و استعفای سخنگوی دولت، تصمیم عملی دیگری در این باره اتخاذ نشده است. در این باره چه صحبتی دارید؟
عارف: نامه‌هایی برای ترمیم کابینه به رئیس جمهور نوشته شده که فراکسیونی نبود و نمی‌خواهم بگویم که طراحان این دو نامه، امیدی‌ها بودند، اما این نامه‌ها را به بنده نشان دادند که آنها را امضا نکردم، اما تأیید کردم.
بیشتر از افراد بایدبرنامه‌های اقتصادی دولت اصلاح شود/هر 2 نامه به روحانی مورد تایید فراکسیون امید است
آیا شما موافق تغییر در کابینه هستید؟
عارف: معتقدم بیشتر از افراد، نگرش و برنامه‌های دولت درباره بخش اقتصادی باید اصلاح شود؛ اما در کنار این موضوع نمی‌توانیم نقش افراد را هم انکار کنیم و به همین دلیل در نامه اول به رئیس‌جمهور خواستار اصلاح ساختار و تغییراتی در تیم اقتصادی دولت بودیم و در نامه دوم به صورت روشن‌تر به این موضوع پرداخته شد و هر دو نامه هم مورد تأیید فراکسیون امید قرار گرفت.
تعامل رئیس جمهور با مجلس ضعیف است/ در جلسه فراکسیون امید با رئیس جمهور 12 مورد نقد و گله جدی داشتم
فراکسیون امید اخیرا دیداری با رئیس جمهور داشت. چه مباحثی در آن دیدار مطرح شد؟
عارف: این دیدار تقریبا دو ساعت و نیم طول کشید و قرار بود خودمانی باشد و به همین دلیل همه اعضای فراکسیون در آن جلسه نبودند و صرفا هیات رئیسه فراکسیون امید، اعضای امیدی هیات رئیسه مجلس و رؤسای کمیسیون مجلس در آن جلسه حضور داشتند و در فضایی صمیمی بسیاری از مباحث مطرح شد.
بنده در آن جلسه ۱۲ مورد نقد جدی و گله داشتم که مطرح شد و دوستان هم مباحثی را مطرح کردند و آقای روحانی هم به آن مسائل پرداخت. یکی از مسائلی که در آن جلسه مطرح شد، تعامل کمرنگ و ضعیف رئیس جمهور با مجلس بود و ما گفتیم که باید تعاملتان با مجلس را بیشتر کنید. در سال اول ما با آقای روحانی نشستی داشتیم و درباره رابطه مطلوب مجلس پنجم و دولت اصلاحات مباحثی را مطرح کردیم چرا که کمیته‌ای مشترک تشکیل داده بودند و تقریبا ۸۰ درصد مسائلی که در دولت و مجلس مطرح می‌شد به نتیجه می‌رسید. ما در آن جلسه آن الگو را مطرح کردیم و آقای روحانی هم پذیرفت و گفتیم که این کارگروه ماهی یک بار جلسه‌ای داشته باشد، اما رئیس جمهور بیان کرد که ماهی یک جلسه کم است و هفته‌ای یک جلسه برگزار کنیم، اما این جلسه دو سال تشکیل نشد!
با تشکیل این کارگروه یا کمیته مشترک بین دولت و مجلس، بسیاری از مسائل راحت‌تر و بهتر حل و فصل می‌شد. همچنین عملکرد برنامه سوم توسعه بهتر از دیگر برنامه‌ها بوده است و دلیلش همدلی و تفاهم مجلس پنجم و دولت اصلاحات بود. در برنامه سوم توسعه فقط دو مورد خلاف تفاهم عمل شد که یک مورد درباره حامل‌های انرژی بود که ضربه آن را بد خوردیم. همچنین یک مورد دیگر مربوط به بحث پاداش پایان خدمت بود که یکی از نمایندگان مطرح کرد که بنده در آن زمان در سازمان مدیریت بودم و نمی‌خواهم واژه‌ای را که درباره این مصوبه به کار بردم، بازگو کنم، اما پیش‌بینی کردم که با این مصوبه، باید در سال ۹۵ کل درآمد نفت صرف پاداش پایان خدمت شود. جز این دو مورد در بقیه موارد برنامه سوم را با تفاهم به مجلس بردیم و به تصویب رسید که نتیجه آن شاخص‌های بالای 90 درصد بود.
چند روز پیش روزنامه آرمان تیتری به نقل از شما منتشر کرد که فرموده بودید متأسفم که تجربه‌های تلخ و شکست خورده دولت اصلاحات را آقای روحانی نیز تکرار می‌کند!
عارف: شاید شما اشتباه برداشت کرده‌اید، من گفتم متأسفم که درباره ارز تجربه موفق دولت اصلاحات عملیاتی نشد و زمان آیت الله هاشمی‌رفسنجانی در سال 76 سیاست‌های ارزی شکست خورده و در دوران آقای احمدی‌نژاد هم سیاست‌های مذکور با شکست مواجه شد، اما در دولت اصلاحات توانستیم ارز را تک نرخی کنیم و حتی 3 الی 4 سال این رویه در دوران احمدی‌نژاد ادامه پیدا کرد.
پس تیتر اشتباه بوده است؟
عارف: بنده گفتم از تجربه موفق اصلاحات استفاده نشده است، آقای جهانگیری در آن دوران وزیر بوده‌اند و در جریان هستند.
سکانداری جریان اصلاحات داستان مرغ و تخم مرغ شده است/علیرغم موفقیت شورای عالی سیاست گذاری اصلاح‌طلبان همجه های فراوانی علیه آن وجود دارد
آقای دکتر بالاخره قرار است سکان جریان اصلاحات چگونه اداره شود؟ یک روز می‌گویند شورای عالی سیاستگذاری باید این نقش را برعهده داشته باشد و روز دیگر می‌گویند این شورا استبدادی است و روز بعدش پارلمان اصلاحات را به عنوان نهاد بالادستی مقبول می‌کنند!
عارف: همه این نهادها در یک ارتباط عمل می‌کنند، ما در سال 92_93 تصمیم گرفتیم که نهادهای مختلفی در دوران انتخابات مانند شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و بسیاری از احزاب شروع به فعالیت کردند،گروهی مشاوران آقای خاتمی بودند و آقای موسوی‌لاری و تیم‌شان نیز یک گروه بودند و گروه دیگر نیز ما (امیدی‌ها) بودیم. طبیعتا همه یک هدف داشتیم و اگر مسیر را ادامه می‌دادیم، در استان‌ها به اختلاف بر می‌خوردیم، کما اینکه دو گروه اول اختلاف خود را در استان‌ها به راه انداختند؛ بنابراین براساس یک عقلانیت شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان شکل گرفت که البته از آن جواب هم گرفتیم، بنده بارها و بارها به برادران اصولگرایم توصیه کرده‌ام که به‌جای نفی کار دیگران این مبنا را دنبال کنند، چرا که جمنا موفق نشد و دیدید که به کجا رسید.
شورای عالی در دوره اول موفق بود و در دوره دوم نیز راه آن را ادامه دادیم، ساز و کارمان هم این بود که نمی‌توانستیم تنها به احزاب محدود شویم، چهره‌های شاخصی که در استان‌ها هستند نقشی کلیدی دارند. از ابتدا این مبحث مطرح بود که اعضای حقیقی را چه کسانی انتخاب کنند، در دوره اول تعداد نفرات مشخصی با یک مکانیزم انتخاب شدند و تقریبا بر روی آنها اجماع وجود داشت و هرچه جلوتر می‌رفتیم دوره اول شورای عالی سیاستگذاری که به اتمام رسید نظرسنجی‌های متفاوتی برای چگونگی انجام کار انجام دادیم و طبیعتا منطق این بود که اصلاح‌طلبان افراد حقیقی را انتخاب کنند و به عنوان مثال هر فرد اصلاح‌طلب در هر استان 3 نفر را برگزیند، همواره این مسئله مطرح بود که باید چه مکانیزمی برای این انتخاب اعمال شود و لذا داستان مرغ و تخم مرغ پیش آمد که کماکان ادامه دارد!
بگذارید واضح بگویم، ما تصمیم‌گیری کردیم که نصف اعضای شورای عالی حقیقی و نیمه دیگر آن اعضای حقوقی باشند و اکنون 29 عضو حقوقی و 14 تا 16 عضو حقوقی داریم. اما همواره این سوال وجود دارد که چه کسی باید این اعضای حقیقی را انتخاب کند تا گزینش افراد سلیقه‌ای نباشد. در ادامه، به این واقعیت رسیدیم که شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان موفق عمل کرده است، اما می‌بینیم که چقدر هجمه علیه این نهاد وجود دارد و بنده این تفکر را نه تنها به اصولگرایان بلکه به اصلاح‌طلبان هم توصیه می‌کنم، کما اینکه بعضی دوستان به جای آنکه به حل مشکلات خود بپردازند به شورای عالی حمله می‌کنند و البته تحلیل های آنها نیز براساس جهل است؛ اخیرا نیز یکی از برادران که با خبرنگاران مصاحبه کرده است، با کمال معذرت عرض می‌کنم که کاملا جاهلانه درباره شورای عالی سیاستگذاری اظهارنظر کرده است.
یک نهاد بالادستی باید به صورت دائمی برای جبهه اصلاحات سیاستگذاری کنند
آقای دکتر! تنها اصولگرایان به شورای عالی انتقاد ندارند، بلکه اصلاح‌طلبان نیز منتقد این تفکر هستند!
عارف: شورای عالی سیاستگذاری و نهاد بالادستی آن برای ما بسیار مهم است، چرا که دیگر ابهامی در مورد افراد حقیقی وجود ندارد و دقیقا همه اصلاح‌طلبان پذیرفته‌اند که نهادی بالادستی وجود داشته باشد، البته بنده نمی‌خواهم به نام آن ورود پیدا کنم.
یکی از مأموریت‌هایی که در دوره جدید شورای عالی قرار است پیگیری شود، راهکاری درازمدت برای انتخابات است. در این شورا 40_50 حزب حضور دارند و برخی اصلاح‌طلبان سوال می‌کنند که چرا دیگر احزاب عضو این شورا نیستند؟ ما در این باره بحث‌های جدی داشتیم و حتی قرار بود که از احزاب نیز عضوگیری کنیم، اما دیدیم که صلاحیت و شرایط این کار را نداریم و به اجبار گفتیم که به شورای هماهنگی متکی می‌شویم و احزاب دیگری اگر می‌خواهند به شورای عالی سیاستگذاری ورود پیدا کنند، باید از طریق این شورا متقاضی شوند، نامه 100 جوان اصلاح‌طلب هم به این موضوع اختصاص داشت که بزرگان اصلاحات، نخبگان و جوانان را چگونه انتخاب کنیم. در نهایت به این مسئله رسیدیم که یک نهاد بالادستی باید به صورت دائمی برای جبهه اصلاحات سیاستگذاری کند. فرقی ندارد که پارلمان اصلاحات باشد یا مجمع عمومی.
جزئیات این تشکل مشخص نیست؟
عارف: چیزی که مشخص است این است که شورای عالی باید تشکیل شده و مسئولیت به این نهاد واگذار شود، البته بازهم ایراد پیدا خواهد شد و داستان مرغ و تخم مرغ پیش می‌آید.
با آقازادگی مخالف هستم/ اگر می‌توانستم مبارزه با آقازادگی را قانونی کنم، قطعا این کار را انجام می‌دادم
آقای دکتر عارف! فرزند شما مبحث ژن خوب را به ادبیات سیاسی کشور وارد کرد، البته معتقدم که هرکسی مسئول سخنان خویش است و ایشان نیز مسئول گفته خود است و قطعا از شما نمی‌خواهم درباره اظهارنظر ایشان نظر بدهید، اما پدیده آقازادگی و ژن خوب و همچنین ویژه‌خواری در حال اثرگذاری خوب در جامعه است، لذا به عنوان یک نماینده مجلس چه پیشنهادی برای جلوگیری از گسترش این آفت دارید؟
عارف: ایشان منظورش مبحث اصالت خانوادگی بود که در شیعه و اسلام نیز آن را قبول داریم، اما قبول دارم که بیانش آرام نبود و حق داشتند که در برابر سخنان فرزندم موضع‌گیری کنند؛ بنده با مبحث آقازادگی کاملا مخالفم و یکبار دیگر این را هم عرض کردم، وقتی معاون اول بودم در کل تشکیلات دولتی آن دوره پسرخاله بنده رئیس دفتر آقای ابطحی شده بود و بنده از او درخواست کردم که به یزد بازگردد.
این روزها هم صحبت‌هایی درباره حضور یکی از نزدیکانم در شهرداری منطقه 22 مطرح شده، اولا که غلط می‌گویند که آن فرد شوهر دخترخاله من است، چراکه عروس خاله بنده است، ایشان بسیجی هستند و از قبل دوران آقای احمدی‌نژاد در این منطقه حضور داشتند و سمت معاونت هم ندارد، شما ببینید که چقدر فضاسازی می‌کنند! از شما می‌خواهم که این فضا را اصلاح کنید، انقلاب ما ارزشی و اخلاقی بود و اکنون آنچه قربانی می‌شود همین اخلاق‌ها و ارزش‌هاست، بنده همیشه با آقازادگی مخالف بودم و اکنون نیز مخالفم و اگر می‌توانستم مبارزه با آن را قانونی کنم، قطعا این کار را انجام می‌دادم. بیایند بگویند که عارف طی 37، 38 سال گذشته یک نفر از واسطه‌های خود را روی کار آورده است! اکنون در یزد بسیاری از فرزندان اقوام درجه یک بنده که فارغ‌التحصیل خوب دانشگاه‌ها هستند، بیکارند. حالا هر چه بخواهند بگویند من سکوت می کنم.
آقای دکتر! جسارتا مبحث جوانگرایی در کشور مطرح شده و هرکسی ممکن است جوان نزدیک خود را به دستگاه‌ها وارد کند، چرا مبارزه با چنین رفتارهایی قانون نمی‌شود که آقای عارفی که مسئولیت دارد، اگر می‌خواهد جوانگرایی کند اجازه انتصاب اطرافیان خود را نداشته باشد؟
عارف: پسرخاله من گناهی نکرده که پسرخاله‌ام شده که آن را قانون کنیم. نمی‌شود اگر فردی وزیر شد فامیل درجه 2 وی به وزارتخانه نیاید، آن فرد گناهی نکرده است.
اگر به بیان مسائل حاشیه‌ای بپردازیم مشکلی حل نمی‌شود
قبول دارید اعتماد مردم آسیب دیده؟
عارف: اگر به بیان مسائل حاشیه‌ای بپردازیم مشکلی حل نمی‌شود، وقتی بنده در سازمان برنامه و بودجه بودم، مبحث شایسته‌سالاری در انتصابات را مطرح کردیم که البته به آن عمل نشد و معتقدم که حقیقتا باید شاخص‌ها براساس شایستگی‌ها و توانایی‌ها باشد، اما اگر کسی پسرخاله کسی باشد گناهی نکرده و حق او است که استخدام شود. اخیرا نیز یک اتفاقی افتاد، پسر یکی از دوستان شاگرد اول دانشگاه بود و با بورس به خارج از کشور رفت، اکنون مدرک گرفته اما اگر برگردد و استخدام شود، می‌گویند از رانت آقازادگی استفاده کرده و اگر نیاید و خارج از کشور هم بماند، فحش می‌خورد. پس بگویند چکار کند؟ لذا ما برای چنین افرادی حق حیات قائلیم یا چون پسر فلان وزیر و مسئول کشور است، حق حیات ندارد؟
راهکار مبارزه با آقازادگی شفافیت و ضابطه‌مند عمل کردن است و با کمال معذرت فردی که می‌خواهد از رانت استفاده کند،؛ می‌کند لذا باید قانونمند جلوی این مسئله را بگیریم و از طرح حاشیه جلوگیری کنیم.
خبرهای مرتبط
نظر شما