صدای ایران - استیو هانکه استاد اقتصاد دانشگاه جان هاپکینز معتقد است نرخ تورم سالانه در ایران در حال حاضر 151 درصد است. این در حالی است که مرکز آمار ایران نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به تیر ماه 1397 را 8.7 و بانک مرکزی ایران نرخ تورم در همین بازه زمانی را 10.2 درصد اعلام کرده است. فاصله نرخ تورم اعلام شده از سوی مراجع رسمی ایران با رقم اعلامی از سوی هانکه بسیار است. کدام گزارش به نرخ تورم واقعی در ایران نزدیک است؟
دکتر محمدقلی یوسفی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی در گفتگو با پرشیا دایجست می گوید: «هانکه خیلی بهتر واقعیت را بیان می کند اما این را باید دانست که عملکرد اقتصادی یک کشور را نمی توان بر اساس شاخص تورم مورد ارزیابی قرار داد و به آن استناد کرد؛ چراکه نرخ تورم میانگینی از صدها کالای ناهمگن است و هیچگاه میانگین ها واقعیت ها را بیان نمی کنند و اینکه سال پایه چه سالی باشد هم معیار مهمی است.»
وی ادامه داد: «با این حال من فکر می کنم آمار هانکه دقیق تر است چراکه بیشتر کالاها در ایران از خارج وارد می شود و بنابراین تحت تاثیر قیمت ارز قرار دارند. حتی قیمت ارز روی کالاهای غیرقابل تجاری همچون کرایه تاکسی هم تاثیر می گذارد. بنابراین شاخص نرخ ارز برای ارزیابی نرخ تورم درست تر است.»
اما دکتر آلبرت بغزیان معتقد است برای آنکه بدانیم آمار هانکه دقیق تر است یا آمار مراجع رسمی ایران، باید تا پایان سال صبر کرد. این استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتگو با پرشیا دایجست می گوید: «روش هانکه برای دستیابی به نرخ تورم در ایران رگرسیونی است. یعنی با مدل آماری رابطه بیننرخ تورم و تغییرات نرخ ارز را محاسبه کرده است. در واقع بر اساس داده های تاریخی از مدل پیش بینی استفاده می کند.»
وی ادامه می دهد: «اما روش بانک مرکزی و مرکز آمار ایران برای محاسبه نرخ تورم استفاده از قیمت سبد کالایی است که با توجه به افزایش قیمت کالاهایی مانند خودرو در بازار، نرخ تورم اعلام شده به نظر معقول نیست. لذا به نظر می رسد محاسبه نرخ تورم توسط مراجع رسمی ایران اگر غلط هم نباشد خیلی خوش بینانه است.»
وی افزود: «اگر فاصله نرخ ارز دولتی (4200 تومان) با نرخ ارز بازار (9 هزار تومان) کماکان باقی بماند تا پایان سال باید شاهد افزایش نرخ تورم بالای 50 درصد باشیم.»
اما دکتر مهدی پازوکی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، آمار اعلام شده از سوی استیو هانکه را زیر سوال می برد و روش وی برای محاسبه نرخ تورمرا غیرعلمی می داند. وی به پرشیا دایجست گفت: هیچ اقتصاددان فهیمی نرخ تورم در ایران را 150 درصد نمی داند چراکه نیازهای اصلی خانوارهای ایران در ماههای اخیر این مقدار افزایش نداشته است. لذا من فکر می کنم این صحبت بیشتر یک جنگ روانی است که از سوی دشمنان ایران انجام می شود.
وی ادامه داد: البته من هم معتقدم اکنون نرخ تورم در ایران دو رقمی است اما روش هانکه برای محاسبه نرخ تورم کاملا اشتباه است و در هیچ دانشگاه معتبری نرخ تورم را بر اساس تغییرات ارزش پول ملی با ارز بین المللی محاسبه نمی کنند.
وی ادامه داد: «با این حال من فکر می کنم آمار هانکه دقیق تر است چراکه بیشتر کالاها در ایران از خارج وارد می شود و بنابراین تحت تاثیر قیمت ارز قرار دارند. حتی قیمت ارز روی کالاهای غیرقابل تجاری همچون کرایه تاکسی هم تاثیر می گذارد. بنابراین شاخص نرخ ارز برای ارزیابی نرخ تورم درست تر است.»
اما دکتر آلبرت بغزیان معتقد است برای آنکه بدانیم آمار هانکه دقیق تر است یا آمار مراجع رسمی ایران، باید تا پایان سال صبر کرد. این استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتگو با پرشیا دایجست می گوید: «روش هانکه برای دستیابی به نرخ تورم در ایران رگرسیونی است. یعنی با مدل آماری رابطه بیننرخ تورم و تغییرات نرخ ارز را محاسبه کرده است. در واقع بر اساس داده های تاریخی از مدل پیش بینی استفاده می کند.»
وی ادامه می دهد: «اما روش بانک مرکزی و مرکز آمار ایران برای محاسبه نرخ تورم استفاده از قیمت سبد کالایی است که با توجه به افزایش قیمت کالاهایی مانند خودرو در بازار، نرخ تورم اعلام شده به نظر معقول نیست. لذا به نظر می رسد محاسبه نرخ تورم توسط مراجع رسمی ایران اگر غلط هم نباشد خیلی خوش بینانه است.»
وی افزود: «اگر فاصله نرخ ارز دولتی (4200 تومان) با نرخ ارز بازار (9 هزار تومان) کماکان باقی بماند تا پایان سال باید شاهد افزایش نرخ تورم بالای 50 درصد باشیم.»
اما دکتر مهدی پازوکی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، آمار اعلام شده از سوی استیو هانکه را زیر سوال می برد و روش وی برای محاسبه نرخ تورمرا غیرعلمی می داند. وی به پرشیا دایجست گفت: هیچ اقتصاددان فهیمی نرخ تورم در ایران را 150 درصد نمی داند چراکه نیازهای اصلی خانوارهای ایران در ماههای اخیر این مقدار افزایش نداشته است. لذا من فکر می کنم این صحبت بیشتر یک جنگ روانی است که از سوی دشمنان ایران انجام می شود.
وی ادامه داد: البته من هم معتقدم اکنون نرخ تورم در ایران دو رقمی است اما روش هانکه برای محاسبه نرخ تورم کاملا اشتباه است و در هیچ دانشگاه معتبری نرخ تورم را بر اساس تغییرات ارزش پول ملی با ارز بین المللی محاسبه نمی کنند.
خبرهای مرتبط
نظر شما