بالاخره تماس تصویری حلال می‌شود؟
بیش از یکسال از قطع تماسهای تصویری تلفن همراه در کشور می‌گذرد و در این میان پس از گذشت مدتی هربار مسوولان اینگونه گفته‌اند که مشکل این سرویس در آینده نزدیک حل خواهد شد. با این حال ماه‌ها گذشت و همچنان دسترسی به تماس تصویری محدود به اپلیکیشن‌های موبایلی بیگانه مانده است.
چندی پیش وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در صحبتهای خود گفته بود که در کشور حدود پنج میلیون تلفن هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرد. از سوی دیگر به گفته وزیر ارتباطات دولت نگاهی ویژه به عرصه فناوری اطلاعات دارد و قرار است عقب‌ماندگی‌های گذشته در این حوزه جبران شود.
برهمین اساس در واگذاری مجوز ارائه‌ی خدمات نسل سه برای اپراتورهای کشور، عزم دولت جزم می‌شود تا در کمترین زمان ممکن امکان دسترسی مردم به فناوری‌های جدید‌تر میسر شود.
حال دیگر ایرانسل و همراه اول هم در آستانه ارائه‌ی 3G به کاربران خود قرار دارند. البته برخلاف رایتل که در ابتدای کار خود بخش عمده‌ای از تبلیغات خود را بر روی تماس تصویری متمرکز کرده بود، این بار اپراتورها می‌دانند که مجوزی برای ارائه‌ی تماس تصویری ندارند.
تماس تصویری این روزها با عضویت کاربران در شبکه های اجتماعی مختلف موبایل مانند سالهای قبل امکان ویژه ای به شمار نمی رود و برخی از کاربران حتی بدون بهره گیری از سیم کارتهای نسل سه در شبکه‌های اجتماعی خارجی به آن دسترسی دارند با این وجود همچنان راه برای دسترسی قانونی به این سرویس بسته است.
چندی پیش وزیر ارتباطات در پاسخ به این سوال ایسنا که در نهایت پس از گذشت بیش از یک سال و طرح چندین باره این موضوع که تماس های تصویری در آینده ای نزدیک از سر گرفته خواهند شد توپ را به طور کامل به زمین شورای عالی فضای مجازی انداخت و در پاسخ به این سوال که مگر خود او از اعضای این شورا نیست تاکید کرد که پیگیری این موضوع باید از طریق دبیر شورا صورت گیرد.
دبیر شورا هم که به ندرت در برنامه های خبری حاضر می شود برای پاسخگویی به این سوال خیلی در دسترس نیست. تاکنون نیز هربار در معدود نشستهای خبری و برنامه‌های برگزار شده از او در این زمینه پرسشی مطرح شده به همان داستان قدیمی پیوست فرهنگی اشاره کرده و اظهار امیدواری می‌کرد که با تصویب این پیوست در شورا در آینده‌ای نزدیک این سرویس مورد بهره برداری مجدد قرار گیرد. در نتیجه با به تعویق افتادن دسترسی به این سرویس این ابهام ایجاد شد که آیا از نظر شرعی مخالفتی با ارائه این سرویس وجود دارد؟
سال گذشته اخباری مبنی بر مخالفت برخی علمای دین با ارائه این سرویس منتشر شد و پس از دوره ای دسترسی به این سرویس به بهانه عدم ارائه پیوست فرهنگی لازم توسط اپراتور مسدود شد. به دنبال این موضوع رایتل که در آن دوره تنها ارائه کننده خدمات نسل سوم ارتباطی در کشور بود پیوست فرهنگی خود را آماده و آن را برای تصویب به سازمان تنظیم مقررات ارسال کرد.
این سازمان نیز پس از مدتی کار بر روی پیوست طراحی شده در نهایت آن را برای بررسی های بیشتر و تصویب نهایی به شورای عالی فضای مجازی ارسال کرد با این وجود با گذشت ماه‌های متوالی هربار در این زمینه تنها به ذکر این نکته بسنده شده که با تصویب پیوست مذکور در آینده‌ای نزدیک شاهد اتصال مجدد این سرویس خواهیم بود.
تا اینکه دبیر شورای عالی فضای مجازی اخیرا از پایان فرآیند تهیه و تصویب پیوست فرهنگی سرویسهای اپراتورهای نسل سوم و بالاتر تلفنهای همراه در کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای مرکز ملی فضای مجازی کشور برای تصویب در جلسه شورای عالی فضای مجازی خبر داد.
محمدحسن انتظاری گفت: کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای مرکز ملی فضای مجازی کشور با برگزاری جلسه‌های کارشناسی متعدد با نهادها، صاحب نظران و نمایندگانی از جامعه نخبگانی کشور در این حوزه به منظور بررسی و نیازسنجی خدمات اپراتورهای نسل سوم و بالاتر تلفن همراه و همچنین توجه به نظرات فقهی مطرح شده درباره موضوع پیوست فرهنگی که سرویس تماس تصویری نیز جزئی از آن محسوب می شود، با تصویب آیین نامه‌های این پیوست آن را برای تصویب نهایی در جلسه شورای عالی فضای مجازی ارایه کرد.
وی افزود: در این پیوست ضمن تبیین جایگاه و نحوه تعامل با خدماتی چون پیام کوتاه، پیام چند رسانه‌ای، آهنگ پیشواز، تماس تصویری، اینترنت و بسته‌های نرم افزاری که از سوی اپراتور ارایه شده، بر نقش اساسی کاربران در بهره برداری از این خدمات تأکید شده و علاوه بر آن اپراتورها ملزم شده‌اند تا بسته‌های خدماتی و محتوایی مختلفی را به تناسب سن، نیاز و خواسته کاربران با حفظ ارزش های تربیتی، اخلاقی، دینی و فرهنگ ایرانی – اسلامی در اختیار آنها قرار دهند.
انتظاری با تاکید بر نگاه جامع پیوست فرهنگی به عنوان زیرساختی مناسب برای اپراتورهای نسل سوم و بالاتر تلفن همراه، اظهار کرد: در پیوست فرهنگی صرفا نگاه سلبی در نظر گرفته نشده و تلاش شده است تا در تدوین این پیوست بر نگاه ایجابی تکیه بیشتری شود.
وی تصریح کرد: این پیوست پس از تصویب در جلسه شورای عالی فضای مجازی کشور برای تمامی اپراتورهای نسل سوم و چهارم تلفن همراه ابلاغ خواهد شد تا براساس آن بتوانند خدمات و سرویس های خود را ارایه کنند.
در هر حال با گذشت زمان علاوه بر رایتل دو اپراتور دیگر کشور هم در آستانه ارائه خدمات 3G قرار دارند و نکته جالب این که دقیقا در همان روز اعطای مجوز ارائه 3G به اپراتور دوم تعدای از مؤسسات و تشکل بانوان فعال در حوزه زنان و خانواده در نامه‌ای خطاب به دبیر شورای عالی فضای مجازی نگرانی شدید خود را نسبت به زمزمه‌های راه اندازی ارتباط تصویری تلفنهای همراه اعلام کرده و «تماس تصویری» تلفنهای همراه را تهدیدی برای بنیان خانواده و آرامش و امنیت زنان دانستند.
این اولین‌بار نیست بر سر راه تماسهای تصویری مانع قرار می‌گیرد چرا که بیش از این هم براساس برخی اعتراض‌های صورت گرفته اردیبهشت‌ماه سال گذشته جلوی تماسهای تصویری رایتل گرفته شده در توضیح این مطلب اینگونه عنوان شد که یکی از دلایل این مساله مخالفت علما با ارائه‌ی این سرویس است.
اما در شرایطی که گاه برخی ارائه این سرویس را دارای اشکال می دانند جا دارد به چند نکته که بی‌شک توجه به آنها می‌تواند تا حدی مشکل این بحث را کمرنگ‌تر کند نیز اشاره شود. اولین مساله آنکه برای برقراری تماس تصویری شرایط به گونه ای طراحی شده که پیش از برقراری تماس فردی که با او تماس گرفته شده مورد پرسش قرار می گیرد که آیا مایل به برقراری تماس تصویری هست یا خیر و در صورتی که فرد مایل به این امر نباشد می تواند به تماس خود به شکل صوتی پاسخ دهد.
نکته دیگر آنکه برای برقراری تماسهای تصویری لازم است حتما هر دو سوی ارتباط سیم‌کارت نسل سه در اختیار داشته باشند.از سوی دیگر با طراحی پیوست فرهنگی انتظار می رود برای جنبه‌های مختلف این امر تدابیری اندیشیده شده باشد تا دیگر جای ایجاد مشکلی برای افراد مختلف باقی نماند.
از سوی دیگر همان طور که در نامه این تشکل ها هم اشاره شده در حال حاضر برنامه های مختلف موبایلی امکان دسترسی به این سرویس را برای کاربران مهیا کرده اند. به هرحال پیشرفت علم و تکنولوژی در کنار خدمات متعددی که به بشر کرده مخاطراتی هم برای او به همراه دارد و شاید هیچ گاه نتوان ادعا کرد که می توان از این مخاطرات در امان بود با این وجود طی مدت ارائه سرویس تماس تصویری از سوی رایتل مراجع قضایی گزارشی مبنی بر مشکل زایی این سرویس منتشر نکردند.
از سوی دیگر به نظر می رسد جامعه ای که ضریب نفوذ اینترنت در آن به 50 درصد رسیده و اقشار مختلف آن به بهره گیری از جدیدترین تکنولوژیها علاقه نشان می دهند خود افراد می توانند مراقبتهای لازم را از فضای خصوصی خود به عمل آورند.