آیا ترامپ می تواند صادرات نفت ایران را به طور کامل قطع کند؟

صدور معافیت تحریمی در حوزه صادرات نفت ایران، نشان می‌دهد که ترامپ در این زمینه با مانع واقعیت مواجه شده است.

 دولت آمریکا برای افزایش فشار اقتصادی بر ایران، چندی پیش اعلام کرد که همه کشور‌ها باید واردات نفت از ایران را به صفر برسانند. در غیر این صورت با تحریم‌های آمریکا مواجه خواهند شد. اما چند روز بعد، مقامات آمریکایی این درخواست را تعدیل کرده و از امکان صدور معافیت موردی برای کشور‌های مشتری نفت ایران سخن گفتند. درباره این عقب‌نشینی آمریکا، تفسیر‌های گوناگونی ارائه شده است.

برخی معتقدند که این عقب‌نشینی، یک اقدام تاکتیکی برای مهار قیمت‌های نفت در آستانه انتخابات مهم میان‌دوره‌ای کنگره است که در نوامبر آینده برگزار خواهد شد. نشریه هیل، نزدیک به کنگره آمریکا، دیدگاه متفاوتی در این باره مطرح کرده است. این نشریه طی یادداشتی اعلام کرد صدور معافیت تحریمی نشان می‌دهد که کاخ سفید واقعیت عدم توانایی‌اش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران را پذیرفته است.

هیل نوشت: " دولت ترامپ که متوجه ناتوانی‌اش در همراه کردن دیگر کشور‌ها شده است، سیگنال‌هایی در خصوص اعطای معافیت‌هایی به برخی شرکت‌ها و کشور‌ها صادر کرده است. می‌توان این معافیت‌ها را اذعان به این واقعیت دانست که برخی کشور‌ها واردات نفت از ایران را به صفر نخواهند رساند". به گفته این نشریه، شاید دولت ترامپ این واقعیت را قبول کرده که بهتر است با گرفتن ژست خیرخواهانه صدور معافیت تحریمی، دردسر‌های دیپلماتیک ناشی از خودداری سایر کشور‌ها از قطع کامل خرید نفت از ایران را حل کند.

هیل ادامه داد: "دلیل دیگر معافیت‌های آمریکا، این واقعیت است که علیرغم تعهد اخیر اوپک به افزایش تولید نفت، اعضای آن به سادگی ظرفیت ذخیره لازم را برای جبران سهم ایران در عرضه جهانی نفت ندارند". پرواضح است که پایین نگه داشتن قیمت‌های نفت برای ترامپ مهم است. او فقط در این سال، چهار بار در توئیتر از اوپک خواست که از طریق عرضه نفت، قیمت‌ها را پایین نگه دارد. در حالی که ترامپ ادعا می‌کند سعودی‌ها از طریق عرضه نفت، قیمت‌ها را پایین نگه خواهند داشت، سعودی‌ها به سادگی نمی‌توانند نفت ایران را در عین جبران سایر کمبود‌های ناشی از کاهش صادرات ونزوئلا و لیبی، جبران کنند.

با توجه به اینکه اقتصاد جهانی در سال جاری حدود چهار درصد رشد خواهد داشت، تقاضا برای نفت احتمالا بیشتر خواهد شد. مگر آنکه ترامپ به پایگاهش بگوید که به خاطر اعمال فشار بر ایران باید بیشتر پرداخت کنند. به همین دلیل، اخیرا استیون منوچین، تاکید کرده که ممکن است به برخی کشور‌ها معافیت داده شود. به گفته نشریه هیل، چین، هند و ترکیه، جمله کشور‌هایی هستند که ممکن است معافیت‌هایی از تحریم‌های ضدایرانی آمریکا دریافت کنند. زیرا به گفته این وبگاه، آمریکا در مقابل این کشور‌ها اهرمی ندارد.

هیل ادامه داد: " چین به عنوان بزرگترین واردکننده نفت ایران، قطعا در وضعی نیست که تسلیم درخواست‌های ترامپ شود. با توجه به همه حرف‌وحدیث‌های جنگ تجاری میان چین و ایالات متحده، چینی‌ها قطعا مایل نخواهند بود که به خاطر شروط وزارت خزانه‌داری آمریکا، رشد اقتصادی‌شان را محدود کنند". هیل در رابطه با ترکیه و هند نیز افزود: " هم هند و هم ترکیه، دومین و سومین واردکنندگان بزرگ نفت ایران، رهبران پوپولیست دارند که تمایلی به دیده شدن به عنوان کسانی که در این مسئله، به آمریکا تسلیم می‌شوند، ندارند". ع

لاوه بر این، این دو کشور قبل از امضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، به دور زدن تحریم‌های ایران معروف بودند. هیچ دلیلی وجود ندارد که این بار هم این کار را نکنند. وزارت‌ خزانه‌داری آمریکا ممکن است مصلحت ببیند که به این دو کشور معافیت تحریمی بدهد.