شهردار کرج: اشتباه شهردار سابق تهران را انجام نمی دهم
شهردار منتخب کرج معتقد است این شهر پُر از ظرفیت‌های پنهان و نیازهای آشکار است، نیازهایی که حالا روی میز قرار دارند و در بخش‌هایی به مرز بحران رسیده‌اند.
شهردار منتخب کرج معتقد است این شهر پُر از ظرفیت‌های پنهان و نیازهای آشکار است، نیازهایی که حالا روی میز قرار دارند و در بخش‌هایی به مرز بحران رسیده‌اند.
به گزارش صدای البرز سایه ورشکستگی بر سر شهرداری کرج و شرایط بد اقتصادی این روزها باعث شد تا با شهردار منتخب این کلانشهر دونیم میلیون نفری پای گفتگو بنشینیم. مشروح گفتگو مهر با مجید سریزدی را در ادامه می‌خوانید.
به گزارش صدای البرز سایه ورشکستگی بر سر شهرداری کرج و شرایط بد اقتصادی این روزها باعث شد تا با شهردار منتخب این کلانشهر دونیم میلیون نفری پای گفتگو بنشینیم. مشروح گفتگو مهر با مجید سریزدی را در ادامه می‌خوانید.
*ارزیابی و درک شما از مسائل، اولویت‌ها و چالش‌های کلانشهر کرج چیست؟
در جواب این سؤال باید بگویم؛ یک بحث فهم و درک است و یک بحث برداشت، که به اعتقاد بنده این دو موضوع متفاوت و البته مرتبط باهم هستند. در سلسله نظام برنامه‌ریزی، مرحله نخست باید اطلاعات را جمع‌آوری کنیم صرف‌نظر از هیچ برداشتی که به تعبیر شما می‌توان نامش فهم از مسئله باشد. به‌طورکلی کرج شهری فراتر از یک شهر است، شهری است پر از ظرفیت‌های پنهان و نیازهای آشکار، نیازهایی که حالا روی میز قرار دارند و به‌صراحت باید بگوییم در بخش‌هایی نیز به مرحله بحران رسیده‌ایم و این بحران را می‌توان در مسائل مالی و اجرایی به‌وضوح دید.
همان‌طور که گفتم کرج شهری فراتر از یک شهر است؛ کرج را باید به‌صورت یک منطقه دید، به‌طورکلی شهر کرج تأثیرات متقابلی را از پایتخت گرفته و می‌تواند در مسائل سیاسی و غیرسیاسی تأثیرگذار باشد.
بنده کرج را به‌عنوان یک منطقه بررسی می‌کنم و هدف قرار می‌دهم، معتقدم مدیریت شهری به لحاظ چهارچوبی و سازمانی مدیریتی است در محدوده قانونی و حریم شهر، در این زمینه مؤلفه‌های زیادی وجود دارد که باید موردتوجه ویژه قرار بگیرد.
در بخش دیگری باید به لزوم تحقق شعار سال اشاره‌کنم و بگویم؛ در کلانشهر کرج ظرفیت‌های اقتصادی بسیاری در قالب شهرک‌های صنعتی وجود دارد که می‌تواند به تولید کالای ایرانی و همچنین صادرات کمک کند. در هیچ کجایی کشور شهری را پیدا نمی‌کنید که منطقه ویژه اقتصادی را در دل خود داشته باشد به عبارتی باید گفت؛ منطقه ویژه اقتصادی پیام در حالی به کرج چسبیده است که مورد بی‌توجهی واقع‌شده و هیچ تأثیری از ویژگی‌های اقتصادی منطقه را نمی‌توان در اقتصاد شهری دید.
*بهتر است که بحث را این‌گونه ادامه دهیم، در دنیا مناطق جمعیتی را به‌صورت زون جمعیتی در نظر می‌گیرند، برخلاف کاری که ما می‌کنیم و مناطق را جدا می‌کنیم، در حال حاضر در کرج نیز چنین اتفاقاتی رخ‌داده و برخی مناطق جداشده‌اند، ما می‌خواهیم تصویری از دیدگاهی که شما به شهردارید را به دست آوریم، برای مثال باید بگوییم؛ کرج چیزهای را به تهران می‌دهد مثل جمعیت شناور و بخش کارگری، همین نسبت را در کرج و فردیس و کمالشهر هم می‌بینیم، حالا شما به‌عنوان کسی که سابقه مدیریتی در شهر کرج دارید درک خودتان را از این پدیده برای ما بگویید، به‌هرحال شما زمانی شهردار کرج بوده‌اید که کرج جزو تهران بوده و زمانی نیز معاون استاندار شده‌اید که کرج از پایتخت جدا و مستقل شده بود و انتظار می‌رفت که اتفاقات خوبی رخ دهد.
خیلی خوشحالم از اینکه شما مسائلی را بیان می‌کنید که بخشی از ظرفیت‌های مغفول ما در حوزه شهری و منطقه‌ای است، متأسفانه بسیاری از زمان‌ها مدیران شهری ما گرفتار فعالیت‌ها و کارهای روزمره شده و توان مدیریت مسائل ریز و پیش‌پاافتاده را ازدست‌داده و از مسیر اصلی غافل شده‌اند و بیش از آن‌که بخواهند فعالیت موضوعی داشته باشند به فعالیت موضعی پرداخته‌اند. بنده معتقدم باید نظام برنامه‌ریزی را حاکم و شروع به بررسی عملکردها کنیم.
در ادامه باید بگویم؛ اگر بخواهیم فهممان را از شهر کرج بیان کنیم باید تعریف جامعی از شهر ارائه کنیم؛ شهر کرج یک منطقه است، می‌دانم که این مفهوم در چارچوب تعاریف کلاسیک نمی‌گنجد اما می‌خواهم اثبات کنم که شهر کرج یک منطقه خاص است.
در این خصوص می‌توانم یک مثال بزنم؛ ببینید کرج تنها کلان‌شهری در کشور است که منطقه ویژه اقتصادی در دل خود دارد و جالب‌تر اینکه در دل این منطقه ویژه اقتصادی فرودگاه نیز وجود دارد. اما ما نتوانسته‌ایم هیچ مدلی برای استفاده از چنین ظرفیت پنهان در اقتصاد شهری ارائه کنیم.
همچنین هم‌جواری تهران با کرج نیز یک ظرفیت پنهان دیگر است که در اقتصاد شهری نادیده گرفته‌شده و در بسیاری از مواقع از آن به‌عنوان یک تهدید یادشده است. به‌عنوان‌مثال در تهران ظرفیت بزرگی به اسم بازار وجود دارد که مشکلات زیادی ازجمله ترافیک، آلودگی هوا و غیره را برای پایتخت به ارمغان آورده است، ما نمی‌توانیم مشکلات پایتخت را حل کنیم مگر اینکه کارکردها را عوض کنیم مثلاً بخشی از این ظرفیت می‌تواند به کرج منتقل شود.
در ادامه باید بگوییم؛ برای اینکه ما بتوانیم به درآمد اصلی دست پیدا کنیم باید ترنول مالی استان البرز و به‌تبع شهر کرج را بالا ببریم و از محل گردش بیشتر ترنول مالی بتوانیم درآمدهای غیرمستقیم اما پایدار ایجاد کنیم.
یکی دیگر از ظرفیت‌های پنهان فرودگاه بین‌المللی پیام است، فرودگاهی که مصوبه مسافربری شدن دارد ولی به دلیل وجود برخی مشکلات و محدودیت‌ها تاکنون اجرایی نشده است. اما می‌توان از محل رفع محدودیت‌ها برای مدیریت شهری ظرفیت ایجاد کرد. که به این مهم در برنامه «کرج تا ۱۴۰۰» به‌صورت مفصلی پرداخته‌شده است. ظرفیت‌های پنهان کلانشهر کرج با تعریف مدل‌های اقتصادی می‌تواند آشکار و به مدیریت شهری کمک کند.
در ادامه باید بگویم؛ هر سند چشم‌انداز یا سند کلان باید برای اجرایی شدن فرایندهای برنامه‌ریزی را طی کند. هر سند باید به چند برنامه تبدیل شود، هر برنامه به چند طرح تبدیل شود و طرح‌ها باید به پروژه تبدیل شوند، این پروژه‌ها هستند که به مرحله اجرا درمی‌آیند. زمانی که پروژه‌ها اجرا شوند می‌توانیم مدعی شویم که سند چشم‌انداز مدنظر اجرایی شده است.
ما در برنامه کرج تا ۱۴۰۰ که برای یک دوره چهارساله تهیه و تدوین‌شده است، چشم اندازه‌ها را دیده‌ایم و تعریف کرده‌ایم که تا پایان سال ۱۴۰۰ باید به نقطه موردنظر برسیم. برای تحقق این مهم نیز مدل‌هایی تعریف‌شده است. همچنین طبق راهبردهای تعریف‌شده از بیان پروژه‌های ریز خودداری و پروژه‌های کلان که تأثیر منطقه‌ای دارند، تعریف‌شده‌اند.
* بودجه امسال شهرداری کرج دو هزار میلیارد تومان بسته‌شده است، بودجه سال گذشته نیز نزدیک به دو هزار میلیارد تومان بود که نیمی از آن محقق شد، لطفاً در خصوص چشم‌انداز مالی که برای شهرداری طراحی کرده‌اید، بیشتر توضیح دهید، در برنامه دنظر به چه میزان منابع احتیاج دارید و تفکیک اجزای این منابع چگونه است؟
این برنامه شکل جدیدی است که برای اولین بار ارائه کرده‌ام، برنامه‌ای کاملاً متفاوت با دیگر برنامه‌هایی که تاکنون در دوره‌های مختلف مدیریتی از آن‌ها استفاده کرده‌ام.
در قالب‌های مختلف به موضوعات پرداخته‌ام، این برنامه به لحاظ مفاهیم مدیریتی نیز با دیگر برنامه‌ها متفاوت و متمایز است، در حوزه فضای سبز پروژه عمرانی را می‌بینید، یعنی فعالیت‌های عمرانی حوزه فضای سبز در خود این حوزه دیده‌شده است. تفاوت‌های مدیریتی نیز دارد.
اما اجازه دهید در خصوص مسئله بودجه که اشاره کردید توضیحاتی ارائه کنم، در بودجه سال ۹۷ شهرداری کرج یک‌بند اضافه‌شده به نام سایر درآمدها، ما چیزی با این عنوان نداریم و غیرقانونی است. همه درآمدها شهرداری باید بر اساس کدهای تعریف‌شده باشد، غیرازاین کدهای درآمدی نمی‌توانیم پولی دریافت کنیم مگر اینکه هبه باشد که هبه و هدیه نیز کد دارد، به دلیل وجود برخی مشکلات در بودجه امسال عنوانی بانام سایر درآمدها به مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان اضافه‌شده است که درست نیست زیرا همه هزینه‌ها باید مستند به کد درآمدی باشد. با تعاریف ارائه‌شده باید بگوییم، که ۲۵ درصد بودجه ماهیت خارجی ندارد.
در مبحث هزینه نیز برای پرداخت دیون شهرداری ۳۶ میلیارد تومان لحاظ شده است و سرپرست شهرداری چندی پیش اعلام کرده است که بیش از هزار میلیارد تومان بدهی به‌روز داریم. در مبحث دیون شهرداری احکام صادرشده به مبلغ ۱۷۸ میلیارد تومان اصلاً دیده نشده است.
*شما موافقید حالا که شهردار منتخب کرج شده‌اید، کاری شبیه شهردار سابق تهران (محمدعلی نجفی) کنید و گزارش ۱۰ سال گذشته کرج در حوزه درآمدها و منابع را اعلام و منتشر کنید، تا شورا و مردم بداند که شهرداری چقدر بدهی دارد؟
قطعاً اشتباه آقای نجفی در شخم زدن مسائل گذشته را نخواهم کرد، زیرا بنده به‌عنوان شهردار منتخب وظیفه حل‌وفصل مسائل پیشرو رادارم، کار بنده این نیست که بگویم عملکرد فلان مدیر خوب بوده است یا بد، اصولاً با چنین قالبی موافق نیستم و اخلاقی نمی‌دانم.
کار دیگران را ارزش‌گذاری نمی‌کنم، ولی با اعلام گزارش‌های مالی موافق هستم، معتقدم که سیستم مالی باید شفاف باشد، مشکلات حوزه درآمدی گذشته باید رصد و آسیب‌شناسی شود.
برمی‌گردم به موضوع اصلی، اینکه در هزینه‌های سال جاری، ۳۶ میلیارد تومان برای پرداخت دیون شهرداری در نظر گرفته‌ایم، این در حالی است که ما می‌دانیم شهرداری کرج بیش از هزار میلیارد تومان بدهی روی میز دارد. برای مثال فقط یکی از بدهی‌ها شهرداری بدهی احکام نقدی صادرشده به مبلغ ۱۷۸ میلیارد تومان است. که هرلحظه ممکن است منجر به مسدود شدن حساب شهرداری شود.
بخشی از بدهی‌ها نیز هنوز دیده نشده است برای مثال؛ بدهی شهرداری به سازمان دارایی و تأمین اجتماعی که مطمئناً رقم کمی نیست.
حال این سؤال مطرح می‌شود که چرا بودجه چنین بسته‌شده و با توجه به اینکه بدهی‌های شهرداری بیش از هزار میلیارد تومان است چرا ۳۶ میلیارد تومان به پرداخت دیون اختصاص‌یافته است؟ بنده معتقدم بودجه سال جاری چارچوب دار نیست، زیرا ۸۵ درصد بودجه به هزینه‌های جاری (حقوق و مزایا) اختصاص‌یافته، با این شرایط اگر ادامه دهیم حوالی شهریور ورشکسته می‌شویم.
*موافقید بحث را با اعداد و ارقام ادامه دهیم، طبق اعلام رسمی متولیان مدیریت شهری، سال گذشته حدود ۹۰۰ میلیارد تومان برای نگاهداشت شهر و حقوق کارکنان هزینه شده است، درآمد وصولی نقد و غیر نقد نیز هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان بوده است، به عبارتی برای کارهای عمرانی ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه شده که به اعتقاد بسیاری نمی‌توان از آن به‌عنوان فعالیت عمرانی یادکرد، فضای بودجه امسال نیز مانند پارسال است. شما به‌عنوان شهردار منتخب چه برنامه‌ای در این خصوص دارید، به‌هرحال شهرداری هزار میلیارد تومان درآمد داشته که ۹۰۰ میلیارد تومان را برای سرپا ماندن هزینه کرده است، یعنی به قول شما نهاد شهرداری عملاً فلسفه‌اش را ازدست‌داده، باید بگوییم که نهاد شهرداری زمانی معنا پیدا می‌کند که از ۱۰۰ درصد درآمدی که کسب می‌کند، ۴۰ درصد را به هزینه جاری و ۶۰ درصد باقی‌مانده را به خدمات‌دهی اختصاص دهد.
به‌عبارتی‌دیگر شهرداری کرج مانند دیگر شهرداری‌های کلان‌شهرها تنها خدماتی که ارائه می‌دهد، جمع‌آوری زباله است، یعنی زمین و آسمان را می‌فروشد درآمد کسب می‌کند تا حقوق کارکنان را بدهد و زباله‌ها را جمع‌آوری کند و درنهایت ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیارد تومان را که بسیاری از آن به اَشکال مختلف سهم می‌خواهند، باید به پروژه‌های عمرانی اختصاص دهد، این‌یک بنگاه است که حالا شما باید آن را مدیریت کنید، در این خصوص لطفاً توضیح دهید؟
پیش از اینکه به این سؤالات جواب دهم باید بگویم؛ انتظارات مردم هم متنوع شده و همین مسئله نیز روی میز مقابل ما است.
ما تاکنون شهرها را به‌صورت طول و عرض و ارتفاع دیده‌ایم، اما شهروندان بُعد اصلی شهرها هستند، شهرها با انسان‌ها معنی پیدا می‌کنند، باید توجه به بُعد اصلی شهرها مدنظر قرار گیرد و به آن توجه شود. در برنامه کرج تا ۱۴۰۰ به این مسئله پرداخته‌ایم.
بنده معتقدم که بیش از نیمی از درآمدهای شهرداری کرج به جیب خودش نمی‌رود. نوع تعامل با سرمایه‌گذاران از اهمیت بالای برخوردار است، باید به شخصیت سرمایه‌گذاران توجه شود، متأسفانه در این سال‌ها به این نکته توجه نشده و همین مسئله باعث شده که در جذب سرمایه‌گذار برای توسعه و آبادانی شهر موفق نباشیم.
تلاش شده برنامه اقتصادی که برای شهرداری کرج در نظر گرفته‌ایم، کلیشه‌ای نباشد. برای تحقق این مهم باید شرایط سرمایه‌گذاری در مناطق شهرداری کرج موردبررسی قرار گیرد و در هر منطقه سه پروژه کلان شناسایی شود. به اعتقاد بنده مناطق شهرداری کرج ظرفیت‌های خوبی برای معرفی به سرمایه‌گذار به‌صورت تهاتر و نقد دارند.
*در این حوزه چه میزان ظرفیت می‌بینید و آیا می‌توانید عدد و رقم ارائه کنید؟
در حال حاضر بیش از هزار میلیارد تومان ظرفیت وجود دارد.
*یعنی با تعاریف ارائه‌شده از سوی شما، بودجه امثال شهرداری کرج محقق می‌شود؟
۱۰۰ درصد محقق خواهد شد، حتی بیش از بودجه. در حال حاضر ما دغدغه حقوق داریم و همان‌طور که می‌دانید، بحران کارگری به امنیت ملی مربوط می‌شود و وضعیت یک شهرداری ورشکسته بدتر از یک بانک ورشکسته است.
*بر اساس تعاریف ارائه‌شده به این نتیجه می‌رسیم که منابع برای تحقق برنامه اقتصادی شما مشخص‌شده و در این خصوص با مشکل خاصی مواجه نیستید، حالا می‌خواهیم به موضوعِ کلیدی توسعه شهر بپردازیم که شما در بسیاری از مثال‌ها به توسعه کالبدی شهر اشاره کردید، برای مثال مدیریت شهری کرج از ۱۵ سال پیش تاکنون و درنتیجه پیروی نادرست از مدل توسعه‌ای تهران به ساخت تقاطع و تفکیک مناطق از هم پرداخته که باعث از دست رفتن انسجام اجتماعی محلات شده است، از طرفی محور حرکتی در شهر خودرو شده و در بسیاری از مواقع مسائل اجتماعی نادیده گرفته‌شده است، به‌طوری‌که ما امروزه با پدیده‌های عجیب‌وغریبی در همه حوزه‌ها مواجه هستیم، ما منتقد مدل توسعه شهری کرج طی ۲۰ سال گذشته هستیم، حالا اگر شما با وفور منابع مواجه شوید آیا باز به سمت توسعه کالبدی شهر می‌روید که نتیجه‌ای جز کمبود پارکینگ و ترافیک توزیع ناعادلانه سرانه‌ها ندارد، مشخصاً می‌خواهیم نظرتان را در خصوص مدل توسعه شهر جویا شویم.
بسیار خوشحال هستم که چنین موضوعاتی از سوی شما به‌عنوان رسانه مطرح می‌شود، احساس می‌کنم درک درستی از مسائل شهری دارید، اگر برنامه کرج تا ۱۴۰۰ را مطالعه کنید می‌بینید که بسیاری از مسائل مطرح‌شده از سوی شما که دغدغه محسوب می‌شود، در این برنامه آورده شده است.
در این برنامه به مسائل اجتماعی از دیدگاه فرهنگی و آیین‌های ملی و مذهبی پرداخته‌شده است. هرچند حوزه زیست‌محیطی هم می‌تواند در امتداد این‌ها قرار بگیرد. باید بگویم؛ ارائه برنامه‌های اجتماعی و پرداختن به این موضوع ازنظر بنده بسیار مهم است.
با شما هم‌عقیده هستم که توسعه شهری در کرج متوازن نبوده است، به اعتقاد بنده توسعه شهر باید متوازن، پایدار و همه‌جانبه به لحاظ فیزیکی، محیطی و مفهومی باشد. مسئولیت مدیریت شهری توسعه همه‌جانبه شهر است.
*شما قائل به توسعه انسانی شهر هستید، شهرهای ایران به لحاظ اجتماعی با عارضه‌ها و پدیده‌های مختلفی روبه‌رو هستند، مثل کودکان کار، اعتیاد، نرخ بالای افسردگی و فقر، شهرداری تهران در این حوزه میلیاردها تومان هزینه کرده است، نگاه شما به‌عنوان شهردار منتخب کرج به این پدیده‌ها چگونه است؟ چه نقشی را در این حوزه برای شهرداری قائل هستید و این نقش چقدر می‌توانید مسائل را حل‌وفصل کند.
نقش شهرداری کرج در این حوزه‌ها می‌تواند خیلی پررنگ باشد، نگاه ما نگاهی شهروند محور است، همه فعالیت‌ها در راستای تأمین نیازهای و خدماتی است که باید به مردم ارائه شود.
در ادامه باید به تعریف شهر بپردازیم، شهر یک محیط فیزیکی است که محل دادوستدهای اقتصادی و اجتماعی شهروندان است. درحالی‌که در تعاریف اولیه برای شهر به تعاملات اقتصادی بسنده شده است.
باید به پدیده تکدی گری اشاره‌کنم، طبق آمارهای موجود بخش قابل‌توجهی از متکدیان از شهرهای مجاور به کرج می‌شوند، در برنامه کرج تا ۱۴۰۰ به این موضوع به‌خوبی پرداخته‌شده و راهبردهای مناسبی نیز ارائه‌شده است.
برای ساماندهی معضلات اجتماعی باید از وجود سمن‌ها یا همان سازمان‌های مردم‌نهاد بهره بگیریم، در برنامه کرج تا ۱۴۰۰ آمده‌ایم و سمن را درگیر ساماندهی معضلات اجتماعی کرده‌ایم چون معتقدیم سمن‌ها برخاسته از مردم هستند و در این خصوص می‌توانند یاری گر مدیریت شهری باشند.
*در حوزه فرهنگی بسیاری شهرداری کرج را یک قُلک می‌بینند، برخی با توجه به دسترسی‌های سیاسی و با عناوین مختلف خواهان سهم از این حوزه بدون وجود خروجی مناسب هستند، یعنی خروجی این قبیل کارها که عمدتاً فعالیت فرهنگی خوانده می‌شود در حوزه فرهنگی شهری، دینی، ملی، آداب‌ورسوم مشخص نیست، ما می‌خواهیم بدانیم اساساً نگاه شما به شکلی گرایی در حوزه فرهنگ است یا قرار است اتفاق خاصی بیفتد، ما معتقدیم درآمد شهرداری عبارت است از ریال ریال پولی که از شهروندان گرفته می‌شود و به شکل میلیونی به آدم‌های مختلفی پرداخت می‌شود، نظرتان را در این خصوص صریحاً اعلام کنید؟ و آیا تغییرات متناسبی را انجام می‌دهید که دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم؟
اصلاً به دنبال متولی گری فرهنگی نیستم، معتقدم درآمدهای هزینه شده در حوزه فرهنگی باید مشخص باشد و تغییرات باید تعریف شود، فرهنگ در عمق وجود مردم جاری و ساری است، بعضی وقت‌ها فرهنگ تبدیل به تضاد افکار شده است زیرا متولیان نتوانسته‌اند فرهنگ را شکافته و به عمقش پی ببرند.
برای تحول در حوزه فرهنگ باید به لایه‌های مختلف جامعه توجه ویژه‌ای داشته باشیم. در برنامه کرج تا ۱۴۰۰ به مباحث مختلف فرهنگی به‌صورت ویژه‌ای پرداخته‌شده است. در حوزه فرهنگ دارای ظرفیت‌های پنهان و نیازهای آشکار هستیم. که این نیازها نیازمند شناسایی و باید مورد ارزیابی قرار گیرد.
خبرهای مرتبط
نظر شما