فصل جدید انتقادها به روحانی
برخی جملات تقطیع شده یکی از سخنرانی‌های اخیر حسن روحانی، عضو مجلس خبرگان رهبری در اولین ماه زمستان بهانه‌ای برای آغاز فصل جدید انتقادها به او شد. انتقادها اما این بار علاوه بر بیانیه رسمی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و واکنش شدید یکی از فقهای شورای نگهبان با درخواست بسیج دانشجویی ۵ دانشگاه برای لغو عضویت روحانی در مجلس خبرگان رهبری هم همراه شد. خواسته هم این است که حسن روحانی دارای درجه اجتهاد برای حضور در مجلس خبرگان رهبری نیست. مطرح کردن این بحث نشان می‌دهد که مخالفان دولت از مرحله ایراد واردکردن به مدرک تحصیلی روحانی به مرحله ایراد به درجه اجتهاد او رسیده‌اند. ایرادی که احتمالا نشان می‌دهد مخالفان روحانی هم از حضور او در مجلس خبرگان رهبری که نشان‌دهنده داشتن درجه اجتهاد اوست بیمناک‌اند. آن هم در روزهایی که اکبرهاشمی دیگر در این مجلس حضور ندارد. هرچه هست فصل جدید انتقادها نشان از آن دارد که برخلاف تصور، ماه‌های انتهایی ۹۶ نیز مانند فصل بهار این سال برای حسن روحانی سخت و نفس‌گیر خواهد بود.
واکنش اول: واکنش شدیداللحن عضو شورای نگهبان
«هر روز به یک جای عقاید شیعه هجمه و مناقشه می‌کنید». این جمله شدید اللحن را محمد مهدی شب زنده‌دار یکی از فقهای شورای نگهبان خطاب به حسن روحانی، رییسجمهور گفته است تا به این بهانه اظهارات هفته پیش حسن روحانی در ارتباط با حق نقد همه و حتی پیامبر را مورد اعتراض قرار دهد. شب زنده‌دار گفت: «گاهی در سخنان بعضی بزرگان حکومت کلماتی گفته می‌شود که برای جامعه شیعه به‌ویژه حوزه علمیه قابل تحمل نیست.»
به گزارش انتخاب، وی افزود: «ما نسبت به عقاید شیعه با هیچکس رودربایستی نداریم و انقلاب اسلامی برای این است که این ارزش‌ها گسترش و قوام پیدا کند. اینکه گفته شود معصوم، امام و پیامبر هم قابل نقد هستند نادرست است، اگرچه ممکن است مقصود گوینده این باشد که ائمه(ع) و رسول خدا(ص) با اجازه دادن به نقد با افراد برخورد می‌کردند و به دیگران نمی‌گفتند که ساکت شوند و حق نقد ندارند.» وی ادامه داد: «افرادی بودند که مقامات ائمه طاهرین(ع) مانند عصمت این بزگواران را در آن زمان نمی‌دانستند از این جهت شاید نقد می‌کردند اما این معنا با نقد و نقدپذیری که امروز مطرح می‌شود متفاوت است.»
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در تبیین معنای امروزی نقد و نقدپذیری ابراز داشت: «امروز وقتی می‌گویند کسی باید نقد پذیر باشد، یعنی واقعا کسی اشکال دارد و اشکال را به او می‌گویند و باید اشکالش را بپذیرد، نقد امروز یعنی ما معصوم نیستیم و ممکن است که انسان خطا کند و اشتباه داشته باشد و اگر شخصی اشتباهش را به او گفت و فهمید اشتباه کرده باید بپذیرد.» او عنوان کرد: «نقد در مورد ائمه طاهرین(ع) از ناحیه کسانی مطرح می‌شد که به مقامات ایشان آشنا نبودند یا اگر آشنا بودند هدف دیگری داشتند و اشکال می‌کردند، ائمه(ع) که نقد ندارند زیرا پیامبر اسلام و ائمه (صلوات الله علیهم) معصوم هستند. عضو فقهای شورای نگهبان در دفاع از عقاید شیعه خاطرنشان کرد: این معنا ندارد که حرف‌هایی بزنیم و عقاید شیعه را مورد هجمه قرار دهیم، ما نسبت به عقاید شیعه و آنچه در شیعه مسلم است با احدی رودربایستی نداریم و اگر بنا باشد این مطالب تکرار شود همان‌طور که قبلا هم شبیه این مطلب نسبت به مولا امیرالمومنین(ع) گفته شد، بدانند که حوزه در مقابل آنها برخواهد خاست.»
او خطاب به مسئولان کشور گفت: «شما باید خدا را شکرگزار باشید که این فرصت به شما داده شده تا در حکومت الهی و اسلامی خدمتگزار باشید، شما طبق عقاید شیعه و ولایت فقیه به اینجا رسیدید. والا چه جایگاهی داشتید که به این مقامات برسید، حالا هر روز به یک جای عقاید شیعه هجمه و مناقشه می‌کنید».
واکنش دوم: انتقاد جامعه مدرسین از اظهارات روحانی
«از ورود به مسائل اعتقادی و تخصصی فکری در اظهارات خویش پرهیز کنند». این توصیه اکید جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از اظهارات حسن روحانی بوده است. تشکلی که در چهار سال و نیم گذشته که دولت حسن روحانی بر سر کار بوده است از او انتقادهای بسیار داشته است. برای انتقال این انتقادها هم یا نامه فرستاده یا انتقاداتش را به نماینده رییسجمهور منتقل کرده است. تا اینجای کار بیشتر انتقادهای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به آن دسته از اظهارات روحانی بود که به مسائل فرهنگی مربوط می‌شد اما این بار به چالش با آن دسته از اعتراضات روحانی برآمده است که ریشه کلامی و مذهبی دارد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی جامعه مدرسین در بیانیه این تشکل علاوه بر آوردن برخی شواهد دینی کنایه‌های زیادی به رییسجمهور زده شده است. آنجا که در این بیانیه آمده است: «اکیدا توصیه می‌کنیم بعضی از مسئولان از ورود به مسائل اعتقادی و تخصصی فکری در اظهارات خویش پرهیز کنند و به‌جای آن، تلاش خود را به حل مشکلات معیشتی و گرفتاری‌های اقتصادی مردم معطوف و آنچه مردم از شماها انتظار دارند، گره‌گشایی از مسائل و مشکلات زندگی آنان است، نه اظهارنظر در مسائل اعتقادی و تخصصی، که نه‌تنها گرهی از کار مردم باز نمی‌کند که افزون بر مشکلات دنیوی آنان، دین آنان را نیز با مشکل مواجه می‌کند.»
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: «این روز‌ها سخنانی از بعضی مسئولان مبنی‌بر جواز نقد پیامبر اعظم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و ائمه معصومین (صلوات الله علیهم) شنیده شد که بار دیگر یکی از مسلمات اعتقادی که محل اجماع قاطبه مسلمین و همچنین یکی از اصول را که ضروری مذهب حقه تشیع اثناعشری است منکر شده‌‌اند که بنابراین ذکر چند مطلب را وظیفه شرعی خود می‌دانیم: نظر عقلی، نقد منطقی بدون وجود معیار نقد امکان‌پذیر نیست و معیار نقد عبارت است از؛ حقایق مسلمه خطاناپذیر و کلام خدا یعنی قرآن کریم و سنت رسول‌اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و معصومین (علیهم السلام) از این دسته حقایق مسلم خطاناپذیرند که خود معیار نقد سایر رفتارها و گفتارهاست و نقد آنچه خود معیار نقد است از نظر منطقی باطل و خطای روشناست. بنابراین نفی عصمت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلم) و ائمه معصومین (علیهم السلام) مخالفت صریح با اسلام و مذهب تشیع است.»
پاسخ دولت: حاشیه‌سازی نکنید
هرچند که مخالفان دولت با توسل به اظهارات اخیر حسن روحانی تمام تلاش‌شان را برای زمین زدن او کرده‌اند اما روز گذشته پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری توضیحاتی منتشر کرد. در توضیحات پایگاه اطلاع‌رسانی دولت آمده است: «در پی برخی حاشیه‌سازی‌ها پیرامون سخنرانی ریاست محترم جمهوری در دیدار وزیر و معاونان وزارت امور اقتصادی و دارایی (مورخ ۱۸ دی ماه سال ۹۶) به اطلاع می‌رساند: مطالبی همچون «قابل نقد بودن معصومین علیهم‌السلام» که با تقطیع و تحریف هدفمند جملات رییسجمهور، ابتدائا از سوی یک چهره سیاسی بیان شد و متاسفانه زمینه ساز قضاوت و موضع‌گیری گروهی از رسانه‌ها، اشخاص و برخی تشکل‌های حوزوی گردید؛ کاملا کذب است و از جمله، به هیچ عنوان عبارت «امام زمان(عج) هم قابل نقد است» نه در سخنان ایشان وجود داشته و نه از آن قابل استنباط می‌باشد.
بدیهی است باور و اعتقاد به عصمت انبیا و معصومین(علیهم السلام) از مسلمات قطعی مذهب تشیع است. حسن روحانی در بخشی از سخنرانی مورد نظر (که متن و فیلم کامل آن نیز در پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری منتشر شده و موجود است) به‌وضوح از ضرورت تحمل نقد در حکومت سخن می‌گویند و به‌عنوان شاهد مثال تاکید می‌کنند که حتی در دوره حکومت معصومین علیهم‌السلام هم آن بزرگواران به مردم اجازه می‌دادند نظرات و نقدهای خود را مطرح کنند. این نکته بیانگر سعه صدر، بزرگواری و تحمل در مشی حکمرانی معصومین و پذیرش نقد مردم و اظهارنظر آنها نسبت به اجزای حاکمیت و نه معصوم(ع) است.