توقف سهمیه‌ بندی جنسیتی در دانشگاه ها

وزارت علوم سهمیه‌بندی جنسیتی را در بسیاری از رشته‌های دانشگاه‌های کشور متوقف کرده است. سهمیه‌‌بندی‌های بومی و جنسیتی هرکدام چند سالی هست که در گزینش داوطلبان ورود به دانشگاه اعمال می‌شود. 

در سهمیه‌بندی بومی، استان‌های همجوار در یک منطقه قرار می‌‌گیرند و برای داوطلبان این مناطق که می‌خواهند در همان منطقه بمانند و تحصیل کنند سهمیه در نظر گرفته می‌شود. 

این سهمیه‌بندی در کنکور امسال هم اعمال می‌شود و برای مثال داوطلب قزوینی که با تهران هم‌بوم است به نسبت داوطلب شیرازی با رتبه بالاتری می‌تواند در یکی از دانشگاه‌های تهران رشته مورد نظرش را بخواند. با وجود انتقاداتی که به این سهمیه‌بندی می‌شود جلوگیری از مهاجرت و آسیب‌های ناشی از آن، امتیازی است که سازمان سنجش را بر آن داشته که به اعمال این سهمیه‌بندی ادامه بدهد. 

برخلاف سهمیه‌بندی بومی، وزارت علوم در بسیاری از رشته‌ها سهمیه‌بندی جنسیتی را متوقف کرده است. سهمیه‌بندی‌هایی که گاهی برای دانشجویان دختر و پسر سهمی مساوی از یک رشته و گاهی هم برای پسران سهمی بیشتر در نظر می‌گرفت. این سهمیه‌بندی‌ حتی زمانی که سهم برابر به دختران و پسران می‌داد به ضرر داوطلبان دختر تمام می‌شد چراکه سهم برابر در رشته‌هایی به آنها داده می‌شد که پیش از آن درصد قبولی بیشتری در آن داشتند. پیش از این، دو مورد شکایت از وزارت علوم به دلیل سهمیه‌بندی جنسیتی در دیوان عدالت اداری ثبت شده بود.

  

در رشته‌های علوم انسانی 17 دانشگاه سهمیه‌بندی جنسیتی رشته‌های خود را برداشته‌اند. دانشگاه‌های اراک، اصفهان، امام خمینی(ره) قزوین، جیرفت، خوارزمی تهران، رازی‌کرمانشاه، اسدآبادی همدان، شهید باهنر کرمان، شهید چمران اهواز، کاشان، کردستان، گلستان، مازندران- بابلسر، ملایر و یزد و بیرجند سهمیه‌بندی‌ جنسیتی خود را متوقف کرده‌اند و داوطلبان دختر و پسر به صورت برابر در این دانشگاه‌ها گزینش می‌شوند. در مقابل 10 دانشگاه همچنان سهمیه‌بندی‌های جنسیتی خود را اعمال می‌کنند که نام دانشگاه‌های تهران و علامه طباطبایی هم در آنها وجود دارد. دانشگاه‌هایی که در واقع بهترین دانشگاه‌های حوزه علوم انسانی در کشور هستند و اغلب داوطلبان ترجیح می‌دهند در یکی از این دو دانشگاه تحصیل کنند. به این ترتیب با سهمیه‌بندی جنسیتی حضور دختران در این دو دانشگاه و هشت دانشگاه دیگر محدود شده است.

دانشگاه آیت‌الله بروجردی بروجرد سهمیه‌بندی را در رشته‌های خود در سال جاری به نسبت پارسال از 50 درصد برای هر دو جنس به 60 درصد برای پسران و 40 درصد برای دختران تغییر داده است. در دانشگاه بوعلی همدان در برخی رشته‌ها سهمیه‌بندی وجود ندارد اما در رشته‌های روانشناسی، علوم اجتماعی و تربیتی و سیاسی، حسابداری و علوم اقتصادی سهمیه‌بندی اعمال می‌شود. دانشگاه زاهدان هم مثل گذشته در گرایش‌های مختلف رشته الهیات و معارف اسلامی، باستان‌شناسی، تاریخ، زبان عربی، ادبیات و زبان فارسی و علوم اجتماعی سهمیه‌بندی جنسیتی دارد. در دانشگاه شهرکرد در سه رشته سهمیه‌ها برداشته شده و در برخی رشته‌های دیگر باقی مانده است. دانشگاه شیراز هم یک سال دیگر سهمیه‌بندی جنسیتی را اجرا خواهد کرد. دانشگاه‌های قم، گیلان، محقق‌اردبیلی، مذاهب اسلامی و یاسوج دیگر دانشگاه‌هایی هستند که سهمیه‌بندی جنسیتی را اجرا خواهند کرد.

  

24 دانشگاه در رشته‌های علوم تجربی در یک، چند یا همه رشته‌ها سهمیه‌بندی جنسیتی اعمال کرده‌اند و دانشگاه‌های علوم پزشکی که زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند هم سهمیه بندی جنسیتی جز در موارد معدودی برای رشته پرستاری نداشته‌اند. در ظرفیت‌های اعلام شده برای کنکور امسال، دانشگاه آیت‌الله بروجردی همچنان سهمیه‌های جنسیتی را اعمال خواهد کرد.

دانشگاه ارومیه در این گروه آزمایشی در برخی رشته‌ها سهمیه‌بندی اعمال کرده است. دانشگاه زنجان در دو رشته، دانشگاه گیلان در همه رشته‌ها، دانشگاه‌های محقق‌اردبیلی اردبیل و مذاهب اسلامی و یاسوج در همه رشته‌ها و دانشگاه هرمزگان در یک رشته سهمیه‌بندی جنسیتی را اعمال کرده‌اند.

همچنین دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس نیمی از ظرفیت رشته دندانپزشکی خود را به دختران و نیم دیگر را به پسران اختصاص داده است. دانشگاه‌های اصفهان، ایلام، بجنورد، بوعلی، بیرجند، بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین، تربت‌حیدریه، جیرفت، خوارزمی تهران، رازی کرمانشاه، اسدآبادی همدان، کردستان، گلستان، مازندران- بابلسر، ملایر و یزد دانشگاه‌هایی هستند که سهمیه‌بندی جنسیتی را متوقف کرده‌اند.

در دانشگاه تهران هم در برخی رشته‌ها سهمیه‌بندی جنسیتی را متوقف کرده اما در حسابداری، روانشناسی، دانش‌شناسی، علوم اقتصادی و پنج گرایش مدیریت‌ها و همچنین رشته‌هایی که در پردیس‌های این دانشگاه ارائه می‌شود همچنان سهمیه‌بندی جنسیتی اعمال می‌شود.

  

وزارت علوم در 22 دانشگاه به‌طور کلی سهمیه‌بندی جنسیتی را متوقف کرده است و پسران و دختران در گروه‌های مهندسی، ریاضی و فیزیک شانس برابری برای به دست آوردن صندلی این رشته‌ها دارند. همچنین در هفت رشته هم بخشی از سهمیه‌ها برداشته شده‌اند و دیگر اعمال نمی‌شوند.

در مقابل در 19 دانشگاه هم حداقل در یک رشته سهمیه‌بندی جنسیتی وجود دارد. دانشگاه بروجردی در 9 رشته، دانشگاه اردکان با 10 رشته، دانشگاه تهران با 17 رشته، دانشگاه شیراز با 26 رشته، دانشگاه صنعت نفت با 10 رشته، دانشگاه گیلان با 24 رشته، دانشگاه محقق‌اردبیلی با 19 رشته و دانشگاه علامه طباطبایی با 10 رشته بیشترین سهم را در میان رشته‌های سهمیه‌بندی‌شده از نظر جنسیتی دارند.

مجموع رشته‌هایی که سهمیه‌بندی جنسیتی در آنها وجود دارد 215 رشته در 26 دانشگاه است. وزارت علوم در واقع نزدیک به نیمی از سهمیه‌بندی‌های جنسیتی که در پارسال اعمال شده را متوقف کرده است اما هنوز هم تعداد رشته‌هایی که داوطلبان دختر و پسر در آنها شانس برابر ندارند، قابل توجه است.