میرلوحی: شهرداری باید گزارش 100 ارائه کند

به گزارش صدای ایران مبارزه با فساد اولویت استرانژیک اصلاح‌طلبان است. آنها برای مقابله با حیف و میل منابع ‌‌ملی در سال ۹۲ از روحانی حمایت کردند و امروز شاهد توقف حیف و میل بیت‌المال و توزیع پول در میان مردم در سفرهای استانی توسط مقامات اجرایی هستیم. از سوی دیگر آنها در شورای شهر نیز با شعار مدیرت پاکدستانه در اداره شهر و ایجاد شفافیت مالی در امور اداری شهرداری توانستند رأی مردم را اخذ کرده و در مرحله بعد برای پاسخگویی به ‌این اعتماد مردم محمدعلی ‌نجفی را به‌عنوان شهردار تهران منصوب کردند. اقدامات مفیدی‌ تا این لحظه برای مقابله با فساد و ایجاد شفافیت مالی درشهرداری تهران انجام شده است. نجفی طی دو بخشنامه به فروش هولوگرام و برخی امور فسادانگیز در شهرداری پایان داد و از سوی دیگر اعضای شورای شهر نیز‌درصدد برنامه‌ریزی برای ایجاد شفافیت در عملکرد شهرداری و نظارت هستند. البته ‌این گلایه از اعضای شورای شهر وجود دارد که چرا در مورد عملکرد گذشته شورای شهر اقدام به شفافیت نمی‌کنند. سیدمحمود ‌میرلوحی در جواب به ‌این پرسش به «آرمان» گفت: «شهردار تهران و شورای شهر ضمن بررسی عملکرد گذشته شهرداری در صدد اصلاح روش‌های غلط گذشته هستند. ضمن اینکه معتقدیم نباید در گذشته ماند و باید به‌ آینده نگریست» برای بررسی ریشه‌ای عملکرد شورای شهر و شهرداری تهران در چند ماه اخیر با این عضو شورای شهر به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

در مسیر توسعه اقتصادی در کشورمان به مرحله‌ای رسیدیم که متاسفانه در دهه اخیر با ناهنجاری‌های اقتصادی روبه‌رو شدیم. در این معنا که زمینه رانت و فساد اداری در کشورمان در مسیر توسعه افزایش پیدا کرد و تا جایی فساد افزایش یافت که امروز زمانی از فساد اداری و اختلاس سخن گفته می‌شود رقم‌های زیر چند صد‌میلیارد در خاطره جامعه فساد اقتصادی را تداعی نمی‌کند. مردم ایران امروز به علت اینکه هر روز با فساد‌های مختلفی روبه‌رو می‌شوند، رقم بالای 3‌هزار‌میلیارد را به‌عنوان فساد اقتصادی می‌شناسند طوری که به‌علت این فساد اقتصادی، اعتماد عمومی به‌شدت آسیب دیده و فساد در برخی امور بانکی و سایر بخش‌های دولتی باعث شده کلیت جامعه، بخش‌های دولتی را دخیل و مقصر در فساد اقتصادی بدانند. ناظران مقابله با فساد اقتصادی نیز به نوعی با موضوع درگیر هستند. بسیاری از بانک‌هایی که با مشکلات جدی مواجع هستند، به برخی ارکان شناخته شده دولتی وابستگی دارند. بخش‌های نظارتی نه تنها به وظایف خود در مبارزه با رانت و فساد توجه نکردند، بلکه خود نیز بخشی از مشکل هستند. از این‌رو اعتماد عمومی آسیب دیده است و باعث ایجاد شکاف بین دولت و مردم شده که خسارت بزرگی برای جامعه محسوب می‌شود.

برای مقابله با این مشکل باید به اصلاح‌ساختارهای مختلف در کشورمان توجه‌کرد. چاره‌ای وجود ندارد جز اینکه به نسخه‌های شفافیت و سلامت اقتصادی روی آوریم. نسخه‌های شفاف‌سازی منابع رانت اقتصادی را محدود کرده و از سوی دیگر رابطه کارکنان با ارباب رجوع را به فناوری و اتوماسیون آنلاین می‌سپارد و همچنین خصوصی‌سازی واقعی را مورد حمایت قرار می‌دهد تا جایی که اگر در این شرایط تخلفی صورت گرفت قوه‌قضائیه و رسانه‌های آزاد در مقابل فاسدان از ایجاد رانت اقتصادی جلوگیری می‌کنند.

نقش رسانه‌ها اعم از دیداری و نوشتاری و شبکه‌های آنلاین در مبارزه با فساد اقتصادی غیر قابل انکار است. طوری که امروز رسانه‌ها در سراسر جهان با فساد مقابله می‌کنند. در کشورهای توسعه‌یافته قانونی به نام قانون «سوت‌زنی» وجود دارد که بر اساس آن هر فردی‌ اعم از اصحاب رسانه و شهروندان‌عادی بتوانند در مقابل تخلف و فسادی سوت افشاگری را بنوازند. در این کشورها در مقابل این اقدام حق‌الکشف به افشا کنند هر رانت و فسادی داده می‌شود.

شهرداری همواره به‌عنوان محلی که فاقد شفافیت است در نزد مردم شناخته شده؛ اعضای شورای شهر تا چه‌اندازه به ‌این مورد توجه دارند؟

شورای پنجم زمانی که کار خود را آغاز کرد این عدم شفافیت در عملکرد اداری و مالی وجود داشت. بحث املاک نجومی، چند برابری قیمت پروژه‌ها، نحوه واگذاری پروژه‌ها در مناقصات، مزایده‌ها، کمک‌های بلاعوض و برخی خدمات مورد بحث رسانه‌ها بود. امروز هم با بررسی عملکرد شورای شهر به‌ این نتیجه رسیده‌ایم که تا حدی این موارد واقعیت داشته است. سالن مدیریت بحران را به‌فردی داده بودند که به شغل دیوارنوردی سفارتخانه‌ها مشغول بود. بر اساس ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها، هرگونه واگذاری امور به افراد حقیقی و حقوقی باید مجوز انجمن شهر و یا شورای شهر را داشته باشد. اما طی ۱۲ سال گذشته‌ این اقدام به‌این شکل انجام نمی‌شده که اعضای شورای شهر اجرای این ماده از قانون را طی مصوبه‌ای از شهردار تهران خواسته‌اند و شهردار تهران موظف است فهرست این واگذاری‌ها را تهیه و به شورای شهر ارائه دهد. از سوی دیگر طبق قانون شفاف‌سازی اطلاعات ارکان دولتی باید فعالیت‌های اقتصادی و دخل و خرج‌های خود را در سایت‌ها اعلام کنند. اما در شهرداری چنین رسمی وجود نداشته و یا گزارش حسابرسی‌ها که باید به اطلاع عموم جامعه می‌رسید، صورت نگرفته یا پایش حسابرسی‌های شهرداری شهرداری انجام نشده است. از ۵ سال گذشته تا به‌حال حسابرسی‌های شهرداری مردود بوده است. تفریغ بودجه در شهردای در گذشته مورد کم‌توجهی بوده از این‌رو باید فهرست اقدامات به‌وجود می‌آمد تا شهرداری تهران از اینها فاصله گرفته و سلامت فعالیت در دستور کار قرار بگیرد.

تا این لحظه اقدامات مثبتی در این زمینه در شورای شهر صورت گرفته طوری که کمیته شفافیت و شهر هوشمند در کمسیون برنامه و بودجه تشکیل شده و فعالانه در حال عملیاتی کردن تعهدات دکتر نجفی است تا قرار دادهای بالای یک‌میلیارد در دسترس همگان قرار بگیرد. همچنین در اقدام دیگر، این کمیته در حال پیگیری مساله اتوماسیون اداری شهر تهران است تا شهر هوشمند به‌وجود آید. همچنین درکمیته اقتصادی نیز اقدامات جدی صورت گرفته و ۷ آسیب در بودجه شهرداری که باید در نظر گرفته شود، در دستور کار قرارگرفته. تا بین درآمد و هزینه‌های شهرداری تناسب به‌وجود آید و از سوی دیگر منابع درآمدی پایدار و غیرپایدار شهری باید متناسب شود. همچنین نوعی تنوع در آمدی باید در شهرداری تهران به‌وجود آید. از سوی دیگر باید نوعی تمرکز منابع و درآمد در شهرداری تهران باشد. نباید هیچ‌حسابی در شهرداری بدون مجوز شورای شهر ایجاد شود. بررسی حساب‌های شهردای تهران در دستور کار شورای شهر قرار دارد. برنامه‌ریزی و اقدامات مطالعاتی باید متمرکز شود تا مشخص شود منابعی با چه اولویت‌هایی مورد مصرف قرار بگیرد. این اقدامات ادامه خواهد یافت تا امور مالی شهرداری تهران شفاف شود و شهرداری شیشه‌ای متولد گردد.

در شورای شهر مصوبه‌ای تصویب شده که شهرداری تهران ظرف۱۰۰ روز گزارشی از وضعیت شهرداری ارئه دهد که خود این گزارش اساس اطلاع‌رسانی از میزان بدهی‌ها و شرایط مالی شهرداری تهران است. این اقدام دروازه‌ای به مخفیگاه‌های فعالیت در شهرداری تهران خواهد بود. از سوی دیگر مصوبه‌ای به تصویب رسیده که تمام واگذاری‌های طبق ماده۵۵ باید به‌صورت فهرست به شورای شهر ارائه شود. خود این اقدامات به‌نوعی در حال شکل‌گیری است و تحقیق و تفحص این است که بدهی‌ها و دارایی‌های شهرداری تهران شفاف شود. اگر واگذاری در مقابل بدهی به بدهکاران وجود داشته، شفاف شود. از سوی دیگر طرح‌های دیگری برای شفافیت در دستور کار شورای شهر قرار گرفته است. شهرداری تهران در طول یک سال ۲۳‌هزار‌میلیارد عملیات مالی دارد این حجم از بودجه در زمان کوتاه به‌روی کار آمدن شورای شهر تا این لحظه قابل بررسی نیست. تا این لحظه کمیته بودجه و نظارت جلسات مختلفی با حسابرسان شهرداری داشته است. در نتیجه اقدامات شهردای در این زمینه روبه‌جلوست. از سوی دیگر اعلام شده بیش از اینکه بخواهیم به گذشته بپردازیم به‌ آینده نگاه می‌کنیم. رأی مردم به لیست امید این بود که وضعیت غیرشفاف گذشته در شهرداری تهران تکرار نشود و در این مورد شکی نیست؛ اما نباید غافل از آینده شد در نتیجه بیشتر زمان اعضای شورای شهر به ‌این موضوع است که مسیر آینده شهرداری تهران اصلاح شود. اما برای ایجاد شفافیت در گذشته هم اقداماتی در دستور کار داریم. آنچه از گذشته به‌جای مانده مشخص می‌کند هر آنچه منابع مالی وجود داشته مورد مصرف قرار گرفته و حدود ۳۰‌هزار‌میلیارد تومان هم بدهی از گذشته مانده است. اما واقعیت آن است که‌ آینده مدنظر ماست تا مدعیان در آینده اعلام نکنند که ما بودیم که برای مردم کار می‌کردیم و شورای پنجم اقدامات برای مردم را متوقف کرد. در حال حاضر رویکرد اصلی شورای شهر بر روی ادامه اجرای برنامه‌ها قرار دارد. شورا هم باید۳۰‌هزار‌میلیارد بدهی را بپردازد و منابع جدیدی برای اداره شهر تهران تخصیص دهد که هم توسعه حمل‌ونقل عمومی متوقف نشود و نظم فعلی شهرداری ادامه یابد.

البته حدود۵۰‌درصد از مدیران مناطق شهرداری تغییر کرده‌اند اما اینکه چرا تحولات عمیق در راس مدیریت شهرداری به‌وجود نیامده، جای بررسی دارد.به شهرداری تهران نیز در این زمینه نکاتی را اعلام خواهیم کرد. در مجموع دو حالت در مورد استفاده از مدیران قبلی وجود دارد یا اینکه‌ این افراد با دکتر نجفی توافق کردند که بر اساس نگرش آقای شهردار اقدام کنند یا اینکه‌درصدد ایجاد تغییر هستند. اما شورای پنجم به رویکرد و سیاست‌های جدید اسرار دارد و در جلسات حقوقی و نظارت بحث‌های مفید و موثری در این موارد به‌وجود آمده است ان‌شاء‌ا... در آینده نه چندان دور بتوانیم در هنگام بودجه‌ریزی اقداماتی را در جهت اصلاح عملی این روند‌ها و چارچوب‌ها به افکار عمومی ارائه کنیم.

عنوان و نام دکتر نجفی چند نکته را تداعی می‌کند. تقریبا بر روی این 2ویژگی شهردار تهران اتفاق نظر وجود دارد که دکتر نجفی مدیری استراتژیست و فرهنگی است. این ویژگی‌ها اگر در مدیریت کلانشهر تهران وجود داشته باشد آثار آن نیز رفته‌رفته بهبود خواهد یافت. در کمیسیون‌ها شاهدیم که مدیران بحث‌های جدید را تایید می‌کنند. مدیران گذشته شهرداری تهران معتقد و اعتراف می‌کنند که قرارداد‌ها با قیمت بالایی واگذار شده است و باید این روند اصلاح شود. در نتیجه فضای گفتمانی مدیریت شهری با اصلاح‌طلبان به‌وجود آمده است. هر چند برخی تاکید دارند اتفاقات مهمی حاصل نشده، اما در سطح ظاهر گفتمان لازم به‌وجود آمده است. باید به ‌این گفتمان با بدنه شهرداری ادامه داد. در حال حاضر در سطح کمیته‌ها و کمیسیون‌ها تغییرات را مشاهده می‌کنیم. امروز بحث برنامه‌ریزی و کار با کیفیت به‌وجود آمده است. همه به مبارزه با فساد در شهرداری تهران اعتراف دارند. باید از فرصت به‌وجود آمده فعلی کمال استفاده صورت گیرد و چشم‌انداز مثبتی از عملکرد اصلاح‌طلبان در دستور به یادگار بماند تا بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان از رأی خود، کمال رضایت را داشته باشند.