این زنان ، دنیا را عوض کردند

برای سال‌ها، باربی، نماد زنانگی مورد تایید فرهنگ آمریکایی بود که در بسیاری از نقاط دنیا او را نمونه زن مقبول غربی می دانستند. کارشناسان فرهنگی در اروپا و آسیا و حتی در خود آمریکا  به رواج استفاده از باربی اعتراض می کردند و آن را زمینه‌ی تغییر تصویر « زن خوب» در ذهن بچه ها می‌دانستند.

به گزارش صدای ایران، باربی به قدری غیرواقعی بود که تخمین می‌زدند اگر با نسبت‌های بدنش، عروسکی در ابعاد واقعی بسازند،‌ در شکمش تنها نصف یک کلیه و بخش خیلی کوچکی از یک روده‌ طبیعی جا می‌گیرد.

باربی در سالهای اخیر آن‌قدر تحت فشار بود که بالاخره از مدل رایجش کوتاه آمد. 9 سری عروسکهای جدید باربی،‌هر کدام با الهام از یکی از زنان موفق دنیای امروز، با ظاهرهای متفاوت، در شغل‌های متفاوت،‌ با رنگ پوست و موی متفاوت عرضه شده‌اند که از هر کدام به تناسب استقبال خوبی هم شده است.

با این حال،‌ تا همین امسال، ‌در میان عروسک‌های باربی، هیچ زن مسلمانی حاضر نبود! امسال کمپانی باربی یک عروسک جدید معرفی کرده است. باربی مسلمان،‌ عروسکی است که از روی «ابتهاج محمد» زن رنگین پوست مسلمان عضو تیم ملی اسلحه سابر شمشیر بازی آمریکا ساخته شده است که در رقابتهای المپیک سال گذشته در ریودوژانیروی برزیل، ‌مدال برنز تیمی را به دست آورده است.
ابتهاج محمد،‌ شمشیر زن تیم ملی آمریکا،‌ به همراه مدل باربی که از او ساخته شده است

ابتهاج محمد،‌ در مورد این تصمیم کمپانی باربی برای ساخت اولین عروسک با حجاب باربی شبیه خودش گفته است: « یادم می آید که وقتی بچه بودم، دیگران به خاطر شکل و قد و قواره ام، از من سوال می کردند». محمد در گفت و گو با نیوریوکر گفته است که وقتی از کمپانی باربی با او تماس گرفتند تا عروس با حجاب باربی را از روی او بسازند،‌ گریه اش گرفت: « چند شرط اولیه داشتم. این که باربی‌ام پاهای قدرتمند و بزرگ داشته باشد، مثل خودم خط چشم تیره بکشد و حجاب داشته باشد. گفتم باید همان چیزی را بپوشد که من می پوشم، پیرهن و شلوار و البته حجاب»

« برای من این همان لحظه ای بود که گفتم "آها"»

تنها کمپانی باربی نیست که پشت سر یک زن مسلمان ورزشکار، تصمیم گرفته است تصویر زنان مسلمان وزرشکار را به تصویر پازلی که از « زن امروزی» وجود دارد اضافه کند؛ امسال اسم کمپانی نایکی، از بزرگترین تولیدکننده های لوازم و لباس ورزشی در دنیا، در لیست یکی از 10 سرمایه گذار برتر سال قرار گرفت. چرا؟ به خاطر سرمایه گذاری این شرکت روی طراحی یک روسری مناسب زنان ورزشکار مسلمان، که هم موقع ورزش کرن جا به جا نشود و هم هوا به راحتی از آن عبور کند و جلوی عرق کردن بیش از اندازه را بگیرد. چنین روسری باید سبک، اما مقاوم باشد. ماه ها زمان برده تا نایکی توانست به مدل و مواد مناسبی برای ساخت این تکه لباس دست پیدا کند.

تصمیم نایکی برای طراحی روسری قابل استفاده برای زنان ورزشکار مسلمان، در حالی گرفته شده است که در سالهای اخیر، کشور های مسلمان به خصوص کشورهای حاشیه خلیج فارس و ورزشکاران زن در تمام دنیا، فدراسیون های جهانی را برای پذیرش لباس زنان مسلمان به عنوان پوشش پذیرفته شده در رقابتهای رسمی تحت فشار گذاشته بودند.

چهره کمپینی که منجر به تولید یک لباس مناسب برای وزرشکاران زن مسلمان در رقابتهای رسمی ورزشی شد،‌ «زهرا لاری» پاتیناژ باز مشهور اهل امارات متحده عربی بود. او از اولین ورزشکارانی بود که روسری تازه نایکی را امتحان کرد و عکسهای آن را در صفحه رسمی اینستاگرامش منتشر کرد. خانم لاری در مورد این روسری نوشته است: « نمی‌توانم باور کنم که این روسری بالاخره ساخته شده و به دستم رسیده است؛‌ خیلی خیلی خوشحالم که لباس حجابی نایکی را نشان‌تان بدهم.»

او همچنین در بیانیه‌ای در مورد روسری جدید نایکی گفته است: «از دیدن روسری جدید نایکی هیجان زده شدم، من در طول دوران ورزشم چیزهای متفاوتی را امتحان کردم که وقتی روی یخ بازی می‌کنم سر نخورند، اما هیچ چیز به اندازه کافی خوب نبود. وقتی روسری جدید نایکی را امتحان کردم سبکی و راحتی اش شگفت زده ام کرد.»

زهرا لاری،‌ پاتیناژباز تیم ملی عمارات متحده عربی

روسری جدید نایکی، از پارچه کشی با پشتی بلند دوخته شده است تا راحت از روی سر نیفتد و سوراخهای کوچکی دارد که هوا از آن عبور می کند و اجازه عرق کردن بیش از اندازه را نمی‌دهد. این روسری  قرار است در سال 2018 در سه رنگ سپید،‌ سیاه و خاکستری عرضه شود؛  محصولی که ارائه شده ‌فرق زیادی با یک مقنه معمولی آن طوری که در لباس اداری زنان ایرانی رایج است ندارد،‌ اما حالا که نایکی و یک کمپین رسانه ای حمایت از ایجاد فرصتهای برابر برای زنان مسلمان، از آن حمایت می کند، پیش بینی می شود که در رقابتهای ورزشی سال 2018 به عنوان پوشش رسمی پذیرفته شود و تا سال 2020 تبدیل به پروژه ای به ارزش بیش از 5 میلیارد دلاری در بازار کشورهای اسلامی شود.

باربی و نایکی که هر کدام شان نماینده نوعی فرهنگ و ارائه دهنده تصویری از زنانگی هستند، تنها چیزهایی نیستند که تحت تاثیر زنان مسلمان ورزشکار،‌ الگو و تصویر تازه ای از زن مسلمان را پذیرفته اند و برایش تبلیغ می‌کنند. سوسن رشیدی، دختر عشایر ایرانی که 9 دوره قهرمان ملی کیک بوکسینگ شده،‌ نمونه دیگری است که نشان می‌دهد زنان ورزشکار چطور می‌توانند فرهنگ غالب را مورد پرسش قرار دهند و به دگرگونی شرایط به نفع تساوی بیشتر سهم زنان در زندگی کمک کنند.

سوسن که متولد سال 71 است، در مورد علاقه‌مند شدنش به ورزش می‌گوید: « با دیدن فیلمهای بروسلی عاشق ورزش شدم. راضی کردن خانواده ام برای این که ورزش کنم کار سختی بود. اول دومیدانی کار می کردم، ‌دور مدرسه را در ۱۱ ثانیه می‌دویدم. آن موقع، وقتی مادرم دید در مدرسه در رشته دوومیدانی موفقم، کمکم کرد که در مسابقات روستایی شرکت کنم. آنجا اول شدم ولی باز هم نمی‌دانستم چیزی به اسم باشگاه رفتن و ورزش قهرمانی وجود دارد، تا این که برای مدت کوتاهی در شهر ساکن شدیم و آنجا فهمیدم که می توانم به باشگاه بروم و رشته ورزشی رزمی انتخاب کنم.»

«پدرم مدت‌ها  نمی‌دانست  که به باشگاه می‌روم. بقیه اعضای خانواده ام هم اگه می‌فهمیدند با رفتنم به باشگاه‌ مخالفت می‌کردند. همه در  گوش پدر و برادران و عموهایم خوانده بودند که سحر معلوم نیست کجا می‌رود. دروغ می‌گوید. دخترهای شهری گولش زده‌اند. به پدرم می‌گفتند ما عشایریم، غیرت داریم. نباید بگذاری دختر بیرون برود، ورزش زشت است و صورت خوشی برای یه دختر عشایر ندارد که مانتو و شلوار بپوشد و برود باشگاه. پدر و مادرم تحت‌تأثیر قرار می‌گرفتند و بارها مانعم شدند. حتی یک بار یک هفته در خانه حبسم کردند. اما آنقدر اصرار کردم که آخر کوتاه آمدند. تازه بعد از اینکه رفتم مسابقات کشوری مقام آوردم، پدرم راضی شد ورزشم را ادامه بدهم.»
سوسن (سحر) رشیدی،‌ قهرمان کیک‌بکسینگ از عشایر کرمانشاه

سحر حالا نامزد کرده است و می‌گوید همسرش به او قول داده است از ورزش کردنش حمایت کند. نتیجه تلاشی که سحر برای راضی کردن خانواده و ادامه دادن تمریناتش کرده است، حالا در زندگی خواهرش که متولد سال 74 است ملموس است، سحر می‌گوید: «خواهرم هم به ورزش علاقه مند شده و می‌خواهد ورزش کند، باقی دختران ایل هم که من را می‌بینند از من می‌پرسند چطور توانستم اعضای خانواده ام را راضی کنم که ورزش کنم. آنها هم دوست دارند از قدرت بدنی شان استفاده کنند و موفق شوند.»

همه چیز البته در ایل سختتر است، اما سحر نشان داده است که می‌شود ایل را راضی کرد، همان‌طور که ابتهاج محمد نشان داده است می‌شود بزرگترین تولید کننده تصویر استاندارد هالیوودی از زن را تغییر داد، و زهرا لاری نشان داده است که می‌شود بزرگترین کمپانی های تولید کننده لباس را قانع کرد که زنان مسلمان ورزشکار را هم ببینند و وارد حساب و کتاب روزانه شان کنند.

ایسنا- فاطمه کریمخان