یادمان قیصر، جشن جاودانگی اوست
در مراسم یادبود قیصر امین‌پور، هدف از این یادمان، برگزاری جشنی به مناسبت جاودانگی این شاعر عنوان و گفته شد: او همیشه زنده است و هر سال زنده‌تر از قبل خواهد شد.
به گزارش صدای ایران، همزمان با دهمین سالروز درگذشت قیصر امین‌پور، همایشی علمی در دانشگاه الزهرا (س) برگزار شد و اعضای هیئت علمی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا (س) و برخی دانشگاه‌های دیگر شعرها، آثار و زندگی دکتر امین‌پور را از جنبه‌های مختلف تحلیل و بررسی کردند. در این برنامه زیبا اشراقی، همسر قیصر امین‌پور، هم حضور داشت و شعرهایی از این شاعر فقید توسط او و تعدادی از استادان و دانشجویان خوانده شد.
دکتر مهدی نیک‌منش دبیر علمی یادمان قیصر امین‌پور با عنوانِ «سرنوشت من سرودن است...» هدف از برگزاری این یادمان را در دهمین سالگرد فقدان قیصر، برگزاری جشنی به مناسبت جاودانگی او عنوان کرد و افزود: او همیشه زنده است و هر سال زنده‌تر از قبل خواهد شد.
وی یادآور شد مجموعه مقالات ویژۀ یادمان قیصر امین‌پور در دو ماه آینده در دانشگاه الزهرا (س) منتشر خواهد شد.
در این همایش دکتر حسینعلی قبادی استاد دانشگاه تربیت مدرس و رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، با پرداختن به وجوه هنری و فکری قیصر امین‌پور، این شاعر را آینۀ شعر انقلاب اسلامی معرفی کرد و گفت: قیصر در ساحت اندیشه و هنر با وجود خلاقیت بسیاری که در زبان و اندیشه داشت، روابط بینامتنی استواری با آثار پیشاهنگان و پیشکسوتان این دو ساحت برقرار کرد و تحت تأثیر اندیشمندانی چون دکتر شریعتی و امام خمینی قرار داشت.
قبادی افزود: اندیشۀ قیصر به تبعیت از پیشتازان عرصۀ فکر و اندیشۀ انقلاب اسلامی عمیقاً با فرهنگ عاشورا گره خورده است. به همین دلیل شاید عمیق‌ترین پیوندها را با جنگ تحمیلی و دفاع مقدس و شهیدان و جانبازان این عرصه برقرار می‌کند و به دلیل دانش خود، با زبانی روان و ساده معارف دینی و فرهنگی این سرزمین را هم منعکس می‌کند.
دکتر مریم حسینی نیز در مقدمه سخنرانی خود با اشاره به اینکه معمولاً قیصر را از منظر شعرش می‌شناسیم نه از منظر آثار علمی، امین‌پور را در ادبیات معاصر ایران در زمره آن دسته از سخنورانی دانست که به دقایق و ظرایف ادبیات فارسی از قدیمی‌ترین ایام تا روزگار حاضر آگاه بود و یادآور شد: دکتر امین‌پور استاد دانشگاه تهران بود و کلاس‌های نقد ادبی و ادبیات معاصر وی در دانشگاه الزهرا (س) و دانشگاه تهران بسیار پرآوازه بود و مشتاقان زیادی داشت.
استاد دانشگاه الزهرا (س) کتاب «سنت و نوآوری در شعر معاصر» نوشته دکتر امین‌پور را یکی از برترین رساله‌های دانشگاهی و از برجسته‌ترین کتاب‌های پژوهشی دوران اخیر درباره شعر معاصر دانست و آن را نشان‌دهندۀ اشراف نویسنده بر ادبیات معاصر ایران و جهان و نقد مکتب‌های ادبی عنوان کرد و در ادامه به بررسی سنت و نوآوری در شعر قیصر پرداخت.
او بارزترین ویژگی نوآوری در شعر امین‌پور را سادگی توصیف کرد؛ سادگی‌ای که از فصاحت و صلابت کلامش نمی‌کاهد و افزود: امین‌پور با هنجارگریزی‌های ساده به خلق عبارت‌های ماندگار در زبان دست می‌یابد.
حسینی گفت: سنت شعری امین‌پور نوآوری است و قیصر جهان شعر فارسی را همچون وطنش سرزمینی می‌خواهد گسترده، اصیل و تازه.
دکتر قدرت‌الله طاهری از دیگر سخنرانان این برنامه، فراروی قیصر از گفتمان‌های زمانه و کسب استقلال هنری و تعیین جایگاهی خاص برای خویش را دلیل برتری این شاعر نسبت به همسلکانش عنوان کرد.
دانشیار دانشگاه شهید بهشتی با تقسیم دوره‌های شاعری قیصر به سه دوره گفتمان سیاسی انقلابی‌گری، گفتمان روشنفکری دینی و گفتمان ادبیات دانشگاهی یادآور شد که او در تمام دوره‌های ادبی و حیات گفتمانی خود با چنگ زدن به اصل زندگی توانست شعرهایی متناسب با مسائل و وضعیت مخاطب امروز ایرانی بسراید.
دکتر مهدی نیک‌منش در سخنرانی خود با عنوانِ «سیر قیصر در سلوک شعر»، سیر تکامل شعر قیصر و مضامین مختلف آن را همگام با سلوک شخصی شاعر مورد بررسی قرار داد و گفت: قیصرِ شاعر، همزمان با سیر خود به سمت کمال در شعر نیز سلوک می‌کند؛ از دفتر اول به دفتر دوم و تا به آخر. زیبایی‌شناسی شعر قیصر نیز همگام با تکامل مضامین و همگام با سلوک و کمال‌جویی خود قیصر رو به اعتلاست.
او با بررسی نمونه‌هایی مضمونی مانند انقلاب و امام، بازگشت به کودکی و روستا، درد، دین‌گرایی، عشق، زبان، ساختار و زیبایی‌شناسی شعر، سلوک‌ورزی، شکایت‌های اجتماعی، جنگ و شهادت، مرگ‌اندیشی و... به تبیین این سیر تکاملی در سلوک شعر پرداخت.
«آغازهای ناگهان» موضوعی بود که دکتر محبوبه مباشری آن را در شعر قیصر مورد بررسی قرار داد. او با توضیح این مسئله که آغازهای ناگهان یکی از شیوه‌های آشنایی‌زدایی در کلام است، آن را شگردی شاعرانه عنوان کرد که قیصر به آن توجه خاصی داشت و یادآور شد: قیصر در مقدمه یکی از کتاب‌هایش در پاسخ به سوالی چنین می‌گوید: "شاید شعر اصلاً نقطه شروع نداشته باشد، بلکه خط شروع داشته باشد و آدم موقعی بفهمد دارد شعر می‌گوید که روی خط شروع افتاده باشد و شاید آن موقع هم نفهمد و فقط در نقطه پایان بفهمد دسته‌گلی را که به آب داده است شعر است..." امین‌پور در بیشتر شعرهایش از این شگرد استفاده کرده است و شاید به همین سبب نام دفتر شعرش را «آینه‌های ناگهان» نامیده است.
دانشیار دانشگاه الزهرا (س) با ذکر موارد مختلفی از آغازهای ناگهان و پایان‌های ناتمام در شعرهای قیصر، شعر زیر را هم نمونه‌ای از آن دانست.
پس
من با همه وجودم
خود را زدم به مردن
تا روزگار، دیگر
کاری به کار من نداشته باشد
این شعر تازه را هم
ناگفته می‌گذارم...
همچنین دکتر سپیده یگانه استادیار دانشگاه الزهرا و پژوهشگر ادبیات دفاع مقدس، قیصر امین‌پور را بعد از حسین اسرافیلی صاحب بیشترین سروده‌های مربوط به دفاع مقدس در سال‌های میانی و پایانی جنگ معرفی کرد و شعرهای قیصر را در ژانر غنایی و زیرژانرهای سوگ‌سرایی، تکریمی، انتقادی، توصیفی و عاشقانه قابل ارزیابی دانست.