قطر مانع جدید بازگشت غول‌های نفتی به ایران

همزمان با آغاز مذاکرات ایران با غول‌های نفت و گاز جهان، قطر پس از جلوافتادگی نفتی و گازی از ایران در پارس جنوبی سهام غول‌های بزرگ نفت و گاز جهان همچون شل انگلیس و توتال فرانسه را خریداری کرد و خرید سهام انی ایتالیا را در دستور کار قرار داد.

پس از توافق ژنو یکی از سیاست‌های کلان وزارت نفت مذاکره با غول های نفت و گاز جهان همچون شرکت های توتال فرانسه، شل و برتیش پترولیوم انگلیس، انی ایتالیا و شرکت های نفتی آمریکایی بوده است.

با این وجود، قطر به عنوان مهمترین شریک گازی ایران در توسعه پارس جنوبی پس از سبقت در برداشت نفت و گاز این مدیان مشترک با ایران حالا به یکی از بزرگترین سهامداران شرکت های بزرگ نفت و گاز جهان همچون توتال و شل انگلیس تبدیل شده است.

در شرایط فعلی با وجود افزایش برداشت 700 هزار بشکه ای قطر از نفت پارس جنوبی سهم ایران کماکان صفر مانده و با وجود افزایش ظرفیت تولید گاز ایران از پارس جنوبی به حدود 290 میلیون مترمکعب، اما طرف قطری معادل دو برابر ایران از گاز و میعانات گازی این میدان مشترک برداشت می‌کند.

با این وجود قطر این کشور عربی کوچک حاشیه جنوبی خلیج فارس صرفا با توسعه میدان مشترک گازی با ایران یعنی پارس جنوبی، سودای بزرگی همچون خرید غول‌های نفت و گاز جهان را در دستور کار قرار داده است.

در شرایط فعلی قطر بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده LNG، GTL و اخیرا به بزرگترین صادرکننده LPG و گاز کمیاب هلیوم جهان تبدیل شده است که تمامی این دستاوردها صرفا با توسعه میدان مشترک گازی پارس جنوبی حاصل شده است.

اما این پایان رویاهای بزرگ قطر نیست و این کشور کوچک شیخ نشین حاشیه جنوبی خلیج فارس که به واسطه دلارهای گازی خود حتی میزبانی جام جهانی فوتبال را هم به شبه جزیره هدیه داده است حالا در کنار توسعه ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی، عزم خود را برای خرید سهام شرکت‌های بزرگ نفت و گاز جهان را جزم کرده است.

قطر تاکنون 450 میلیارددلار در این میدان مشترک نفت و گاز سرمایه‌گذاری و 10 سال زودتر از ایران برداشت را آغاز کرده است. حال اگر متوسط درآمد زیادی این کشور از ایران را سالانه نه 21 میلیار ددلار بلکه 10 میلیارد دلار در نظر بگیریم، تاکنون قطر از سهم ایران 100 میلیارد دلار برداشت کرده است.

صندوق سرمایه‌گذاری قطر در واقع چیزی شبیه به صندوق ذخیره ارزی ایران است، "شرکت سرمایه‌گذاری قطر" در سال 2005 میلادی برای مدیریت سرمایه‌گذاری درآمدهای نفت و گاز قطر تاسیس شد تا با انجام سرمایه‌گذاری خارجی، ریسک جابه‌ جایی قیمت‌های انرژی را برای کشور به حداقل برساند و در درازمدت وابستگی به درآمدهای نفتی و گازی را کمتر و کمتر کند.

سرریز دلارهای نفتی و گازی به کشور، دولت قطر را به سرمایه‌گذاری در قسمت‌های مختلف اقتصاد جهان هدایت کرد؛ از آمریکای‌جنوبی تا آسیا و اروپا؛ از برزیل تا اندونزی و ایتالیا. "شرکت سرمایه‌گذاری قطر" شرکتی است دولتی. مدیر آن " شیخ حامد بن جاسم بن جابر آل‌ثانی" است و برای سرمایه‌گذاری به همه جای جهان سر می‌کشد و محدودیتی برای حوزه فعالیتش نمی‌شناسد.

قطر دلارهای نفتی‌اش را نه مثل عربستان خرج اسلحه می‌کند بلکه سرمایه‌گذاری می‌کند و برای شهروندانش فرصت سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند. از دانش و مشاوره شرکت‌های بزرگ خدمات اقتصادی جهان بهره می‌برد، مدیرانشان را به خدمت می‌گیرد و از تجربه‌شان در تربیت نسل‌های بعدی مدیران خود استفاده می‌کند. نگاهی اجمالی به سرمایه‌گذاری‌های قطر که همگی از کانال "شرکت سرمایه‌گذاری قطر" انجام می‌شود شاهد این مدعاست.

خرید سهام شرکت‌های نفتی از قلب آفریقا تا آمریکای جنوبی
بلومبرگ هفته جاری با انتشار گزارشی اعلام کرد: قطر در حال خرید میدان‌های نفت و گاز از برزیل تا کنگو است زیرا توسعه پروژه‌های انرژی در بزرگ ترین تولیدکننده گاز مایع جهان به کندی پیش می رود.

شرکت قطر پترولیوم اینترنشنال در ماه جاری میلادی ٢٣ درصد میدان فراساحلی پارک دو کانچس برزیل را از شرکت انگلیسی-هلندی شل به ارزش یک میلیارد دلار خریداری کرد که تازه ترین خرید از سه سرمایه گذاری خارجی این شرکت عربی در سال گذشته به شمار می رود.

این شرکت در ماه دسامبر (دی) سال گذشته میلادی نیز ١٥ درصد از واحد توتال ای اند پی در کنگو را نیز به مبلغ یک میلیارد ٦٠٠ میلیون دلار خریداری کرد.

قطر پترولیوم همچنین در ماه آوریل (فروردین) سال گذشته میلادی با شرکت بزرگ انگلیسی سنتریکا برای خرید چند میدان گازی در کانادا به ارزش ٩٨١ میلیون دلار شریک شد.

خرید سهام غول‌های نفت و گاز جهان
قطر به عنوان مهمترین شریک گازی ایران در پارس جنوبی با استفاده از دلارهای گازی تاکنون سهام شرکت‌های بزرگ نفت و گاز جهان همچون شل انگلیس و توتال فرانسه را خریداری کرده و مذاکراتی به منظور خرید سهام واحد مدیریت و اکتشاف شرکت نفتی RWE آلمان و انی ایتالیا را آغاز کرده است.

خبرگزاری فرانس پرس اخیرا با انتشار گزارشی، اعلام کرد: دولت قطر که به دنبال سرمایه گذاری در شرکتهای انرژی بزرگ جهان است به تازگی حدود 2 درصد از سهام شرکت نفتی توتال فرانسه را خریداری کرده است.

این سهام که معادل دو میلیارد یورو و برابر با دو میلیارد و 600 میلیون دلار است، قطر را به یکی از سهام داران هدایت کننده این شرکت عظیم تبدیل خواهد کرد. به این ترتیب قطر سومین سهام دار بزرگ شرکت توتال پس از چین خواهد بود.

داوجونز هم با انتشار گزارشی اخیرا، به نقل از منابع آگاه در توتال فرانسه اعلام کرده است: سرمایه گذاران قطری سهام خود در توتال را به ٤,٨ درصد افزایش داده اند. قطر با در اختیار داشتن ٤,٨ درصد سهام شرکت توتال، یکی از بزرگ‌ترین سهامداران این شرکت به شمار می روند.

از سوی دیگر صندوق سرمایه‌گذاری دولت قطر اخیرا گفت‌وگوهای اولیه‌ای با شرکت نفتی RWE آلمان درباره خرید واحد اکتشاف و تولید نفت و گاز این شرکت (DEA) انجام داده است.

روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از دو منبع آگاه گزارش می‌دهد: شرکت RWE در ماه مارس سال 2013 اعلام کرد که در حال برنامه‌ریزی برای فروش واحد DEA به منظور کاهش هزینه‌ها و همچنین بدهی‌های خود است و منابع آگاه و همچنین تحلیل‌گران ارزش واحد اکتشاف و تولید نفت و گاز شرکت RWE را حدود پنج تا هشت میلیارد یورو تخمین زدند.

قطر به عنوان مهمترین شریک ایران در طرح توسعه پارس جنوبی پس از جلوافتادگی کامل در توسعه این میدان مشترک گاز از ایران، سهام شرکت توتال کنگو را به منظور مشارکت در طرح‌های نفت و گاز قاره سیاه را خریداری کرد.

شریک ایران سهام غول نفتی آفریقا را خرید
در همین حال پایگاه ایترنتی شرکت فرانسوی توتال ماه گذشته میلادی "دی ماه 1392"، اعلام کرد: شرکت دولتی قطر پترولیوم با خرید سهام شرکت توتال کنگو حضور خود در پروژه‌های نفتی قاره آفریقا را توسعه داد به طوری‌که شرکت قطر پترولیوم اینترنشنال ١٥ درصد از سهام توتال کنگو را خریداری کرد.

بنابر اعلامیه شرکت توتال، این خرید به دنبال چارچوب توافقی دو شرکت که در ماه مه میلادی به امضا رسیده بود، انجام گرفت. شرکت قطری از طریق افزایش سرمایه سهام اقدام به این کار کرده است.

در بیانیه توتال آمده است: افزایش سرمایه ١,٦ میلیارد دلاری توتال کنگو، قدرت مالی این شرکت را افزایش می‌دهد. این معامله در زمانی رخ می دهد که شرکت توتال کنگو در حال توسعه پروژه فراساحلی و عمیق موهو نورد است.

شرکت توتال کنگو، یکی از شرکت‌های تابعه شرکت توتال فرانسه به شمار می رود که از سال ١٩٦٨ میلادی فعالیت خود را در جمهوری کنگو در قلب قاره سیاه آغاز کرده است. این شرکت بزرگترین تولیدکننده نفت کنگو است و ١٠ میدان نفتی از مجموع ٢٢ میدان نفتی این کشور را اداره می کند. شرکت توتال کنگو نزدیک به ٦٠ درصد تولید نفت کنگو را بر عهده دارد.

در ادامه یکه تازی‌های شیخ نشیان قطری، شرکت نفتی انگلیسی-هلندی رویال داچ شل اخیرا از واگذاری 23 درصد امتیاز بهره برداری حوزه نفتی پارک داس کنشاس Parque das Conchas در سواحل برزیل به شرکت نفتی قطر خبر داد.

رویترز نوشت: شرکت رویال داچ شل اعلام کرد این امتیاز را به ارزش یک میلیارد دلار به شرکت بین‌المللی نفت قطر فروخته است. رویال داچ شل هنوز 50درصد سهام این حوزه نفتی را دارد و همچنان به عنوان شرکت کارگزار در این حوزه نفتی فعالیت می کند. در این حوزه نفتی هم اکنون هر روز 50 هزار بشکه نفت تولید می شود.

خیز قطر برای خرید سهام صنایع نفت و گاز ایتالیا
همزمان با این سیاست جدید این شریک گازی ایران در پارس جنوبی، محمد بن صالح الساده وزیر انرژی و صنایع قطر هفته جاری در دیدار با انریکو لتا نخست وزیر ایتالیا از آمادگی این کشور عربی برای خرید سهام شرکت‌های نفت و گاز ایتالیا به ویژه شرکت انی خبر داده است.

در همین حال یک گروه عالی رتبه از مقام‌های قطری برای بررسی فرصت‌های سرمایه گذاری در بخش‌های کلیدی همچون صنعت نفت ایتالیا به زودی از این کشور اروپایی بازدید می کنند.

به گفته وزیر انرژی قطر به زودی گروهی از مقام‌های سازمان سرمایه گذاری قطر (QIA) از ایتالیا بازدید و با مقام‌های کلیدی در بخش های مختلف صنعت این کشور دیدار می کنند.

وزیر انرژی قطر همچنین از پایبندی این کشور به قرارداد 25 ساله صادرات ال.ان.جی به ایتالیا خبر داده است.