«نام آوران ایران زمین» احمد لرستانی

احمد لرستانی در گفتگو با صدای ایران، خداوند را شاکرم که شرایط تدوین و تالیف کتاب ” نام آوران ایران زمین” برای اینجانب میسر گردید. آوازه نام ایران و ایرانی، افتخارات، نوع آوری ها و درخشش ایرانیان در زمینه های گوناگون علم، ادب، فرهنگ،پزشکی، مهندسی، ورزش، هنر و … همواره در عرصه های بین المللی طنین انداز و تاثیر گذار بوده است و این کتاب علی رغم معرفی نام و  زندگینامه بیش از 1200 نام آور ایرانی، باز هم در برابر کهکشان عظیم نام آوران این سرزمین ، به مثابه قطره ای از دریاست و صرفا گوشه ای از ظرفیت های بالا و نبوغ ایرانیان را منعکس می دارد.

اندیشه تدوین کتاب "نام آوران ایران زمین” از اوایل سال 1388 مورد بررسی قرار گرفت و سپس فرایند اجرای آن به صورت رسمی از اواسط همین سال توسط اینجانب آغاز گردید. اسامی و لیست های گردآوری شده در این کتاب عمدتا توسط کارشناسان مربوطه در وزرارتخانه ها، انجمنها، فدراسیون ها، موسسات و یا سازمانهای مرتبط با موضوع این کتاب مدون گردید و پس از دریافت اسامی و لیست ها توسط این انتشارات، روند اخذ زندگی نامه و اطلاعات مورد نیاز این عزیزان طی گردید. بر این اساس و با توجه به فضای موجود در یک صفحه، خلاصه ای از عملکرد منتخبین، تالیف و پس از ترجمه آن به زبان انگلیسی ، طراحی صفحات به انجام رسید. لازم به ذکر است که اسامی بسیاری از فیلمها، آلبومهای موسیقی، کتب و … ، برای اولین بار ترجمه شده و البته در معادلسازی و جستجوی واژه ها نیز نهایت دقت و ظرافت صورت پذیرفته است. همچنین از نکات دیگر و مرتبط با نحوه تدوین و به کارگیری تواریخ در این کتاب می توان به معادلسازی سالهای قمری موجود در فصل دوم کتاب، به تاریخ هجری شمسی اشاره ای داشت.

مسئله پژوهش در خصوص فصل دیباچه تاریخی (از باستان تا معاصر) این کتاب، به نوبه خود پروژه ای مجزا، زمان بر و بسیار پر حجم بود. مطالعه و مقایسه کتب مختلف باستانی-تاریخی، بهره مندی از نظرات برخی کارشناسان و اساتید ، انتخاب و تالیف مطالب افتخار آفرین ، مسافرت به اماکن باستانی ( از جمله سیلک کاشان، شوش دانیال و بازدید از زیگورات چغازنبیل، پاسارگاد و پارسه در استان فارس، موزه های متعدد از جمله موزه ایران باستان، موزه رضا عباسی، موزه آبگینه و …) به منظور تحقیق و تفحص بیشتر و همچنین عکسبرداری از آثار باستانی و تاریخی کشورمان، از جمله مواردی است که تاخیر در آماده سازی و تکمیل کتاب ” نام آوران ایران زمین” را در پی داشت.

مقوله انتخاب، در بسیاری از موارد امری دشوار و پر زحمت می نماید و این موضوع مسئله ای بود که غالب واحدهای مذکور با آن مواجه بودند  فلذا همین امر زمان بسیاری را به خود اختصاص می داد. بر این اساس گروه گردآوری این کتاب با مشکلات کاری بسیاری مواجه بود و از سوی دیگر با توجه به مشغله های روزمره و زندگی پر تلاش بزرگان منتخب و در پاره ای موارد دسترسی دشوار به این عزیزان ، فرایند گردآوری اطلاعات و کنترل مجدد مطالب با منتخبین بسیار پر زحمت،  زمان بر  و در عین حال شیرین و جذاب و البته باعث افتخار بود.

کتاب” نام آوران ایران زمین” از ده فصل و به ترتیب ذیل تشکیل شده است:

1. دیباچه ای تاریخی با نام "ایرانیان، پر افتخار، از باستان تا معاصر” 2. نامداران تاریخ کهن و نیز معاصر ایران زمین در عرصه علم، ادب، فرهنگ، فلسفه و هنر ( از برزویه طبیب در زمان ساسانیان تا دوره معاصر) 3. پزشکان صاحبنام معاصر 4.پزشکان پیشکسوت 5. مهندسین معمار 6. چهره های موفق ایرانی مقیم در خارج از ایران 7. موسیقی دانان و آهنگسازان، نوازندگان و آواز خوانان ( در سه بخش درگذشتگان، پیشکسوتان و نسل نو) 8. بازیگران 9. کارگردانان  و 10. ورزشکاران.

همچنین معرفی بیش از پیش نام آوران ایرانی در عرصه های گوناگون علم، ادب، فرهنگ، فلسفه، هنر، پزشکی، مهندسی، ورزش و غیره ، معرفی بیش از پیش ایران پر افتخار و ارائه تصاویری از تاثیر گذاری آن بر جهان- از دوران باستان تا معاصر،  و البته الگو سازی برای نو رهروان عرصه های گوناگون علمی، ادبی، فرهنگی و … ، از اهداف اصلی تدوین این کتاب به شمار می روند.

در این ارتباط بر خود لازم می دانم به اختصار به نکاتی در ارتباط با تدوین این کتاب پرداخته شود؛

1. همانطور که ذکر شد پژوهش و تدوین کتاب "نام آوران ایران زمین” پس از چهار سال تلاش  مستمر به ثمر نشست. علاوه بر امر پژوهش و تحقیق، فهرست های اسامی مورد تایید از سوی وزارتخانه ها، سازمانها، انجمنها و فدراسیون های مربوطه، در فواصل زمانی نا منظم و به تدریج دریافت گردید و بر این اساس تکمیل برخی فصلهای کتاب دو و یا سه سال به طول انجامید؛ بنابراین و با توجه به تعداد کثیر اسامی، حجم مطالب و تعداد برگزیدگان در این فصلها در مقایسه با سایر فصول نامتقارن می باشد؛ بدین معنی که در پی افزایش تعداد اسامی و معرفی شدگان، فضای اختصاص یافته به کارنامه آنان به ناچار کاهش یافته است. برای مثال در فصل بزرگان تاریخ ایران در عرصه علم، ادب، فرهنگ، فلسفه و هنر ایران زمین، حجم مطالب و فضای اختصاص یافته به ادیبان در لیست های متعدد این فصل یکسان نمی باشد و این امر صرفا به دلیل فضای محدود در فصول و کل کتاب بوده و به هیچ عنوان بر اساس ارزیابی و یا رتبه بندی این عزیزان صورت نپذیرفته است.
2. با توجه به گستردگی کار و تعدد اسامی نام آوران، افرادی که صفحه ای کامل به آنها اختصاص یافته است، عمدتا بزرگوارانی هستند که در دو دهه اخیر نیز مشغول به فعالیت بوده اند.
3. پر واضح است نام آوران در حوزه فعالیت خود همواره با کارنامه ای پربار و زندگینامه ای درخشان همراه بوده اند و با توجه به محدودیت فضای اختصاص یافته در این کتاب، ادای حق مطلب بسی دشوار و انعکاس زحمات و خدمات آنان دشوار می نماید و لذا به ذکر گوشه ای از مهمترین عملکردهای نام آوران بسنده شده و خلاصه ای از کارنامه پربار این بزرگواران، به رشته تحریر درآمده است.
4. با توجه به اینکه کتاب نام آوران ایران زمین به دو زبان تدوین شده است و با عنایت به این نکته که ترجمه متون از فارسی به انگلیسی بر اساس نوع حروف و کلمات همواره پر حجم تر حاصل می گردند، لذا به ناچار ترجمه بخشهایی از مطالبی که در متون فارسی محرز می باشند، با توجه به حجم بیشتر آنها در متون انگلیسی، حذف گردیده است.
5. در بخش ایران کهن و باستان و بزرگان تاریخ ایران، بسیاری از عکسها از سایتهای معتبر اینترنتی تامین گردیده است و از اینرو در اندک مواردی به دلیل عدم دسترسی (و یا وجود) به عکسهای با کیفیت، با کیفیت نازلتری از عکس ها مواجه می شویم.

تقدیر و تشکر:

به راستی که می توان پروژه کتاب ” نام آوران ایران زمین” را برای تمامی اعضای تیم اجرایی این کتاب،  پروژه ای عظیم ، زمان بر، پر زحمت ، پر استرس و در عین حال پر افتخار دانست ؛ افرادی  پرتوان، پر تلاش، مسئول و عاشق میهنشان که بنده حقیر از نزدیک شاهد تلاش خالصانه و مستمر این عزیزان بودم و از همه این دوستان و همکاران صمیمانه تشکر و قدردانی می کنم. این پروژه برای بنده و همکاران سرشار از خاطرات شیرین و شادمانی از پیشرفت و موفقیت در کار و از سوی دیگر با سختی ها و ناهمواریهای این مسیر پر فراز و نشیب همراه بوده است.

در این ارتباط افراد بسیاری در جهت تسهیل در تدوین و دسترسی به منتخبین و اطلاعات آنها به ما یاری رساندند که صمیمانه از همه آنها قدردانی می کنم. همچنین لازم است تشکری بی پایان داشته باشم از :  مدیران و کارمندان اداره کل مجامع تشکلها و فعالیتهای فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ( به ویژه آقایان: کمالی نژاد و عطاریان )، مدیران مرتبط با مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی و کمسیون انجمنهای علمی تخصصی گروه پزشکی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ( بالاخص آقایان: دکتر نادر ممتازمنش، رضا موقری، دکتر محمد جباری)، دکتر عامری، دکتر شمس شریعت تربقان، روسا و مدیران و پرسنل انجمنهای پزشکی ایران ( به ویژه آقایان: دکتر اردشیر قوام زاده، دکتر رضا ملک زاده، دکتر محمد علی یوسف نیا، دکتر عبداله فضلعلی زاده، دکتر روزبه نقشین، دکتر سید حمید خوئی، دکتر غلامعلی عکاشه، دکتر پرویز طوسی، دکتر عبدالرسول صداقت، دکتر ایرج خسرو نیا، دکتر کمال سید فروتن، دکتر سید علیرضا مرندی، دکتر غلامرضا خاتمی، دکتر اسماعیل ابراهیمی، محمد جواد روزبهانی، دکتر حسام عباسی، دکتر احمد جلیلی، دکتر مسعود فلاحی، دکتر محمد قاسم جهانگرد و …) ، مدیران و پرسنل روابط عمومی وزارت ورزش (بالخص آقایان: محمد آخوندی و پژمان نیاکی) ، روسا، مدیران و پرسنل فدراسیونهای ورزشی ( بالاخص آقایان: حسین رضا زاده، دکتر حبیب اله ابوالحسن شیرازی، محمد جعفر کامبوزیا، حسن شکریان، امیر حسین میرزائیان، رحمت الله خدادای، محمد مشهدی آقایی، علیرضا امینی، عیدی علیجانی، رضا مشحون، علیرضا آهی، محمود عبداللهی، علی فولادی، رحیم پناهیها)، انجمن مفاخر معماری ایران (به ویژه آقای مهندس قهاری و سرکار خانم مهندس منصوری ) ، موسسه لغت نامه دهخدا ( به ویژه آقایان دکتر افخمی و دکتر شهبازی)، خانه موسیقی ایران ( به ویژه آقایان دکتر محمد سریر، حمیدرضا نوربخش، داوود گنجه ای، حمید رضا عاطفی)، انجمن بازیگران ایران ( به ویژه آقایان: داود رشیدی، علی دهکردی و سرکار خانم سروش)، انجمن کارگردانان ایران (آقای علیرضا رئیسیان)، انجمن آهنگسازان سینمای ایران ( آقای مجید انتظامی) ، انجمن چهره پردازان ( خانم مهین نویدی)، انجمن فیلمنامه نویسان ( آقای فرهاد توحیدی)، تیم اجرایی این کتاب که خالصانه و پر تلاش در جهت به انجام رسانیدن این مهم بسیار توانمند عمل نمودند ( بالاخص : آقایان مهدی زرگری، امین غفاری، فرهام قمصری، نیما شریفی و بانوان: مونا گودرزی، مونا رفیع بخش و مهسا آتش بیز)، همچنین همکاران و دوستانی که ما را در مراحل گوناگون یاری رساندند ( بالاخص آقایان : حمید رضا آذری، سعید کیوانی، بهنام مقصودی، حسین عابدینی و پیمان رفعت نیا ) و در نهایت از خانواده بزرگوارم که با توجه به مسئولیت سنگین فرایند تدوین و تولید این کتاب، طی پنج سال گذشته همواره بنده را  از حمایتهای بی دریغ خود بهره مند ساختند، نهایت تشکر و قدردانی را دارم.

در پایان،  سخنی نیست جز ابراز  احترام و افتخار بر همه ایرانیان و میهن عزیزمان ایران؛

*احمد لرستانی پژوهشگر و نویسنده کتاب نام آوران ایران زمین