گله‌ها و هشدارهای یک تعزیه‌خوان
یک تعزیه‌خوان قدیمی با انتقاد از اینکه پس از گذشت سال‌ها مکانی جایگزین
تکیه دولت نشده است، گفت: برایم سوال است اگر فضای تئاترشهر را هم در
اختیار ما قرار نمی‌دادند، باید در کجا تعزیه اجرا می‌شد؟!
علاءالدین
قاسمی در گفت‌وگویی با ایسنا با اشاره به مشکلاتی که بر سر اجرای تعزیه
قرار دارد بیان کرد: تکیه برای تعزیه ساخته شده نه چیز دیگری، اما متأسفانه
مسئولان برای حل این مسئله گامی برنمی‌دارند. و با توجه به اینکه در
سال‌های گذشته تکیه دولت وجود داشت و تعزیه در آنجا اجرا می‌شد، اما پس از
خراب شدن، جایگزینی برای آن ایجاد نکرده‌اند. الان به دلیل نداشتن یک سالن
مشخص برای اجرای این هنر ملی مجبور هستیم تعزیه را در سالن‌های تئاتر اجرا
کنیم.
او با اشاره به محوطه تئاترشهر که در اختیار تعزیه‌خوانان
قرار می‌گیرد، ادامه داد: آیا کشور به قدری در وضعیت نابسامانی قرار دارد
که نمی‌تواند جایگاه مشخصی برای تعزیه‌خوان‌هایی که باید در طول سال فعالیت
داشته باشند ایجاد کند؟ خوشبختانه در شهرستان‌ها با حفظ آیین و سنت خود
تعزیه اجرا می‌شود و تقریبا ۹۰ درصد تعزیه‌ها در شهرستان‌ها برگزار می‌شود،
اما در تهران به دلیل نداشتن یک جایگاه مشخص، تعزیه‌ای به صورت رسمی اجرا
نمی‌شود.
قاسمی در ادامه گفت: طرحی ارائه کرده‌ام با عنوان اینکه
تکیه‌ای به عنوان تکیه ولایت به صورت چندمنظوره که بازار آیینی، ابزارآلات
تعزیه و ... داشته باشد برپا شود تا توریست‌ها و نسل جوان بتوانند از این
هنر بهره‌گیری کنند اما متأسفانه هنوز کسی برای اجرای این طرح قدمی
برنداشته است.
این تعزیه‌خوان که ۵۰ سال است در این حرفه فعالیت
می‌کند، افزود: نزدیک به ۳۰ سال از دوره فعالیت خود را برای بهبود وضعیت
تعزیه و اجرای این هنر صرف کردم اما هیچ کدام از این تلاش‌ها به سرانجام
نرسیده است.
او با اشاره به مجتمع مذهبی که در کنار مجموعه تئاترشهر
ساخته شده است، گفت: زمانی که می‌گویند تعزیه اجرا شود باید جایگاهی
داشته باشد که حیواناتی مثل اسب و شتر بتوانند به این مکان وارد شوند.
تعزیه به یک تکیه مانند همان تکیه دولت که در زمان قاجار ۴۰۰ هزار نفر
گنجایش داشت و در محوطه باز برگزار می‌شد، نیازمند است. می‌توان تعزیه را
بهتر از الان اجرا کرد؛ اما متأسفانه زمانی که دولت حمایتی نمی‌کند و
بودجه‌ای برای این هنر در اختیار قرار نمی‌دهد چه باید کرد؟
قاسمی
ادامه داد: ما نیازمند فضایی هستیم تا این هنر را به آیندگان و نسل آینده
انتقال دهیم. اگر این هنر با همین شیوه در این مسیر قرار بگیرد بدون شک
نابود خواهد شد همان‌طور که بسیاری معتقدند که اگر علاءالدین قاسمی‌ها
نبودند تاکنون تعزیه مرده بود.
او که در خارج از کشور هم به اجرای
تعزیه پرداخته است، اظهار کرد: زمانی که ۴۰ روز در منهتن تعزیه اجرا
می‌کردم یک سالن مخصوص به من دادند و برایم چادر برپا کردند و هر ابزاری که
نیاز داشتم در اختیارم قرار دادند، در حالی که هیچ کدام از این امکانات در
کشور خودمان در اختیار قرار نمی‌گیرد. زمانی که مردمان خارج از کشور این
هنر ایرانی را تماشا کردند هیچ کدام از آنها باورشان نمی‌شد که کشور ایران
چنین هنر آیینی و سنتی داشته باشد. من در آمریکا، فرانسه و همچنین آلمان با
زنده‌یاد عباس کیارستمی اجرای تعزیه داشتم، اما شرایطی که آنها برای ما
فراهم می‌کردند در کشور خودمان فراهم نیست. باید این حرف‌ها را به چه کسی
گفت؟
علاءالدین قاسمی با اشاره به کمبود تعداد بچه‌خوان‌ها برای جذب
در این هنر اظهار کرد: طبیعی است زمانی که برای این هنر یک مکان مشخص در
نظر گرفته نشده باشد، نسل جوان هم به این هنر جذب نمی‌شود و در چنین
وضعیتی آینده تعزیه رو به فراموشی می‌رود.
او با اشاره به نقش
صداوسیما در گسترش این هنر خاطرنشان کرد: متأسفانه فعالیت صداوسیما برای
توسعه هنر تعزیه به صورت مقطعی است و تنها در ماه‌های محرم و صفر به صورت
موقت به تعزیه می‌پردازد. در سال گذشته به مدت دو ماه روی یک پروژه که
قرار بود تعزیه اجرا کنم و در صداوسیما پخش شود کار کردم، اما زحمات این
دو ماه هم به سرانجام نرسید و مسئولان گفتند که بودجه نداریم. مگر می‌شود؟
پس این پول‌ها صرف چه کاری می‌شود؟
او با در پایان سخنان خود تاکید
کرد: به مدت ۲۰ روز با ناصر تقوایی تعزیه‌ای را برای یونسکو فرستادیم و همه
سختی‌ها را به جان خریدیم تا این هنر به ثبت ملی برسد، اما اکنون که به
ثبت رسیده چه کسی متولی آن است؟ مگر میراث فرهنگی متولی نیست؟ پس بودجه‌ای
که برای این هنر در اختیار قرار می گیرد کجاست؟