معرفی کتاب «ملاحظاتی بر آینده مهاجرت»

کتاب «ملاحظاتی بر آینده مهاجرت» در سال 1395 از سوی اداره نشر وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران منتشر گردیده است.

نگارنده در مقدمه کتاب اظهار می‌دارد، در مقاطعی، تغییرات سیاسی بزرگی در اروپا رخ داده که تحمل پیامدهایش برای نظام اجتماعی موجود مشکل بوده است، اما توانایی سازمان بین‌المللی توسعه سیاست‌های مهاجرتی در فهم واقعیت‌های پیچیده مهاجرتی و رویکرد همکاری‌جویانه آن، این سازمان را قادر کرده است که نه تنها از دولت‌های عضو در اجرای سیاست‌های مهاجرتی حمایت کند، بلکه در این زمینه نقش رهبری را نیز در حوزه اروپا ایفا کند. مرکز بین‌المللی توسعه سیاست‌های مهاجرتی به تدریج از یک ارگان کوچک به یک سازمان مهاجرتی قدرتمند بین‌المللی تبدیل شده؛ نهادی که اینک توانایی سازماندهی امور موضوع جهانی و مهمی چون مهاجرت را به‌دست آورده است.

اینک در آستانه برگزاری بیستمین سالگرد تأسیس مرکز بین‌المللی توسعه سیاست‌های مهاجرتی، این سؤال مطرح است که چه ویژگی‌هایی مرکز بین‌المللی توسعه سیاست‌های مهاجرتی را از دیگر سیاست‌های مهاجرتی متمایز می‌کند و آن را منحصربه‌فرد نشان می‌دهد.

اولین پاسخی که می‌توان ارائه داد، این است که مرکز بین‌المللی توسعه سیاست‌های مهاجرتی همواره به تعهدات جهانی‌اش برای تلاش در جهت ایجاد یک نظام مهاجرتی پیشرو و آینده‌نگر که زندگی مهاجران در آن با توجه به واقعیت‌های اقتصادی و امنیتی، در چارچوبی حقوق بشری باشد پاییند بوده است.

دومین پاسخی که در قبال سؤال فوق می‌توان ارائه کرد بر رویکرد جامع این سازمان در راستای مشارکت همه طرف‌ها در یافتن راه‌حل‌های مربوط به موضوع مهاجرت تمرکز دارد. جنبه‌ای منحصربه‌فرد در قدرت این سازمان که تحقیقات سیاست‌محور و پیاده‌سازی آنها در عملیات اجرایی را هم‌زمان در بستری انجام می‌دهد که برای مشارکت و تبادل‌نظر اعضا و دولت‌های عضو مناسب است.

بنابراین ما به این نتیجه رسیدیم که بهترین کار ممکن ایجاد شبکه‌ای متشکل از پژوهشگران عالی بین‌المللی (داخلی و خارجی) است و از محققان برای به اشتراک گذاشتن نظرات خویش در ده موضوع مختلف مدد خواستیم. این موضوعات با مقامات دولتی مرتبط با مباحث مهاجرت بررسی، تجربیات سازمان‌ها در آنها ملحوظ و در قالب کتابی تحت عنوان ملاحظاتی بر آینده مهاجرت ارائه شده است.

به اعتقاد نویسنده، مهاجرت تأثیر مهمی بر آینده اقتصاد و توسعه جوامع خواهد داشت و باید هم فرصت‌ها و هم چالش‌ها را در قبال افراد در نظر گرفت؛ فرصت‌ها و چالش‌هایی که همه گروه‌ها اعم از مهاجران، بازماندگان مهاجران و جوامع مهاجرپذیر را در بر می‌گیرد. مهاجرت پدیده‌ای وابسته به مردم است و هرگز نباید جنبه مردمی آن را فراموش کرد. اینک زمان مناسبی برای بررسی دقیق‌تر آینده مهاجرت است و انتظار می‌رود تغییرات جمعیتی و رشد اقتصادی در بازارهای نوظهور به زودی به یک الگوی مهاجرتی کاملاً جدید منجر شود.

این کتاب می‌تواند به واقع‌گرایانه‌تر شدن بحث‌های مربوط به مهاجرت کمک کند، به همه کسانی که در عرصه‌های مختلف مهاجرت فعالیت می‌کنند، اصولی را برای کمک به مهاجران به منظور حرکت به سوی آینده ارائه کند و راهنمایی جهت بهترین استفاده از مزایای مهاجرت قلمداد شود.