بنیانگذار منطق فازی درگذشت

پرفسور لطفی زاده، بنیانگذار منطق فازی، امروز پنجشنبه در سن ۹۶ سالگی در کالیفرنیا درگذشت.

به گزارش صدای ایران از ایسنا، فیروز نادری، دانشمند ایرانی در سازمان فضایی آمریکا (ناسا) این خبر را در صفحه شخصی خود در اینستاگرام اعلام کرده است.

پروفسور لطفی‌زاده، دانش‌آموخته دانشگاه تهران با درجه استاد تمامی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، بازنشسته شد. وی تحصیلات عالی خود را از دانشکده فنی دانشگاه تهران آغاز کرد و در سال ۱۳۲۱ دانش‌آموخته این دانشگاه شد. سپس به آمریکا مهاجرت کرد و در دانشگاه‌های این کشور فوق لیسانس و دکترای خود را کسب کرد و به تدریس پرداخت.

دانشگاه تهران در اسفند سال ۱۳۹۴ به پاس خدمات علمی پروفسور لطفی زاده، به این دانش آموخته پیشین خود دکترای افتخاری اعطا و از سردیس وی رونمایی کرد. از دانشگاه‌های مختلف جهان ده‌ها دکترای افتخاری به پروفسور لطفی زاده اعطا شده است.

لطفعلی عسکرزاده مشهور به لطفی زاده یا لطفی ع زاده، بنیانگذار منطق فازی و استاد دانشگاه برکلی در کالیفرنیا است. وی در سال ۱۲۹۹ شمسی برابر با ۱۹۲۱ میلادی در باکو متولد شد. پدر او یک روزنامه‌نگار ایرانی و مادرش یک پزشک روس بود. او در ۱۰ سالگی همراه با خانواده به خانه پدری مراجعت کرده و در تهران ساکن شد.

لطفی‌زاده تحصیلات متوسطه را در کالج البرز (دبیرستان البرز فعلی) به پایان رساند و با کسب رتبه دوم در کنکور سراسری در رشته برق و الکترونیک دانشگاه تهران پذیرفته شد و در سال ۱۳۲۰ با مدرک لیسانس از آن دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.

وی سپس دوره فوق لیسانس مهندسی برق را در انستیتوی تکنولوژی ماساچوست (MIT) آمریکا شروع کرده و در نهایت در سال ۱۳۲۷، مدرک دکتری خود را از دانشگاه کلمبیا دریافت کرد. پس از آن در همان دانشگاه تحقیقات خود را در زمینه نظریه سیستم‌ها آغاز کرد و سپس در سال ۱۳۳۴ به عنوان پژوهشگر به مرکز مطالعات پیشرفته «پرینستون» دعوت شد.

پروفسور لطفی‌زاده در سال ۱۳۳۵ کار تمام وقت خود را با سمت استادی در دانشکده مهندسی برق دانشگاه «برکلی» آغاز کرد و در فاصله سال‌های 1346-1341 ریاست این دانشکده را برعهده داشت.

تا سال ۱۳۴۳ تحقیقات پروفسور لطفی‌زاده عموما در زمینه تئوری سیستم‌ها و تجزیه و تحلیل تئوری تصمیمات بود. در آن سال، وی تئوری منطق فازی را پایه‌گذاری کرد و سپس در زمینه کاربردهای این تئوری در هوش مصنوعی، زبان‌شناسی، منطق، تئوری تصمیمات، تئوری کنترل، سیستم‌های خبره و شبکه‌های اعصاب به تحقیقات گسترده‌ای پرداخت.

تحقیقات پروفسور لطفی‌زاده در زمینه منطق فازی در بخش‌های گوناگون طراحی نرم‌افزار و سخت‌افزار و محاسبات کامپیوتری بر مبنای کلمات، تئوری شعور کامپیوتر، در درک زبان طبیعی و صنایع سبک و سنگین متمرکز شده بود.

پروفسور لطفی‌زاده به عنوان کاشف و مبتکر «منطق فازی» شهرت جهانی دارد. وی که در جهان علم به «پروفسور زاده» معروف است، طی یک مقاله علمی کلاسیک که در سال ۱۳۴۳ به چاپ رسید، مفهوم مجموعه فازی را که مبتنی بر تئوری تجزیه و تحلیل سیستم‌های پیچیده است، بر اساس زبان طبیعی معرفی کرد.

پس از معرفی تئوری فازی، بیش از ۱۱۱ هزار مقاله علمی توسط دانشمندان جهان درباره منطق فازی و کاربردهای گسترده آن در نشریات علمی منتشر شده و در حدود هزار درخواست ثبت اختراع در این زمینه در ژاپن و سایر کشورهای مختلف جهان به عمل آمده است.

وی موفق به دریافت ۹ مدال علمی شد که 5 مدال به مناسبت‌های گوناگون توسط انستیتوی مهندسی برق و الکترونیک آمریکا و 4 مدال دیگر توسط انستیتو مهندسی مکانیک آمریکا، انجمن علوم مهندسی آمریکا، آکادمی علوم جمهوری چک و انجمن بین‌المللی سیستم‌های هوشمند به وی اهدا شده است.

لطفی‌زاده موفق به دریافت ۱۴ جایزه علمی شد که از آن جمله می‌توان به جایزه اهدایی بنیاد معروف هوندای ژاپن اشاره کرد.

پروفسور لطفی‌زاده، عضو هیات مشورتی مرکز فازی آلمان، عضو هیات مشورتی مرکز تحقیقات فازی دانشگاه تگزاس، عضو کمیته مشورتی مرکز آموزش و تحقیقات سیستم‌های فازی و هوش مصنوعی رومانی، عضو هیات مشورتی موسسه بین‌المللی مطالعات سیستم‌ها، عضو هیات مدیره انجمن بین‌المللی شبکه‌های اعصاب بوده است.

چندی پیش نیز خبر درگذشت پرفسور لطفی زاده به نقل از سایت دانشگاه تهران در محافل رسانه ای منتشر شد که البته با تکذیب اطرافیان وی، عذرخواهی دانشگاه تهران را به دلیل انتشار این خبر در پی داشت.

صدای ایران این ضایعه بزرگ را به جامعه علمی کشور و خانواده ایشان تسلیت می‌گوید.