تحلیل رویترز از علت تمدید مذاکرات
خبرگزاری رویترز گزارش داد: به نظر میآید قدرتهای جهانی پیشرفتهای کمی برای اطمینان یافتن از صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران در مذاکرات به دست آوردهاند از این رو مذاکرات را برای کاهش نگرانیهایشان تمدید کردهاند.
مقامات غربی میگویند که در طول سه هفته مذاکرات فشرده میان ایران و گروه 1+5 پیشرفتهایی حاصل شده است که ادامه راهحل دیپلماتیک برای پایان دادن به اختلافات بر سر برنامه هستهای ایران را لازم میکند.
آنها میگویند که مذاکرهکنندگان ایران بیشتر برای کاهش تحریمهایی که به اقتصاد آنها ضربه زده است به دنبال دستیابی به توافق هستند تا اینکه تلاش کنند زمان بیشتری برای پیشرفتهای هستهایشان به دست بیاورند.
یک دیپلمات ارشد غربی پس از آنکه ایران و 1+5 نتوانستند در 20 ژوئیه به توافق نهایی برسند، گفت: من اطمینان دارم که آنها مصمم هستند.
مواضع طرفهای مذاکرهکننده در خصوص یکی از طولانیترین موارد مورد اختلاف یعنی ظرفیت ایران برای تولید سوخت هستهای که میتواند علاوه بر استفادههای غیرنظامی، استفاده نظامی نیز داشته باشد هنوز فاصله زیادی با یکدیگر دارند.
آمریکا و همپیمانان غربیاش شامل انگلیس، فرانسه و آلمان از ایران میخواهند تا برنامه هستهایاش را به میزان زیادی محدود کند این در حالی است که ایران تاکید دارد برنامه هستهایاش ماهیت کاملا صلحآمیز دارد و خواستار کاهش تحریمهای ناعادلانه غرب است.
یک مقام ارشد دولت آمریکا اظهار کرد: ما هنوز راه زیادی در پیش داریم.
ظرفیت غنیسازی ایران به اصلیترین مورد اختلاف در موضوعات مورد بحث در مذاکرات هستهای ایران بدین معنی که چه مدت زمان لازم است تا ایران بتواند اورانیوم کافی برای ساخت یک سلاح هستهای را تولید کند، تبدیل شده است.
ایران همواره گفته است که غنیسازی را تنها برای تامین سوخت نیروگاههای برق هستهایاش انجام میدهد.
برخی کارشناسان ادعا میکنند زمان گریز هستهای ایران کمتر از دو ماه است اما واشنگتن میخواهد که این مدت زمان را تا یک سال افزایش دهد.
رابرت اینهورن، یک مقام سابق دولت آمریکا اظهار کرد: میان طرفهای مذاکرهکننده بر سر آینده برنامه غنیسازی تهران یک شکاف عمیق وجود دارد.
بر اساس این گزارش، کشورهای غربی همچنین مدعیاند ایران میخواهد این سلاح واقعی را بسازد و سپس آن را روی یک موشک بالستیک سوار کند که بسیار خطرناک خواهد بود اما به دست آوردن اورانیوم مناسب برای ساخت یک سلاح هستهای به عنوان یک چالش بسیار بزرگ و زمانبر برای هر دولتی محسوب میشود که به دنبال سلاح هستهای است.
برخی کارشناسان میگویند که زمان فرضی گریز هستهای ایران تغییری در نتیجه اقدام اخیر گروه 1+5 برای محدود کردن برنامه هستهای ایران ایجاد نخواهد کرد.
ایران و گروه 1+5 آخر هفته گذشته تصمیم گرفتند که مذاکرات را تا چهار ماه دیگر تمدید کنند که بر اساس آن ایران متعهد شده است تا اواخر ماه نوامبر بخش دیگری از ذخیره اورانیوم غنی شده تا سطح 20 درصد را از حالت اکسید به سوخت مورد نیاز برای راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کند.
یک مقام ارشد دولتی در این باره گفت: این اقدام استفاده از این سوخت را برای غنیسازی در سطوح بالاتر که میتواند برای یک سلاح هستهای مورد استفاده قرار گیرد بسیار سختتر خواهد کرد.
ایران همچنین قرار است سه تن از اورانیوم غنی شده خود را به اورانیوم طبیعی تبدیل کند.
به گزارش ایسنا، غرب مدعی است که این سه تن اورانیوم در سطح دو درصد غنیسازی شده است اما ایران میگوید که این میزان اورانیوم زیر یک درصد است.
بر اساس گزارش رویترز، این اقدامات علاوه بر گامهایی است که ایران پیش از این در توافق اولیه ژنو که در نوامبر سال گذشته به دست آمد تاکنون برداشته است. ایران طبق این توافق غنیسازی 20 درصد را به حالت تعلیق در آورده است.
اولی هاینونن یک بازرس سابق سازمان ملل گفت که ایران پس از پایان تمدید چهار ماهه مذاکرات هستهای هنوز 7.5 تن اورانیوم غنی شده در سطح حدود 3.5 درصد دارد که برای تامین سوخت نیروگاههای برق هستهای مناسب است.
کارشناسان مدعیاند که این اورانیوم در صورت غنیسازی در سطح مناسب برای ساخت سلاح هستهای برای تولید 5 یا 6 بمب کافی خواهد بود.
این کارشناس هستهای معتقد است: با توجه به ذخایر اورانیوم و تعداد سانتریفیوژهای ایران، زمان فنی گریز هستهای ایران که بیشتر از سوی جان کری وزیر امور خارجه آمریکا دو ماه اعلام شده بود تغییر نخواهد کرد.
دیوید آلبرایت، کارشناس آمریکایی ضمن استقبال از گامهای جدید ایران در مذاکرات هستهای، گفت که آنها تاثیری روی سناریوهای نظری گریز هستهای ندارند.
موسسه علوم و امنیت بینالملل آلبرایت در ماه ژوئن مدعی شد: ایران میتواند طی سه ماه یا کمتر مواد مورد نیاز برای یک بمب هستهای را به دست آورد که شش برابر آن چیزی است که کارشناسان ایرانی تعیین کرده بودند.
اما محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران با رد این ادعا، گفت که موسسات کوچک اما قدرتمند به شکل غیرمنطقی این ایده را که ایران میتواند مواد کافی برای ساخت یک بمب را در طول چند ماه تولید کند پیش بردهاند.
ایران میگوید که ظرفیت کنونی سانتریفیوژهایش را برای تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه هستهایاش لازم دارد و حتی خواستار افزایش آن است اما آمریکا و کشورهای غربی از ایران میخواهند که تعداد سانتریفیوژهایش را به تنها چند هزار تا کاهش دهد.
این در حالی است که برخی کارشناسان با ایران موافقند که راههایی برای اطمینان حاصل یافتن از اینکه یک کشور به دنبال تولید سلاح هستهای نیست شامل دسترسیهای منظم به تاسیسات غنیسازی توسط بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی وجود دارد.
سرپرست یک موسسه امنیتی در آمریکا متذکر شد: مساله تعداد بازرسان است نه تعداد سانتریفیوژها که میتواند این نظریه گریز هستهای ایران برای ساخت یک بمب را از بین ببرد.
منبع: ایسنا
نظر شما