عملکرد آموزش و پرورش در سالی که گذشت

عاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه یکی از دستاوردهای ما در دولت یازدهم اثبات جایگاه علمی دانش‌آموزان در جامعه بود گفت: بارقه‌های امیدی ایجاد شده تا فرزندان ما از کودکی وارد عرصه علم و نوآوری شوند و رشد علمی کشور شتاب بگیرد.

علی زرافشان به مروری بر عملکرد وزارت آموزش و پرورش در سال 95 پرداخت و اظهار کرد: سال گذشته برای آموزش و پرورش فراز و فرودهایی به همراه داشت که مهمترین آنها تغییر وزیر آموزش و پرورش بود.

وی افزود: با توجه به نظر دولت، دکتر فانی پس از سه سال و چندماه تلاش، جای خود را به دکتر دانش آشتیانی داد. سیاست دولت تحرک در بخش فرهنگی کشور بود و به همین خاطر  تغییرات در همین حوزه رخ دادند و وزرای ارشاد و ورزش و جوانان هم تغییر کردند.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه علت تغییر وزیر آموزش و پرورش حاکم شدن فضای جدید بر آموزش و پرورش بود اظهار کرد: اگرچه این تغییر در زمانی رخ داد که مباحث مهمی اعم از بودجه 96 و برنامه ششم در مجلس در حال پیگیری بود و لایحه برنامه به کمیسیون تلفیق رفته بود، البته خوشبختانه معاون پارلمانی وزیر آموزش و پرورش هم تغییر کرد و دکتر نجفی ـ که از نیروهای قدیمی و باسابقه آموزش و پرورش بود ـ به جهت ارتباط با نمایندگان و کمیسیون های مختلف مجلس بسیار تاثیرگذار خواهند بود و چشم انداز خوبی در برنامه ششم برای آموزش و پرورش داریم. 

زرافشان به بودجه بندی سال 96 برای وزارت آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت:  هر ساله 107 تا 110 درصد تخصیص بودجه در این وزارتخانه داشتیم. علاوه بر بودجه جاری مصوب، دولت و مجلس برای رتبه بندی و پرداخت مطالبات هم بودجه مستقلی درنظر گرفتند و بخشی از معوقات اعم از پاداش پایان خدمت پرداخت شد. 

وی با بیان اینکه از دستاوردهای خوب کمک نمایندگان مجلس، احیای ردیف بودجه ای برای تخریب و بازسازی مدارس غیرایمن است عنوان کرد:  احیای این ردیف کمک می کند در طول برنامه ششم 30 درصد باقی مانده مدارس را هم مقاوم سازی و نوسازی کنیم.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه سال گذشته اقدامات موفقیت آمیزی داشتیم که پروژه مهر از این جمله است گفت: علی رغم خروج زیاد نیرو از آموزش و پرورش طی چند سال اخیر و جبران بخشی از این کسری ها از طریق دریافت ردیف استخدامی و جذب دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان، در آغاز سال تحصیلی با مشکلی مواجه نشدیم وبرنامه ریزی استان ها برای ساماندهی نیروهای انسانی خوب بود.

زرافشان در ادامه با بیان اینکه سال گذشته در حوزه مسائل پژوهشی دانش آموزان هم توفیقات خوبی داشتیم افزود: توسعه پژوهش سراها، برگزاری جشنواره ها که محل شناسایی دانش آموزان برتر هستند و حمایت های بیرونی ایجاد شده قابل توجه بود و علاوه بر معاونت علمی ریاست جمهوری که در سه سال گذشته در تجهیز منابع، آموزش منابع انسانی و حمایت از دانش آموزان برتر کمکهای خوبی کردند شاهد رشد مشارکتها از سوی دیگر نهادها نیز بودیم.

وی افزود: در همین راستا تفاهم نامه ای با صندوق حمایت از استعدادهای برتر داریم که قبلا بیشتر از دانشجویان برتر حمایت می کرد. همچنین اقدام خوب شناسایی و تربیت دانش آموزان کارآفرین را از سه سال گذشته کلید زدیم که از پایش دانش آموزان شروع شد و به تربیت مربی و آموزش استعدادهای برتر و در نهایت ایجاد بازارچه های کسب و کار دانش آموزی رسید. در اساسنامه بنیاد نخبگان حمایت از کارآفرینان مطرح شده و ما جلساتی با آنها داریم و در حال تعریف چارچوبی هستیم که دانش آموزان کارآفرین نوآور که ایده های کارآفرینی نوآورانه‌ای دارند مورد حمایت بنیاد قرار بگیرند.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه یکی از دستاوردهای ما در دولت یازدهم اثبات جایگاه علمی دانش آموزان در جامعه بود گفت: بارقه‌های امیدی ایجاد شده تا فرزندان ما از کودکی وارد عرصه علم و نوآوری شوند رشد علمی کشور شتاب بگیرد. لذا یکی از اتفاقات خوب سال های قبل همین موضوع رشد علمی بود و اکنون در حوزه نانو به سمت تجاری سازی حرکت می کنیم. اخیرا رایزنی هایی انجام شده که نانو جزو المپیادهای کشوری قرار بگیرد و برای برگزاری المپیاد بین المللی هم خودمان میزبان باشیم که پیگیری های اجرایی آن در حال انجام است.

زرافشان با اشاره به اینکه در سال 95 ساختار شش- سه- سه به پایه دهم رسید که یک به هم ریختگی و تجدید سازمان را در پی داشت عنوان کرد: وقتی پایه دهم حذف شد 50 هزار معلم مازاد بوجود آمد که ساعت تدریس نداشتند و از آن سو 34 هزار کسری معلم در پایه نهم داشتیم. چه باید می کردیم؟ ناچار بودیم نیروهای موجود را ساماندهی کنیم و بخشی از معلمان مازاد دوره دوم متوسطه را به دوره اول متوسطه و دوره ابتدایی منتقل کنیم که بر حسب امتیازات اینکار انجام شد. معلمانی که به دوره ابتدایی رفتند اغلب معلمان جوان و پرانرژی ما بودند. سعی کردیم در میان راهکارهای موجود بهترین را انتخاب کنیم.

وی ادامه داد: همچنین باید کتاب های جدید دوره دهم، تالیف و چاپ می شد و معلمان تحت آموزش قرار می گرفتند و برای استقرار پایه دهم کار بزرگی در تابستان سال گذشته انجام شد.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه سال گذشته یک مساله چالشی در آموزش و پرورش داشتیم که هدایت تحصیلی بود عنوان کرد: هدایت تحصیلی به چند دلیل به یک موضوع چالشی تبدیل شد. در سال های گذشته تنها 30 درصد دانش آموزان در اثر هدایت تحصیلی جابجایی مدرسه داشتند و گروهی بودند که عمدتا برای تحصیل در رشته فنی و حرفه ای و کاردانش یا مدرسه معارف از مدرسه محل تحصیل خود جدا می شدند و در واقع ما باید برای یک جمعیت 30 درصدی تدابیر خاصی اتخاذ می کردیم. همچنین با توجه به اینکه سطح نمرات پایین تر بود قدرت تمیز بیشتری داشتیم و هدایت تحصیلی متکی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان بود و مشکل جدی در این خصوص نداشتیم.

زرافشان ادامه داد: انتقال هدایت تحصیلی به پایه نهم و آشنا نبودن اولیاء، دانش آموزان و مدیران مدارس دوره اول متوسطه با این روند جدید هم وجود داشت و بعد از 22 سال هدایت تحصیلی به دوره راهنمایی برگشت و مشاوران که قبلا همه به دوره دوم متوسطه رفته بودند به دوره اول برگشتند. از سوی دیگر آیین نامه جدید ارزشیابی و هدایت تحصیلی تدوین شد که در ادامه ارزشیابی توصیفی دوره اول دیده شده بود و با این موضوع مواجه بودیم که فاصله میان نمره ها کم شده و قدرت تمیز بر حسب نمرات مشکل تر شده بود.

وی افزود: در نهایت سال گذشته چالش‌های هدایت تحصیلی طی جلساتی احصاء و بررسی و در نهایت قرار بر این شد سعی کنیم ظرفیت حداکثری را برای انتخاب دانش آموزان فراهم کنیم تا اگر دانش آموزی قصد ورود به رشته‌ای داشت بتوانیم به تقاضای او پاسخ دهیم.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در توضیح ایجاد "ظرفیت حداکثری" گفت: نرخ پوشش ما در فنی و حرفه‌ای و کاردانش 17 درصد است. برخی هنرستان های فنی و حرفه‌ای ما برای رشته‌های پرطرفدار همه ساله آزمون ورودی برگزار می کنند و ما توصیه کردیم اگر این امکان وجود دارد برای سال آینده ظرفیت 17 درصدی را به 19 و یا 20 درصد برسانند تا به تقاضای دانش آموزان بیشتری برای ورود به مراکز فنی و حرفه‌ای پاسخ دهیم.

زرافشان در پاسخ به اینکه آیا در سال گذشته مشکل شما ظرفیت کم هنرستان های فنی بود یا اینکه با مشکل عدم استقبال دانش آموزان برای ورود به این رشته ها مواجه بودید؟ اظهار کرد: قبلا مشکل ما ظرفیت نبود، بلکه به منظور توسعه متوازن، برای هر شاخه و رشته‌ای درصدی تعیین کرده بودیم و هر ساله تفاهمنامه ای با استانها تنظیم می کردیم و برمبنای عملکرد سال قبل استان تعیین می کردیم که اگر به عنوان مثال عملکردش جذب 16 درصدی در فنی و حرفه بوده است در سال جاری آن را به 16.5 برساند.

وی ادامه داد: در واقع ما هدایت تحصیلی را بر مبنای توزیع متوازن مدیریت می کردیم، اما از سال تحصیلی آینده دیگر مدیریت نمی کنیم و با ایجاد ظرفیت آن را به انتخاب دانش آموزان می گذاریم. قبلا حتی اگر ظرفیتی هم وجود داشت  آن ظرفیت در حد همان درصدهای تعیین شده باقی می ماند؛ مگر در استان هایی که متقاضی برای برخی رشته ها بالا بود. به عنوان مثال در یک استان چندسال است متقاضی ورود به رشته تجربی بالا و حدود 63 درصد است و ناچارا ظرفیت ایجاد کردیم اما اینکه امسال ظرفیت حداکثری ایجاد کنیم به معنای آن است که اگر در جایی متقاضی برای ورود به رشته تجربی یا فنی و حرفه‌ای داریم بتوانیم با ایجاد ظرفیت های جدید در حد امکانات به حداکثر درخواست دانش آموزان پاسخ دهیم.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش افزود: در همین راستا اخیرا تفاهم نامه ای با سازمان فنی و حرفه ای امضاء کردیم و بر اساس آن سازمان فنی و حرفه‌ای تعدادی از مراکزشان را که نوبت صبح آنها ظرفیت خالی داشت به ما معرفی کردند تا بتوانیم استفاده کنیم. تفاهم نامه دیگری با سازمان فنی و حرفه‌ای داشتیم و قرار شد برخی مراکز شبانه روزیشان را در اختیار ما بگذارند، لذا سیاست امسال ما با توجه به سیاستهای وزارتخانه توسعه متوازن نیست بلکه پاسخگویی حداکثری است.

زرافشان درباره شمار دانش آموزانی که به علت حجم بالای استقبال، پشت در هنرستان های فنی و حرفه ای و کاردانش می مانند و موفق به ورود به رشته دلخواه خود در این شاخه نمی شوند گفت: در شاخه فنی و حرفه ای تنوع رشته‌ای داریم و بالطبع تنوع رشته ها، تنوع تقاضا را ایجاد می کند.  به عنوان نمونه امسال در پنج استان رشته جدید مگاترونیک را ایجاد کردیم که متقاضی بالایی داشت. در شاخه کاردانش رشته بورس و رشته آسانسور را راه اندازی کردیم که استقبال از آنها هم بالا بود ولی ما توانستیم تنها در حد ظرفیت هنرآموز بپذیریم ولی با سیاست فعلی وزارتخانه سعی می کنیم برای رشته‌های پرمتقاضی ظرفیت جدید  ایجاد کنیم تا بتوانیم پاسخگو  باشیم.