سفر اردوغان به عربستان و تلاش برای تشکیل محور ضدایرانی در منطقه

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه عصر دیروز برای سفری رسمی از بحرین راهی عربستان سعودی شد. او سپس قرار است راهی قطر شود.

پایگاه خبری «اخبار 24» گزارش داد که «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان با حضور در فرودگاه ملک سلمان، از اردوغان شخصا استقبال به عمل آورد. حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین نیز اردوغان را در فرودگاه این کشور بدرقه کرد. همسر رئیس جمهور، مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه- برات آل بایراک، وزیر انرژی و منابع طبیعی- نهاد زیبکچی، وزیر اقتصاد- فکری ایشیک، وزیر دفاع و هاکان فیدان، رئیس سازمان اطلاعات ترکیه وی را در این سفر همراهی می کنند.

به نظر می رسد سه عامل تعیین کننده موجبات تحرک محور عربی- ترکی غربی(آمریکا و انگلیس) در منطقه شده است.  پیروزی محور مقاومت در منطقه، روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و تلاش لندن برای ایفای نقش دوباره در خلیج فارس از عوامل تشکیل ائتلاف احتمالی علیه ایران می باشد.

گفتنی است روابط ترکیه و عربستان سعودی  از چند سال قبل بر سر کودتا و کنار گذاشتن محمد مرسی از سمت ریاست جمهوری مصر تیره شده بود. اما عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان سعودی هفته گذشته در آنکارا گفت: مواضع عربستان سعودی و ترکیه در خصوص سوریه و همچنين آنچه او دخالت‌هاي ايران در منطقه خواند « کاملا یکسان » است.
 
از سوی دیگر به نظر می‌رسد ترامپ در رابطه با ترکیه چرخشی سیاسی در پیش گرفته باشد. رئیس جمهوری آمریکا در جریان تماسی تلفنی به همتای ترک خود پیشنهاد همکاری تنگاتنگ داد. رئيس سازمان سیا نیز در اولین سفر کاری خود به ترکیه و عربستان رفته بود.

 در این راستا نیروهای ترکیه همانگونه که رئیس جمهور اردوغان در کنفرانس مطبوعاتی در فرودگاه آتاتورک آنکارا کمی پیش از عزیمت اعلام کرد؛ در آستانه به دست گرفتن کنترل شهر الباب سوریه هستند و پیش بینی می شود روابط ترکیه و دولت رئیس جمهور آمریکا دونالد ترامپ در ماه های آینده به علت توافق دو طرف درباره برپایی مناطق امن در سوریه بهبود یابد.    اردوغان در بحرین تاکید کرد بعد از پایان عملیات نظامی در «الباب» و آزادسازی «الرقه» - پایتخت خودخوانده داعش در سوریه - منطقه امن مذکور را به مساحت 5000 کیلومتر مربع ایجاد خواهد کرد.

 ترکیه قبلا اعلام کرده است، ترامپ و اردوغان بر سر اقدام مشترک در راستای آزادسازی رقه و الباب، شهرهای تحت کنترل داعش در سوریه، نیز گفت‌وگو کرده‌اند.

روابط آمریکا دو ترکیه  در دوران باراک اوباما به سردی و تنش گراییده بود. ترکیه به آمریکا فشار می‌آورد که فتح‌الله گولن، روحانی مخالف اردوغان را تحویل ترکیه دهد. ایالات متحده تاکنون این خواست را برآورده نکرده است.

گفته مي‌شود آمريكا قصد دارد كه تركيه وارد ائتلاف عربي تحت رهبري عربستان براي عمليات در سوريه و عراق شود. عبدالباری عطوئان تحلیل گر عرب در این باره در رای الیوم نوشته است:     اردوغان به خوبی می داند که ترامپ می خواهد محورعربی را احیا کند و ائتلافی سنی در منطقه برای مواجهه با ایران شیعه ایجاد کند به همین دلیل به سرعت بار سفر به کشورهای حاشیه خلیج فارس که محور این ائتلاف خواهند بود، بست. البته این نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب  بر مسائل اقتصادی نیز در سفر اردوغان تاکید می کند چرا که برای نجات اقتصاد ترکیه که با بحران های بی سابقه ای رو به رو است که آن را در لبه پرتگاه قرار می دهد بهره گیری از کمک کشورهای عربی تا حدی می تواند کمک کننده باشد.

واکنش ایران
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز در برنامه «من طهران» شبکه العالم، در خصوص مواضع عربستان و امارات علیه ایران و تندتر شدن مواضع برخی کشورهعای دیگر علیه ایران اظهار داشت: اگر فرض را بر این بگیریم که با آمدن ترامپ و شعارهایی که مطرح کرده، این دو کشور (امارات و عربستان) یا کشورهای دیگر، مواضع خود را نسبت به ایران تندتر کرده و یا سیاست دیگری را پیشه کرده اند، فکر می کنم باید به آن ها توصیه کرد که دچار چنین خطای تاریخی نشوند، چون به هر حال زمان درحال گذار و گذر هست و تحولات سریع اتفاق می افتد و نمی شود آینده را خیلی پیش بینی کرد و وضعیت و قدرت و جایگاه ایران در منطقه کاملا روشن هست و بهتر هست که آنها با واقعیت های منطقه و واقعیت ایران در منطقه، سیاست های خود را تنظیم کنند، زیرا همسایگان هم هستند و کشورهای همسایه هستند و سرنوشت خود را به شعارهایی که دیگرانی از نقاط دوردست مطرح می کنند، گره نزنند و درآینده هم خیلی مشخص نیست که آن مواضع واقعا پایدار بماند یا نماند.

لازم به ذکر است قرار است رییس‌جمهوری کشورمان برای سفری یک روزه و به دعوت رسمی پادشاه عمان و امیر کویت، روز چهارشنبه (۲۷ بهمن ماه) به این کشورها سفر می‌کند.  بررسی راهکارهای توسعه هر چه بیشتر روابط دوجانبه در بخش های دولتی و خصوصی و همچنین بررسی مسائل منطقه‌ای از مهمترین محورهای سفر روحانی به کشورهای عمان و کویت است. روحانی شامگاه چهارشنبه به میهن اسلامی باز خواهد گشت.