شبکه‌های اجتماعی که محدودیت سنی دارند

به گزارش صدای ایران، تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که بسیاری از شبکه های اجتماعی و نرم افزارها محدودیت سنی برای استفاده افراد دارند؟

اخبار حوزه فناوری تمامی ندارد هرچه می گذرد این دهکده جهانی کوچک تر می شود و راه های ارتباطی اش کوتاه تر، هرچند که راه کوتاه می شود اما خطرات این مسیر کوتاه اگر مراقب نباشیم گریبان ما را خواهد گرفت. گویا در امان ماندن از این آسیب های مجازی تنها دغدغه تعداد معدودی از کشورها نیست و کشورهای تولیدکننده فناوری های روز، خود بیشتر در تکاپو هستند تا از آسیب تولیداتشان در امان باشد و برای استفاده از این ابزار الکترونیک و پیشرفته قوانین متعدد و سختی را وضع کرده اند. در ویدئوهای مختلف از مسئولان رده بالای کشورهای سفارش دهنده برای تولید ابزارهای الکترونیک با نرم افزارها و اپلیکیشین های فراوان و جذابشان شنیده ایم که اینها را برای حضور در کشورهای دیگر ساخته اند!

همه گیری استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی و تحت وب و سرگرمی بی حساب و کتاب ایجاد شده حاصل حضور در این شبکه ها بسیاری از کشورها را بر آن داشته تا اینترنت را با چارچوب های خاصی در اختیار گروه های سنی مختلف قرار دهند و حدودی را برای استفاد تعیین کنند، حتی محدودیت های سنی برای ایجاد حساب کاربری در برخی شبکه های اجتماعی قرار داده اند.

با اجازه وارد شوید

سایت linneyville گزارشی را منتشر کرده که در آن محدوده سنی برای دارندگان حساب کاربری در شبکه های اجتماعی و برخی برنامه های کاربردی مشخص شده است. بر اساس این طبقه بندی افرادی که مرز سنی 13 سال را گذرانده اند می توانند از شبکه های اجتماعی و برنامه های کاربردی همچون Twitter، Facebook، Instagram، Pinterest، Google+، Tumblr، Reddit، Snapchat، Secret استفاده کنند.

همچنین افراد زیر 14 سال اجازه استفاده از Linkedln و افراد کمتر از 16 سال مجوز حضور در شبکه اجتماعی WhatsApp را ندارند! این گزارش برای رده سنی کمتر از 17 سال استفاده از Vine ،Tinder را ممنوع اعلام کرده و گفته است که افراد زیر 18 سال نیز نمی توانند از برنامه Path استفاده کنند. این گزارش به برنامه هایی اشاره داشت که کودک، جوان و نوجوان با اجازه پدر و مادر خود می تواند از آن بهره ببرند، این برنامه ها شامل YouTube، WeChat، Keek، Kik، Foursquare، Flickr هستند.

مرزبندی سنی که کودکان را محدود می کند

مرز بندی استفاده از این شبکه ها به طور قطع بر اساس کاربرد آنها برای سنین مختلف بوده و میزان دسترسی افراد به صفحات متنوع و امکاناتی که در اختیار کاربر می گذارند نیز ملاکی برای تعیین حدود سنی ورود به شبکه های اجتماعی بوده است. هر چند که بر اساس کنوانسیون حقوق کودک افرادی که سن آنها کمتر از 18 سال است کودک شمرده می شوند اما هر کشوری بر اساس فرهنگ خود افراد را در سنین مختلف رده بندی کرده اما علم روانشناسی نیز بر اساس تحقیقات متعدد و بررسی ابعاد روحی و روانی کودکان در سنین مختلف افراد کمتر از 12 سال را کودک می داند.

اگر ملاک ورود به شبکه های اجتماعی برای سنین مختلف محدوده سنی باشند که روانشناسان به آن معتقدند شبکه های یاده شده در پاراگراف های بالا می تواند در دسترس افراد بالای 12 سال قرار گیرد اما اگر ملاک را کنوانسیون حقوق کودک قرار دهیم بسیاری از شبکه های اجتماعی مطرح از محدوده استفاده از این دسته افراد باید خارج شود. این موضوع باید تاکید شود که روانشناسان استفاده از ابزار الکترونیک و اینترنت را برای افراد بالای 12 سال مجاز اعلام کرده اند اما شرط استفاده برای این گروه سنی مدیریت و آگاهی لازم برای حضور است و فرد نباید در این فضا شناور و رها شده باشد.

آمریکا، آلمان، استرالیا، کانادا، روسیه، چین و بسیاری دیگر از کشورها برای رده های سنی مختلف به خصوص کودک و نوجوان قوانین متعددی را برای حضور در شبکه های اجتماعی دارند اما شمار زیادی از کشورهای مصرف کننده از این قوانین بی بهره اند و این در حالی است که ابزار الکترونیک و شبکه های اجتماعی اساسا از برخی از این کشورها ظهور کرده و به سایر نقاط جهان نفوذ کرده است.

در قوانین آن سوی دنیا جایی که مغز جهان را دارد و تمامی اطلاعات اینترنتی جهان در آن به ثبت می رسد صریحا اعلام شده است که اگر کودک در موقعیت های مجازی قرار گیرد و خانواده نسبت به هشدارها بی اهمیت باشند آنها مجرم شناخته خواهند شد و والدین موظف هستند استفاده کودک از فضای مجازی را کنترل کنند و نسبت به نوع استفاده فرزندشان از این فضا به مقامات قضایی پاسخگو باشند، حتی در قوانین آمده است اگر کودکی در اثر استفاده از این فضا دچار آسیب شود دادگاه حق سلب حضانت کودک را از خانواده اش دارد!

قوانین امریکا چه می گوید

آمریکا در سال 1998 قانونی با عنوان COPA (قانون حفاظت از کودکان بر خط) را به تصویب رساند که در آن به صیانت از کودکان زیر 13 سال از عوارض سوء استفاده از اینترنت از جمله فعالیت سایت های مستهجن پرداخته شده است و دو سال بعد نیز در این کشور قانونی به تصویب می رسد که به موجب آن همه مدارس و کتابخانه هایی که اینترنت استفاده می کنند موظف شدند برخی سایت های مضر برای گروه سنی کودک و نوجوان را فیلتر کرده و بر روی تمامی کامپیوترها ابزار فیلترینگ قرار دهند.

آسیب های جسمی و روحی کودکان در اثر استفاده از ابزار الکترونیک و حضور در شبکه های اجتماعی در گزارش های قبلی مطرح شده است از آسیب به ستون فقرات گرفته تا آسیب های چشمی، تنبلی ذهن و آسیب های بهداشت روانی، و باید توجه داشت که با روش های متعدد تربیتی می توان کودک را از این فضا دور نگه داشت و یا کنترل شده وی را به این فضا سپرد.

کشور ما نیز از جمله کشورهایی است که از قوانین داخلی حضور افراد در رده سنی کودک و نوجوان در حوزه مجازی بی بهره مانده و در قوانین سایبری سال 88 ماده و تبصره ای در خصوص حمایت از اطفال و پیشگیری از جرم وجود ندارد، قوانین مطرح شده در این گزارش با هدف چرایی نبود قانون در حوزه صیانت از کودک در کشور مطرح شده است که چرا کشورهای های پیشرفته که خود به وجود آورنده ابزار و تجهیزات و شبکه های ارتباطی هستند از قوانین سختی پیروی می کنند اما دیگر کشورها که این ابزار بر آنها به نوعی تحمیل شده است در این فضا رها شده اند.

گفته می شود 65 درصد از مصرف کنندگان اینترنت در ایران از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند و نه تنها به گواه اخبار بلکه به گواه آنچه در اطرافمان رخ می دهد شاهد هستیم که کودکان ما که هنوز به سنین حضور در مدرسه هم نرسیده اند با بازی های رایانه ای سرگرمند و کودکان زیر 12 سال نیز به راحتی و بدون هیچ نظارتی از همان ابزار و شبکه ها و اینترنتی استفاده می کنند که والدینشان از آن بهره می برند.

محدود نبودن شرایط استفاده از اینترنت در ایران با توجه به مولفه های سن، جنسیت، نوع استفاده، تحصیلات و ... و همچنین ارائه بسته های اینترنتی مختلف با شرایط خاص همانند اینترنت شبانه و نبودن دو نوع نظارت در سطح کشوری و خانواده تهدیدات جدی را متوجه گروه سنی کودک و نوجوان کرده است، آسیب هایی که همسو با سرعت پیشرفت این حوزه نمایان می شود.

و در پایان؛

به راستی چرا عزمی جدی برای تدوین قوانین کارآمد در حوزه مجازی وجود ندارد؟ چرا قوانین صیانت از حقوق کودک در حوزه مجازی نداریم؟ مزیت فرهنگی ارائه بسته های اینترنتی به افراد کم سن و سال به خصوص بسته های شبانه چیست؟ مسئولان پاسخ دهند.