۳۰ سانحه مرگبار، بدون یک استعفا!
به گزارش صدای ایران، این روزها که برخورد دو قطار در حوالی سمنان، به دلیل خطای نیروی انسانی، سوژه سیاسی‌بازی و تخریب دولت شده، شاید بد نباشد یادآوری کرد که در دولت گذشته مردم شاهد ۱۸ سانحه مرگبار ریلی بودند که در هیچ‌یک از آن هیچ مدیری حاضر به کناره‌گیری نشد.
در روزنامه «ایران» آمده است: مدیرعامل شرکت راه‌آهن و معاون وزیر راه و شهرسازی در پی وقوع سانحه ریلی ایستگاه هفت‌خوان شاهرود استعفای خود را تسلیم وزیر راه و شهرسازی کرد و آخوندی هم استعفای پورسیدآقایی را پذیرفت، این اتفاق جدیدی بود که تاکنون مردم ایران شاهد آن نبودند چنانکه در دو دولت گذشته که اوج سوانح هوایی، ریلی و جاده‌ای بود، هیچ‌یک از مدیران تن به استعفا ندادند و در نهایت هم «حمید بهبهانی» وزیر وقت راه و ترابری با استیضاح نمایندگان مجلس کنار گذاشته شد.
به گزارش ایلنا، سیستم ATC که پیشرفته‌ترین سیستم‌های کنترل هوشمند قطار در حوزه ریلی است، با دخالت نابجا و اشتباه نیروی انسانی از کار می‌افتد و قطار سمنان به حرکت در می‌آید. هر چند ۶ثانیه قبل از برخورد دو قطار، لکوموتیوران قطار سمنان ترمز می‌کند اما به دلیل سراشیبی مسیر نمی‌تواند از برخورد دو قطار جلوگیری کند. مردم ایران تاکنون شاهد این سطح از عذرخواهی از سوی مدیران و مسئولان کشور نبودند چنانکه در دو دولت گذشته که اوج سوانح ریلی، هوایی و جاده‌ای بود هیچ یک از مدیران خم به ابرو نیاوردند و حتی بهبهانی، وزیر وقت راه و ترابری که پس از سقوط بویینگ ایران ایر و کشته شدن ۷۸ نفر از مسافران این پرواز، کارش به استیضاح کشید، حتی در جلسه استیضاح خود حضور نیافت! حال اینکه شب گذشته یکی از کارآمد‌ترین نیروهای وزارت راه و شهرسازی که تاکنون طرح‌های ریلی متعددی را به سرانجام رسانده است، با پذیرش تقصیر‌ها از سمت خود کنارکشید و این در حالی بود که خطای عامل انسانی در این سانحه ریلی مسلم است.
سوانح مرگبار در دولت قبل و برخورد سیاسی با حوادث ملی
اما غوغاسالارانی که حتی در غم و اندوه مردم هم به دنبال منافع سیاسی و جناحی هستند با نادیده گرفتن این اقدام و تصمیم وزارت راه و شهرسازی هنوز هم نمک بر زخم می‌پاشند. حال اینکه گویا آمار این سوانح در دولت‌های نهم و دهم را فراموش کرده‌اند که با توجه به حجم بالای کشته‌ها و از دست دادن هموطنان هیچ یک از مدیران حاضر به ترک مسند ریاست نشدند.
بر اساس آمار شرکت راه‌آهن طی هفت سال از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۱ در بخش حمل و نقل ریلی ۵۴ سانحه رخ داده است که ۳۶ مورد از این سوانح مربوط به سوانح درجه یک؛ یعنی سوانحی هستند که در آنها قطار توقف یا تأخیر داشته است و در ۱۸ مورد حوادث منجر به خسارات جانی شده است. آمارسوانح مربوط به دو سال ۱۳۸۸ و ۱۳۹۱ حاکی است که درسال ۸۸ میزان مجروح‌ها و جانباختگان ۷ کشته و ۶۳ زخمی و در سال ۱۳۹۱ این آمار ۴کشته و ۱۲ زخمی بوده است. پس با احتساب میانگین تعداد سوانح در هر سال، ۸ سانحه، در سال می‌شود. طبق این آمار در دولت گذشته مردم شاهد ۱۸ سانحه مرگبار ریلی بودند که در هیچ‌یک از آن هیچ مدیری حاضر به کناره‌گیری نشد.
عمق فاجعه در سوانح هوایی
اما عمق فاجعه را می‌توان در سوانح هوایی دید. پانزدهم آذر ۱۳۸۴ یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ ارتش ایران که حاوی خبرنگاران و پرسنل ارتش بود، روی منطقه‌ای مسکونی در تهران سقوط کرد که بیش از ۱۱۰ کشته برجای گذاشت. ششم آذر ۱۳۸۵ یک فروند هواپیمای آنتونوف ۷۴ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فرودگاه مهرآباد سقوط کرد. در این حادثه ۳۶ نفر کشته و ۲ نفر زخمی شدند. دهم شهریور ۱۳۸۵ سقوط هواپیمای توپولوف-۱۵۴ شرکت ایران ایرتور در فرودگاه مشهد. این هواپیما در مسیر بندرعباس-مشهد با ۱۴۸ مسافر در حال حرکت بود. در این حادثه ۲۸ نفر کشته و ۵۰ نفر زخمی شدند. دوازدهم دی ۱۳۸۶ یک فروند هواپیمای فوکر ۱۰۰ شرکت ایران ایر هنگام برخاستن از باند فرودگاه مهرآباد دچار حادثه شد. بیست و هفتم بهمن ۱۳۸۷ هواپیمای مسافربری ایران ۱۴۰ در حوالی فرودگاه شاهین شهر اصفهان سقوط کرد و تمامی پنج سرنشین هواپیما جان باختند. سوم شهریور ۱۳۸۷ هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ ایرانی در اجاره شرکت هواپیمایی آیتک ایر قرقیزستان با ۹۰ مسافر سقوط کرد که ۷۰ نفر از آنان جان باختند.
چهارم بهمن ۱۳۸۸ یک فروند توپولف تی یو-۱۵۴ با ۱۵۷ مسافر پس از فرود روی باند فرودگاه مشهد آتش گرفت. در اثر این حادثه داخل هواپیما به کل سوخته و بال سمت راست و دم و چرخ هواپیما جدا شدند و ۴۲ نفر از مسافران به بیمارستان منتقل شدند.
سیستم کنترل اتوماتیک، مقصر نبود
۷شهریور ماه سال‌جاری بود که مدیرعامل مستعفی راه‌آهن در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت: تمام شبکه راه‌آهن به سیستم کنترل اتوماتیک ATC تجهیز شده است. ۱۱۳ ایستگاه به این سیستم مجهز شده است و ۱۰۲ ایستگاه تا پایان سال مجهز خواهد شد. سیستم ATC به‌عنوان پیش نیاز تضمین ایمنی قطارهای متوالی در محدوده مابین دو ایستگاه در نظر گرفته می‌شود.در ایستگاه هفت خوان نیز این سیستم نصب شده بود.لذا در شرایطی که قطار تبریز –مشهد به دلیل افت فشار ترمز در ۵ کیلومتری ایستگاه هفت خوان متوقف می‌شود، سیستم «ای تی سی» دو تراک قبل از خود را قرمز می‌کند.در ۶ کیلومتری آن قطار بعدی که از سمنان راهی مشهد بوده می‌ایستد.با آنکه تمام علائم نشان می‌داد که قطار پشت سر نباید حرکت کند اما اپراتور ایستگاه شاهرود به سیستم ای تی سی اعتماد نکرد و به لکوموتیوران دستور حرکت داد.لذا این سیستم خاموش شد و قطار به حرکت خود ادامه داد و در نهایت ۴۶ نفر از هموطنان به خاطر اهمال اپراتور فوت کردند. از حدود ۸ ماه پیش دولت یازدهم برای آنکه از سوانح ریلی بکاهد بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان برای سیستم ای تی سی هزینه کرد.این سیستم که توانایی کنترل سرعت و ایمنی تمام قطارها را داشت به علت سهل‌انگاری اپراتور زیر سؤال رفته است.برخی‌ها می‌گویند این سیستم ناکارآمد است و نتوانسته مانع این سانحه شود اما بررسی‌های کمیته سوانح و مکالمه‌هایی که بین اپراتور و لکوموتیوران صورت گرفته نشان می‌دهد که به صورت دستی این سیستم خاموش شده و قطار به راه افتاده است. با توجه به به‌روز‌رسانی دستگاه‌ها و تجهیز خطوط ریلی به سیستم ای تی سی که ایران جزو ۸ کشور تولید‌کننده آن است تربیت نیروی انسانی نباید مورد غفلت قرار گیرد.اگر نیروی انسانی به این علائم توجه کرده بود اکنون وضعیت بدین شکل نبود.گفته می‌شود درصد خطا در این سیستم کمتر از یک صدم درصد است. لذا آشنایی جزئی با کارکرد آن قطعاً چنین اتفاقی را باعث نمی‌شد.
دوم مرداد ۱۳۸۸ پرواز شماره ۱۵۲۵ هواپیمایی آریا تور که از تهران به سمت مشهد حرکت می‌کرد در نتیجه باز نشدن چرخ جلو و همچنین اشکال در چرخ‌های عقب در هنگام فرود از باند خارج شد و به دیوار فرودگاه برخورد کرد. در این حادثه حداقل ۱۷ نفر (۳مسافر و ۱۴ خدمه پرواز) کشته و ۲۰نفر نیز مجروح شدند.
بیست و چهارم تیر ۱۳۸۸ یک فروند هواپیمای مسافربری از نوع توپولف تی یو-۱۵۴ متعلق به شرکت هواپیمایی کاسپین که راهی ارمنستان بود دقایقی پس از بلند شدن از فرودگاه امام خمینی تهران در ۱۲ کیلومتری جنوب قزوین بین منطقه فارسیان و جنت‌آباد در بخش مرکزی قزوین سقوط کرد که منجر به کشته شدن تمامی ۱۶۸ نفر سرنشین (مسافر و خدمه) این هواپیما شد.
نوزدهم دی ماه ۱۳۸۹یک فروند بوئینگ ۷۲۷ متعلق به شرکت ایران ایر که از تهران به سمت ارومیه در حرکت بود حدود ساعت ۱۹:۴۵ در نزدیکی ارومیه سقوط کرد و ۷۸ نفر از ۱۰۵ مسافر و خدمه آن کشته شدند.
در دولت‌های نهم و دهم مردم ایران شاهد ۱۲ سانحه هوایی مرگبار بودند که تعداد کشته‌های این سوانح به چند صد نفر رسید اما در طول ۸ سال هیچ مدیری از این مجموعه حاضر به استعفا و برکناری نشد که هیچ؛ بلکه بهبهانی هم حتی در جلسه استیضاح خود برای جوابگویی به عملکرد ناوگان هوایی پس از سقوط بوئینگ ایران ایر در سال ۸۹ حضور نیافت و عملاً پاسخگو نبود.
مدیران در آن زمان حتی برای عذرخواهی از مردم هم واژه کم می‌آوردند!