پایان باز ِ پرونده پزشکی آقای کارگردان

عباس کیارستمی، چهره جهانی سینمای ایران در اوایل فروردین ماه امسال به علت بیماری در بیمارستان بستری شد. خبر سرطان دستگاه گوارش کیارستمی سریعاً در رسانه‌ها پخش شد و طی دوران بستری آن مرحوم چهار بار مورد عمل جراحی قرار گرفت. هر چند خبر سرطان وی در همان روزهای اول تکذیب شد اما دیدن پیکر کیارستمی زیر تیغ جراحی نگرانی هنرمندان را دربرداشت. بعد از گذشت چند ماه و ترخیص و بستری مجدد کیارستمی، وی را برای ادامه درمان با آمبولانس هوایی کمپانی MK2 با هزینه تهیه‌ کننده فیلم آخرش که هرگز ساخته نشد، راهی فرانسه شد. پس از چند روز خبر مرگ کارگردان طعم گیلاس به علت لخته‌ شدن خون و در پی آن سکته مغزی منتشر شد و جامعه هنری را سیاهپوش کرد.

مسعود قادی، مدیر کل پزشکی قانونی استان تهران، هجدهم آبان ماه درباره پرونده مرحوم کیارستمی به ایسنا گفته بود: «به تازگی به کمیسیون پزشکی قانونی استان تهران آمده و پرونده‌ای در این خصوص با اخذ توضیحات شاکی و متشاکی و گرفتن مستندات بالینی تشکیل شده است. در اسرع وقت نسبت به اعلام نتیجه اقدام خواهد شد. البته باید توجه داشت که این موضوع نیازمند انجام اقدامات کارشناسی است.»

بیش از چهار ماه از درگذشت عباس کیارستمی می‌گذرد. بیش از چهار ماه است که مسئولان کشوری و در صدر آنها وزارت بهداشت قول داده است تا فرآیند پرونده پزشکی کیارستمی را مشخص کند؛ اتفاقی که بعد از گذشت بیش از یک فصل هنوز سرنوشت نامعلومی دارد. وزیر بهداشت در آخرین اظهارات خود گفت: «در این پرونده فقط من، بهمن کیارستمی و آقای صمدیان می‌دانیم که چه اتفاقی رخ داده و مخالفت موکد من با اعزام به فرانسه بارها مطرح شد.»

در سال‌های اخیر واژه «قصور پزشکی» بارها در محافل مختلف روی زبان‌ها آمده و در این بین مشکلاتی را که برای بیماران به وجود آمده تا اعتراض‌های زیادی که در ارتباط با قصور پزشکی مطرح شده است، بارها و بارها در رسانه‌ها منتشر شده است. این بحث چه از طرف بیماران و همراهانشان و چه از طرف جامعه پزشکی واکنش‌های زیادی را به همراه داشته؛ تا جایی که مرگ چهره برجسته‌ای چون عباس کیارستمی باعث شد تا حساسیت‌ها در پرونده‌های پزشکی رنگ دیگری به خود بگیرد. در چند ماه اخیر کمپین‌ها و گروه‌های مختلفی در شبکه‌های اجتماعی ساخته شد و آگاه‌سازی‌های زیادی نیز در این باره صورت گرفته است تا بیماران از حقوق اولیه خود در مراکز پزشکی آگاه شوند.

سیدحسن هاشمی، وزیر بهداشت در ارتباط با هجمه‌ای که به جامعه پزشکی در چند ماه اخیر وارد شده است، در گفته‌های خود واکنش نشان داده و در استان بوشهر گفت: «نباید علیه جامعه پزشکی حاشیه‌سازی و فضاسازی شود؛ چرا که پزشکان سرمایه اجتماعی هستند و در صورتی که این سرمایه از بین برود، جامعه و مردم آسیب می‌بینند.»

وی ادامه داد: «هاله در صنوف دیگر بیشتر از پزشکی است. هیچ فردی نمی‌تواند به یک قاضی یا وکیل هجوم ببرد اما می‌بینیم که هجمه‌های گسترده در فضاهای مجازی علیه جامعه پزشکی و پرستاری انجام می‌شود. قصور پزشکی در همه کشورهای دنیا وجود دارد و اگر در دادگاه، قصور پزشکی به اثبات برسد، دستگاه قضایی باید با آن برخورد کند.»

حساسیت ها در پرونده عباس کیارستمی بعد از گذشت بیش از چهار ماه همچنان ادامه دارد و یکی از سوالات متداول پرسیده شده از مسئولان وزارت بهداشت و نظام پزشکی پیگیری‌های مربوط به این پرونده است. این موضوع نشان از حساسیت بالای جامعه در خصوص این پرونده دارد که همچنان مردم و رسانه‌ها در بی‌خبری به سر می‌برند.

هر چند سیدحسن‌ هاشمی اشکال در قانون را در نحوه برخورد با متخلف مطرح می‌کند اما باید پرسید این کتمان خبری از نتایج پرونده پزشکی کیارستمی خود تا چه حد در تخریب وجهه جامعه پزشکی نقش دارد؟

در تاریخ ۱۲ مهر امسال برای اولین بار مشروح حکم پرونده پزشکی کیارستمی منتشر شد و در آن اعلام شده است که پزشک معالج به سه ماه محرومیت از مطب در محل ارتکاب تخلف محکوم شده است.

در متن این حکم آمده است: «با توجه به کیفرخواست دادسرا و تحقیقات به عمل آمده از کادر درمانی، ملاحظه مدارک و سوابق بالینی متوفی، ملاحظه پرونده پزشکی کارشناسی سازمان نظام پزشکی و مدافعات غیر موجه و غیر موثر متشکی عنه و نظریه کتبی عضو محقق و سایر قراین و امارات موجود در پرونده نظام پزشکی، تخلف صنفی و حرفه‌ای متشکی عنه نامبرده به لحاظ تاخیر در اقدام به عمل جراحی مرحله دوم علیرغم وجود شواهد کلینیکی و پارا کلینیکی دال بر خونریزی بیمار که این تاخیر منتهی به بروز عوارض بعدی گردیده نیز وجود مغایرت در شرح عمل و اظهارات شفاهی پزشک معالج، عدم درج نتیجه ویزیت بیمار و سیر بیماری به طور روزانه در پرونده بالینی، ترک بیمار با وجود عوارض ایجاد شده و رفتن به مسافرت که از مصادیق قصور پزشکی تلقی می‌گردد، محرز و مسلم بوده و با انطباق تخلف انتظامی نامبرده با ماده ٣ و بند "ث" ذیل ماده ٣٧ آیین‌نامه انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرفه‌های پزشکی و وابسته و به استناد بند "د" ذیل تبصره ١ ماده ٢٨ قانون تشکیل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران مصوب ١٣٨٣/١/٢۵ حکم به محکومیت نامبرده به سه ماه محرومیت از مطب در محل ارتکاب تخلف صادر و اعلام می‌دارد. رای صادره ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض و تجدید نظر در هیات تجدیدنظر انتظامی نظام پزشکی استان تهران است.»

در ادامه انتشار این حکم اعتراضات زیادی مبنی بر رای صادره در فضای مجازی منتشر شد. حکمی که سیدحسن هاشمی آن را در نوع قانون بیان می‌کند. وی در اظهارات اخیر خود گفته بود: «اگر فردی تخلفی کرده نباید از آن چشم‌پوشی کرد و نگفته‌ایم که اگر پزشک، وکیل، قاضی و ... تخلفی کرد با او برخورد نشود اما اگر رای قاضی، وکیل و افراد مختلف با هم متفاوت است من نباید جواب آن را بدهم. اگر قانون اشکال دارد قوه قضاییه آن را اصلاح کند.»

در این بین پیام تلگرامی بهمن کیارستمی، فرزند آن مرحوم که در پاسخ به وزیر بهداشت منتشر شد، خبر از عاقبت نامشخص پرونده پزشکی کارگردان بزرگ ایرانی می‌دهد؛ موضوعی که عبارت «قصور پزشکی» را همچنان در صدر مطالب مربوط به دنیای پزشکی در نگاه مردم زنده نگه داشته است.»