عربستان مشوق ترامپ برای لغو توافق هسته ای است

در شرایطی که دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا ممکن است به دنبال بازبینی و مذاکره دوباره در برجام باشد، وی تحریم‌های جدید و فشار آوردن بر ایران را در اولویت کارهای خود قرار خواهد داد.

 اما این روند در اروپا و آسیا برعکس خواهد بود. در این دو قاره، تمرکز همه بر شکستن و نه ایجاد موانع جدید بر سر تجارت و همکاری با ایران است. دشوار می‌توان تصور کرد که بدون اینکه ایران تخلفی در اجرای برجام داشته باشد، جهان به خواهد از این کشور روی برگرداند.

در چند ماه آینده که به دلیل انتقال دولت فرآیندهای سیاسی با رکود مواجه می‌شوند، کنگره ممکن است تحریم‌هایی علیه ایران تصویب کند، که از جمله شامل حال افراد و کشورهایی که برنامه موشکی ایران را حمایت می‌کنند، شوند. کمیته مقررات کنگره به دنبال توصیب قانونی است که فروش هواپیماهای مسافربری بوئینگ به ایران را مسدود  و تبادلات مالی مربوط به توافق هسته‌ای را غیر قانونی می‌کند.

این طرح‌ها نشانه تلاش‌های سازمان‌دهی شده‌ایست که دولت آینده ترامپ و کنگره تحت کنترل جمهوریخواهان توسط آن می‌خواهند ایران را برای بازنگری در توافق هسته‌ای تحت فشار قرار دهند و علیه این کشور تحریم‌های جدیدی تصویب کنند. این چیزی است که ترامپ در طی دوران تبلیغات انتخاباتی‌اش قول آن را داده بود. به گزارش واشنگتن پست، حتی اگر هیلاری کلینتون برنده انتخابات ریاست جمهوری شده بود به نظر می‌رسید در مورد تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران اتفاق نظر وجود داشت.

تا زمانیکه آژانس بین المللی انرژی اتمی تخلفی از طرف ایران گزارش نکند، مشخص نخواهد بود که دولت ترامپ بتواند مذاکره دوباره توافق هسته‌ای را عملی کند. فردریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز ۹ نوامبر در گفتگو با سی ان ان اعلام کرد که برجام "توافقی دوطرفه بین ایران و ایالات متحده نیست. ...توافقی چند جانبه‌است که همه ما بر سر آن مذاکره کرده‌‌ایم….و در قالب یک قطعنامه شورای امنیت -در واقع بیش از یک قطعنامه- عملی شده‌است."

بعلاوه، روسیه و چین نیز مانند اتحادیه اروپا توافق هسته‌ای با ایران را امضاء کرده‌اند. آنها همین الان در انتظار شروع تجارت با ایران هستند. ممنوع کردن فروش بوئینگ به ایران ضرری بزرگ برای این شرکت آمریکایی و منفعتی بزرگ برای شرکت اروپایی ایرباس خواهد بود.

با این وجود ممکن است عربستان سعودی از فشار آوردن دولت ترامپ به ایران استقبال کند و حتی مشوق آن باشد. پادشاهی سعودی در درگیری‌های منطقه‌ای با ایران ناموفق بوده و فاقد "ابزارها و ملزومات لازم برای مقابله با قدرتی که ایران در طی سالیان بدست آورده‌است. عربستان سعودی نیروهایی مانند ایران ندارد. عربستان سعودی شخصی مانند قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسدارن، با سال‌ها تجربه در عملیات های استراتژیک ندارد. سعودی‌ها نیروهای اطلاعاتی خوبی دارند ولی نیروهایشان مانند سپاه پاسداران کارکشته و آماده به نبرد نیستند. ریاض به صورت سنتی برای اعمال قدرت از توانانی مالی‌اش برای حمایت از نیروهای مورد نظرش استفاده کرده‌است. با سقوط قیمت نفت، چنین اقدامی سخت‌تر خواهد بود.