جزئیات تخلفات برخی بانک‌ها برای جذب مشتری
ساماندهی نرخ سود سپرده و تسهیلات بانکی درحالی به فاصله کمی از یکدیگر انجام شد که با وجود اعمال نرخ‌های جدید سود سپرده در سیستم بانکی، هنوز بخشنامه جدید نرخ سود تسهیلات به بانک ها نرسیده و اجرایی نشده است.
در حالی که در اواخر سال گذشته رقابت مخربی در بین بانک‌ها برای پرداخت نرخ سود بانکی به منظور جذب سپرده بیشتر شکل گرفت در نهایت با توافق بین بانک ها و تایید بانک مرکزی نرخ سود بانکی ساماندهی شد و کاهش یافت و از 13 اردیبهشت ماه سال جاری نرخ های جدید سود سپرده لازم الاجرا شد.
اما در پی کاهش نرخ سود سپرده به 10 تا 22 درصد، برخی بانک های خصوصی و دولتی نرخ های خود را کاهش داده اما به اذعان مقامات بانک مرکزی برخی هر چند محدود به این توافق عمل نکردند.
این در حالی است که معاون نظارتی بانک مرکزی با اعلام اینکه نرخ های سود تفاهمی کاملا دقیق در تمامی بانک ها به ویژه بانکهای خصوص اجرا می شود تاکید کرد که حدود 98 درصد بانک ها نرخ های جدید را اعمال می کنند.
تهرانفر یادآور شد که معمولا یک تا دو درصد از بانک‌ها به سود نرخ‌های جدید سپرده‌های بانکی پایبند نبوده و آن را اجرا نمی کنند.
همچنین سیف - رییس کل بانک مرکزی - با تایید اجرایی شدن نرخ سود سپرده تفاهمی عنوان کرد که بیش از 90 درصد بانک‌ها به این موضوع پایبند هستند.
بر این اساس بانک مرکزی طی نامه‌ای به بانکهای دولتی، غیردولتی ، مؤسسات اعتباری ضمن تاکید بر پرهیز از رقابت ناسالم و مخرب برای جذب سپرده خواستار پایبندی به توافقات و تصمیمات مشترک مدیران‌عامل شبکه بانکی کشور در مورد نرخ سود سپرده‌ها شد.
بانک مرکزی تذکر داد که مدیران و مسئولان شبکه بانکی کشور نباید در مورد ارائه طرح‌ها و محصولاتی که ظاهرا منطبق با نرخ‌های مورد توافق بوده، اما به نحوی طراحی شده که نرخ سود مؤثر آن فراتر از نرخ‌های جدید است اقدام کنند.
دور زدن بند ارائه هر‌گونه طرح سپرده‌پذیری با سررسید بیشتر از یک‌سال ممنوع
اما در یکی دیگر از بندهای این درخواست بانک مرکزی یادآوری شده بود که بانک‌ها و مؤسسات اعتباری باید از ارائه هر‌گونه طرح سپرده‌پذیری با سررسید بیشتر از یک‌سال امتناع کنند.
این در حالی است که با توجه به گذشت حدود 50 روز از ابلاغ و اجرایی شدن نرخ های جدید سود سپرده، مراجعه به حدود 10 بانک خصوصی و دولتی نشان داد که نرخ های جدید طبق توافق در حال اجراست.
بنا بر این گزارش، تمامی بانک های مورد مراجعه اعم از خصوصی و دولتی در مورد چگونگی سپرده گذاری و نرخ های مربوط به آن عنوان می کردند که حداقل سود سپرده 10 درصد و حداکثر 22 درصد است. بر این اساس بانک های خصوصی و دولتی برای سپرده‌های کوتاه مدت کمتر از سه ماه 10 درصد، بین سه تا شش ماه 14 درصد، بین 9 تا 12 ماه 18 درصد و در نهایت یک تا پنج ساله 22 درصد سود پرداخت می کنند.
اما در مورد تاکید دیگر بانک مرکزی نسبت به امتناع از ارائه هر‌گونه طرح سپرده‌پذیری با سررسید بیشتر از یک‌سال نیز بررسی از بانک‌ها نشان داد که اغلب پذیرش سپرده گذاری از سوی آن ها حداکثر یک ساله و با نرخ 22 درصد است و در صورت تمایل مشتری در پایان یک سال تمدید می شود.
در عین حال تعداد محدودی از بانک‌ها عنوان کردند که در صورت تمایل مشتری حساب سپرده پنج ساله نیز باز خواهد شد اما نرخ سود تا زمانی که تغییری در نرخ های جدید ایجاد نشود در سال های بعد نیز همان 22 درصد سالانه خواهد بود.
نرخ سود تسهیلات هنوز به بانک ها نیامده است
اما با توجه به اینکه به دنبال کاهش نرخ سود بانکی، بانک مرکزی برای ساماندهی نرخ سود تسهیلات نیز اقدام کرده و شورای پول واعتبارنرخ سود تسهیلات عقود مبادله ای را تا 22 درصد مصوب کرد، اما اکنون با گذشت بیش از 10 روز از این مصوبه هنوز بانک‌ها اطلاعی در این مورد نداشته و بخشنامه‌ای دریافت نکرده اند.
این در حالی است که رییس کل بانک مرکزی به فاصله کمتر از یک روز از تصویب نرخ سود جدید تسهیلات اعلام کرد که این نرخ بعد از تصویب شورای پول و اعتبار قابل ابلاغ و اجراست.
در عین حال با وجود اعلام مقامات بانک مرکزی مبنی بر ابلاغ نرخ 22 درصدی سود تسهیلات، شعب بانک‌ها اعم از دولتی و خصوصی از ابلاغ چنین بخشنامه‌ای اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند.