تولید 94 درصد زعفران دنیا در ایران

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های گیاهان دارویی گفت: 94درصد زعفران دنیا در ایران کشت می‌شود و تنها رقیب ایران در این زمینه با 800 هزار هکتار است که به دلیل آن که برخی از مواد موثره این گیاه در این کشور ایجاد نمی‌شود از این رو آن کشور کشت این گیاه را متوقف کرده است.

به گزارش صدای ایران، گیاهان دارویی گیاهانی هستند که یک یا برخی از اندام‌های آنها حاوی مادهٔ مؤثره است. بر اساس آمارها در ایران حدود ۸ هزار گونه گیاهی وجود دارد که از این تعداد 2 هزار و ۳۰۰ گونه آن جزء گیاهان معطر و دارویی هستند.

با فرهنگ سازی‌های انجام شده امروز توجه به طب سنتی و گیاهان دارویی افزایش یافته است. به گونه‌ای که محمدحسن عصاره دبیر ستاد توسعه گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی در گفت و گو با ایسنا اعلام می‌کند که در دهه دوم انقلاب تنها 138 قلم داروی گیاهی در فهرست رسمی وزارت بهداشت به ثبت رسیده بود که این تعداد در سال 1391 به 938 قلم دارو رسیده است و این تعداد در این فهرست تا مرداد ماه سال 95 با رشد 100 درصدی به 1713 قلم داروی گیاهی افزایش داشته است.

وی تعداد داروها و فرآورده‌های طب سنتی را از 121 قلم تا پایان سال 91 به 746 تا مرداد 95 قلم دارو دانست و اظهار کرد: بر سهم سرانه مصرف داروهای گیاهی در داروخانه‌ها از 1.5 درصد به 4 درصد رسیده است ضمن آن که سطح زیر کشت برخی از گیاهان دارویی در 4 سال اخیر از جمله زعفران، خانواده نعنائیان و چتریان، زرشک و گل محمدی از 128 هزار هکتار با بیش از 40 درصد رشد به 181 هزار هکتار افزایش یافته است.

عصاره با بیان این که در گذشته صادرات در این حوزه به صورت خام فروشی گیاهان دارویی بوده است،‌ یادآور شد: بر اساس آمارها قبل از انقلاب میزان صادرات مواد خام گیاهان دارویی بسته به شرایط خشکسالی و ترسالی متفاوت بوده به گونه‌ای که در برخی از سال‌ها 70 تا 80 و در برخی از سال‌ها تا ۱۸۰ میلیون دلار صادرات داشته‌ایم ولی با توجه به سیاست‌های اتخاذ شده در حال حاضر این میزان به کمتر از ۸۰ میلیون دلار است.

وی دلیل این امر را جلوگیری از خام فروشی در گیاهان دارویی و اعمال قوانین در زمینه محدودیت برداشت از گیاهان اندمیک زیست بوم کشور ذکر کرد و ادامه داد: با اجرای قوانین مربوط به محدودیت‌ در برداشت گیاهان دارویی در حال انقراض کشور در حال حاضر به میزان 100 هزار هکتار کاهش برداشت از گیاهان در حال انقراض داشته‌ایم و این عدد بر اساس اسناد بالا دستی باید به 800 هزار هکتار برسد.

به گفته وی  صادرات گیاه شیرین‌بیان به صورت خام فروشی بوده است که برداشت آن ممنوع اعلام شد و بر اساس برآورده‌ها تاکنون ۳۵ تا ۴۰ میلیون دلار صادرات فرآورده‌های شیرین‌بیان داشته‌ایم.

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی ادامه داد: ایران پنجمین کشور در حوزه صادرات گیاهان دارویی است که بعد از کشورهای چین، هندوستان، کره و ترکیه قرار دارد.

توسعه کشت سلطان گیاهان دارویی

دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی زعفران را سلطان گیاهان دارویی کشور توصیف کرد و یادآور شد: با توجه به این که این گیاه،‌ یک گیاه کم آب‎بر است از این رو اقدام به توسعه کشت زعفران در کشور کردیم به گونه‌ای که سطح زیر کشت این گیاه از 77 هزار و 300 هکتار در سال 91 به 96 هزار هکتار در سال 94 رسیده است.

عصاره با تاکید بر ضرورت توسعه کمی و کیفی کشت گیاه زعفران، خاطر نشان کرد: ما در سال‌های اخیر برای اولین بار توانستیم برخی از فرآورده‌های زعفران را به میزان 8 میلیون دلار صادر کنیم.

به گفته وی 94 درصد زعفران دنیا در ایران کشت می‌شود و در گذشته اسپانیا با 800 هزار هکتار اقدام به کشت این محصول کرده بود ولی به دلیل آن که برخی از مواد موثره این گیاه در اسپانیا ایجاد نشده بود از این رو کشت این گیاه را متوقف کرد.

عصاره یادآور شد: از این دارو ماده موثره داروی آلزایمر استخراج می‌شود.

افزایش ظرفیت تولید انواع داروهای گیاهی در کشور

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های گیاهان دارویی و طب سنتی با اشاره به افزایش ظرفیت رسمی انواع داروهای انسانی، دامی افزود: ظرفیت اسمی این داروها که با منشا گیاهی و به صورت  قرص، کِرم، شربت و کپسول بوده از 300 میلیون در سال 92 به 570 میلیون عدد در سال 94 رسیده است علاوه بر آن ظرفیت اسمی تولید انواع اسانس و عصاره گیاهی از 122 هزار تن در سال 92 به میزان 183 هزار تن در 183 واحد تولیدی و صنعتی در سال 94 افزایش یافته است.

عصاره با تاکید بر این که برآوردهای انجام شده  ۳۸ تا ۴۰ میلیون دلار در چند سال گذشته اسانس و عرقیات گل‌محمدی صادر شده است، اظهار کرد: ایران رتبه اول جهانی در کشت گل‌محمدی را در اختیار دارد.

وی با بیان این که ایران سالانه ۲۰ هزار هکتار تولید گل‌محمدی دارد، گفت: بعد از ایران بلغارستان دومین کشور پرورش دهنده گل محمدی با 2 هزار هکتار گل‌محمدی است ولی این کشور بیشتر در زمینه روی اسانس سرمایه‌گذاری می‌کند ولی ما بر روی تولیدات سنتی گلاب متمرکز شدیم.

لزوم توجه به ظرفیت‌های گیاهان دارویی کشور

این فعال حوزه گیاهان دارویی و طب سنتی با تاکید بر ضرورت تغییر مسیر از نظام سنتی به سمت نظام صنعتی در حوزه گیاهان دارویی، اظهار کرد: ایران دارای ظرفیت‌های زیادی در زمینه گیاهان دارویی است به گونه‎‌ای که کشور رتبه اول در تولید انار را دارد و با توجه به وجود ماده موثره با ارزش در پوست انار، پیش‌بینی می‌شود در آینده پوست انار ارزش افزوده بالایی پیدا کند از این رو باید در این زمینه سرمایه‌گذاری شود.

وی انجیر دیم استان فارس را از دیگر ظرفیت‌های کشور نام برد و افزود: اگر قرار است صادرات دانش بنیان داشته باشیم، مسیر آن از اقتصاد مقاومتی است از این رو باید اقدام به تولید محصولات با ارزش اقتصادی بالا تولید کنیم.

به منظور عرضه دستاوردهای محققان کشور در این زمینه سومین نمایشگاه و جشنواره گیاهان دارویی و طب سنتی از امروز  دوشنبه 15 شهریورماه آغاز می‌شود و تا روز پنج‌شنبه 18 شهریورماه در مصلا امام خمینی(ره) ادامه دارد.