ارزیابی آمریکایی از تانک ایرانی "کرار"

"رابرت بکهاوسن" روزنامه نگار آمریکایی طی گزارشی در پایگاه تحلیلی "نشنال اینترست" به بررسی و ارزیابی "تانک کرار" به عنوان دستاورد نظامی ایران در تولید ادوات نظامی و جنگی پرداخته است.

 بکهاوسن در گزارش خود آورده است: در ماه مارس سردار حسين دهقان وزير دفاع ايران اعلام کرد که تانک جديد ساخت ايران به نام تانک کرار  يکي از پيشرفته ترين انواع تانکها در جهان به شمار مي رود. وي گفت اين تانکها صد در صد ساخت ايران هستند و حتي از برخي جهات بر تانکهاي T-90 برتري دارند.  سپس در آگوست بود که تانکي بسيار شبيه مختصات تانکهاي T90-MS  ساخت روسيه ، در تلويزيون ايران به نمايش در آمد. اين تانک در حالي که پرچم سه رنگ سبز و سفيد و قرمز ايران بر روي آن کشيده شده بود به حرکت در آمد.

البته نتيجه گيري درباره مختصات تانک جديد ايراني تنها با استناد به تصاوير تلويزيوني کاري غير ممکن است. آيا واقعا اين تانک کرار است؟‌ شايد کرار نام ايراني براي تانکهاي T-90-MS روسي است؛ نسخه اي بهينه سازي شده از تانکهاي T-72 روسي که در داخل ايران توليد شده اند. يا شايد ويژگي هايي کاملا متفاوت داشته باشد.

تانکهاي T-90 روسي يک ماشين جنگي مدرن محسوب مي شوند که به راحتي مي توانندجاي بهترين تانکها را در ارتش هاي سراسر جهان بگيرند. در حقيقت اين تانکها ترکيبي از دو مدل تانک T-72  با T-80  هستند.

به چند دليل T-90  را مي توان ترکيبي از اين دو تانک دانست. این نوع تانک ها همچنين از نوعي سامانه فعال محافظتي برخوردارند که به منظور مقابله با سلاح هاي ضد تانک طراحي شده است. اين تانکها امتحان خود را در ميادين نبرد پس داده اند. در ماه فوريه يک فروند موشک ضد تانک TOW ساخت آمريکا که در جنگ سوريه از سوي شورشيان به سمت يک تانک T-90  ارتش سوريه شليک شده بود به آن اصابت کرد، ولي ظاهرا به تانک آسيب چنداني نرسيد.

تانکي که به تازگی در تلويزيون ايران به نمايش در آمد، مشخصا با تانک T-90 شباهت هايي دارد که از جمله آنها مي توان به برجک تانک، زره دنده هايي که موتور را پوشانده و برخي مشخصات ديگر اشاره کرد. ولي برخي تفاوتها نيز در تانک ايراني به چشم مي خورد  مانند اينکه تانک ايراني فاقد بشکه هاي سوخت عقبي است و يک سلاح خودکار بزرگتر بر بالاي آن نصب شده که در مدل  روسی آن وجود ندارد.

در هر حال اينها کمترين مختصاتي است که مي توان از اين فيلم ويديويي با کيفيت پايين درباره اين تانک برداشت کرد. ولي درهر حال اين تانک نسخه اي ايراني است. اينکه تهران آن را از روي نسخه اي طراحي کرده يا از تانکهاي موجود مونتاژ کرده است، اطلاع چنداني در دست نيست.

با اين همه معلوم نيست ايران بتواند درست مانند نمونه T-90  تانکي با همان مشخصات توليد کند و شواهدي وجود ندارد که نشان دهد تهران با روسيه در زمينه دريافت کمک هاي فني در رابطه با تي - نود توافقنامه مجوز ساخت امضا کرده باشد. اگرچه پيشتر مطبوعات ايران از ماه دسامبر به وجود چنين توافقاتي اشاره مي کنند.ايران و روسيه مي توانند به رغم تحريم‌هاي تسليحاتي سازمان ملل، توافقنامه هاي فردي تسليحاتي منعقد کنند. در هر حال مقامات ايراني گزارشهاي انتشار يافته را درباره احتمال خريد يا دريافت کمکهاي فني از شرکت روسي سازنده تانک هاي T-90 تاييد نکرده اند.

سردار احمد رضا پوردستان فرمانده نيروي زميني ايران پيشتر در ماه فوريه اعلام کرده بود ما زماني به خريد تانکهاي روسي علاقمند بوديم، ولي مدتي است که مي توانيم خود در داخل کشور مدلهاي مشابه توليد کنيم و قصد داريم در آينده نزديک اين کار را انجام دهيم.

پوردستان همچنين ادعا کرده بود ايران دانش فني لازم را براي توليد نسل جديدي از تانکهاي رزمي و جنگ افزارهاي پيشرفته نظامي در اختيار دارد.

اما يک احتمال ديگر نيز وجود دارد. تانک کرار از نوع تانک تي - نود نيست ، بلکه تلاشي براي بهينه سازي يکي از تانکهاي موجود ايران از نوع T-72  است به همين علت نيز شباهتهايي با آن دارد. در اين صورت ممکن است اين تانک فاقد ويژگي هاي مهم مانند سلاح هاي ضد موشک و سامانه هاي پيشرفته کنترل آتش مانند تانکهاي T-90 باشد.

البته اينگونه اقدامات از سوي ايران امري نامعمول نيست و تازگي ندارد. مقامات نظامي ايران اغلب در چارچوب اهداف تبليغاتي، درباره توانمندهاي خود اغراق و بزرگنمايي مي کنند. مهندسان ايراني به علت فقدان دسترسي به منابع تحقيقاتي، قطعات و تدارکات از خارج، هر جا که لازم باشد به خلاقيت و نبوغ مهندسي خود تکيه مي کنند تا اين کمبودها و نقصان را جبران کنند.

ايران در ماه آوريل از يک تانک جديد به نام تيام رونمايي کرد . ولي اين تانک در واقع يک نمونه جديد نبود. شاسي تانک تيام از نوعي تانک طراحي شده آمريکايي در دهه 1950 الگو برداري شده بود که در آن زمان به شاه تحويل داده شده بود و  برجک تانک نيز از نوعي از تانکهاي چيني الگوبرداري شده بود.

نوعي ديگري از تانکهاي ايراني به نام تانک ذوالفقار نيز احتمالا ملغمه اي از بخشهاي مختلف تانکهاي M-48 و M-60  و T-72 است که همين آخري بدنه اصلي نيروي تانکي ايران را تشکيل مي دهد.  ايران حتي برخي از تانکهاي ذوالفقار خود را شبيه تانکهاي آمريکايي آبرامز در آورده است.

در هر صورت بايد گفت ايران هيچيک از اين تانکهاي ترکيبي ساخت داخل را به تعداد بسيار انبوه توليد نکرده است. آنچه که از دست تهران بر مي آيد اين است که بر مبناي طرح هاي خارجي قديمي تر و در ابعادي به مراتب کوچک،  تعداد محدودي تانک توليد کند. اين بدين معناست که بايد در ادعاي ايران مبني بر اينکه تانکهاي کرار معادل تانکهاي T-90 يا از آن بهتر هستند، شک کرد و براي يافتن سرنخهاي جديد به منظور تعيين منشا اين تانکها بايد منتظر ماند.

شايد نياز به سپري کردن مدت زمان انتظار طولاني نباشد. ايران در ماه سپتامبر  مراسم رژه بزرگ نظامي ويژه سالگرد هفته دفاع مقدس را به مناسبت گراميداشت پايان جنگ ايران و عراق برگزار مي کند . ناظران نظامي در اين زمان از نزديک و با دقت جنگ افزارهاي جديد رونمايي شده ايران را بررسي مي کنند. بايد منتظر ماند و ديد آيا ايران تانکهاي کرار را در اين رژه نظامي به نمايش خواهد گذارد يا خير.