فیلم‌های ماندگار در جدیدترین نمایش رحمانیان
محمد رحمانیان نمایش «ترانه‌های محلی» را از 2 مردادماه در تالار اصلی مجموعه «تئاتر شهر» اجرا می‌کند.
این نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر درباره اجرای تازه‌ترین نمایش‌اش گفت: نمایش «ترانه‌های محلی» نیز در ادامه نمایشنامه قبلی‌ام «ترانه‌های قدیمی» نوشته شده است. همان زمانی که «ترانه‌های قدیمی» را با آقای فردین خلعتبری کار می‌کردیم، ایده اجرای ترانه‌های فولکلور ایرانی را هم مطرح کردیم و برهمین اساس طرح نمایشنامه «ترانه‌های محلی» را نوشتم که تفاوت‌هایی با شکل اپیزودیک «ترانه‌های قدیمی» دارد.
رحمانیان درباره داستان نمایش «ترانه‌های محلی» توضیح داد: یک موسیقیدان ایرانی بعد از سال‌ها زندگی در آمریکا برای پایان‌نامه‌ی دکترایش به ایران می‌آید. پروژه‌ی پایانی‌اش پژوهش بر روی موسیقی فیلم‌هایی است که با حال و هوای بومی ساخته شده است.
به گفته او؛ در اجرای این نمایش موسیقی فیلم‌هایی چون «ناخدا خورشید» (فریدون ناصری/ استان هرمزگان )،«مادیان» (شریف لطفی / استان مازندران)،«بمانی» (محمدرضا درویشی/ استان ایلام )،«داش آکل» (اسفندیار منفردزاده / استان فارس)،«قطعه‌ی ناتمام» (محمدرضا درویشی / استان خراسان )،«شیرسنگی» ( فریدون شهبازیان / استان چهارمحال و بختیاری)،«بدوک»(محمدرضا علیقلی/ استان سیستان و بلوچستان)،«باشو/غریبه‌ی کوچک» (که موسیقی انتخابی دارد/ استان گیلان) و «اتوبوس» (بابک بیات / استان آذربایجان غربی) اجرا می‌شود.
رحمانیان اضافه کرد: پیداست که هر موسیقی مربوط به اقلیمی خاص است و سرگذشت خود را دارد. پنج زن و پنج مرد که قرار است چون شاهدی روایتی از موسیقی این فیلم‌ها داشته باشند، به جای روایت فیلم، روایت خود را از رنج‌ها و دردهایشان می‌گویند. در پایان هر روایت، یک ترانه‌ی محلی پیوندی میان جهان نمایش و جهان موسیقی برقرار می‌کند.
این هنرمند ایرانی که مدتی است در کانادا زندگی می‌کند، نمایش‌اش را با بازی علی عمرانی، مهتاب نصیرپور، علی سرابی، اشکان خطیبی، هومن برق‌نورد، رامین ناصرنصیر، محمدرضا هدایتی، هانا کامکار همراه با سها سناجو، پرستو رحمانیان و مارال بنی‌آدم سه تن از بازیگران گروه تئاتر«ونک» که رحمانیان آن را در کانادا تاسیس کرده به صحنه می‌برد.
قرار است چند بازیگر دیگر نیز به این گروه اضافه شوند.
رحمانیان افزود: در اجرای این نمایش دو هنرمند ترانه سرا یعنی آقای عبدالجبار کاکایی و محمد علی بهمنی، ما را همراهی می‌کنند و برایمان ترانه می‌سرایند.
این کارگردان تئاتر درباره انتخاب ترانه‌ها نیز گفت: ترانه‌ها به انتخاب آقای فردین خلعتبری تنظیم مجدد می‌شوند. در کنار پیانو که ساز اصلی است در هر قسمت سازی افزوده می‌شود؛ مثلاً «نی‌انبان» در بخش مربوط به فیلم «ناخدا خورشید» و استان هرمزگان و یا دوتار خراسانی در قسمت مربوط به استان خراسان و فیلم «قطعه‌ی ناتمام». یا ساز «قیچک» در فیلم «بدوک» و استان سیستان و بلوچستان و «سرنا» در بخش استان چهارمحال و بختیاری و فیلم «شیرسنگی» و ...
به گفته رحمانیان این نمایش از لوکیشن و موسیقی مازندران آغاز می‌شود و با موسیقی «بندر کنگ» به پایان می‌رسد.
همچنین فردین خلعتبری مشاور کارگردان و آهنگساز این نمایش است و در مجموع حدود 8 نوازنده و 12 بازیگر در نمایش حضور دارند که تاکنون حضور علی زند وکیلی به عنوان خواننده و سامان احتشامی به عنوان یکی از نوازندگان این نمایش قطعی شده است.
موسیقی امکان تازه‌ای به من داده است
او که در این نمایش نیز همچنان بر موسیقی تکیه دارد، توضیح داد: تقریبا تمام متن‌هایی که بعد از نمایشنامه «ترانه‌های قدیمی» نوشته‌ام ارتباط مستقیمی با موسیقی دارند و حتی طرح‌های بعدی‌ام هم این ویژگی را دارند، چون موسیقی امکان تازه‌ای به من داده است تا دیدگاه‌های خود را در ارتباط با تئاتر راحت‌تر و صریح‌تر بیان کنم.
نویسنده و کارگردان نمایش‌های«خروس»،«فنز» و «مصاحبه» با اشاره به جایگاه مهم موسیقی در آثار برتولت برشت هنرمند شهیر آلمان یادآور شد: سال‌ها فکر می‌کردم چرا برشت علاقه داشت نام آهنگساز را کنار نام نویسنده بیاورد و این پرسش برایم مطرح بود چرا برای او اهمیت آهنگساز بیشتر از بقیه عوامل مطرح بوده است؟! بعد از تجربه چند موسیقی نمایش مانند «مسافران» و «لیلا» بیشتر به این سمت آمدم و از نمایش «ترانه‌های قدیمی» با تمرکز بیشتری به این موضوع پرداختم.
این هنرمند تئاتر اضافه کرد: در «ترانه‌های محلی» فرم، مضمون و قالب به شدت در حال تکمیل یکدیگر هستند و حذف هر یک، دیگری را دچار مشکل می‌کند.
رحمانیان که نمایش«ترانه‌های محلی» را در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر اجرا می‌کند، اظهار امیدواری کرد:در این تالار بتوانیم به آن شکل ناب موسیقی نمایش برسیم. البته این تالار مشکلات صدا دارد که امیدوارم در بازسازی جدید حتما این مشکل حل شود. البته موسیقی‌ها با صدابرداری انجام می‌شود اما در مورد بقیه مشکلات این تالار، راه‌های عملی را پیدا می‌کنیم، به هر حال امیدوارم با آمدن خانم مقتدی مدیر جدید تئاتر شهر، دغدغه‌های بچه‌های تئاتر بهتر و بیشتر درک شود.
در اجرای نمایش «ترانه‌های محلی»، اشکان خطیبی به عنوان مجری طرح رحمانیان را همراهی می‌کند.
اجرای نمایش «صدام» با مخالفت صریح روبرو شد
رحمانیان که پیش از این قصد داشت نمایش «صدام» را به صحنه بیاورد، درباره سرانجام این نمایش گفت: این اثر با مخالفت صریح مدیر تالار وحدت روبرو شد. شاید سال 94 این نمایش را در تالار وحدت یا تالاری مانند مجموعه نمایشی تهران (خاوران) اجرا کنم، زیرا امکانات مکانیکی بسیاری نیاز دارم.
او درباره دلایل مخالفت با اجرای«صدام» توضیح داد: خودم هم متوجه نشدم چرا «صدام» اجازه اجرا پیدا نکرد، زیرا از هر نظر یکی از اولویت‌های تئاتر امروز است. اگر به گذشته صدام نگاه کنیم، جنایاتی که مرتکب شده با زندگی 70 میلیون ایرانی در ارتباط است و اگر هم به امروز نگاه کنیم، ژنرال‌هایش در ارتباط با «داعش» جنگ خونینی راه انداخته‌اند بنابراین، این نمایش امسال باید اجرا می‌شد.
رحمانیان اظهار تاسف کرد: این فرصت‌سوزی، گناهی نابخشودنی است و شاید دیگر نتوانیم این تعداد بازیگر درجه یک و عوامل فنی و اجرایی را کنار هم بگذاریم. همیشه این پرسش برایم مطرح است که چرا «صدام» سال 93 امکان اجرا پیدا نکرد و خیلی خوشحال می‌شوم که روزی پاسخی به این پرسش داده شود.
این مدرس تئاتر درباره سرنوشت دیگر نمایش‌اش «هامون‌بازها» نیز توضیح داد: تالار وحدت برای اجرای این نمایش زمان نامناسبی در نظر گرفته بود به همین دلیل، این نمایش احتمالا امسال اجرا نخواهد شد.
به گفته محمد رحمانیان، نمایش«ترانه‌های محلی» فعلا به مدت 15 روز اجرا می‌شود، زیرا عوامل اجرایی آن چند پروژه دیگر در دست دارند که اگر بتوانند برنامه‌شان را تغییر بدهند، می‌توان اجرای نمایش را تمدید کرد.
پیش از این قرار بود تالار اصلی «تئاتر شهر» از اواخر خرداد ماه بازسازی شود اما از آنجا که این بازسازی به بعد از جشنواره تئاتر فجر موکول شد، قرار شد نمایش «ترانه‌های محلی» نوشته و کار محمد رحمانیان در این تالار به صحنه برود.