پایان انتظار ۵۰ ساله سامورایی‌ها
سیاست برد–برد یکی از اصلی‌ترین سیاست‌هایی بود که ایران با پیگیری آن در برجام به توافقی تاریخی و مهم دست یافت. سیاستی که به نظر می‌رسد می‌تواند در دیگر حوزه‌های اقتصادی پس از اجرایی شدن توافق هسته‌ای نیز آن را پیگیری کرد و در این بین شاید صنعت هوانوردی یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها موجود بر سر راه ایران باشد.
به گزارش صدای ایران، هرچند نمی‌توان فروش حدود ۲۵۰ فروند هواپیما به ایرلاین‌های ایرانی از سوی دو شرکت بوئینگ و ایرباس را برای این دو غول صنعت هوایی جهان امری کوچک تلقی کرد تا جایی که تنها اجرایی شدن توافق بوئینگ با ایران به عنوان فرصتی برای اشتغال ۱۰۰ هزار نفر در آمریکا تخمین زده می‌شود، اما با توجه به جایگاه تثبیت شده این دو شرکت بزرگ شاید هنوز برخی از مدیران آنها نسبت به ورود به ایران تعلل داشته باشند.
با وجود آنکه هر دو طرف همچنان اعلام می‌کنند مذاکرات‌شان با ایران برای فروش هواپیماهای جدید ادامه دارد و می‌توان انتظار داشت در طول ماه‌های آینده و در صورت رسیدن مجوز لازم از سوی اوفک این قراردادها نهایی شود، اما منطق اقتصادی می‌گوید که ایران باید دیگر گزینه‌های خود را نیز پیگیری کند، گزینه‌هایی که با توجه به آنکه هنوز به شرایط ایرباس و بوئینگ نرسیده‌اند، اراده محکم‌تری برای ورود به بازار هوایی ایران دارد.
در کنار دو شرکت برزیلی و کانادایی امبرائر و بمباردیه که در طول ماه‌های گذشته بارها بحث ورودشان به ایران مطرح شده، این‌بار مسوولان ایرانی ترجیح دادند به سمت شرق آسیا حرکت کنند تا جدیدترین محصول ژاپنی‌ها را برای ایرلاین‌های ایرانی خرید کنند.
محصولی که قائم مقام وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده مذاکرات برای خرید آن به نقاطی امیدوارکننده رسیده است و احتمالا در آینده‌ای نزدیک ۲۰ فروند از هواپیماهای ژاپنی به هواپیمایی آسمان اهدا خواهد شد. موضوعی که می‌تواند از یکسو برای ایران هواپیماهای جدید تامین کند و از سوی دیگر به ژاپن برای افزایش بازار پیش‌روی خود برای نخستین هواپیمای مسافرتی‌اش کمکی ویژه کند.
ژاپنی‌ها که در تحقیق و توسعه فناوری‌های نوین تاریخی گسترده دارند برای رسیدن به نخستین هواپیمای مسافرتی خود نزدیک ۵۰ سال صبر کردند.
جت منطقه‌ای میتسوبیشی (MRJ) که نخستین تحقیق‌ها برای راه‌اندازی‌اش از دهه ۱۹۶۰ آغاز شد، پس از دورانی طولانی از تحقیق و توسعه بناست در ماه‌های آینده نخستین پروازهای خود در قالب شرکت‌های مسافرتی را تجربه کند.
ژاپنی‌ها نخستین رونمایی از بدنه اصلی و کابین میتسوبیشی منطقه‌ای را در ایرشوی ۴۷ در سال ۲۰۱۲ انجام داده است و پس از آن در چند مرحله طرح‌های نهایی شدن هواپیمایی خود را به شرکت‌های هوایی مطرح جهان ارائه کرده‌اند.
براساس اطلاعات ارائه شده از طرف ژاپن این هواپیما بین ۷۰ تا ۹۰ مسافر را در خود جای خواهد داد از این‌رو اگر قرارداد خرید ۲۰ هواپیمای ایران نهایی شود ژاپنی‌ها به‌طور میانگین حدود ۱۶۰۰ صندلی به ناوگان هوایی ایران اضافه خواهد کرد. این هواپیماها که با برد کوتاه و مصرف سوخت نسبتا پایین در پروازهای داخلی کشور نقشی مهم ایفا خواهند کرد در کنار کمک به فعال‌کردن فرودگاه‌های کوچک می‌تواند از نظر هزینه‌ای نیز برای ایران بردی بزرگ به حساب بیاید.
هرچند جزییات توافق ایران با میتسوبیشی منتشر نشده، اما نگاهی به قراردادهای گذشته این شرکت نشان می‌دهد که قیمت این هواپیماها در قیاس با بوئینگ و ایرباس بسیار پایین‌تر است.
براساس اطلاعات منتشر شده از سوی میتسوبیشی این شرکت به توافقی با ایرلاین آمریکایی اسکای وست دست یافته که براساس آن این شرکت ۱۰۰فروند هواپیما از ژاپنی‌ها خواهد خرید. تخمین نهایی قیمت تمام شده این قرارداد حدود چهار میلیارد دلار است و از این‌رو اگر این عدد را به ۲۰ فروند هواپیمای مدنظر ایران نزدیک کنیم، شاید کل مبلغ قرارداد کمتر از یک میلیارد دلار باشد.
برد سوم این ماجرا برای ایران در حوزه مسائل مالی خواهد بود. ژاپنی‌ها وعده دادند برای تامین فاینانس یا منابع مالی مدنظر به تضمین دولتی ایران احتیاج نخواهد بود و امکان آنکه توافق در مدت زمانی کوتاه‌تر بسته شود، بسیار زیاد است.
پایان زمان ۵۰ ساله انتظار ژاپنی‌ها برای فروش هواپیماهای مسافرتی‌شان آنها را نسبت به پیگیری تمام بازارهای پیش‌رو مصمم کرده و ایران نیز برای نشان دادن قدرت خود به ایرباس و بوئینگ به عقد قرارداد با ژاپنی‌ها نیاز دارد. این شاید همان بازی برد – بردی باشد که چند ماه قبل در برجام رقم خورد و حالا زمان آن رسیده که در توافق‌های اقتصادی پس از آن جلوه کند.