مریسا مایر خالق جیمیل
ورود زنان ممنوع؛ این حسی است که هر زنی با ورود به دره‌ی سیلیکون در خود احساس می‌کند؛ اما «مریسا مایر» (Marissa Mayer) با قرار گرفتن در جمع ۲۰ زنی که مدیریت یکی از ۵۰۰ شرکت برتر دنیا را بر عهده دارند، توانست خلاف آن را ثابت کند.
به گزارش صدای ایران، مریسا مایر در ۳۰ام می ۱۹۷۵ در ایالت ویسکانسین آمریکا به دنیا آمد. مادرش مارگاریتا، معلم هنر بود و اصالتا فنلاندی است. پدرش مایکل هم مهندسی محیط زیست خوانده و در شرکت‌های آبفا کار می‌کند. آن‌ها به‌جز مریسا یک پسر کوچک‌تر هم دارند. پدربزرگ مریسا در کودکی به فلج اطفال مبتلا بوده اما این موضوع باعث نشده از مسیر موفقیت دور شود؛ او ۳۲ سال شهردار جکسون از شهرهای ویسکانسین بوده. ظاهرا مایر در کودکی بسیار خجالتی بوده ولی با این حال در اکثر فعالیت‌های خارج از برنامه‌ی مدرسه شرکت می‌کرد؛ اسکی، پیانو، باله، شنا و در راهنمایی و دبیرستان کلاس‌های پیانو و باله را پی گرفت؛ اعتقاد داشت این‌ها در او حس اعتمادبه‌نفس و انضباط را تقویت می‌کنند. ولی به‌مرور علاقه‌اش نسبت به ریاضیات و علوم بیش‌تر شد.
وقتی وارد دبیرستان شد در تیم هنری مدرسه ثبت‌نام کرد؛ البته هم‌زمان در درس‌های شیمی، فیزیک، حساب و زیست هم فوق‌العاده بود. بعد از اتمام متوسطه، فرماندار ویسکانسین او را به عنوان یکی از دو دانش‌آموز برتر به اردوی ملی علوم فرستاد.
مایر ابتدا قصد داشت جراح اعصاب شود برای همین در دوره‌های مقدماتی پزشکی دانشگاه استنفورد شرکت کرد. ولی کمی بعد به سامانه‌های نمادین (Symbolic system) تغییر رشته داد. این رشته ترکیبی است از فلسفه، روان‌شناسی، زبان‌شناسی و علوم رایانه. مریسا آن‌چنان به رشته‌اش علاقه داشت و در آن موفق بود که استادانش از او به عنوان کمک مدرس استفاده می‌کردند. کلاس‌های او آن‌قدر مورد استقبال دانشجویان قرار گرفت که بارها تکرار شد. مایر نهایتا در ۱۹۹۷ لیسانس‌اش را دریافت کرد. برای فوق‌لیسانس رشته‌ی علوم رایانه را انتخاب کرد. مدرکش را هم در ۱۹۹۹ گرفت. گرایش رشته‌های او در هردو دوره‌ی لیسانس و فوق‌لیسانس هوش مصنوعی بود. مریسا دوره‌های کارآموزی‌اش را در منلو پارک کالیفرنیا و آزمایشگاه تحقیقات UBS در زوریخ گذراند. توانایی‌هایش باعث شد در طول این دوره‌ها ۱۴ پیشنهاد شغلی دریافت کند.
مریسا مایر در سال ۱۹۹۹ به گوگل رفت و در آن‌جا کارهای بزرگی انجام داد؛ از گوگل مپس و گوگل ارث گرفته تا گوگل نیوز و جیمیل.
۱۴امین پیشنهاد را موسسان گوگل، «لری پیج» (Larry Page) و «سرگی برین» (Sergey Brin)، داده بودند. مصاحبه‌ی استخدام مایر روی میز پینگ‌پنگ شرکت گوگل انجام شد و پیج و برین از او درباره‌ی هوش مصنوعی سوال کردند. در ۱۹۹۹ گوگل هنوز غول جست‌وجوی امروزی نشده بود. در آن زمان فقط ۱۹ کارمند داشت؛ با پذیرش مایر برای هدایت تیم رابط کاربری و وب سرور، او ۲۰امین کارمند گوگل و البته اولین مهندس خانم شرکت شد.
فعالیت‌های مایر در گوگل شامل بسیاری از مهم‌ترین و موفق‌ترین محصولات گوگل مثل مپس، گوگل ارث، استریت ویو، گوگل نیوز و جیمیل می‌شود. مریسا که از کودکی به هنر علاقه داشت و به‌واسطه‌ی مادر با دید طراحی به محصولات نگاه می‌کرد در شکل‌گیری شخصیت تجربه‌ی کاربری گوگل بسیار تاثیرگذار بود؛ مثلا او بود که باید لوگوهای مناسبتی گوگل (Doodle) را تایید می‌کرد.
سال‌ها حضور مایر در گوگل با نگاه‌های مثبت نسبت به کار او و دقتش در جزییات همراه بود. اما به نظر می‌رسید مریسای پرشور به این‌ها قانع نیست؛ او در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۰۸ گفت: «من به شکل‌گیری گوگل کمک کردم. اما دوست ندارم همه‌اش در گذشته بمانم. به نظرم آن‌چه بعد از این برایم اتفاق می‌افتد هیجان‌انگیزتر است.»
مریسا مایر در سال ۲۰۱۲ از گوگل به یاهو رفت و مدیر عامل این شرکت شد.
آن‌چه بعدا برای او اتفاق افتاد هم برای مریسا هم برای کل دره‌ی سیلیکون جالب بود؛ مریسا مایر در جولای ۲۰۱۲ به عنوان مدیر عامل شرکت یاهو انتخاب شد. شرکت یاهو در آن موقع [و هنوز] با سقوط ارزش سهام، کاهش درآمدهای تبلیغاتی مواجه بود و ضرر می‌داد.
در طی ۵ سال مایر پنجمین مدیر عاملی بود که هیات مدیره‌ی یاهو برای ایجاد تغییر و بهبود اوضاع به کار می‌گرفت. به این ترتیب مایر به جمع محدود ۲۰ مدیر عامل زن در میان ۵۰۰ شرکت برتر دنیا پیوست. او به‌نوعی پای خود را جای مدیران زنی مثل «کارلی فیورینا» (Carly Fiorina) مدیر عامل سابق اچ‌پی (HP) و «مگ ویتمن» (Meg Whitman) مدیر عامل سابق ای‌بی (Ebay) و مدیر عامل کنونی اچ‌پی گذاشت.
در آن زمان همه اعتقاد داشتند مایر توانایی لازم برای اصلاح اوضاع یاهو را دارد و می‌تواند عظمت این شرکت را احیا کند. در سپتامبر ۲۰۱۳ مجله‌ی فورچن، مایر را در صدر فهرست سالانه رهبران تجاری خود موسوم به ۴۰ Under 40 قرار داد. به‌جز این، تصویر او در همان ماه روی جلد مجله‌ی Vogue چاپ شد.
کمی خصوصی‌تر
مریسا مایر در ۳۰ام سپتامبر ۲۰۱۲ برای اولین بار مادر شد و پسرش «مکالیستر» را به دنیا آورد. در سپتامبر ۲۰۱۵ در صفحه‌ی Tumblr خود نوشت که دوباره و این‌بار دوقلو حامله است. «از آن‌جا که حاملگی‌ام کاملا بدون مشکل است و به خاطر هم‌زمانی این مساله با تغییرات در یاهو، تصمیم دارم مثل سه سال پیش خودم را سخت مشغول کار کنم.»
همیشه یکی از مشکلاتی که درباره‌ی کار حرفه‌ای بانوان مطرح می‌شود همین مسایل و زمان بارداری و بعد از آن است. اما مایر بعد از وضع حمل فقط دو هفته استراحت کرد و زود به سر کارش برگشت. البته او به دیگر کارکنان یاهو بین ۸ تا ۱۶ هفته مرخصی با حقوق می‌دهد. «در حال حرکت به جلو هستیم؛ هم برای خانواده و هم برای مجموعه‌ی یاهو کارهای زیادی هست که باید انجام دهم. هردو به کار سخت و الویت‌بندی نیاز دارند. با انرژی و توانی که صرف یاهو و خانواده‌ام خواهم کرد مسلما برای هردو آینده‌ی درخشانی در پیش است.»
اما لااقل برای یاهو که این‌طور نشد. مایر خیلی کوشید با تغییرات در ایمیل و دیگر خدمات یاهو اوضاع را تغییر دهد. البته آمارها موفقیت تصمیمات‌اش را نشان می‌دادند. ترافیک روی سرویس ایمیل یاهو ۱۲۰ درصد افزایش یافت و همین‌طور ۱۵۰ درصد و ۵۵ درصد ترافیک مصرفی سرویس آب‌وهوا و اخبار این شرکت.
مریسا مایر سخت کوشید کشتی بزرگ یاهو را به ساحل امنی برساند؛ اما اقداماتش برای نجات یاهو کافی نبود.
با این حال هیچ‌کدام از این‌ها برای نجات یاهوی بزرگ کافی نبود. مایر حتی سعی کرد مثل کاری که گوگل با کروم کرده با عقد قراردادی با موزیلا، از مرورگر فایرفاکس بهترین بهره را ببرد. اما هیچ‌کدام نتوانستند انقلابی در وضعیت یاهو ایجاد کنند. به همین ترتیب طی چند سال از «ایجاد انقلاب در یاهو» حرف‌ها به «فروش یاهو» تغییر کرد. حالا یاهوی تحت هدایت مایر به‌شدت دنبال بهترین خریدار می‌گردد. از مایکروسافت و آمازون تا علی‌بابا و ورایزون همه به عنوان خریداران احتمالی یاهو نام برده می‌شوند. کار به جایی رسیده که حتی شرکت کوچکی مثل توییتر که خودش با مشکلات مالی مواجه است هم مدیران درجه‌ی دو خود را برای مذاکره درباره‌ی خرید یاهو فرستاده است.
حالا در این گیر و دار خبرهایی منتشر شده که هدف همه آن‌ها زیر سوال بردن مایر است. ظاهرا قراردادی که مایر با موزیلا بسته از نظر حقوقی دست موزیلا را باز می‌گذارد؛ به این صورت که اگر موزیلا از خریدار آتی یاهو رضایت نداشته باشد می‌تواند از معاهده خارج شود و یک میلیارد دلار هم دریافت کند. این را بگذارید کنار قرارداد خود مایر با یاهو که اگر او از مدیریت این شرکت کنار گذاشته شود ۵۵ میلیون دلار باید غرامت بگیرد. به هر صورت باید منتظر ماند و دید که آینده برای شرکت یاهو و مریسا مایر چگونه رقم زده می‌شود.