دولت روحانی با «اتاق تخریب» چه‌کند؟
داستان همان است، همان قصه تکراری. انگار قرار است هر چند سال یک بار، شاهد شکل‌گیری‌اش باشیم؛ شکل‌گیری کمیته مشخصي که در دولت اصلاحات در قالب «ایجاد بحران آن هم هر ٩ روز یک بار» بود و اکنون در دولت حسن روحانی «شنبه»ها جلسه می‌گذارند تا دستاوردهای دولت اعتدال را در ذهن مردم کم‌رنگ جلوه دهند.
به گزارش صدای ایران، همین هفته قبل بود که محمدباقر نوبخت از اتاق تخریب روزهای شنبه خبر داد و در نشست خبری خود با خبرنگاران اعلام کرد: «هر هفته دولت روحانی با «اتاق تخریب» چه‌کند؟/اختلاس‌ها و حيف‌و‌ميل‌های گذشته افشا شودشنبه‌ها اتاق فکری علیه دولت تشکیل می‌شود و مشخص می‌کند که در تخریب دولت روی چه موضوعاتی متمرکز شوند». با اینکه اصولگرایان تشکیل چنین اتاق فکری را توهم خوانده‌‌اند و درهمین‌باره شجونی گفته است: «دولت با کارهای خودش سبب شده این توهم برای دولتمردان به وجود آید که علیه آنها اتاق فکر تشکیل شده است، درحالیکه این دولت مورد حمایت رهبری است و کسی حال و حوصله تشکیل اتاق فکر علیه آن را ندارد»؛ اما بسیاری از حامیان دولت معتقدند که چنین اتاقی از ماه بعد از انتخابات سال ٩٢ تشکیل شده و قصد اصلی تشکیل آن، ممانعت از پيروزي حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ٩٦ است. چنین است که اکبر ترکان از وزراي دولت سازندگي و مشاور رئیس‌جمهور گفته است: «تشکیل اتاق فکر موضوع تازه‌ای نیست بلکه بعد از شکستی که اصولگرایان در سال ٩٢ خوردند، بی‌وقفه برای دولت مشکل‌سازی می‌کنند. این اقدامات دلیلی ندارد جز اینکه همه این ورشکستگان، هم‌پیمانان دولت نهم و دهم بودند و افتضاح و ناهنجاری‌هایی که دولت نهم و دهم در اقتصاد ایران و در عرصه بین‌المللی به وجود آورد، باعث مشکلات بسیاری در همه عرصه‌ها شد».
اتفاق خوب یا بد؟
اگرچه اینکه جناح رقیب برای رقابت با دیگر جناح كشور، برنامه‌ریزی داشته باشد و از امور نادرست انتقاد کند، امری است که در تمام دنیا پذیرفته شده است اما به نوع و شیوه‌ای که در پیش گرفته شده، اماواگرهای فراوانی وارد است. چراکه تشكيل اتاق فكر و برنامه‌ريزي براي تقويت يا تخريب يك دولت، بیشتر در كشورهاي توسعه‌نیافته وجود دارد و زماني به مرحله بروز مي‌رسد كه آن دولت عملكرد موفقي داشته باشد.
بر همین اساس هم گفته می‌شود اینکه با برنامه و بدون رعایت هیچ‌یک از اصول اخلاقی به دولت منتخب مردم تاخته می‌شود، نشان‌دهنده یک «اتاق تخریب» تا «فكر» است. چراکه این عده قبلا هم گفته بودند بعد از شش ماه، دوره ماه‌عسل دولت را به پایان خواهیم رساند و توپخانه‌های ما بعد از شش ماه فعال خواهد شد. اگرچه جريان خاصي که این روزها هدفمند به دولت می‌تازند، معتقدند دولت زیاده‌روی می‌کند و این اقدامات تنها نقد است اما دولتی‌ها می‌گویند این اقدامات برنامه‌ریزی شده و بیشتر در جهت تضعیف دولت اعتدال است؛ زیرا رئیس‌جمهور هم نقد و خیرخواهی را حق و وظیفه همگانی دانسته و گفته: «نقد با تضعیف کاملا متفاوت است». به این ترتیب به گفته ترکان «این عده به جای اینکه به حل مشکلاتی که خودشان به وجود آورده‌اند، کمک کنند، باعث می‌شوند مشکلات ادامه پیدا کند. باید به این افراد گفت هشت سال کشور دست شما بود. این همه گرفتاری را شما برای کشور به وجود آوردید؛ اکنون که آقای دکتر روحانی تصمیم دارد با همت بالا این گرفتاری‌هایی را که شما به وجود آوردید برطرف کند، به جای اینکه شکر کنید، دست‌مریزاد بگویید و برایش دعا کنید، کارشکنی می‌کنید». او در گفت‌وگويي كه با انتخاب داشته گفته: «این یک حرکت عادی نیست. یک حرکت معمولی و بدون نقشه و طراحی قبلی نیست و اینها نقشه راه تهیه کرده‌اند. ما یک راه داریم که متوجه شویم آیا دولت یازدهم خوب عمل می‌کند یا خیر. با این وضعیت هرگاه ببینیم مخالفان دولت سروصدا می‌کنند، فریاد می‌زنند، تخریب می‌کنند، باید احساس کنیم راه دولت صحیح است و مسیری که دولت انتخاب کرده، مسیری موفقیت‌آمیز خواهد بود. هرچه مغرضان بیشتر فریاد بزنند، بی‌قراری کنند و از روش‌های غیراخلاقی استفاده کنند، دولت و دولتمردان باید بدانند که کارشان مؤثر و روششان مطلوب بوده است». اما محمدجواد حق‌شناس عضو شوراي مركزي حزب اعتماد ملي و مديركل سابق سياسي وزارت كشور هم در این مورد می‌گوید: «بحث حمله به دولت بدون توجه به توانمندی‌ها و نقاط قوت آن، اتفاقی بود که از همان روزهای اول انتخاب آقای روحانی به عنوان رئیس‌جمهور در سال ٩٢ آغاز شد و به نوعی با سازمان‌دهی قوی، منسجم و با استمرار هم صورت گرفت بنابراین موضوع تخریب دولت، امر تازه و اتفاق جدیدی محسوب نمی‌شود». به باور وی این روند از آغاز، دارای هدف و ساختار مشخصی بود. به نظر می‌رسد افرادی که در انتخابات سال ٩٢ خودشان را آماده کرده بودند دولت را در اختیار بگیرند ولی موفق نشدند، احساس کردند باید کاری کنند که دولت هشت‌ساله نشود و با طرح یک‌دوره‌ای‌شدن دولت آقای روحانی، پروژه تخریب علیه دولت را کلید زدند.
دولت و دولتیان چه کنند؟
با نگاه به عملکردی که اهالی اتاق تخریب در مدت حضور دولت داشته‌‌اند، مشخص شده است که امکانات و توان رسانه‌ای آنها در این حوزه قابل‌توجه است یعنی از همان ابتدا هم امکاناتشان وسیع بود؛ از زمانی که سی‌دی «من روحانی هستم» را در تیراژ وسیع منتشر کردند، تا زیرسؤال‌بردن جشن روز زن و انتشار شب‌نامه‌هایی علیه برجام و محمدجواد ظریف و... تا الان که داستان فیش‌های حقوقی را سر زبان‌ها انداخته‌اند.
به این ترتیب مشخص است که طرف مقابل مجهز است و اين هم اتفاق تازه‌اي نيست! اما چرا دولت چنین به حاشیه رفته و دفاع جانانه‌ای از خود نشان نمی‌دهد؟ دولت چه باید می‌کرده که نکرده و اکنون باید چه رفتار و برخوردی داشته باشد؟ بسیاری از صاحب‌نظران بر این باورند که دولت و مجموعه رسانه‌ای تحت نظرش و البته بخش‌های روابط‌عمومی وزارتخانه‌ها آن گونه که باید و شاید نتوانسته‌‌اند نقش خود را ایفا کنند و تبلیغات چشمگیری در حوزه عملکرد دولت اعتدال انجام دهند و اقدامات دولت را پروپاگاندا کنند.آن‌طورکه محمدجواد حق‌شناس به خبرآنلاین می‌گوید: «متأسفانه دولت در حوزه محافظت و حراست از خود کم‌کاری و تعلل کرد و در این رابطه نمره خوبی کسب نمی‌کند». به اعتقاد وی شاید یکی از کارهایی که دولت می‌توانست با انجام آن از حجم تخریب‌ها بکاهد و به وعده‌های خود نیز عمل کند، دادن گزارش عملکرد به مردم بود؛ مردم انتظار شفافیت در عملکرد دولت‌ها را دارند؛ اگر تا امروز این امر آن‌طورکه باید اتفاق نیفتاده است، از امروز دولت باید بکوشد تا گزارش عملکرد ارائه دهد و تلاش‌های خود را در این سه سال بازگو کند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب همچنین در رابطه با اقداماتی که در یک سال مانده به پایان کار دولت یازدهم از سوی دولت باید انجام شود، خاطرنشان کرد: در این مدت باید سازوکاری ایجاد شود تا وعده‌های رئیس‌جمهور بازخوانی شود. آقای رئیس‌جمهور نیز مرداد ماه در سالروز تحلیف خود به همراه وزرا و مدیران ارشد دولت گزارش عملکردی جامع از اقدامات خود در این سه سال ارائه دهند تا اگر جایی هم نتوانسته بودند به وعده‌هایشان عمل کنند، دلایل آن مشخص باشد؛ مانند اتفاق خوبی که درباره موضوع انتشار فیش‌های حقوقی مدیران افتاد و آقای نوبخت نیز به این خاطر از مردم عذرخواهی کرد.
رسانه؛ مشکل اصلی
به گواه شاهدان و خروجي رسانه‌هاي مخالف جريان تحول‌خواه، سیاست اتاق‌های تخریب با رسانه‌هاي وسيعشان تقويت مي‌شود. برخي از اين رسانه‌ها شاخص بوده و به شكلي كاملا معلوم و سازماندهي‌شده، در حال برنامه‌ریزی هستند. از همین رو باید دولت براي پاسخ‌گويي به افكار عمومي تدابيري انديشيده و حمايت افكار عمومي را در اختيار داشته باشد. به‌ویژه آنکه رسانه‌ها و تیم رسانه‌ای دولت عملکرد قابل‌قبولي در این سال‌ها نداشته و اشكالات بسياري به آن وارد شده است. اگر دولت نهم و دهم همه وجهه خود را از رسانه‌هایش و تنها از رسانه‌هایش کسب می‌کرد، دولت یازدهم با وجود وسعت حضور اهل رسانه خبره در جريان حامي خود، همچنان از مشکل رسانه‌ای رنج می‌برد. دراین‌باره فریدون مجلسی از تحليلگران سياسي و سياست خارجي معتقد است: «معضل اصلی دولت روحاني، رسانه است»؛ به گفته او «مهم آن است كه دولت براي پاسخ‌گويي به افكار عمومي تدابيري انديشيده و نيز اذهان عمومي را در اختيار داشته باشد. دولت در زمينه رسانه بسيار ضعيف عمل مي‌كند، چراكه جريان مقابل رسانه ملي و سايت‌هاي فراواني در اختيار دارد و اطلاعات بسيار وسيعي از طريق محافل كسب مي‌كند.
در مقابل دولت باید بسيار فعال باشد؛ تنها با سخنراني سخنگو در رسانه‌ها و محافل سياسي نمي‌توان کار اتاق‌هاي تخريب دولت را خنثي كرد». مجلسی توضیح می‌دهد: «اكنون مخالفان بازي‌اي تحت عنوان حقوق‌هاي نجومي راه انداخته‌اند؛ البته كسي با حقوق مقامات دولتي با ارقام بالا موافق نيست اما برخورد جنجالي در سايت‌ها و روزنامه‌ها نسبت به اين مسئله نشان مي‌دهد كه اين نوع از برخوردها صرفا سياسي است. در مقابل يك بار در تلويزيون با نوبخت سخنگوي دولت، مصاحبه‌اي انجام شد؛ در‌حالي‌كه يك مصاحبه تلويزيوني به‌تنهايي براي چنين برخوردهاي جنجالي‌ای كافي نيست. البته باید روشن شود كه اين نوع حقوق‌ها، كارانه‌ها و حق سفر در دوره احمدي‌نژاد پايه‌گذاري و از دولت‌های نهم و دهم به دولت يازدهم منتقل شده است اما دولت نسبت به اين مسئله بي‌توجهي و كم‌كاري از خود نشان داد؛ مخالفان هم از اين مسئله به نفع خود براي تخريب دولت روحاني بهره بردند. به همين علت بايد تأكيد کرد كه بزرگ‌ترين مشكل دولت، رسانه است. روحاني باید در جهت خنثي‌کردن تخريب‌هاي طرف مقابل، تنها رسانه‌هاي موافق با دولت را تقويت کند و همچنين در چنين شرايطي رسانه‌هاي همسو با دولت باید از اختلاس‌ها و حيف‌و‌ميل‌هاي دوران قبل سخن بگويند اما شوربختانه در مقابل آن ارقام هزارميلياردي، امروز رسانه‌هاي همسو با دولت سكوت اختيار كرده‌اند». رسول منتجب‌نیا از ديگر فعالان سياسي باسابقه اصلاح‌طلب، مشکل را نبود شجاعت کافی می‌داند. به باور وی دولت خیلی مایل نیست خود را درگیر این مسائل کند درحالیکه باید یک ستاد تبلیغات قوی در دولت وجود داشته باشد تا مردم را در جریان تلاش‌های دولت قرار دهد. آگاهی مردم از اقدامات دولت، بهترین راه برای مقابله با این تخریب‌هاست.
معیشت؛ موضوع موردتوجه
آن بخش از نيازهاي مردم كه دلواپسان گاه و بیگاه بر آن دست می‌گذارند، مسئله معیشت است. همین هم هست که منتجب‌نیا یادآوری می‌کند که «پرداختن به مشکلات جامعه و در اولویت قراردادن معیشت مردم، حل مشکل اشتغال و شکست رکود اقتصادی راهکاری قابل‌توجه برای برخورد با اتاق‌های تخریب است و حرکت‌های لاک‌پشتی در این زمینه پاسخ‌گو نیست و دولت باید اقدامات شجاعانه و جسورانه‌ای برای حل مشکلات انجام دهد». علی‌محمد حاضری عضو انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها هم باور دارد که دولت از این مچ‌گیری‌ها استفاده کند و حوزه‌هایی را که کمتر به آنها توجه کرده شناسایی و ضعف خود را برطرف کند. به اعتقاد او هم، معیشت از حوزه‌های بسیار مهم است و دولت باید به موارد ریزتر و اجرائی‌تر هم توجه کند و اگر این نگاه کاربردی را دنبال کند، می‌تواند امکان ایجاد این بهانه‌جویی‌ها را از بین ببرد.
دولت فسادهای گذشته را علنی کند
اگرچه به اعتقاد بسیاری، اعضای دولت و حسن روحانی نمی‌خواهند با پاسخ‌های مداوم به منتقدان وارد حواشی شوند و دولت را از رسیدن به مسائل اصلی باز دارند، اما از طرفی دیگر خیلی‌ها هم معتقدند باید این مسائل و مشکلاتی که از دولت گذشته به حسن روحانی و دولتش به ارث رسید، علنی شود تا مردم ریشه اصلی بسیاری از مشکلات را بشناسند. به باور صاحب‌نظران باید روشن شود که بسیاری از کم‌و‌کاستی‌ها در دولت گذشته پايه‌گذاري و از دولت‌های نهم و دهم به دولت يازدهم منتقل شده است اما دولت نسبت به اين مسئله بي‌توجهي و كم‌كاري از خود نشان می‌دهد درحالیکه دولت باید از اختلاس‌ها و حيف‌و‌ميل‌هاي دوران قبل سخن بگويد و شفاف کند که چه میراثی را به دست آورده است؛ اگرچه این مسئله هنوز هم مدنظر دولت قرار نگرفته و روال همان روال سه سال قبل است که در حاشیه و غیرعلنی از برخی تخلفات گذشته یاد می‌شود. این‌گونه است که اکنون سالی مانده به پایان عمر دولت امید، بد نیست رئیس دولت و دولتیان نهایت هوشیاری را به کار برند و کارنامه عملکرد یک‌ساله خود را شفاف و روشن برای مردم بیان کنند. شاید به همين دليل است که حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماينده معتدل اصولگرا كه از حاميان دولت به شمار مي رود، گفته است: «بايد نهایت توجه را داشت که دولت یازدهم باید با تمهیدات و روش‌های مختلف برای حراست و حفاظت از خود گام‌های جدی‌ای بردارد». چه گویی او هم از اردوگاه طيف خاص اصولگرا خبردار شده كه با نزدیک‌شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری سال ٩٦ موج گسترده‌اي از حملات علیه دولت يازدهم و حاميانش در راه است.