گفتگوی‌ خواندنی با عبدالوهاب شهیدی‌

فکر می‌کنم برای کسی مثل من که سال‌های زیادی را صرف موسیقی اصیل ایرانی کرده است بهتر از این‌ها می‌توانست برخورد شود. بهتر می‌توانستند از  زحمات من قدردانی کنند. معتقدم هنوز هم بعد از گذشت سال‌ها هنر من را به درستی نشناختند. کار مرا هیچگاه نقد نکردند. کارهایی که من در زمینه آواز ، نوازندگی عود و موسیقی ایرانی انجام دادم کارهای کمی نیست. به واقع فعالیت‌های بی‌شماری که در طی سالیان انجام دادم را شاید کمتر هنرمندی انجام داده باشد؛ توانستم نوآوری کنم. شعرهای شکسته را در چهارچوب‌های موسیقی اصیل ایرانی آوردم. پای آهنگ‌های محلی را در موسیقی اصیل ایرانی باز کردم. موسیقی اصیل ما موسیقی محلی ماست. و بهترین نمونه آن آثاری است که توسط مرحوم "خالقی” انجام شده است. آهنگسازی‌های "خالقی” بر روی ترانه‌ها و ملودی‌های محلی یکی از بهترین نمونه‌هاست. من اینکار را کرده‌ام، اکثر ملودی‌های محلی را در کارهایم آورده‌ام. هیچگاه ردیف‌گرا نبودم و خود را پایبند ردیف نکردم بلکه همیشه ردیف را پایبند خود می‌کردم. ردیف بود که دنبال من می‌آمد من به دنبال‌اش نمی‌رفتم. یکی از صحبت‌های مرحوم "کسایی” است که ردیف‌گرا نباشید، بگذارید ردیف به دنبال شما بیاید. معتقدم دانستن ردیف لازم است اما لازم نیست خوانده شود زیرا اگر بخواهند گوشه‌ها را در هر ردیفی ادامه دهند مخاطب را خسته می‌کنند. گوش تا حدی توان شنیدن دارد، بیش از حد خودش سرگیجه می‌آورد. در برخی از کنسرت‌ها که می‌روم می‌بینم مخاطب کسل است، زیرا خواننده و نوازنده خود را زندانی ردیف کرده است.

صدای خوب وجود دارد که وقتی می‌شنوم لذت می‌برم. اما صدایی است که مسیر اصلی را گم کرده و در راه خودش نمی‌رود، تقلید می‌کند! تا زمانیکه تقلید می‌کنند نمی‌توان تشخیص داد کدامیک بهتر می‌خوانند. برخی خوب خواندن را تحریر و چهچه‌زدن می‌دانند در حالیکه من چنین اعتقادی ندارم. مثالی می‌زنم وقتی میزی را برای شام آماده می‌کنیم و به غذای اصلی توجه نداریم و فقط به تزیینات میز می‌پردازیم حکایتی است که برخی از خوانندگان دارند. تنها به تزیینات می‌پردازند و از نکته مهم غافلند. نسلی که مخاطب صحبتم هستند باید در وهله اول خود را بشناسند.جلوی آیینه بایستند و در هنگام خواندن به چهره خود بنگرند. خیلی‌ها را دیده‌ام که در هنگام خواندن در حال گریه‌کردن هستند. یعنی میمیک صورت به گونه ای است که در هنگام خواندن مخاطب با چهره ای گریان مواجهه می شود اینها درست نیست. خواندن شرایطی دارد که باید رعایت شود. هر کسی سنگ خودش را به سینه می‌زند. این حرف را از روی دوستی به اهالی موسیقی می‌زنم: غرور را کنار بگذارید! تنها سقوط شما غرور است. اگر تشویق‌ات کردند دچار غرور نشو! غرور تو را از ریشه می کند. یادم می آید قرار بود موسیقی گلها در آبادان اجرا شود و این اجرا همزمان شد با اجرای آغاسی. آن شب حتی یک نفر هم برای اجرای موسیقی گلها که بر پایه موسیقی اصیل ایرانی بود نیامد و در عوض مخاطبان به اجرای دیگر آن شب رفتند. تاکید می‌کنم که هنرمند واقعی از مردم اش طلبکار نیست بلکه بخشی از موفقیت خود را مدیون آنهاست. من 70 سال برای موسیقی ایرانی زحمت کشیدم ولی هزار افسوس که نتوانستم بسیاری از کارهایی را که در ذهنم داشتم به انجام برسانم. در دریای پهناور هنر پیش رفتن کار دشواری است زیرا راه طولانی و پر از سنگلاخ است.


منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی