نگاهی به سفر روحانی به پاکستان بعد از سالیان متمادی
رئیس جمهور ایران در ششم و هفتم اولین ماه سال1395 ، در ایام نوروز به پاکستان، کشوری که از لحاظ آداب و رسوم ، فرهنگ، زبان و مذهب شباهت زیادی به برخی بافت‌های شهری ایران دارد، سفر کرد. از این سفر نوروزی باید به عنوان دید و باز دید ایران از کشور دوست و همسایه ی خود و از دستاوردهای آن به عنوان عیدی متقابل یاد کرد.
به گزارش ایسنا، رییس جمهور ایران به دعوت رسمی رییس‌جمهور و نخست‌وزیر پاکستان، در پاسخ به سفر سال گذشته نواز شریف ، روز جمعه وارد اسلام آباد پایتخت پاکستان شد.
این دیدار سرآغاز همکاری‌ها و حمایت‌های دوجانبه ایران و پاکستان در زمینه های اقتصادی،تجاری و حوزه های مبارزه با تروریسم و حل مشکلات سیاسی-اجتماعی در منطقه است.
درست است که روابط امروز میان ایران و پاکستان از پیشینه‌ای عمیق، دوستانه و منافع دوجانبه آن ها سرچشمه گرفته است، اما این میزان از تعامل و میل به همکاری را می توان به نزدیکی آرای دو رئیس جمهور وقت و هیات های اجرایی هر دو کشور در مورد حوزه های مشترک کشور متبوعشان مرتبط دانست.
سفر دو روزه‌ی روحانی بعد از سفر آیت الله خامنه‌ای در زمان ریاست جمهوری‌شان در سال 1364 یکی از مهم ترین سفرهای هیات عالی رتبه ایرانی به پاکستان به شمار می‌رود. آن هم در حالی که گروه های تروریستی کشورهای منطقه را تهدید می کنند و ایران و پاکستان دارای مرزهای طولانی مشترک هستند.
حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی در جریان این سفر دو روزه که طی آن ٦ سند و توافقنامه همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و پاکستان به امضای مسوولان دو کشور رسید، علاوه بر دیدار با نخست وزیر، رییس جمهور، فرمانده کل ارتش و مشاور نخست وزیر در امور خارجه پاکستان با فعالان اقتصادی و بازرگانان و علما و نخبگان این کشور نیز دیدار و گفت‌وگو کرد و در تمام سخنرانی‌های خود نشان داد که سیاست جمهوری اسلامی ایران، تقویت پایه های دوستی و برادری با همسایگان و همه کشورهای اسلامی است.
مذاکرات خصوصی رییس جمهور ایران و نخست وزیر پاکستان که بلافاصله بعد از مراسم استقبال رسمی از هیات ایرانی آغاز شد، را می توان گفت‌وگویی تاثیر گذار بر آینده‌ی ایران-پاکستان و جایگاهشان در منطقه خاورمیانه دانست.
یکی از پرنگ ترین بخش های مذاکره در این سفر بخش اقتصادی و رابطه ی تجاری این دو کشور بوده است . تقویت و تسهیل روابط بخش‌های خصوصی دو کشور، تقویت بازارچه‌های مرزی، اتصال راه‌های ارتباطی، ایجاد زمینه‌های رسیدن به تجارت آزاد و همکاری فعال میان بنادر گوادر و چابهار و توجه ویژه به توسعه همکاری‌ها در بخش انرژی و برق با پاکستان از جمله ، تکمیل و راه‌اندازی خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان، آمادگی تهران برای افزایش صادرات برق به پاکستان و احداث نیروگاه‌های ویژه تولید برق در نزدیکی مرز با پاکستان برای صدور بیشتر برق به این کشور از جمله مباحث مطرح شده بوده است.
روحانی در نشست هیأت‌های عالی‌رتبه ایران و پاکستان، با اشاره به امکانات گسترده دو کشور برای تعمیق همکاری‌ها به ویژه در بخش های اقتصادی تاکید کرد که ارزش مبادلات اقتصادی دو کشور در سال‌های پیش رو باید با فراهم کردن تسهیلات بیشتر در بخش‌های تجاری و بانکی به سالانه ۵ میلیارد دلار برسد.
نخست وزیر پاکستان نیز در این راستا خاطرنشان کرد: اقتصادهای ایران و پاکستان مکمل یکدیگرند و اسلام‌آباد مصمم است همکاری‌های خود را با تهران در همه عرصه‌ها ارتقا بخشد.گسترش روابط تجاری و رسیدن به هدف ۵ میلیارد دلاری مبادلات اقتصادی دو کشور خواست دولت پاکستان است و برنامه استراتژیک ۵ ساله تجاری، چارچوب مناسبی برای تحقق این هدف و خواست است.
موضوع تروریسم و ضرورت مبارزه همگانی با این پدیده از دیگر موضوعات پر اهمیت مطرح شده در این سفر بود. ایران و پاکستان سال‌ها در زمینه ی مبارزه با گروهک‌های تروریستی و قاچاقچی ها با یکدیگر همکاری کرده اند و از بعد تشکیل گروهک های خطرآفرین جهانی مانند داعش این همکاری را گسترش دادند.
از همین رو نخست وزیر پاکستان بر آمادگی کشورش برای همکاری با ایران در مبارزه با تروریسم و افراطی گری تاکید کرد و گفت دولت پاکستان برای مبارزه با تروریسم و افراطی‌گری و ریشه‌کنی آن، مصمم و در کنار تهران است.
امضای شش سند همکاری میان ایران و پاکستان با حضور روحانی و نخست وزیر پاکستان؛ در عصر روز اول این سفر با هدف گسترش همکاری‌های دوجانبه میان ایران و پاکستان انجام شد و نشان داد که دو کشور برای گسترش همکاری‌های مشترک به ویژه در حوزه اقتصادی مصمم هستند.
سند همکاری تجاری استراتژیک 5 ساله، یادداشت‌های تفاهم میان اتاق‌های بازرگانی و صنایع پاکستان و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی ایران و شورای روابط خارجی کراچی، بیمه مرکزی ایران و کمیسیون اوراق بهادار پاکستان، همکاری فرهنگی و آکادمیک میان آکادمی وزارت خارجه پاکستان و دانشکده روابط بین‌الملل وزارت خارجه ایران و همکاری متقابل در زمینه بهداشتی و آموزشی میان دو کشور، شش سندی هستند که به امضای مقام‌های دو کشور رسید.
مشترکات فرهنگی ایران و پاکستان که از همسایگی و تاریخ مشترک آن ها سرچشمه می گیرد؛ مسئله دیگری بود که رئیس جمهور ایران در این سفر به آن اشاره کرد و آن را عاملی مهم برای نزدیکی بیش از پیش دو کشور خواند و تصریح کرد:توسعه روابط فرهنگی تهران - اسلام آباد همواره مورد تأکید بوده و هست.
همچنین روحانی به حفظ امنیت در پاکستان و ایران هم اشاره کرد و گفت: دو کشور برای مبارزه مشترک با تروریسم مصمم هستند.
در ادامه ی اهمیت این موضوع او در دیداری دیگر به مرزهای طولانی ایران و پاکستان اشاره کرد و گفت که این مرزها باید مرز دوستی و آبادانی دو کشور باشد و در همین راستا تقویت تجارت با ایجاد مناطق مشترک مرزی ضروری است.
به همین جهت و با توجه به فرهنگ، تاریخ، تمدن مشترک و همچنین دین و زبان نزدیک میان این دو کشور و تاکید تمام مقامات بلند پایه‌ی این دو کشور قاعدتا باید از این به بعد منتظر اقدامات مشترک بیشت فرهنگی این دو کشور باشیم.
در ادامه ، روز دوم این سفر خبرهای خوبی برای بازرگانان و تجار ایران و پاکستانی داشت؛ روحانی در نشست مشترک با بازرگانان ایران و پاکستان، تاکید کرد که سیاست جمهوری اسلامی ایران، تعامل سازنده با جهان وهمسایگان و از جمله پاکستان است.
حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی در این نشست که روز شنبه با حضور نخست وزیر و مقام‌های ارشد کابینه پاکستان در اسلام آباد برگزار شد، اظهارداشت: ایران تامین امنیت انرژی پاکستان را برعهده می گیرد و مردم پاکستان مطمئن باشند که تهران به عنوان یک شریک راهبردی، همواره در زمینه نفت، گاز و برق از همه توان خود برای تامین خواست آنان، استفاده خواهد کرد.
وی همچنین به سابقه پایبندی ایران در تعهدات مشترک با پاکستان اشاره و خاطرنشان کرد که ایران تاکنون به همه تعهداتش برای انتقال برق و گاز به پاکستان عمل کرده است و حالا خطوط لوله انتقال گاز را به مرزهای پاکستان رسانده و برای گسترش و توسعه همکاری ها آماده ایم.
گفتنی است برجام و دوران پساتحریم ایران، فرصت تجاری خوبی برای همسایه هایمان ایجاد کرده که از چشم هیات‌های بلند پایه ی پاکستانی دور نمانده و توجه آنان را برای افزایش تجارت با ایران جلب کرده است .
رییس جمهور با بیان اینکه ایران در دوره پسابرجام و پساتحریم ها نقش خود را به عنوان اقتصاد نوظهور در منطقه ایفا می کند و در کنار همکاری های خود با جهان، اهمیت ویژه ای را برای روابط با همسایگان خود و از جمله پاکستان قائل است، گفت: شرایط منطقه ای اقتضا می کند که روابط اقتصادی تهران - اسلام آباد بیش از پیش گسترش و توسعه یابد و در این زمینه باید بخش های خصوصی را برای سرمایه گذاری ، انتقال سرمایه و دانش و فناوری و بخش های دفاعی و امنیتی را نیز برای امنیت بیشتر مرزهای مشترک و منطقه تشویق کنیم.
روحانی توسعه زیرساخت ها، سرمایه گذاری ها ، بهبود فضای کسب و کار و استفاده از ظرفیت های یکدیگر را از جمله عوامل رشد پایدار برای هر دو کشور برشمرد و با تاکید بر اینکه تنوع در منابع تولید، لازمه رشد پایدار است، گفت: تنوع منابع تولید به معنای بالابردن درجه مقاومت اقتصادی یک کشور است که ما به آن اقتصاد مقاومتی می گوییم و جمهوری اسلامی ایران به دلیل همین تنوع در منابع تولید موفق شد در برابر تحریم‌ها و کاهش شدید بهای نفت، مقاومت کند.
وی افزود: اگر برای اداره کشور، تنها به درآمدهای نفتی متکی بودیم در دو سال اخیر و با کاهش درآمدهای نفتی ناچار می شدیم یا از ذخایر ارزی استفاده کنیم و یا اینکه ارزش پول ملی را کاهش دهیم.
از نکات مورد توجه این سفر شعار «زنده باید ایران و زنده باد پاکستان» روحانی در جمع علما و نخبگان پاکستان است که با تشویق حاضرین رو به رو شد. وی این شعار را در حالی سر داد که به اهمیت افزایش دانش برای افزایش قدرت و فرهنگ راستین اسلام اشاره کرده بود .
وی اظهار کرد:اگر امروز در جهان، به دنبال قدرت هستیم باید علم و دانش را فرا بگیریم. در بسیاری از علوم و فنون، دنیای اسلام حرکت‌های خوبی داشته است و باید دانشگاه‌ها و اندیشمندان ما در کنار یکدیگر قرار گیرند و بسیار خوشحالیم که امروز در دنیای اسلام، بانوان ما، مسیر علم و دانش را انتخاب کرده‌اند.باید با علم و دانش، قدرتمان را بالا ببریم و قدرت اقتصادی دنیای اسلام را تقویت کنیم و ببینیم چرا در دنیای اسلام تجارت میان کشورهای اسلامی اندک است.
سفر رئیس جمهور ایران به پاکستان برای اصحاب رسانه این کشور و رسانه های بین المللی دارای اهمیت بالایی بود ؛ چرا که اخبار سفر، مذاکرات و سخنرانی های هیات ایرانی و پاکستانی توسط آن ها پوشش کامل داده می شد و با سوال های فراوانی در نشست خبری حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی حاظر شدند.
در این نشست خبری روحانی بار دیگر اظهار امیدواری کرد تا همکاری‌های و مناسبات دوستانه دو کشور روز به روز گسترده‌تر شده و توسعه یابد.
رییس جمهوری با اشاره به توافقات انجام شده میان مسئولان دو کشور در زمینه تأمین انرژی پاکستان از سوی ایران بویژه انتقال گاز از ایران به پاکستان، افزود: امروز خط لوله انتقال گاز تا مرزهای پاکستان از سمت ایران تکمیل شده است و باید ادامه آن در خاک این کشور تکمیل شود.
رییس جمهوری در ادامه این نشست خبری و در پاسخ به پرسشی در زمینه زمان تکمیل و بهره‌برداری از پروژه‌های مشترک دو کشور در زمینه انتقال گاز به پاکستان و همکاری‌های بندری گفت: در زمینه مسئله انتقال گاز از ایران به پاکستان، جمهوری اسلامی ایران علی رغم مشکلاتی که داشته، به تعهدات خود عمل کرده است و پاکستان هم باید به تعهدات خود عمل کرده و ادامه این خط لوله انتقال را در خاک خود تکمیل کند؛ در چند ماه آینده قادر خواهیم بود هر مقدار گازی که پاکستان نیاز داشته باشد را انتقال دهیم چرا که این خط لوله تا سیستان و بلوچستان ساخته شده و مقامات پاکستانی باید ادامه مسیر را تکمیل کنند.
یکی از مهمترین اظهارات رییس جمهور در نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگاری بود که گفت، شنیده می‌شود برخی کشورها اقداماتی در ایران علیه خاک پاکستان انجام می‌دهند، دولت جمهوری اسلامی ایران چه اقداماتی در این زمینه اتخاذ کرده است؟ که وی به صراحت گفت:هر زمانی که ایران و پاکستان به هم نزدیک می‌شوند این شایعه‌ها شکل می‌گیرد.
چگونگی گسترش همکاری‌های کشورهای اسلامی برای بهبود شرایط کشورهای اسلامی در منطقه، نقش ایران در مذاکرات صلح سوریه ، تنش‌ها و اختلاف نظرهای بین ایران و عربستان ، اقدامات جمهوری اسلامی ایران برای کاهش تنش‌ها با عربستان سعودی ، اقدامات ایران برای برقراری صلح در افغانستان ، از دیگر سوالاتی بود که روحانی به آن ها پاسخ داد.
سفر دو روزه‌ی روحانی به پاکستان در عصر شنبه با بدرقه رسمی ممنون حسین، رییس جمهوری این کشور تمام شد ورییس جمهور کشورمان به تهران بازگشت.
او در فرودگاه مهرآباد، مورد استقبال معاون اول رییس جمهوری، و مشاور امور بین‌الملل رهبر معظم انقلاب اسلامی و شماری از اعضای کابینه قرار گرفت.
مردان سیاسی و اقتصادی ایران و پاکستان متعهد به همکاری های بیشتر و ارتقاء سطح روابط شدند تعهداتی که باعث آسایش، رفاه و امنیت مردم دو کشور می‌شود؛ زمان اجرای این تعهدات نیز آینده ای نزدیک اعلام شده لذا باید در سال 1395 که زمان اجرایی شدن این تعهدات است شاهد تحولاتی باشیم تحولاتی که پیام آور امنیت و وضعیت اقتصادی بهتر برای مردم ایران و پاکستان است.
نظر شما