میانجیگری چین بین ایران و عربستان؟

به گزارش صدای ایران روزنامه آرمان نوشت؛ این بار صحبت از میانجیگری چین در اختلافات میان ایران و عربستان است. روابط ایران و عربستان عادی نیست و اختلافات میان دو کشور موجب سردی و حتی قطع برخی روابط شده است. حمله به سفارت عربستان در ایران و بعد هم حضور بن سلمان در قامت ولیعهد این کشور و ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید موجب شده که رابطه ایران و عربستان طی این مدت تبدیل به یک کلاف سردرگم شود که هر روز بر تیرگی آن افزوده می‌شود. صمد قائم‌پناه، تحلیلگر مسائل خاورمیانه اظهار کرد: «مسائل و مشکلاتی که میان ایران و عربستان هست بسیار زیاد است. این موارد عبارتند از: ماجرای یمن، سوریه، مسأله حزب‌ا... و لبنان، مسأله عراق، بحث رقابت‌های منطقه‌ای و بحث رهبری جهان اسلام، موضوعاتی است که موجب شده رابطه میان این دو همسایه تا میزان فعلی تیره و تار شود و تا امروز گفت‌وگو یا مذاکره مستقیم میان مقامات ایرانی و عربستانی صورت نگیرد که بتوان کدها و نشانه‌هایی داشته باشیم و بخواهیم بر اساس واقعیت‌های موجود، فرضیاتی را مطرح کنیم که رابطه دو کشور به کدام سمت و سو خواهد رفت؛ لذا به صرف یک اظهار نظر یا موضع‌گیری از سوی مقامات ایرانی نمی‌توان تحلیل دقیقی از آینده رابطه ایران و عربستان ارائه کرد.» وی گفت: «از زمانی که ترامپ وارد کاخ سفید شده است و سیاست‌های ضد ایرانی را در دستور کار خود و دولتش قرار داده، عربستان بدش نمی‌آید که ایران در سطح منطقه تضعیف شود تا آنها بتوانند جایگاه مستحکم و بالاتری به دست بیاورند. از سوی دیگر طی ماه‌های اخیر آن حمایتی که نیاز داشت آمریکایی‌ها از آنها انجام دهند را به دست آورده و به همین دلیل تمایلی به برقراری و بهبود رابطه با ایران ندارد. ما زمانی می‌توانیم با عربستان ارتباط برقرار کنیم که رابطه آنها با آمریکا تضعیف شود که خب الان این شرایط مهیا نیست.» مقام‌های ایران همواره بر برقراری روابط دوستانه برپایه احترام متقابل با تمامی کشورها به‌ویژه همسایگان تاکید کرده‌اند. در همین راستا، «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران، سوم آذرماه گذشته در جریان کنفرانس وحدت اسلامی در تهران خطاب به عربستان اعلام کرد: حاضریم از منافع مردم شما در برابر تروریسم و تجاوزگران و ابرقدرت‌ها بدون هیچ چشمداشتی دفاع کنیم. تشکیل ائتلاف عربی در جنگ یمن به رهبری عربستان، جان‌باختن صدها زائر ایرانی در جریان سفر حج سال 2015 و اعدام شیخ نمر النمر روحانی عربستانی در سال 2016، موانعی را در بهبود روابط دو کشور ایجاد کرد و سرانجام پس از اعدام شیخ النمر، عده‌ای خودسر در تهران به سفارت سعودی حمله کردند و روابط دو کشور قطع شد. با این همه اما برخی درصدد رفع اختلافات میان دو کشور هستند و در برهه‌های مختلف خبر از میانجیگری‌هایی میان دو کشور رسیده که عملا یا انجام نشد یا موفق نبود چنانکه در آبان ماه شایعه شد برهم صالح، رئیس جمهور عراق درصدد میانجیگری میان ایران و عربستان است که ریاست جمهوری عراق اخبار منتشر شده در برخی رسانه‌ها مبنی بر میانجیگری رئیس‌جمهور عراق میان ایران و عربستان و انتقال پیام از تهران به ریاض را تکذیب کرد. روز دیگر گفته شد که عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان، گفته کشورش به دنبال متحد کردن جهان اسلام است و برای پایان دادن به جنگ یمن، بین ایران و عربستان هم میانجیگری می‌کند.

برنامه چین چیست؟

اکنون هم خبر از میانجیگری چین است. سردبیر روزنامه سعودی «عکاظ» روزنامه نزدیک به هیات حاکمه و یکی از مهم‌ترین نشریه‌های عربستان نوشت؛ میانجیگری چین برای حل اختلاف میان تهران و ریاض را در جریان سفر محمدبن‌سلمان، ولیعهد سعودی به پکن دور از انتظار نیست. «جمیل الذیابی» در مصاحبه تلفنی با اسپوتنیک روسیه گفت: همه چیز در عالم سیاست امکان دارد، دور از انتظار نمی‌دانم، اگر چین از اراده عربستان و ایران برای حل اختلاف‌هایشان اطمینان حاصل کند، درخواست برای میانجیگری دو کشور را که سال 2017 اعلام کرده بود، دوباره تکرار کند. سردبیر عکاظ گفت: چین کشور بزرگی است و گفت‌وگوی ولیعهد سعودی و مقامات ارشد چینی، درباره موضوعات مختلف از جمله امنیت منطقه، تقویت ثبات از طریق گفت‌وگو و رایزنی خواهد بود. الذیابی در پایان افزود که دلیل دیگر مطرح شدن نقش میانجی چین به خاطر آن است که این کشور روابط بسیار خوبی با هر دو کشور ایران و عربستان دارد. روزنامه قدیمی عکاظ از مهم‌ترین روزنامه‌های سعودی است که سخنگوی حکومت عربستان به شمار می‌رود و مدیرمسئول آن با حکم سلطنتی یا با حکم ولیعهد منصوب می‌شود. به نظر می‌رسد، اظهار نظر این روزنامه نگار در خصوص موضوع حساس ایران، با هماهنگی دولت سعودی انجام شده است.