اروپا در جبهه امریکا علیه ایران؟

صدای ایران - یک دیپلمات بلندپایه پیشین ایران معتقد است: «در شرایطی که ترامپ به دنبال ایجاد شکاف در میان اتحادیه اروپا و اتخاذ مواضع تهاجمی در رابطه با ایران است، بیانیه شب گذشته این اتحادیه اقدامی در جهت حفظ سیاست خارجی متحد میان اعضای اتحادیه ارزیابی می شود.»

روز گذشته اتحادیه اروپا در بیانیه­ای تحت عنوان "جمع بندی درباره ایران" نظرات و خواسته های خود را مطرح کرد. در این بیانیه ضمن حمایت مجدد از برجام، به لزوم اجرای تعهدات FATF از سوی ایران، ابزار نگرانی در خصوص فعالیت های منطقه ای ایران، نقض حقوق بشر و موضوع موشکی اشاره شده است. وزارت خارجه ایران در پاسخ، این موارد را بی اساس عنوان کرده است.

سید محمدحسین ملائک، سفیر سابق ایران در چین و سوئیس در این­باره به پرشیا دایجست گفت: «در رابطه با تحولاتی که میان طرف های توافق هسته ای رخ داده است دو اصل وجود دارد: اول آنکه پس از خروج ایالات متحده از برجام، باید این توافق را مُرده تلقی کرد و دوم اینکه در نتیجه تصمیم آمریکا، اروپا دچار کسری موازنه اعتباری در سطح بین المللی شد. به این مفهوم که اروپایی ها تا پیش از آن گمان می کردند در حال انجام کار درستی هستند، اما پس از واکنش منفی ترامپ، دچار سرخوردگی شدند.»

وی ادامه داد: «با این حال در ماهیت رفتار و نظرات اتحادیه اروپا و آمریکا در خصوص ایران، هیچ اختلافی وجود ندارد. اروپا دایه ایران نیست و رفتار و نظام سیاسی ایران هم مورد استقبال آنها قرار ندارد. بنابراین آنچه پمپئو به صورت رادیکال در قالب 12 شرط مطرح کرد، دور از ذهن مجموعه اروپایی نیست. فقط تفاوت اروپا با آمریکا در شکل مواجهه با ایران است. اتحادیه اروپا معتقد است باید با ایران به صورت سازنده عمل کرد تا اصلاحاتی در سیستم سیاسی آن صورت گیرد، اما واشنگتن بر این باور است که به حدی در این سیستم سیاسی تَرَک وجود دارد که با کمی فشار، فرو خواهد پاشید.»

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: «واقعیت این است که میان اروپا و آمریکا شکاف های سیاسی جدی وجود دارد که مساله ایران و سازوکار اینستکس تنها یکی از نمودهای آن است. بحث ناتو، تظاهرات درون فرانسه، تغییرات سیاسی در آلمان، شکل ارتباط انگلیس با اروپا و آمریکا از دیگر موضوعاتی هستند که بین دو طرف شکاف ایجاد کرده است. دولت ترامپ به دنبال تبدیل اتحادیه اروپا به سه بخش است تا در خصوص ایران مواضع مختلفی اتخاذ کنند. اما بیانیه شب گذشته اتحادیه اروپا با هدف حفظ وحدت میان کشورهای عضو ارائه شد.»

ملائک درباره تاثیر این بیانیه به عنوان بهانه عدم اجرای تعهدات برجامی اروپا گفت: «برجام یک توافق یکجانبه به شمار می رود که ایران به آن عمل کرد. اروپا هم تنها بخشی که به صورت وعده و قول بود را انجام داد. اما معلوم نیست اروپایی ها دو یا سه سال دیگر بخواهند این روند را ادامه دهند. ایران در داخل خوشحال است که با ملغی کردن 6 قطعنامه شورای امنیت، دستاوردهای سیاسی - حقوقی به دست آورده اما این توافق در عمل تقریبا هیچ آثار اقتصادی نداشته است. لذا اروپا بهانه ای برای عدم اجرای تعهداتش لازم ندارد. به طور کلی مواضع غرب در خصوص جمهوری اسلامی، همین نکاتی است که در بیانیه آمده است زیرا نوع مواجهه ایران با این نکات، می تواند تعادل و توازن قدرت در دنیا را بازتعریف کند.»

ملائک در خصوص اظهارات موگرینی و ظریف پس از برجام، مبنی بر انجام گفتگوهای سطح بالا میان ایران و اتحادیه اروپا گفت: «به نظر من این قبیل قول و امیدواری ها، نوعی گمراه کردن فضای سیاست داخلی ایران است که وزارت خارجه توان عینیت بخشی به آنها را هم ندارد. برای مثال نتیجه سفر عراقچی در روزهای اخیر به اروپا جز اینستکس چه بود؟ لذا وعده های مذاکرات واقعیت ندارد و منتج به نتیجه هم نخواهد شد.»