تعیین تکلیف اصولگرایان برای روحانی
حامیان رقبای انتخاباتی حسن روحانی برای دولت خطونشان کشیدند. آیتالله علمالهدی، امامجمعه مشهد، از یکسو و حزب مؤتلفه از سویی دیگر برای خط مشی سیاست داخلی و خارجی حسن روحانی تعیینتکلیف کردهاند.
به گزارش صدای ایران روزنامه شرق نوشت؛ حامیان رقبای انتخاباتی حسن روحانی برای دولت خطونشان کشیدند. آیتالله علمالهدی، امامجمعه مشهد، از یکسو و حزب مؤتلفه از سویی دیگر برای خط مشی سیاست داخلی و خارجی حسن روحانی تعیینتکلیف کردهاند. پدرزن نامزد انتخابات ریاستجمهوری 96 از دولت خواسته تا مراودات اقتصادیاش را با اروپا قطع کند. حامیان حزبی مصطفی میرسلیم، دیگر رقیب انتخاباتی روحانی، هم در بیانیه کنگره دوازدهم خود از دولت خواستهاند که اصلاحطلبان و فتنهگران را از دولت اخراج کند.
علمالهدی در خطبههای نماز جمعه مشهد گفته است: «رابطه ما با دنیای غرب از نظر اقتصادی باید قطع شود و باید روی پای خود بایستیم و باید این جنبش دانشجویی ضداستکباری در این راستا حرکت کند و این همان جهتی است که مقام معظم رهبری نیز روی آن تأکید دارند. هفت ماه است آمریکا از برجام خارج شده و اینکه فقط روی اروپا حساب کردهاید، آیا هفت ماه تجربه کافی نیست؟ اگر نسخه رهبری عملی میشد امروز مشکل ارز و معیشت نداشتیم. روزبهروز معیشت تنگتر و گرانی بیشتر شده؛ یخچال دومیلیونی، 15 میلیون شده و مردم مشکلات اولیه زندگی را نمیتوانند حل کنند و شما به اروپا چسبیدهاید».
سالهاست دولتها و برخی چهرههای سیاسی از خطمشیها یا گفتههایی که از تریبون نماز جمعه درباره سیاستهای کشور اتخاذ میشود گلایهمندند. در بسیاری از موارد، این گفتهها ناقض سیاست داخلی یا خارجی کشور است و سیاستمداران و دولتمردان معتقدند که تریبون نماز جمعه جای طرح یکسویه برخی مباحث نیست. نمونه آخر یا مشهور آن به زمان انتخابات ریاستجمهوری سال گذشته بازمیگردد که برخی اظهارنظرهای غیرتخصصی و غیرکارشناسی ائمه جماعات صدای ستاد انتخابات کشور را درآورد. شورای سیاستگذاری ائمه جماعات درباره سلامت انتخابات تشکیک وارد کرده بود. ستاد انتخابات در پاسخ به آن گفت: «متأسفانه خطیب جمعه در یک حکم قطعی اعلام کردند که تعرفهها به برخی از شعب نیامده بود و سپس در فرازی دیگر خبر قطعی از تضییع حقالناس دادند که البته تأکید کردند مرجع رسیدگی به تخلفات شورای نگهبان است. حال سؤال اینجاست پیش از رسیدگی و اعلام نظر نهایی شورای محترم نگهبان خطیب محترم جمعه بر چه اساسی به این حکم قطعی و یا بنا به فرمایش خودشان جرم!!! رسیدهاند که از تریبون نماز جمعه از آن بهعنوان تخلف و تضییع حقالناس اشاره کردند و از شورای نگهبان خواستار معرفی مجرم شدهاند». ستاد انتخابات کشور در انتها از شورای سیاستگذاری ائمه جماعات درخواست کرده بود که «بر اساس اصل عدالت و تقوا و انصاف، تمامی تخلفات در سه مرحله پیش و حین و پس از انتخابات به طور جامع و در همه مراحل و همه ستادها و نامزدهای انتخاباتی و بهویژه نقش حامیان آشکار و پنهان آنها نیز مورد امعان نظر واقع شود». در مورد برجام و FATF هم عمدتا در خطبهها یا سخنرانیهای نماز جمعه آنقدر که سخنرانی ضد آن شده، در حمایت از آن نشده است. در ادامه یکی از همین انتقادات، سخنگوی وقت دولت در واکنش به اظهارنظرهای تند ائمه جمعه گفته بود: «همانطور که ما انتظار داریم تریبون نماز جمعه اخلاق، تقوا، دین و سیاست را تبلیغ کند، به همان میزان هم نهادهای تخصصی نظام باید وظایف خود را انجام دهند» که احمد خاتمی، امامجمعه تهران، در پاسخ به او گفت: «درست است که درباره FATF باید در شورایعالی امنیت ملی تصمیم گرفت نه نماز جمعه، اما نماز جمعه جای روشنگری است. اگر این روندی که برخی در پیش گرفتهاند پیش برود، خواهند گفت امامان جمعه وارد مسائل تحلیل سیاسی هم نشوند. نماز جمعه، نماز عبادی - سیاسی است و باید در این مسائل ورود داشت».
در واقع شورای سیاستگذاری ائمه جماعات هیچ گاه انتقاداتی که به سخنان خطبا یا سخنرانان نمازهای جمعه میشود را قبول ندارد. تقوی رئیس سابق شورای سیاستگذاری در واکنش به نقدها درباره خطبا گفته بود: «تریبون نماز جمعه رسانهای چهره به چهره است و روبهروی مردم میایستد و بدون هیچ فاصلهای مطالب را بیان میکند. در تریبون نماز جمعه مسائل مختلف روز کشور و نیاز مردم مطرح میشود، متولی نماز جمعه ولی فقیه است و در حقیقت نماز جمعه تریبون نظام و حاکمیت است». درباره سخنان سخنرانان پیش از خطبهها هم که گاه با اعتراضاتی روبهرو شده است گفته بود که ما دخل و تصرفی در متن یا محتوای سخنرانیها نداریم. این در حالی است که عمده سخنرانان اصولا از جریان اصولگرایی انتخاب میشوند و محتوای سخنرانیها هم عمدتا سمت و سوی نقد و حمله به دولت یا جریانهای مقابل اصولگرایی است. نمونه آشکار برخورد جناحی در نماز جمعه مربوط به نماز عید فطر دو سال پیش بود که میثم مطیعی، یک مداح علیه دولت شروع به خواندن یک شعر طنز کرد که وا کنشهای زیادی به دنبال داشت.
حجتالاسلام علوی وزیر اطلاعات دولت چندی سال پیش در سفر به کرمان انتقادات یا گلایههای تلویحی موجود از تریبونهای نماز جمعه به شکل زیرکانهای با تمجید از امام جمعه وقت کرمان ابراز کرده بود. او با اشاره به اینکه خطبههای نماز جمعه آیتالله جعفری باید الگویی برای ائمه جمعه باشد گفته بود: «زیرا ایشان همواره بذر محبت را در جامعه کاشته و هیچگاه تخم کینه را در بین مردم نکاشته است. آیتالله جعفری در خطبههای نماز جمعه هیچگاه حرمت فردی را نشکسته و به هیچیک از اعضای خانواده انقلاب توهین، بدگویی، تخریب و بیحرمتی نکرده است و لذا از آیتالله جعفری در طول سالیان امامت جمعه هر چه به نظام و جامعه رسیده، خیر بوده است. بهندرت دیده شده که چهرههای شاخص جریانهای دیگر مانند اصلاحطلبی فرصتی برای حضور در نماز جمعه به عنوان سخنران پیدا کنند. برخورد بزرگوارانه و پدرانه وی با مردم بسیار ارزشمند است و بهادادن به چنین شخصیت ارزشمندی خود یک ارزش است و آیتالله جعفری به جایگاه امامت جمعه بها و شخصیت دادهاند».
نکته عجیب و قابلتأمل این است که انتقاد به دولت از سوی جریانها یا افرادی صورت میگیرد که نامزد مقبولشان در انتخابات ریاست جمهوری گذشته رأی لازم را کسب نکرد. این به معنی این است که برنامهها و سیاستهای موردنظر آنها مقبول مردم نبوده و پایگاهی حداقلی دارند اما از همان پایگاه حداقلی هم برای دولت تعیین تکلیف میکنند. نمونه دیگر آن حزب مؤتلفه اسلامی است. حزبی که در نهادهای قدرت حضور خاصی ندارد. سهمش از نهادهای انتخابی مانند دولت و مجلس سالهاست تقریبا صفر است و تنها یک نفر ازآنها عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. چهرههای این حزب مدتهاست پستهای کلیدی نداشتهاند. ک مصطفی میرسلیم هم که تا روزهای آخر انتخابات ریاست جمهوری گذشته نامزد حزبی آنها بود در نهایت کمتر از یک صدر از آرا را به خود اختصاص داد. این حزب که گفته میشود این روزها به لحاظ تأمین منابع مالی خود دچار بحران است روز پنجشنبه کنگره دوازدهم مجمع عمومی خود را برگزار کرد و در انتهای آن هم بیانیهای صادر کرد. در بیانیه آنها به دولت تکلیف شده که بپذیرد برجام مرده است و امیدی هم به اروپا برای احیای آن نیست، در بیانیه حزب مؤتلفه آمده است که دفاع از برجام درحالی که دشمن به هیچیک از تعهدات خود عمل نکرده و بر دامنه تحریمها و تهدیدها میافزاید، وهن ملت ایران است. مؤتلفه همچنین از دولت خواسته است که اصلاحطلبان را از دولت اخراج کند. در بخشی از این بیانیه آمده است: «حضور اصلاحطلبان با رویکرد خروج از حاکمیت، امنیت ملی و سلامت کارکردهای دستگاههای دولتی را به خطر انداخته است بنابراین دولت باید فکری برای این آسیب بکند و اهالی فتنه را از دستگاههای اجرائی اخراج نماید». در ماههای گذشته که بحث رأی به عدم کفایت سیاسی روحانی هم از سوی برخی اصولگرایان مجلس دنبال میشد، حزب مؤتلفه در حال مطرحکردن خود به عنوان بدیل دولت بود. بادامچیان همان زمان گفته بود: «به نظرم اگر اصولگرایان بیایند، وضعیت عوض میشود؛ چون شرایط فعلی حاصل کار اصلاحطلبان، امید و اعتدالیون است». عطف به این گفته بادامچیان به نظر میرسد که بیانیه اخیر این حزب هم با مشورت او نوشته شده باشد. بادامچیان همان زمان گفته بود که این حزب برای مهار ارز نیز برنامه دارد، اما هیچ توضیحی درباره اینکه چرا این برنامه را به دولت فعلی ارائه نمیدهد نداده بود!
علمالهدی در خطبههای نماز جمعه مشهد گفته است: «رابطه ما با دنیای غرب از نظر اقتصادی باید قطع شود و باید روی پای خود بایستیم و باید این جنبش دانشجویی ضداستکباری در این راستا حرکت کند و این همان جهتی است که مقام معظم رهبری نیز روی آن تأکید دارند. هفت ماه است آمریکا از برجام خارج شده و اینکه فقط روی اروپا حساب کردهاید، آیا هفت ماه تجربه کافی نیست؟ اگر نسخه رهبری عملی میشد امروز مشکل ارز و معیشت نداشتیم. روزبهروز معیشت تنگتر و گرانی بیشتر شده؛ یخچال دومیلیونی، 15 میلیون شده و مردم مشکلات اولیه زندگی را نمیتوانند حل کنند و شما به اروپا چسبیدهاید».
سالهاست دولتها و برخی چهرههای سیاسی از خطمشیها یا گفتههایی که از تریبون نماز جمعه درباره سیاستهای کشور اتخاذ میشود گلایهمندند. در بسیاری از موارد، این گفتهها ناقض سیاست داخلی یا خارجی کشور است و سیاستمداران و دولتمردان معتقدند که تریبون نماز جمعه جای طرح یکسویه برخی مباحث نیست. نمونه آخر یا مشهور آن به زمان انتخابات ریاستجمهوری سال گذشته بازمیگردد که برخی اظهارنظرهای غیرتخصصی و غیرکارشناسی ائمه جماعات صدای ستاد انتخابات کشور را درآورد. شورای سیاستگذاری ائمه جماعات درباره سلامت انتخابات تشکیک وارد کرده بود. ستاد انتخابات در پاسخ به آن گفت: «متأسفانه خطیب جمعه در یک حکم قطعی اعلام کردند که تعرفهها به برخی از شعب نیامده بود و سپس در فرازی دیگر خبر قطعی از تضییع حقالناس دادند که البته تأکید کردند مرجع رسیدگی به تخلفات شورای نگهبان است. حال سؤال اینجاست پیش از رسیدگی و اعلام نظر نهایی شورای محترم نگهبان خطیب محترم جمعه بر چه اساسی به این حکم قطعی و یا بنا به فرمایش خودشان جرم!!! رسیدهاند که از تریبون نماز جمعه از آن بهعنوان تخلف و تضییع حقالناس اشاره کردند و از شورای نگهبان خواستار معرفی مجرم شدهاند». ستاد انتخابات کشور در انتها از شورای سیاستگذاری ائمه جماعات درخواست کرده بود که «بر اساس اصل عدالت و تقوا و انصاف، تمامی تخلفات در سه مرحله پیش و حین و پس از انتخابات به طور جامع و در همه مراحل و همه ستادها و نامزدهای انتخاباتی و بهویژه نقش حامیان آشکار و پنهان آنها نیز مورد امعان نظر واقع شود». در مورد برجام و FATF هم عمدتا در خطبهها یا سخنرانیهای نماز جمعه آنقدر که سخنرانی ضد آن شده، در حمایت از آن نشده است. در ادامه یکی از همین انتقادات، سخنگوی وقت دولت در واکنش به اظهارنظرهای تند ائمه جمعه گفته بود: «همانطور که ما انتظار داریم تریبون نماز جمعه اخلاق، تقوا، دین و سیاست را تبلیغ کند، به همان میزان هم نهادهای تخصصی نظام باید وظایف خود را انجام دهند» که احمد خاتمی، امامجمعه تهران، در پاسخ به او گفت: «درست است که درباره FATF باید در شورایعالی امنیت ملی تصمیم گرفت نه نماز جمعه، اما نماز جمعه جای روشنگری است. اگر این روندی که برخی در پیش گرفتهاند پیش برود، خواهند گفت امامان جمعه وارد مسائل تحلیل سیاسی هم نشوند. نماز جمعه، نماز عبادی - سیاسی است و باید در این مسائل ورود داشت».
در واقع شورای سیاستگذاری ائمه جماعات هیچ گاه انتقاداتی که به سخنان خطبا یا سخنرانان نمازهای جمعه میشود را قبول ندارد. تقوی رئیس سابق شورای سیاستگذاری در واکنش به نقدها درباره خطبا گفته بود: «تریبون نماز جمعه رسانهای چهره به چهره است و روبهروی مردم میایستد و بدون هیچ فاصلهای مطالب را بیان میکند. در تریبون نماز جمعه مسائل مختلف روز کشور و نیاز مردم مطرح میشود، متولی نماز جمعه ولی فقیه است و در حقیقت نماز جمعه تریبون نظام و حاکمیت است». درباره سخنان سخنرانان پیش از خطبهها هم که گاه با اعتراضاتی روبهرو شده است گفته بود که ما دخل و تصرفی در متن یا محتوای سخنرانیها نداریم. این در حالی است که عمده سخنرانان اصولا از جریان اصولگرایی انتخاب میشوند و محتوای سخنرانیها هم عمدتا سمت و سوی نقد و حمله به دولت یا جریانهای مقابل اصولگرایی است. نمونه آشکار برخورد جناحی در نماز جمعه مربوط به نماز عید فطر دو سال پیش بود که میثم مطیعی، یک مداح علیه دولت شروع به خواندن یک شعر طنز کرد که وا کنشهای زیادی به دنبال داشت.
حجتالاسلام علوی وزیر اطلاعات دولت چندی سال پیش در سفر به کرمان انتقادات یا گلایههای تلویحی موجود از تریبونهای نماز جمعه به شکل زیرکانهای با تمجید از امام جمعه وقت کرمان ابراز کرده بود. او با اشاره به اینکه خطبههای نماز جمعه آیتالله جعفری باید الگویی برای ائمه جمعه باشد گفته بود: «زیرا ایشان همواره بذر محبت را در جامعه کاشته و هیچگاه تخم کینه را در بین مردم نکاشته است. آیتالله جعفری در خطبههای نماز جمعه هیچگاه حرمت فردی را نشکسته و به هیچیک از اعضای خانواده انقلاب توهین، بدگویی، تخریب و بیحرمتی نکرده است و لذا از آیتالله جعفری در طول سالیان امامت جمعه هر چه به نظام و جامعه رسیده، خیر بوده است. بهندرت دیده شده که چهرههای شاخص جریانهای دیگر مانند اصلاحطلبی فرصتی برای حضور در نماز جمعه به عنوان سخنران پیدا کنند. برخورد بزرگوارانه و پدرانه وی با مردم بسیار ارزشمند است و بهادادن به چنین شخصیت ارزشمندی خود یک ارزش است و آیتالله جعفری به جایگاه امامت جمعه بها و شخصیت دادهاند».
نکته عجیب و قابلتأمل این است که انتقاد به دولت از سوی جریانها یا افرادی صورت میگیرد که نامزد مقبولشان در انتخابات ریاست جمهوری گذشته رأی لازم را کسب نکرد. این به معنی این است که برنامهها و سیاستهای موردنظر آنها مقبول مردم نبوده و پایگاهی حداقلی دارند اما از همان پایگاه حداقلی هم برای دولت تعیین تکلیف میکنند. نمونه دیگر آن حزب مؤتلفه اسلامی است. حزبی که در نهادهای قدرت حضور خاصی ندارد. سهمش از نهادهای انتخابی مانند دولت و مجلس سالهاست تقریبا صفر است و تنها یک نفر ازآنها عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. چهرههای این حزب مدتهاست پستهای کلیدی نداشتهاند. ک مصطفی میرسلیم هم که تا روزهای آخر انتخابات ریاست جمهوری گذشته نامزد حزبی آنها بود در نهایت کمتر از یک صدر از آرا را به خود اختصاص داد. این حزب که گفته میشود این روزها به لحاظ تأمین منابع مالی خود دچار بحران است روز پنجشنبه کنگره دوازدهم مجمع عمومی خود را برگزار کرد و در انتهای آن هم بیانیهای صادر کرد. در بیانیه آنها به دولت تکلیف شده که بپذیرد برجام مرده است و امیدی هم به اروپا برای احیای آن نیست، در بیانیه حزب مؤتلفه آمده است که دفاع از برجام درحالی که دشمن به هیچیک از تعهدات خود عمل نکرده و بر دامنه تحریمها و تهدیدها میافزاید، وهن ملت ایران است. مؤتلفه همچنین از دولت خواسته است که اصلاحطلبان را از دولت اخراج کند. در بخشی از این بیانیه آمده است: «حضور اصلاحطلبان با رویکرد خروج از حاکمیت، امنیت ملی و سلامت کارکردهای دستگاههای دولتی را به خطر انداخته است بنابراین دولت باید فکری برای این آسیب بکند و اهالی فتنه را از دستگاههای اجرائی اخراج نماید». در ماههای گذشته که بحث رأی به عدم کفایت سیاسی روحانی هم از سوی برخی اصولگرایان مجلس دنبال میشد، حزب مؤتلفه در حال مطرحکردن خود به عنوان بدیل دولت بود. بادامچیان همان زمان گفته بود: «به نظرم اگر اصولگرایان بیایند، وضعیت عوض میشود؛ چون شرایط فعلی حاصل کار اصلاحطلبان، امید و اعتدالیون است». عطف به این گفته بادامچیان به نظر میرسد که بیانیه اخیر این حزب هم با مشورت او نوشته شده باشد. بادامچیان همان زمان گفته بود که این حزب برای مهار ارز نیز برنامه دارد، اما هیچ توضیحی درباره اینکه چرا این برنامه را به دولت فعلی ارائه نمیدهد نداده بود!
آخرین اخبار