حواسمان به کردستان باشد

داوود هرميداس‌باوند*- با ورود نيروهاي نظامي دولت مرکزي عراق به کرکوک، مسئله استقلال کردستان عراق وارد فاز تازه‌اي شده است. قبلا حکومت اقليم اعلام کرده بود اگر چنين اتفاقي رخ دهد، به آن واکنش نشان مي‌دهد و نيروهاي پيشمرگه، درگير خواهند شد. 

در واقع يکي از اصلي‌ترين تکيه‌گاه‌هاي کردستان عراق براي استقلال، منطقه نفت‌خيز کرکوک بود چراکه اين منطقه دسترسي به درياي آزاد ندارد و امکان چنداني براي درآمدهاي پايدار براي آنان متصور نيست. نبود تمايل در طرفين براي درگيري نظامي گسترده نشان داد ترجيح آنان حل مسالمت‌آميز ماجراست. 

پيش از اين نخست‌وزير عراق، خواستار ابطال رفراندوم استقلال کردستان شده بود که از سوي سران حکومت اقليم پذيرفته نشد. اگر ايران يا سردار سليماني به نمايندگي از سوي كشورمان بتوانند نقش ميانجي در اين غائله ايفا کنند، هم براي آينده منطقه و هم مسئوليت ايران در قبال عراق و کردها، اقدام مثبتي تلقي مي‌شود. 

کردها به عنوان قوم ايراني، نگاه تاريخي به ايران‌زمين دارند. همين ترکيه بارها بعد از فروپاشي شوروي اعلام کرده که نسبت به اقوام اورارتويي‌ها به عنوان کانون اين قوم، شرايط دوفاکتو در نظر مي‌گيرد و در دو کنفرانس آنکارا و آلماتي اعلام کرد درهاي کشورش به روي دانشجويان، دانشمندان و فعالان اقتصادي اين مناطق باز است. 

سپس به سرمايه‌گذاري در کشورهاي آسياي مرکزي همت گماشت؛ به اميد آنکه مردمان اين کشورها، وابستگي خود به ترکيه را بيشتر کنند. 

حتي نقشه جغرافيايي ترسيم کرد که از فنلاند و مجارستان و لتوني تا تاتارستان، جمهوری آذربايجان و داغستان و حتي آذربايجان و شهرهايي از ايران را در بر مي‌گرفت. يا آلمان غربي اعلام کرد مردمان اراضي‌اي که به لهستان ملحق شده يا زادگاه کانت که جزئي از روسيه امروز است و همه آلماني‌هاي اروپاي شرقي و ولگا، دوفاکتو به عنوان شهروند آلماني محسوب مي‌شوند و ١٣ ميليون نفر به آلمان غربي رفتند. بنابراين کردها بايد ايران را ملجأ خود بدانند. ترکيه زماني به کردها لقب ترک‌هاي کوهستاني داده بود. در زمان «اوزال» اولين‌بار از واژه کُرد استفاده شد و اکنون هم موضع ترکيه در قبال منطقه آناتولي و برخورد با کردها حتي وکلاي مجلس آنان و پ‌ک‌ک روشن است. 

از سوي ديگر تمام هم‌وغم اين کشور اين است که در نفت کرکوک مشارکت کند که سرمايه‌گذاري‌هايي هم صورت داده است. ما نسبت به کردستان عراق، احساس مسئوليت مي‌کنيم و اين در حمله داعش به اين اقليم، خود را نشان داد. منطقه سليمانيه در معاهده ارزروم دوم از ايران مفت و مجاني جدا شد. 

بنابراين کردها بايد ايران را ملجأ و پناه خود ببينند؛ نه اينکه ما همسو با ترکيه بخواهيم رفتار کنيم. همين توافق با ترکيه براي سرکوب «پ‌ک‌ک» هم از جمله موضوعاتي است که شايد مسئله ما نباشد. در اين شرايط درايت اين است كه آينده‌نگري ما اجازه ندهد اقليم تحت فشار و زير نفوذ ترکيه برود يا پايگاه اسرائيل شود. بله وحدت عراق بايد حفظ شود اما درباره مسائل ديگر که درجه دوم است، مي‌توان روش‌هاي ديگري داشت.