چرا اجازه به روس ها برای استفاده نظامی از آسمان ایران اسرائیل را نگران کرده است؟

این خبر اسرائیلی ها را نگران کرد . آنها چند روز قبل نگرانی هایشان را از روابط ایران و روسیه اعلام کرده بودند. سفیر روسیه در اسرائیل با هدف آرام کردن فضا اعلام کرد که دولت اسرائیل در مجموع نقش روسیه در سوریه را پذیرفته است. تنها نکته قابل ذکر از سوی آنها این بوده که «ای کاش به جای روابط ایران روسیه، روابط آمریکا و روسیه در بحران سوریه و جنگ علیه داعش جریان داشت.»

او گفته که اسرائیل خطوط قرمز خودش را دارد که آن هم به انتقال سلاح های مدرن به حزب الله و ایجاد جبهه ای ضد اسرائیلی در بلندی های جولان از سوی ایران و حزب الله مربوط می شود.

مانور بین ایران و اسرائیل مصیبت بزرگی نیست. روابط سیاسی و نظامی بین روسیه و اسرائیل در حال افزایش است . همین مساله برای درک بهتر محرک های الزام آور برای شکل دهی به سیاست خارجی دو طرف و اهمیت پیدا کردن اسرائیل برای مسکو حایز اهمیت است.

اول اینکه باید گفت اسرائیلی ها میخواهند وضعیتشان از لحاظ سیاسی و اقتصادی در موقعیت خوبی قرار داشته باشد. این پیش فرض، الزاماتی دارد: رشد تولید ناخالص داخلی اسرائیل در حال افزایش است. صنایع با تکنولوژی بالا در حال رونق گرفتن است. ایران تهدید مستقیم علیه امنیت کشور نیست و ارتش سوریه و مبارزان حزب الله درگیر جنگ داخلی سوریه اند. این بدان معنا نیست که اسرائیل باید خیالش راحت باشد چرا که هم از لحاظ داخلی و هم خارجی با چالش های جدی ای روبه روست.

دولت اسرائیل از هر دو طیف سیاسی از نخبگان گرفته تا پوپولیست های افراطی را در برمیگیرد. این دولت فاقد دیدگاه استراتژیک است به ویژه در مساله توسعه سیاسی و مساله فلسطین. نخست وزیر این رژیم تخت بازرسی های رسمی برای پرونده های فساد است. 

اسرائیلی ها مشکل فلسطین را یک مشکل درونی میدانند در حالی که این یک معصل جدی است که موقعیت اسرائیل را در سطح بین المللی تحت الشعاع قرار داده است. هر دو جناح راست و چپ اسرائیل ایده های خودشان را درباره این معضل دارند. آنها بر این باورند که زمان آن رسیده است که اسرائیل نقشه استراتژیکی برای نوار غزه و کرانه باختری تدوین کند. مخالفان این ایده معتقدند که راه حل قابل دفاع برای این درگیری، این رژیم را در سطح بین المللی و داخلی وارد دوران جدیدی خواهد کرد. با این حال تعداد کمی از آنها، از مسکو اننظار جرکت های جسورانه تری در سال 2017 دارند. اینکه اسرائیلی ها می خواهند بدانند چه اتفاقی در سوریه خواهد افتاد و سیاست های آمریکا در خاورمیانه به چه سمتی خواهد رفت به این دلیل است که نتایج این تصمیمات بر تشکیلات خودگردان فلسطین و اسرائیل تاثیر مستقیم خواهد گذاشت.

یکی از حساسترین زمان های روابط اسرائیل و روسیه جایی است که ایران تل آویو را هدف گرفته و این مساله به بزرگترین تهدید امنیتی این رژیم تبدیل شده است. اسرائیلی ها نگرانند که تحولات هسته ایران با وجود برجام به چه سمتی خواهد رفت اما تل آویو منتظر است ببیند تهران چه قدمی برخواهد داشت. فعالیت های ایران در سوریه و حمایتش از حزب الله و حماس علیه اسرائیل، اسرائیلی ها را نسبت به ایران نگران تر کرده است. 

اسرائیل یکی از طرفهای درگیری در سوریه نیست. این رژیم از بشار اسد حمایت نمی کند و داعش نیز تهدید مستقیمی برای اسرائیل نیست. با این حال اسرائیل با دقت تحولات امنیتی را در مرزهای شمالی اش دنبال می کند.

روابط اسرائیل و ترکیه و مصر و اردن در حالت ثبات قرار دارد. مسکو نیز از تحولات این چنینی حمایت می کند. اسرائیلی ها به دنبال ایجاد روابطی با عربستان هستند و کارشناسان اسرائیلی ترجیح میدهند در این مقطع به دلیل رفتارهای  قدرت های سنی منطقه به آنها نزدیک تر شوند.

روابط بین آمریکا و دیگران برای اسرائیل نقطه دیگری بر صفحه رادار روسیه است.

آمریکا شریک استراتژیک اسرائیل است و اوباما نیز تصریح کرده بود که این وضعیت حتی اگر با دلخوری هایی از سیاست های اسرائیلی ها همراه باشد ادامه خواهد داشت. من فکر میکنم تردیدهایی در اسرائیل در مورد انتظاراتش از دونالد ترامپ در چند هفته گذشته وجود داشته است اما مساله اصلی این است که این احتمال وجود دارد که این دولت رفتار دوستانه تری با اسرائیل داشته باشد. نگرانی اسرائیلی ها این است که ترامپ نیز رویکرد اوباما را ادامه دهد و در صدد کوچک کردن نقش این رژیم در خاورمیانه باشد. این مساله اسرائیل را به یک دولت غیر دوست و اگر نه متخاضم در منطقه تعبیر خواهد کرد.

در روند اخیر روسیه خود را به طور بالقوه شریک اصلی اسرائیل با هدف جایگزینی همه توانمندی های آمریکا جا زده است. داشتن سیاست فعالانه بازگشت به خاورمیانه روسیه را به دنبال تبدیل شدن به یک ناظر عاقل تبدیل کرده است. اما این کار دو جنبه دارد: اسرائیلی ها از ساختن مجدد روابط دو جانبه استقبال میکنند اما احتمالا بیشتر از این نخواهد بود. نشانه هایی کمی از اینکه این رویکرد ممکن است تغییر کند وجود دارد و به عنوان مثال میتواند گفت علی رغم تغییرات کلیدی در ابعاد داخلی و خارجی در روسیه این کشور برای همکاری های چند وحهی اش با ایران با موانع بزرگی نظیرمشارکت با اسرائیل همراه است.